⚡️ Ertaga (14-iyul) imtihonga kiradigan o'quvchilar uchun ONA TILI (majburiy fan) dan ehtimoliy qolip quyidagicha:
1. IMLO.
➖ so'zlarning to'g'ri va xato yozilishi bo'yicha 1 ta savol. Bunda, taxminan, tutuq belgisi bo'lmagan so'zlarga tutuq belgi qo'yishi mumkin yoki biror unlini qo'shib yozishi mumkin. Masalan, hukm so'zini hukum tarzda;
➖ imlodan ikkita savol keladi. Ikkinchi savol gap ko'rinishda berilib, chiziqcha bilan yozish, qo'shib, ajratib, bosh harf bilan yozish asosiy tushadigan narsalar hisoblanadi. Masalan, Qaysi gapda CHIZIQCHA BILAN YOZISH qoidasiga amal qilingan yoki qilinmagan shaklida.
2. KO'CHMA MA'NO
➖ ko'chma ma'noda qo'llangan so'z qatnashgan gapni toping shaklida kelishi mumkin. Buni topishda asosan ajratib ko'rsatilgan so'z yoki umumiy so'zlarga qarash kerak bo'ladi. Hayotda mavjud bo'lishi mumkin bo'lmagan narsani aytishi mumkin.
3. SINONIM.
➖ ma'nodosh so'zlardan savol kelish ehtimoli yuqori. Asosan to'rtta so'z berib qaysi so'z ma'nodosh bo'la olmaydi deb so'rashi mumkin yoki so'zlarni 2 tadan juft qilib qaysi so'zlar sinonim emas deb so'rashi mumkin.
4. TINISH BELGI.
➖ Tinish belgisi bilan bog'liq xatolik so'raladi. Vergul, tire, ikki nuqtadan tushish ehtimoli yuqori. Vergul: uyushgan so'zlar, qo'shma gaplar orasida qo'yilishidan, tire: ot kesim va ega orasida ishlatilishidan, ikki nuqta: uyushgan gap yoki bog'lovchisiz qo'shma gap orasida qo'yilishidan kelishi mumkin.
5. QO'SHIMCHA.
➖ qoʻshimcha qoʻllash boʻyicha ikki xil savol kelishi mumkin: imloviy xatolik va uslubiy xatolik. Imloviy xatolikda qoʻshimchadagi unli, undosh tovushlar xato yozilishi yoki qoʻshimcha tarkibida bir tovush ortishi, almashishi holato; uslubiy xatolikda esa +ning va +ni, +da va +ga, feʼl nisbatlaridan kelishi mumkin. Beeʼtiborsiz va shunga oʻxshash soʻzlar tushishi ham mumkin. Bunda 2 xil be-, -siz, ser-,-li, no-, -siz, -chi,-shunos kabi qoʻshimchalari bir soʻzda kelishi mumkin emas, uslubiy xato.
6. SOʻZ TURKUMLARI.
➖soʻz turkumlaridan ham 1 ta savol olinadi. Koʻproq tushadigani sifat, olmosh, ravish boʻlishi mumkin. Sifatdan maʼnoviy turlari, olmoshdan va ravishdan qanday maʼno berayotgani, yaʼni paytmi, oʻrinmi, holatmi shunaqa maʼnoda keladi. Sondan hisob soʻzlar ham kelishi mumkin.
7. KOʻMAKCHI.
➖asosan gapdagi koʻmakchi qanday maʼnoda qoʻllanganini soʻraydi. Bilan, uchun koʻmakchilariga eʼtibor beriladi. Bilan koʻmakchisida vosita, birgalik, holat, payt; uchun koʻmakchisida sabab, maqsadga qaraladi.
8. SINTAKSIS.
➖ bu boʻyicha 3 xil savol kelishi mumkin. Asosiysi soʻzlarning bogʻlanishi: kelishik bilan bogʻlangan birikmani toping tartibida. Bunda qotib qolgan qoʻshimchalar bilan chalgʻitadi. Kelishik belgisiz shaklda turadi. Ikkinchi xil: gap boʻlaklaridan: aniqlovchini toping tarzda kelishi mumkin. Uchinchi xil: qoʻshma gaplardan: bogʻlangan yoki ergashgan qoʻshma gapni toping tarzda. 3 xil savoldan biri tushadi.
9. USLUBIYAT.
➖ Bu boʻyicha ham 2 xil savol kelishi mumkin. Bittasi: nuqtalar oʻrniga mos soʻzni qoʻying yoki bir soʻzni berib, qaysi javobda shunday maʼnoni ifodalagan tarzda. Masalan, qaysi javobda soʻz soʻzi vaʼda maʼnosida qoʻllangan tarzda. Ikkinchi: mos qoʻshimcha qoʻying.
10. Bunga nima deb oʻylaysiz? Taxminingizni commentda qoldiring.
📝 Bu keltirilgan qolip taxmin qilindi. Ertaga oʻzgarishi, boshqacha tushishi ham mumkin. (lekin bu qolip boʻlishi katta ehtimol😉)
✅Ertaga imtihonga kiradiganlar qarab oling. Ertaga imtihondan keyin sizlardan fikr eshitishni xohlaymiz.
