SABABLAR.
Hunayn g‘azoti Nabiy sallollohu alayhi va sallamning g‘azotlari ichida alohida o‘ringa ega. Masofa qisqa edi. Dushmanning soni ham, quroli ham oz edi. O‘sha kuni go‘yo natija oldindan ayon edi. Raqib go‘yo oson yutiladigan taomday, g‘alaba esa faqatgina vaqt edi xolos
Demak g‘alabaning barcha sabablari muhayyo edi. Hatto sahobalar roziyollohu anhum ham: "Shu ozgina qo‘shindan mag‘lub bo‘lamizmi?!", deya ozroq g‘ururga berilishdi.
Ammo sabablarning Robbi bu ummatni tarbiyalashni iroda qildi. U bizga sabablarni olishni o‘rgatdi, ularga suyanishni emas. Zero nusrat Uning qo‘lida edi, qilich va nayzalarda emas.
Ikki qo‘shin to‘qnashdi. Jang avvalida musulmonlar mag‘lub bo‘la boshlashdi. Hatto ba’zilar qocha boshladi. Ana shunda Nabiy sallollohu alayhi va sallam tuyalari bilan shunday deya jangga kirishdilar:
"Men rostdan ham Nabiyman. Abdulmuttolibning zurriyodiman!".
Ana shundan so‘ng musulmonlar uyg‘onib suyukli Nabiylari sallollohu alayhi va sallamning atroflarini o‘rab olishdi. Robbilariga nisbatan niyatlarini isloh qilishdi. Nihoyat g‘alabaga erishishdi.
Hunayn va Badr o‘rtasini yengilgina solishtirish bizga g‘alabaning sirini ochadi.
Badrda barcha kuch-quvvat sabablari quraysh mushriklarida edi. Musulmonlar esa ozchilik bo‘lib barcha umidlarini Robbilariga bog‘lagan edilar. Alloh taologa iltijo qilishgan edi.
Musulmonlarning o‘sha kundagi ahvolini Hamza roziyollohu anhuning quraysh qo‘shiniga qarab aytgan gapi ifodalaydi:
"Oldimizda turganlar meni qo‘rqitmaydi. To‘g‘ri, ular bizdan ko‘p. Ammo biz iymonimiz bilan ulardan kuchlimiz!".
Mana shu Allohga suyanishdir, sabablarga emas. Sabablar mahkam tutiladi, ammo unga suyanilmaydi. Nusratni jalb qilgan narsa shudir. Alloh ularning qalbini sobit qilib farishtalar bilan quvvatladi.
Hunaynda esa urushga nisbatan qarashlar turlicha bo‘ldi. Dushmanni oz hisoblashdi. O‘zlarini katta tutishdi. Alloh ularni o‘z holiga tashlab qo‘ydi. Hatto musibat bo‘lishiga oz qoldi. Ammo musulmonlar Rabboniy odobni yana mahkam tutishgach, darsni tezlik bilan tushunishgach, sabablarga suyanishni tashlab qalblarini Allohga bog‘lagach dushmanlari oldida avvalgi siyratlariga qaytishdi.
Ummatga aytilgan gap yakka shaxslarga ham taalluqlidir. Kim Allohga e’timod qilsa Alloh sabablarni muhayyo qiladi. Ular Allohga bo‘lgan e’tiqodlari samarasini albatta ko‘rishadi.
Kim sabablarga suyansa Alloh uni sabablariga tashlab qo‘yadi. Alloh insonga ikki martta odob beradi:
1. Sabablarga suyanib qolsa.
2. Sabablarni butkul unutsa.
O‘rganing, harakat qiling! Ammo muvaffaqiyat Allohning qo‘lidadir. Imtihonga aqlingizga suyanib kirmang. Allohga suyanib kiring!
Muolaja qiling, davo qidiring! Ammo shifo Allohning huzurida ekanligini unutmang!
Ishlang, tijorat qiling! Ammo Razzoq Allohdan ekanini unutmang! Rizq Allohning huzurida. Ishlash va harakat esa rizqning eshigi xolos!
Inson modomiki "men", "meniki", "mendan", "menda" der ekan Alloh unga albatta uning "men"i qanchalar zaif ekanligini ko‘rsatadi. Bandaning huzuridagi narsalar qanchalar oz, qanchalar kuchsiz ekanligini anglatadi.
Agar banda "bu Allohniki", "men Alloh bilanman", "men Allohga qaytaman" desa Alloh u bilan bo‘ladi.
Alloh bilan bo‘laylik!
Adham Sharqoviy.
