Lobar Abdisoatova

Stoic reminder

Hayotingizdagi hech qaysi kun uchun pushaymon bo’lmang. Yaxshi kunlar baxt beradi, yomon kunlar tajriba, eng yomon kunlar dars. Eng yaxshi kunlardan esa xotiralar qoladi.

​​Vabisa ibn Ma'bad roziyallahu anhu rivoyat qiladi:
"Rasululloh sollallahu alayhi vasallamning huzurlariga borgan edim. Menga: "Yaxshilik nima ekanini so'rash uchun keldingizmi?" dedilar. "Ha", deb javob berdim. Shunda Rasululloh sollallahu alayhi vasallam: "Qalbingga quloq sol. Yaxshilik ko'ngil huzur topadigan va qalb qabul qiladigan narsadir. Yomonlik insonga huzursizlik bergan va qalbga kelib ketgan narsadir. Odamlar senga fatvo bergan bo'lsalar-da, faqat senga fatvo bergandir. Sen asosiy fatvoni qalbingdan so'ra", dedilar.

(Imom Ahmad rivoyati)

"40 hadis" kitobidan.

Taskin beruvchi hadis

Abu Hurayra(r.a) rivoyat qilishicha:
Allohning Rasuli (ﷺ) dedi, "Kimki kuniga yuz marta, 'Subhan Allohi va bihamdihi' deb aytsa, gunohlari dengiz ko'pigidek bo'lsa ham kechiriladi".

("Sahih al-Buxoriy"dan 6405-hadis)

Maqsad qo’yamizmi?

Odatda hamma yangi yilni ulkan maqsadlar bilan boshlaydi. Ularni yozib borish yaxshi foyda berishi ham ko’pchillikka ma’lum. Lekin nega ko’pincha yilni afsuslanish va ko’p erishilmagan natijalar bilan yakunlaymiz?

Sodda qilib aytsak, hamma sir maqsadlar qo’yishda emas, balki biz yo’lga qo’yadigan tizimga bog’lanar ekan.

Trener uchun maqsad jamoasi bilan g’alaba qozonish. Tizim esa jamoani tayyorlash, shug’ullanish vaqtlarini nazorat qilish.

Talaba uchun maqsad yaxshi sohani egallab daromad qilish. Jarayon o’ziga mos sohani topish uchun tajriba orttirish, kitob o’qish yoki qiziqtirgan sohada muvaffaqiyatlilarni kuzatish. Xullas tushundingiz.

Keling, misol orqa ko’ramiz.

Siz sportchisiz va g’alabani maqsad qildingiz. Bunga kuchli ishonish, omad siz tarafda ekanligini ta’kidlash va faqatgina natija doskasiga termulib o’tirish foydalimi? Yoki har kuni shug’ullanib, yaxshiroq natijaga kam foizlarda sabab bo’lish.

Yana kichik misol. Hamma shaxmatchi g’alaba xohlaydi. Hamma kandidat ishga joylashishni maqsad qiladi. Agar g’oliblar va mag’lublar Davron Turdiev marafonidan keyin yilni bir xil maqsad bilan boshlashgan bo’lsa ularni farqlayotgan jihat maqsad emas.

Bu bilan maqsad qo’yish foydasiz yoki bir tiyinga qimmat demoqchi emasman. Maqsad yo’nalishni aniqlash uchun, tizim yoki jarayonni esa o’sha yo’nalishga yetib borish uchun qadamlar sifatida ko’rish mumkin.

Nega har yili maqsadlarim ro’yxati xafa ekanligi sababini tushungandayman

Bir donishmanddan soʼrashibdi:

– Nega kambagʼallar boylarga qaraganda koʼproq xushmuomala va kamroq baxil boʼlishadi?
– Derazaga bir qara, nimani koʼryapsan?
– Tashqarida bolalarning birga oʼynayotganini koʼryapman.
– Endi koʼzguga qara. U yerda nima koʼryapsan?
– Oʼzimni koʼryapman.
– Аna koʼrdingmi, deraza ham, oyna ham shishadan iborat, biroq tarkibiga ozgina kumush qoʼshishing bilan faqat oʼzingni koʼra boshlaysan.

Muvaffaqiyatga yolg’iz erishiladi(mi?)

