Davlat Yalpi Ichki Mahsulotiga Importning Zarari Yoʻq
Avvalo, importning yalpi ichki mahsulot (YAIM) formulalarida manfiy koʻrsatilishi uning ikki marta hisoblanib qolmasligi uchun kerak. Chunki YAIM faqat mamlakat ichida yaratilgan mahsulot va xizmatlarni oʻlchaydi. Ammo bu importning iqtisodiyotga zarar keltirishini anglatmaydi, aksincha, u rivojlanishga yordam beradi.
Aytaylik, biz Braziliyadan 1 dollarga kofe donalarini va Ukrainadan 1 dollarga shakarni import qildik. Ushbu mahsulotlarni olib, o‘zimizda kofe shop ochdik. Bu yerda import qanday foyda keltiradi?
1. Qo‘shimcha qiymat yaratiladi — Braziliyadan keltirilgan kofe va Ukrainadan keltirilgan shakarni qayta ishlaymiz, ya’ni qahvani tayyorlab, uni 3 dollarga sotamiz. Bu yerda 2 dollarlik import mahsulotlariga yana 1 dollarlik ichki qiymat qo‘shilgan.
2. Ish o‘rinlari yaratiladi — Kofe shopimizda baristalar, xizmat ko‘rsatuvchilar ishlaydi. Bu esa ish bilan ta’minlash darajasini oshiradi va ichki iqtisodiyotni faollashtiradi.
3. Iqtisodiyotga turtki beradi — Kofe shopning ishlashi uchun mebellar, reklama, xizmat ko‘rsatish kabi boshqa sohalar ham rivojlanadi, bu esa yalpi ichki mahsulotga ijobiy taʼsir qiladi.
Shunday qilib, import mahsulotlari bizga xomashyo sifatida keladi, lekin qo‘shilgan qiymat va ichki jarayonlar tufayli iqtisodiy foyda mamlakat ichida yaratiladi. Importning yalpi ichki mahsulot hisobida manfiy koʻrsatilishi, bu mahsulotlarning ikki marta hisoblanmasligini taʼminlash uchungina qo‘llanadi, iqtisodiyotga zarar yetkazish uchun emas.
Asosiy tushuncha shuki: Braziliyadan kofe yoki Ukrainadan shakar olib, uni qayta ishlash va sotish orqali biz iqtisodiyotni rivojlantiramiz. Import esa, aksincha, ushbu jarayon uchun imkoniyat yaratadi.
Avvalo, importning yalpi ichki mahsulot (YAIM) formulalarida manfiy koʻrsatilishi uning ikki marta hisoblanib qolmasligi uchun kerak. Chunki YAIM faqat mamlakat ichida yaratilgan mahsulot va xizmatlarni oʻlchaydi. Ammo bu importning iqtisodiyotga zarar keltirishini anglatmaydi, aksincha, u rivojlanishga yordam beradi.
Aytaylik, biz Braziliyadan 1 dollarga kofe donalarini va Ukrainadan 1 dollarga shakarni import qildik. Ushbu mahsulotlarni olib, o‘zimizda kofe shop ochdik. Bu yerda import qanday foyda keltiradi?
1. Qo‘shimcha qiymat yaratiladi — Braziliyadan keltirilgan kofe va Ukrainadan keltirilgan shakarni qayta ishlaymiz, ya’ni qahvani tayyorlab, uni 3 dollarga sotamiz. Bu yerda 2 dollarlik import mahsulotlariga yana 1 dollarlik ichki qiymat qo‘shilgan.
2. Ish o‘rinlari yaratiladi — Kofe shopimizda baristalar, xizmat ko‘rsatuvchilar ishlaydi. Bu esa ish bilan ta’minlash darajasini oshiradi va ichki iqtisodiyotni faollashtiradi.
3. Iqtisodiyotga turtki beradi — Kofe shopning ishlashi uchun mebellar, reklama, xizmat ko‘rsatish kabi boshqa sohalar ham rivojlanadi, bu esa yalpi ichki mahsulotga ijobiy taʼsir qiladi.
Shunday qilib, import mahsulotlari bizga xomashyo sifatida keladi, lekin qo‘shilgan qiymat va ichki jarayonlar tufayli iqtisodiy foyda mamlakat ichida yaratiladi. Importning yalpi ichki mahsulot hisobida manfiy koʻrsatilishi, bu mahsulotlarning ikki marta hisoblanmasligini taʼminlash uchungina qo‘llanadi, iqtisodiyotga zarar yetkazish uchun emas.
Asosiy tushuncha shuki: Braziliyadan kofe yoki Ukrainadan shakar olib, uni qayta ishlash va sotish orqali biz iqtisodiyotni rivojlantiramiz. Import esa, aksincha, ushbu jarayon uchun imkoniyat yaratadi.