Yana bir bor feyklar haqida
Prezident farmoni bilan "fuqarolarning so‘z va axborot erkinligiga doir konstitutsiyaviy huquqlarining ro‘yobga chiqishini ta’minlash, mamlakatni ijtimoiy-siyosiy va sotsial-iqtisodiy rivojlantirishda ommaviy axborot vositalarining rolini kuchaytirish, media-bozorda ular uchun teng sharoitlar yaratish, shuningdek, jurnalistlar huquqlarini himoya qilish" vazifalari yuklatilgan Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi rasmiy telegram-kanalida qiziq bayonot:
Agentlik bu bayonotni o'sha ko'pchilik muhokama qilgan va har xil farazlar bildirgan voqea yuzasidan e'lon qilgan qilgan ko'rinadi. U voqea o'z yo'liga, lekin agentlik bayonotida diqqatni tortadigan qiziq narsa bor:
"yolg‘on, haqiqatga to‘g‘ri kelmaydigan, tekshirilmagan ma’lumotlarni tarqatish qonunchilikda belgilangan tartibda javobgarlikka sabab bo‘ladi"
Endi bayonotda berilgan havola bo'yicha o'tib ko'ramiz. Havola bo'yicha JKning mana bu moddasi ochiladi:
E'tibor bering: AOKA havola bergan qonunchilik normasida umuman "yolg‘on, haqiqatga to‘g‘ri kelmaydigan, tekshirilmagan ma’lumotlar" deyilmayapti, balki "shaxsning qadr-qimmati kamsitilishiga yoki uning obro‘sizlantirilishiga olib keladigan" va "jamoat tartibiga yoki xavfsizligiga tahdid soluvchi" ma'lumotlar tarqatish javobgarlikka sabab bo'ladi, deb aniqlashtirilgan. Umuman "yolg‘on, haqiqatga to‘g‘ri kelmaydigan, tekshirilmagan ma’lumotlar" va "aynan "shaxsni obro'sizlantiruvchi" yoki " "jamoat tartibiga yoki xavfsizligiga tahdid soluvchi" ma'lumotlar - har xil narsalar bo'lsa kerak. AOKA bayonotida "jurnalist va blogerlarga faqat rasmiy manbalarda taqdim etilgan ma’lumotlardan foydalanish"ni tavsiya etmoqda. Ya'ni "rasmiy manbalarda taqdim etilgan"idan boshqacha fikrlar bo'lishiga yo'l qo'ymaymiz, demoqchimi? Agar jurnalist va blogerlar faqat rasmiy manbalardagi axborotni retranslyatsiya qilishi kerak bo'lsa, unda faqat rasmiy manbalarning o'zini qoldirib, qolganini yopa qolaylik?
Prezident farmoni bilan "fuqarolarning so‘z va axborot erkinligiga doir konstitutsiyaviy huquqlarining ro‘yobga chiqishini ta’minlash, mamlakatni ijtimoiy-siyosiy va sotsial-iqtisodiy rivojlantirishda ommaviy axborot vositalarining rolini kuchaytirish, media-bozorda ular uchun teng sharoitlar yaratish, shuningdek, jurnalistlar huquqlarini himoya qilish" vazifalari yuklatilgan Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi rasmiy telegram-kanalida qiziq bayonot:
Сўнгги кунларда ижтимоий тармоқлар орқали тасдиқланмаган ва асоссиз, шунингдек, ишончли расмий манбаларга таянилмаган маълумотлар кенг тарқатилмоқда.
Қайд этиш лозимки, аҳоли орасида ёлғон, ҳақиқатга тўғри келмайдиган, текширилмаган маълумотларни тарқатиш қонунчиликда белгиланган тартибда жавобгарликка сабаб бўлади.
Шу нуқтаи назардан, журналист ва блогерларга фақат расмий манбаларда тақдим этилган маълумотлардан фойдаланиш тавсия этилади.
Agentlik bu bayonotni o'sha ko'pchilik muhokama qilgan va har xil farazlar bildirgan voqea yuzasidan e'lon qilgan qilgan ko'rinadi. U voqea o'z yo'liga, lekin agentlik bayonotida diqqatni tortadigan qiziq narsa bor:
"yolg‘on, haqiqatga to‘g‘ri kelmaydigan, tekshirilmagan ma’lumotlarni tarqatish qonunchilikda belgilangan tartibda javobgarlikka sabab bo‘ladi"
Endi bayonotda berilgan havola bo'yicha o'tib ko'ramiz. Havola bo'yicha JKning mana bu moddasi ochiladi:
Shaxsning qadr-qimmati kamsitilishiga yoki uning obro‘sizlantirilishiga olib keladigan yolg‘on axborotni tarqatish, shu jumladan ommaviy axborot vositalarida, telekommunikatsiya tarmoqlarida yoki Internet jahon axborot tarmog‘ida tarqatish, shunday harakatlar uchun ma’muriy jazo qo‘llanilgandan keyin sodir etilgan bo‘lsa, —
bazaviy hisoblash miqdorining bir yuz ellik baravarigacha miqdorda jarima yoki ikki yuz qirq soatgacha majburiy jamoat ishlari yoxud ikki yilgacha axloq tuzatish ishlari yoki ikki yilgacha ozodlikni cheklash bilan jazolanadi.
Jamoat tartibiga yoki xavfsizligiga tahdid soluvchi yolg‘on axborotni tarqatish, shu jumladan ommaviy axborot vositalarida, telekommunikatsiya tarmoqlarida yoki Internet jahon axborot tarmog‘ida tarqatish, ushbu Kodeksning 2441-moddasida nazarda tutilgan jinoyat alomatlari mavjud bo‘lmagan taqdirda, shunday harakatlar uchun ma’muriy jazo qo‘llanilganidan keyin sodir etilgan bo‘lsa, —
bazaviy hisoblash miqdorining ikki yuz baravarigacha miqdorda jarima yoki uch yuz soatgacha majburiy jamoat ishlari yoxud ikki yilgacha axloq tuzatish ishlari yoki ikki yilgacha ozodlikni cheklash bilan jazolanadi.
E'tibor bering: AOKA havola bergan qonunchilik normasida umuman "yolg‘on, haqiqatga to‘g‘ri kelmaydigan, tekshirilmagan ma’lumotlar" deyilmayapti, balki "shaxsning qadr-qimmati kamsitilishiga yoki uning obro‘sizlantirilishiga olib keladigan" va "jamoat tartibiga yoki xavfsizligiga tahdid soluvchi" ma'lumotlar tarqatish javobgarlikka sabab bo'ladi, deb aniqlashtirilgan. Umuman "yolg‘on, haqiqatga to‘g‘ri kelmaydigan, tekshirilmagan ma’lumotlar" va "aynan "shaxsni obro'sizlantiruvchi" yoki " "jamoat tartibiga yoki xavfsizligiga tahdid soluvchi" ma'lumotlar - har xil narsalar bo'lsa kerak. AOKA bayonotida "jurnalist va blogerlarga faqat rasmiy manbalarda taqdim etilgan ma’lumotlardan foydalanish"ni tavsiya etmoqda. Ya'ni "rasmiy manbalarda taqdim etilgan"idan boshqacha fikrlar bo'lishiga yo'l qo'ymaymiz, demoqchimi? Agar jurnalist va blogerlar faqat rasmiy manbalardagi axborotni retranslyatsiya qilishi kerak bo'lsa, unda faqat rasmiy manbalarning o'zini qoldirib, qolganini yopa qolaylik?