“Hammasini o’zim qildim. O’z kuchim bilan ko’tarildim”, deyishadi. Tarixga qarasak, mashhur ijodkorlar, kashfiyotchilarning yutuqlari ortida hamkorlik, boshqalardan ruhlanish yotibdi.

Da Vinchi umri davomida o’zi eshitgan fikr va g’oyalarni yozib borgan. Eng ko’p boshqalar fikrlaridan ta’sirlangan. Qaydlarini qayta-qayta o’qish va kombinatsiya qilish orqali kitob yozgan.

Stive Jobs va Steve Wozniak hamroklikda Apple kompaniyasiga asos solgan.

Larry Pugb hamkori Sergey Brin bilan ma'lumotlar ba'zasi bilan ishlashni osonlashtirish maqsadida Googlega asos solgan.

Mark Sukerberg xonadoshi bilan Facebookni yaratgan.

Hatto texnologik daho Ilon Mask ham jamoa kuchiga va hamkorlikka tayanadi.

Ikkita xulosa qilish mumkin. Sizga eng atrofingizdagilar, havas qiladigan insonlaringiz, g’oya berayotganlar ta’sir o’tkazishadi. Har doim do’stlar orttirishga va kirishimli bo’lishga intiling.

@lobarsblog

Munosib bo’ling

Biz doim eng yaxshisiga ega bo’lishni va istaklarimiz biz xohlagan yo’lda amalga oshishini kutib yashaymiz.

Bo’lajak turmush o’rtog’im shunday sifatlarga ega bo’lsin.

Eng aqlli, mashhur, tajribali insonlar atrofimda bo’lishsin. Mana shunday insonlar qurshovida bo’lay.

Do’stlarim sadoqatli, ishonchli bo’lsin. Meni hech qachon aldamasin va xiyonat qilmasin. Yolg’on gapirmasin.

Mashhur, maqsadli, ko'p hayotiy tajribaga ega insonlarga shogird bo’lay.

Bu kutilmalar hech qachon tugamaydi. Ularga erishishning eng tez yo’li siz ham istagingizga munosib bo’lishingiz. Maqsadlari bor, ilmli, irodali inson o’ziga mana shunday insonni qidiradi. Faqat krovatda yotib orzu qilishni biladiganni emas.

"O'zingiz xohlagan narsaga erishish uchun siz xohlagan narsangizga loyiq bo'lishingiz kerak. Dunyo hali noloyiq odamlarni mukofotlash uchun aqldan ozgan joy emas".
Charlz T. Munger

@lobarsblog

​​“Diplom - bu juda ayyor narsa. U sizda hech qanday muammo yo‘q, degan illiyuziyani yaratadi. Sizda oliy ma’lumoti bo‘lmagan odamlardan soxta ustunlik tuyg‘usini uyg‘otadi va haqiqat tuyg‘usidan mosuvo qiladi. Hamma narsa yaxshi ketayotganga o‘xshaydi. Ertaga siz tepalikka chiqib, har qanday muammoni hal qila olaman, deb o‘ylashingiz mumkin, lekin bu faqat xayoldir!”

Jon Rokfeller

@lobarsblog

Xatolarning ko'pi bilmaslikdan qilinadi, ataylab emas.

Ko'proq bilim oling. Bilmasdan xato qilayotgan bo'lishingiz mumkin.

@lobarsblog

Imtihon

"Otam juda taqvodor, Allohdan qo'rqadigan, haqiqiy komil inson edi. Ba'zan Allohga yig'lab iltijo qilib: "Parvardigorim, negadir mening bolalarimga tashvish, muammolarni yubormayapsan. Men va farzandlarimni sinovlaring bilan yo'qlamayapsan. Nahotki, bizni o'z holimizga tashlab qo'ygan bo'lsang?" der edi. Biz esa: "Otajon, nega bunaqa deysiz? Axir farovon, to'kis yashash mazza-ku!" deya xafa bo'lardik. Otam: "Bolam, odam bolasi qiyinchiliklar bilan poklanadi, Allohga yaqin bo'ladi. Hamma ishi joyida, beg'am yashayotganlarning oxiri og'ir sinov bo'ladi. Men sizlarga oxiri og'ir sinovni emas, oxiri rohat-farog'at bo'lgan taqdirni istayman", der edi".("Iymon va huzun")

Biror muammongiz bormi eslanadigan banda ekanligingizga shukrona ayting. Bu hayotda sinov va qiyinchiliklar bo'lmaganda Robbimiz huzuriga quruq qo'l bilan borar edik.

