#Maslahat
Til o‘rganish uchun nima kerak?
“Menda til o‘rganishga iqtidor yo‘q”,
“Tilni bolalikda tezroq o‘rganish mumkin edi”,
“Men shundoq ham juda bandman”,
“Endi til o‘rganishga qarilik qilaman”,..
Xorijiy tillarni o‘rganmaslik uchun ko‘p bahonalarni ishlatamiz. Qiziq tomoni, bu bahonalarni fakt sifatida qabul qilib, o‘z ustida ishlashga urinib ko‘rmayotganlar ham bor oramizda. Xo‘sh, aslida ham shundaymi?
Til o‘rganish uchun bizga nima kerak: pulmi yoki ishtiyoq? Xorijiy tillarni tez o‘zlashtirishning siri nimada? Quyida shu kabi savollarga javob topishga harakat qildik.
Til o‘rganish uchun tug‘ma qobiliyat kerakmi?
Avvalo, bu yerda gap poliglotlik yoki biror xorijiy til bo‘yicha ilmiy ish qilish haqida emas, insonning o‘ziga ma’qul yoki zarurat yuzasidan biror xorijiy tilni o‘rganishi va unda muloqot qila olishi yoki olmasligi haqida ketyapti. Shunday ekan, qobiliyatni vaj qilishdan oldin har birimiz hayotimizda bitta bo‘lsa ham tilni o‘rganganimizni e’tiborga olish lozim. Hayron bo‘lmang, hozir gapirib turgan ona tilimizni ham bolalikda o‘zlashtirganmiz. Unda o‘z fikrini aniq ifodalay olish darajasiga yetish uchun bolaga necha yil kerak bo‘lishini o‘ylab ko‘ring-a. Shu birgina fakt bilan “Bolalikda tilni osonroq o‘rganish mumkin”, degan tushunchaning haqiqatga unchalik to‘g‘ri kelmasligini anglab yetish mumkin.
Mulohaza qiladigan bo‘lsak, albatta, bolalarning zehni o‘tkir bo‘ladi, shuning hisobiga ular yangi so‘zlarni tez yod oladi. Lekin ularda maqsad va qunt bo‘lmaydi. Siz esa aqli raso insonsiz, demak, mantiqan fikrlash qobiliyatingiz yuqori, qolaversa, xorijiy tilni nima uchun o‘rganmoqchi ekanligingizni bilasiz. Shundan xulosaki, hayotiy tajriba va ko‘nikmalar bu jarayonni osonlashtiradi.
Maqsad aniq bo‘lsa, natija kuttirmaydi
Mutaxassislarning ta’kidlashicha, xorijiy tilni aniq maqsadsiz, ya’ni shunchaki, “zarar qilmaydi” qabilida o‘rganish juda mushkul. Ishni shunday ruhda boshlaganlarning asosiy qismi ta’limning birinchi oyidayoq “taslim” bo‘ladi yoki o‘zini yuqoridagi kabi bahonalar bilan alday boshlaydi.
Tilni o‘rganish uchun insonda ishtiyoq bo‘lishi va bu ishtiyoq aniq bir maqsaddan kuch olishi kerak. Aytaylik, o‘qishga kirish, magistratuda o‘qish, xorijiy davlatda yuqori maoshga ishlash…
Albatta, maqsadning ko‘lami ishtiyoq darajasini ham belgilaydi. Masalan, buyuk shifokor bo‘laman, davosi yo‘q dardlarga shifo topaman, degan maqsad bilan o‘qigan talaba, hech bo‘lmaganda, o‘z yo‘nalishi bo‘yicha yetuk mutaxassis bo‘lib yetishadi. Shunchaki, odamlarni davolab kun ko‘raman, deb maqsad qilgan talaba esa yaxshi natijaga erishmaydi. Bundaylar uchun o‘z ustida ishlash ham azobdek tuyuladi. Ayni misol “Nima uchun ayrimlar to‘rt yil xorijiy tillarga ixtisoslashgan oliy ta’lim muassasasida o‘qib ham chet tilida erkin gapira olmaydi, ba’zilar esa maktabdayoq bir nechta xorijiy tilni o‘zlashtiradi?”, degan savolga javob bo‘la oladi.
Tilni tez o‘zlashtirish uchun...
Mavzuni o‘rganish davomida juda ko‘p manbaalarga murojaat qildik. Xorijiy tillarni tez va oson o‘rganish bo‘yicha ishlab chiqilgan turli usullarni o‘rgandik. Qaysidir ma’noda ularning barchasi samarali hisoblanadi.