✈️ @onatili_sam
1. IMLO.
➖ so'zlarning to'g'ri va xato yozilishi bo'yicha 1 ta savol. Bunda, taxminan, tutuq belgisi bo'lmagan so'zlarga tutuq belgi qo'yishi mumkin yoki biror unlini qo'shib yozishi mumkin. Masalan, hukm so'zini hukum tarzda;
➖ imlodan ikkita savol keladi. Ikkinchi savol gap ko'rinishda berilib, chiziqcha bilan yozish, qo'shib, ajratib, bosh harf bilan yozish asosiy tushadigan narsalar hisoblanadi. Masalan, Qaysi gapda CHIZIQCHA BILAN YOZISH qoidasiga amal qilingan yoki qilinmagan shaklida.
2. KO'CHMA MA'NO
➖ ko'chma ma'noda qo'llangan so'z qatnashgan gapni toping shaklida kelishi mumkin. Buni topishda asosan ajratib ko'rsatilgan so'z yoki umumiy so'zlarga qarash kerak bo'ladi. Hayotda mavjud bo'lishi mumkin bo'lmagan narsani aytishi mumkin.
3. SINONIM.
➖ ma'nodosh so'zlardan savol kelish ehtimoli yuqori. Asosan to'rtta so'z berib qaysi so'z ma'nodosh bo'la olmaydi deb so'rashi mumkin yoki so'zlarni 2 tadan juft qilib qaysi so'zlar sinonim emas deb so'rashi mumkin.
4. TINISH BELGI.
➖ Tinish belgisi bilan bog'liq xatolik so'raladi. Vergul, tire, ikki nuqtadan tushish ehtimoli yuqori. Vergul: uyushgan so'zlar, qo'shma gaplar orasida qo'yilishidan, tire: ot kesim va ega orasida ishlatilishidan, ikki nuqta: uyushgan gap yoki bog'lovchisiz qo'shma gap orasida qo'yilishidan kelishi mumkin.
5. QO'SHIMCHA.
➖ qoʻshimcha qoʻllash boʻyicha ikki xil savol kelishi mumkin: imloviy xatolik va uslubiy xatolik. Imloviy xatolikda qoʻshimchadagi unli, undosh tovushlar xato yozilishi yoki qoʻshimcha tarkibida bir tovush ortishi, almashishi holato; uslubiy xatolikda esa +ning va +ni, +da va +ga, feʼl nisbatlaridan kelishi mumkin. Beeʼtiborsiz va shunga oʻxshash soʻzlar tushishi ham mumkin. Bunda 2 xil be-, -siz, ser-,-li, no-, -siz, -chi,-shunos kabi qoʻshimchalari bir soʻzda kelishi mumkin emas, uslubiy xato.
6. SOʻZ TURKUMLARI.
➖soʻz turkumlaridan ham 1 ta savol olinadi. Koʻproq tushadigani sifat, olmosh, ravish boʻlishi mumkin. Sifatdan maʼnoviy turlari, olmoshdan va ravishdan qanday maʼno berayotgani, yaʼni paytmi, oʻrinmi, holatmi shunaqa maʼnoda keladi. Sondan hisob soʻzlar ham kelishi mumkin.
7. KOʻMAKCHI.
➖asosan gapdagi koʻmakchi qanday maʼnoda qoʻllanganini soʻraydi. Bilan, uchun koʻmakchilariga eʼtibor beriladi. Bilan koʻmakchisida vosita, birgalik, holat, payt; uchun koʻmakchisida sabab, maqsadga qaraladi.
8. SINTAKSIS.
➖ bu boʻyicha 3 xil savol kelishi mumkin. Asosiysi soʻzlarning bogʻlanishi: kelishik bilan bogʻlangan birikmani toping tartibida. Bunda qotib qolgan qoʻshimchalar bilan chalgʻitadi. Kelishik belgisiz shaklda turadi. Ikkinchi xil: gap boʻlaklaridan: aniqlovchini toping tarzda kelishi mumkin. Uchinchi xil: qoʻshma gaplardan: bogʻlangan yoki ergashgan qoʻshma gapni toping tarzda. 3 xil savoldan biri tushadi.
9. USLUBIYAT.
➖ Bu boʻyicha ham 2 xil savol kelishi mumkin. Bittasi: nuqtalar oʻrniga mos soʻzni qoʻying yoki bir soʻzni berib, qaysi javobda shunday maʼnoni ifodalagan tarzda. Masalan, qaysi javobda soʻz soʻzi vaʼda maʼnosida qoʻllangan tarzda. Ikkinchi: mos qoʻshimcha qoʻying.
10. Bunga nima deb oʻylaysiz? Taxminingizni commentda qoldiring.
📝 Bu keltirilgan qolip taxmin qilindi. Ertaga oʻzgarishi, boshqacha tushishi ham mumkin. (lekin bu qolip boʻlishi katta ehtimol😉)
✅Ertaga imtihonga kiradiganlar qarab oling. Ertaga imtihondan keyin sizlardan fikr eshitishni xohlaymiz.
✈️ @onatili_sam