MIRARABMADRASA.UZ

ҚАЗО НАМОЗИНИ ОВОЗ ЧИҚАРИБ ЎҚИЛАДИМИ ЁКИ МАХФИЙМИ?
#намоз

❓ CАВОЛ: Қазо намози ўқийдиган киши такбир айтиши керакми? Қазо намозларини жаҳрий ўқийдими ёки махфий ўқийдими?

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Қазо намози ҳам худди вақтида ўқиладиган намоз каби азон ва иқомат айтиб ўқилади.

يؤذن للفائتة و يقيم و كذا لأولي الفوائت و لكل من البوقي يأتي بهما او بها وحده

яъни: “(Намозхон) қазо намозлари учун ҳам азон ва иқомат айтади. Бир нечта қазо намозларни ўқимоқчи бўлган киши аввалги қазо намозига азон ва такбир айтади. Кейингиларига азон ва такбир ёки фақат такбир айтади. (“Мухтасарул виқоя” китоби).

Бу ҳақда ҳадиси шарифда шундай дейилади:

أن رسول الله صلى الله عليه وسلم كان في مسير له فناموا عن صلاة الفجر، فاستيقظوا بحر الشمس، فارتفعوا قليلاً حتى استقلت الشمس، ثم أمر مؤذناً فأذن فصلى ركعتين قبل الفجر، ثم أقام ثم صلى الفجر

яъни: “Пайғамбаримиз алайҳиссалом ва саҳобалар бир сафарда бомдод намозида ухлаб қолишди. Қуёш тиғидан уйғонишди ва қуёш тўлиқ кўтарилгунича бироз юришди, сўнгра Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам муаззинга азон айтишни буюрдилар ва муаззин азон айтди. Аввал бомдоддан олдинги икки ракат (суннат)ни ўқидилар, сўнгра муаззин иқомат айтди ва бомдодни (фарзини) ўқидилар" (Имом Абу Довуд ривоятлари).

Қазо намозларини жаҳрий ёки махфий ўқилиши ҳақида эса “Мухтасарул виқоя” китобида:

و المنفرد خير إن أدي وخافت حتما إن قضي

яъни: “Ёлғиз намоз ўқувчи агар намозни ўз вақтида ўқиса, (жаҳрий намозларда) қироатни жаҳрий ёки махфий қилиш борасида ихтиёрли бўлади, аммо, қазосини ўқиётганда махфий ўқиши вожибдир”, дейилади.

Аммо, “Фатҳу бабил иноя” китобида бир қанча мутааххир уламолар ҳамда “Фатвои Қозихон”, “Захийра” каби фатво китобларининг муаллифлари: “Қазо намози ҳам адо (вақтида ўқилган намоз)га мувофиқ бўлиши, жаҳрий-махфийликда ҳам ёлғиз ўқиётган киши ихтиёрли бўлиши лозим” деганлари нақл қилинади.

Демак, қазо намозлари учун ҳам азон ва иқомат айтилади ва қазо намозини ёлғиз ўқувчи киши кейинги уламолар наздида жаҳрий намозларни жаҳрий ёки махфий ўқиш масаласида ихтиёрли бўлади. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
фатво ҳайъати.

Диний-маърифий канал!
✈️ t.me/mirarabmadrasaofficial
➗ www.taplink.cc/mirarabmadrasa

🚀 Telegram 🔵Facebook 📷Instagram 🎬YouTube

УЙДА ҚАНДАЙ ҲАЙВОНЛАРНИ БОҚИШ МУМКИН?
#ҳалол_ҳаром

❓ CАВОЛ: Уйда ит боқиб бўлмаслигини биламан, шунга кўра мушук ва бошқа ҳайвонларни боқиб бўладими, бирор зарари йўқми?

💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Барча гўшти ҳалол бўлган ҳайвонлар ва паррандаларни уйда боқиш мумкин. Гўшти ҳаром бўлган ҳайвонлардан эшакни улов сифатида, Ов қушларини ов қилиш мақсадида боқиш мумкин. Мушукка келадиган бўлсак, уйда мушук боқишнинг зарари йўқ. Саҳобалар разияллоҳу анҳумнинг ҳам мушук боққанлари ва бунга пайғамбаримизнинг муносабатлари ҳақида ҳадисларда баён қилинади. Масалан улуғ саҳобалардан Абдураҳмон ибн Саҳл разияллоҳу анҳу мушукларни яхши кўриб, боқиб юрганлари учун Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам томонларидан «Абу Ҳурайра» деган куняни олганлар, яъни «мушукчанинг отаси» деган маънода кунялаганлар. Бошқа бир ҳадисда Кабша бинти Каъб ибн Молик разияллоҳу анҳодан ривоят қилинади:

أن أبا قتادة دخل عليها قالت فسكبت له وضوءا - قالت فجاءت هرة تشرب فأصغى لها الإناء حتى شربت قالت كبشة فرآني أنظر إليه فقال أتعجبين يا بنت أخي فقلت نعم قال إن رسول الله صلى الله عليه وسلم قال إنها ليست بنجس إنما هي من الطوافين عليكم

яъни: “Абу Қатода (уйимизга) кирди. Унга таҳорат суви қуйиб бердим. Бир мушук келиб, сувдан ичмоқчи бўлди. Абу Қатода эса идишни энгаштириб, ичиб олиши учун тутди. У қараб турганимни кўриб: “Эй биродаримнинг қизи, ажабланяпсанми?” деди. Мен: “Ҳа”, дедим. У: “Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам: “Албатта, у (мушук) нажас эмас, у сизларнинг атрофингизда айланиб юрувчилардандир”, деганлар, деди” (Имом Термизий ривояти).

Яна шуни ҳам алоҳида таъкидлаш лозимки, уйда боқилаётган ҳайвонлар, паррандаларга зинҳор (бир-бирлари билан уриштириб, оч қолдириб, баъзи аъзоларини кесиб, ғайри одатий муносабатда бўлиб) зулм қилмаслик керак. Зеро, зулмнинг ҳар қандай тури ҳаромдир.

Хулоса қилиб айтганда, уйда ҳайвонларни боқишда шариат кўрсатмаларига амал қилиш лозим. Агар зарурат бўлса зарурат миқдорича боқиш жоиз. Уларга эътибор билан қараш ва зулм қилмаслик талаб этилади Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
фатво ҳайъати.

Диний-маърифий канал!
✈️ t.me/mirarabmadrasaofficial
➗ www.taplink.cc/mirarabmadrasa

🚀 Telegram 🔵Facebook 📷Instagram 🎬YouTube