👉 ️@ingliz_tiliuz
Til o‘rganish uchun nima kerak?
“Menda til o‘rganishga iqtidor yo‘q”,
“Tilni bolalikda tezroq o‘rganish mumkin edi”,
“Men shundoq ham juda bandman”,
“Endi til o‘rganishga qarilik qilaman”,..
Xorijiy tillarni o‘rganmaslik uchun ko‘p bahonalarni ishlatamiz. Qiziq tomoni, bu bahonalarni fakt sifatida qabul qilib, o‘z ustida ishlashga urinib ko‘rmayotganlar ham bor oramizda. Xo‘sh, aslida ham shundaymi?
Til o‘rganish uchun bizga nima kerak: pulmi yoki ishtiyoq? Xorijiy tillarni tez o‘zlashtirishning siri nimada? Quyida shu kabi savollarga javob topishga harakat qildik.
Til o‘rganish uchun tug‘ma qobiliyat kerakmi?
Avvalo, bu yerda gap poliglotlik yoki biror xorijiy til bo‘yicha ilmiy ish qilish haqida emas, insonning o‘ziga ma’qul yoki zarurat yuzasidan biror xorijiy tilni o‘rganishi va unda muloqot qila olishi yoki olmasligi haqida ketyapti. Shunday ekan, qobiliyatni vaj qilishdan oldin har birimiz hayotimizda bitta bo‘lsa ham tilni o‘rganganimizni e’tiborga olish lozim. Hayron bo‘lmang, hozir gapirib turgan ona tilimizni ham bolalikda o‘zlashtirganmiz. Unda o‘z fikrini aniq ifodalay olish darajasiga yetish uchun bolaga necha yil kerak bo‘lishini o‘ylab ko‘ring-a. Shu birgina fakt bilan “Bolalikda tilni osonroq o‘rganish mumkin”, degan tushunchaning haqiqatga unchalik to‘g‘ri kelmasligini anglab yetish mumkin.
Mulohaza qiladigan bo‘lsak, albatta, bolalarning zehni o‘tkir bo‘ladi, shuning hisobiga ular yangi so‘zlarni tez yod oladi. Lekin ularda maqsad va qunt bo‘lmaydi. Siz esa aqli raso insonsiz, demak, mantiqan fikrlash qobiliyatingiz yuqori, qolaversa, xorijiy tilni nima uchun o‘rganmoqchi ekanligingizni bilasiz. Shundan xulosaki, hayotiy tajriba va ko‘nikmalar bu jarayonni osonlashtiradi.
Maqsad aniq bo‘lsa, natija kuttirmaydi
Mutaxassislarning ta’kidlashicha, xorijiy tilni aniq maqsadsiz, ya’ni shunchaki, “zarar qilmaydi” qabilida o‘rganish juda mushkul. Ishni shunday ruhda boshlaganlarning asosiy qismi ta’limning birinchi oyidayoq “taslim” bo‘ladi yoki o‘zini yuqoridagi kabi bahonalar bilan alday boshlaydi.
Tilni o‘rganish uchun insonda ishtiyoq bo‘lishi va bu ishtiyoq aniq bir maqsaddan kuch olishi kerak. Aytaylik, o‘qishga kirish, magistratuda o‘qish, xorijiy davlatda yuqori maoshga ishlash…
Albatta, maqsadning ko‘lami ishtiyoq darajasini ham belgilaydi. Masalan, buyuk shifokor bo‘laman, davosi yo‘q dardlarga shifo topaman, degan maqsad bilan o‘qigan talaba, hech bo‘lmaganda, o‘z yo‘nalishi bo‘yicha yetuk mutaxassis bo‘lib yetishadi. Shunchaki, odamlarni davolab kun ko‘raman, deb maqsad qilgan talaba esa yaxshi natijaga erishmaydi. Bundaylar uchun o‘z ustida ishlash ham azobdek tuyuladi. Ayni misol “Nima uchun ayrimlar to‘rt yil xorijiy tillarga ixtisoslashgan oliy ta’lim muassasasida o‘qib ham chet tilida erkin gapira olmaydi, ba’zilar esa maktabdayoq bir nechta xorijiy tilni o‘zlashtiradi?”, degan savolga javob bo‘la oladi.
Tilni tez o‘zlashtirish uchun...
Mavzuni o‘rganish davomida juda ko‘p manbaalarga murojaat qildik. Xorijiy tillarni tez va oson o‘rganish bo‘yicha ishlab chiqilgan turli usullarni o‘rgandik. Qaysidir ma’noda ularning barchasi samarali hisoblanadi.
👉 ️@ingliz_tiliuz