@lobarsblog

Tushkunlik

Tushkunlikning o’zi emas, balki u haqida o’ylash og’riq beradi.

Hayvonlar ustidan tajriba o’tkazilgan. Ularni bir joyga qamab, qafasga elektr toki bilan ta’sir qilingan. Ma’lum vaqt o’tgandan so’ng ta’sir to’xtatilganiga qaramasdan ular qochishga harakat qilishmagan, hatto chiqish yo’llari ochiq bo’lsa ham.

Ba'zan biz ham bu holatni boshdan kechiramiz. Hayotdagi omadsizlik yoki kichik muvaffaqiyatsizliklar insonni harakatdan to'xtatadi. Buni yengishning ikki xil yechimini bilaman:

Bu tug’ma qobiliyat emas, orttirish mumkin bo’lgan mahorat deb qarash. Ya’ni shunchaki men omadsizman, menda o’xshamasligi taqdirim demasdan tajriba va bilimlarni ko’paytirish.

Eski g’alabalarni eslab ulardan ruhlanish. Qachondir o’xshagan, demak hozir ham o’xshaydi, deb harakatdan to’xtamaslik.

@lobarsblog

Qilib bo’lingandan keyin xatoligi ma’lum bo’lgan ish xato emas, shunchaki o’xshamagan tajriba.

Noto’g’riligini bilib turib qilingan ish — haqiqiy xato.

Ortga surish

Qilishimiz kerak bo'lgan ishlarni ertaga yoki hafta boshiga belgilaymiz. Lekin bugun emas.

Garvard professorlari o'tkazgan tadqiqotga ko'ra, 1-guruhga pul yig'ishni hoziroq boshlash topshirilgan. 30% odam rozilik bildirgan. 2-guruhga esa bir yildan keyin boshlash taklif qilingan. Natijada 77% qatnashuvchilar rozi bo'lishgan.
Nega 2-guruh natijasi ikki baravar ko'proq?

Inson miyasi o'zining kelajakdagi holatiga boshqa odamdek qaraydi. Ertadan o'zgaraman, boshqacha bo'ladi hammasi deb uxlashga yotgan odam ertasi kuni katta o'zgarishlar bilan uyg'onmaydi baribir. Bizga kelajakdagi foydadan ko'ra hozir ko'rinadigan natija muhimroq.

Shuning uchun, biror ishni sizga yoqadigan narsa bilan bog'lang. Faqat sport bilan shug'ullanganimda yoqtirgan qo'shiqchimni eshitaman, topshiriqni tugatib sevimli taomimni yeyman kabi.

Biror ish qilmoqchimisiz, har kuni 5 daqiqa bajaraman deb boshlang. 5 daqiqadan keyin o'zi ulanib ketadi. Yoki har kuni takrorlaganingiz uchun odatga aylanadi.

@lobarsblog

Yaxshi niyat bilan oddiy kundalik amallarni ham ibodatga aylantirish mumkin.

● “ Ovqatlanish orqali tanamni Alloh taolo buyurgan amallar uchun quvvatlantiraman “ deb niyat qilinsa, yegan ovqatiga ham savob olinadi.

● Oddiy arzimas bo’lib ko’ringan- narsalar uchun ham Allohni yod etib duo qilish ibodat va bu amal uchun ham ajr-u savob olinadi.

● Boshqalar haqqiga duo qil, senga ham qaytadi.

● Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga bir marta salovat aytganga Alloh taolo 10marta rahmat yo’llaydi.

● Bismillah bilan boshlanmagan ishning oxiri kesilgan bo’ladi.

● Salom berish sunnat alik olish esa vojib amaldir. Ya’ni salom bersa sunnatga amal qilingan bo’lib savob olinadi ammo salom bermasa ham zarar emas, alik olinmasa, gunoh bo’ladi.

"Yengil amallar" kitobidan xulosalar.

@lobarsblog