Hunayn g‘azoti Nabiy sallollohu alayhi va sallamning g‘azotlari ichida alohida o‘ringa ega. Masofa qisqa edi. Dushmanning soni ham, quroli ham oz edi. O‘sha kuni go‘yo natija oldindan ayon edi. Raqib go‘yo oson yutiladigan taomday, g‘alaba esa faqatgina vaqt edi xolos
Demak g‘alabaning barcha sabablari muhayyo edi. Hatto sahobalar roziyollohu anhum ham: "Shu ozgina qo‘shindan mag‘lub bo‘lamizmi?!", deya ozroq g‘ururga berilishdi.
Ammo sabablarning Robbi bu ummatni tarbiyalashni iroda qildi. U bizga sabablarni olishni o‘rgatdi, ularga suyanishni emas. Zero nusrat Uning qo‘lida edi, qilich va nayzalarda emas.
Ikki qo‘shin to‘qnashdi. Jang avvalida musulmonlar mag‘lub bo‘la boshlashdi. Hatto ba’zilar qocha boshladi. Ana shunda Nabiy sallollohu alayhi va sallam tuyalari bilan shunday deya jangga kirishdilar:
"Men rostdan ham Nabiyman. Abdulmuttolibning zurriyodiman!".
Ana shundan so‘ng musulmonlar uyg‘onib suyukli Nabiylari sallollohu alayhi va sallamning atroflarini o‘rab olishdi. Robbilariga nisbatan niyatlarini isloh qilishdi. Nihoyat g‘alabaga erishishdi.
Hunayn va Badr o‘rtasini yengilgina solishtirish bizga g‘alabaning sirini ochadi.
Badrda barcha kuch-quvvat sabablari quraysh mushriklarida edi. Musulmonlar esa ozchilik bo‘lib barcha umidlarini Robbilariga bog‘lagan edilar. Alloh taologa iltijo qilishgan edi.
Musulmonlarning o‘sha kundagi ahvolini Hamza roziyollohu anhuning quraysh qo‘shiniga qarab aytgan gapi ifodalaydi:
"Oldimizda turganlar meni qo‘rqitmaydi. To‘g‘ri, ular bizdan ko‘p. Ammo biz iymonimiz bilan ulardan kuchlimiz!".
Mana shu Allohga suyanishdir, sabablarga emas. Sabablar mahkam tutiladi, ammo unga suyanilmaydi. Nusratni jalb qilgan narsa shudir. Alloh ularning qalbini sobit qilib farishtalar bilan quvvatladi.
Hunaynda esa urushga nisbatan qarashlar turlicha bo‘ldi. Dushmanni oz hisoblashdi. O‘zlarini katta tutishdi. Alloh ularni o‘z holiga tashlab qo‘ydi. Hatto musibat bo‘lishiga oz qoldi. Ammo musulmonlar Rabboniy odobni yana mahkam tutishgach, darsni tezlik bilan tushunishgach, sabablarga suyanishni tashlab qalblarini Allohga bog‘lagach dushmanlari oldida avvalgi siyratlariga qaytishdi.
Ummatga aytilgan gap yakka shaxslarga ham taalluqlidir. Kim Allohga e’timod qilsa Alloh sabablarni muhayyo qiladi. Ular Allohga bo‘lgan e’tiqodlari samarasini albatta ko‘rishadi.
Kim sabablarga suyansa Alloh uni sabablariga tashlab qo‘yadi. Alloh insonga ikki martta odob beradi:
1. Sabablarga suyanib qolsa.
2. Sabablarni butkul unutsa.
O‘rganing, harakat qiling! Ammo muvaffaqiyat Allohning qo‘lidadir. Imtihonga aqlingizga suyanib kirmang. Allohga suyanib kiring!
Muolaja qiling, davo qidiring! Ammo shifo Allohning huzurida ekanligini unutmang!
Ishlang, tijorat qiling! Ammo Razzoq Allohdan ekanini unutmang! Rizq Allohning huzurida. Ishlash va harakat esa rizqning eshigi xolos!
Inson modomiki "men", "meniki", "mendan", "menda" der ekan Alloh unga albatta uning "men"i qanchalar zaif ekanligini ko‘rsatadi. Bandaning huzuridagi narsalar qanchalar oz, qanchalar kuchsiz ekanligini anglatadi.
Agar banda "bu Allohniki", "men Alloh bilanman", "men Allohga qaytaman" desa Alloh u bilan bo‘ladi.
Alloh bilan bo‘laylik!
Adham Sharqoviy.