Zoirbek LIVE dan repost
"Sophie's Choice" atamasidan tashqari, og‘ir yoki imkonsiz tanlovlarni ifodalovchi bir nechta boshqa atamalar ham bor:
1. Catch-22
Ma’nosi: Har qanday holatda ham yutqazishga olib keladigan murakkab vaziyat. Joseph Hellerning "Catch-22" romani (1961) dan olingan. Asarda askar faqat aqli joyida bo‘lsa, urushda qatnashishga majbur, lekin urushdan qochish uchun o‘zini aqldan ozgan deb ko‘rsatish kerak. Bu esa paradoksal holat yaratadi.
"Ish topshirish uchun tajriba kerak, lekin tajriba orttirish uchun ish kerak. Bu haqiqiy Catch-22."
2. Dilemma
Ma’nosi: Ikki yomon variantdan birini tanlash zarurati.
"Unga haqiqatni aytsam, u xafa bo‘ladi, aytmasam esa unga yolg‘on gapirgan bo‘laman. Bu haqiqiy dilemma."
3. Morton's Fork
Ma’nosi: Qaysi variant tanlanmasin, natijasi bir xil bo‘lgan holat. 15-asrda Angliyada soliq yig‘uvchi John Morton tomonidan ishlatilgan tushuncha. U badavlat odamlarning ko‘p pul to‘lashi kerakligini, kambag‘allarning esa oz pul sarflagani uchun ham to‘lashi kerakligini aytgan.
"Agar universitetda o‘qisam, qarzga botaman. O‘qimasam, yaxshi ish topa olmayman. Bu Morton's Fork."
4. Hobson’s Choice
Ma’nosi: Hech qanday haqiqiy tanlov yo‘qligi, faqat bitta variant borligi. 17-asrda Thomas Hobson ismli ot ijarachisi mijozlarga faqat o‘zi tanlagan otni ijaraga berishiga ishora qiladi.
"Bu kompaniyada ish sharoitlari yomon, lekin boshqa variantim yo‘q. Bu Hobson’s Choice."
5. Zugzwang
Ma’nosi: Shaxmat va strategik o‘yinlarda har qanday yurish yomon natija beradigan holat.
"Men qayerga qadam tashlasam ham, natija salbiy bo‘ladi. Bu haqiqiy Zugzwang holati."
6. Between a Rock and a Hard Place
Ma’nosi: Ikki qiyin vaziyat orasida qolish.
"Yangi ish topsam, barqaror daromadim yo‘qoladi. Hozirgi ishda qolish esa zerikarli. Men a rock and a hard place orasidaman."
7. Devil’s Alternative
Ma’nosi: Qanday qaror qabul qilinsa ham, natija yomon bo‘lgan holat. Frederik Forsythning "The Devil’s Alternative" romanidan kelib chiqqan.
"Bu operatsiyani qilsak, bemor nogiron bo‘ladi. Qilmasak, u vafot etadi. Bu Devil’s Alternative."
Bularning har biri "Sophie's Choice" ga o‘xshash bo‘lsa-da, har xil kontekstda ishlatiladi. Tanlovning axloqiy, mantiqiy yoki strategik jihatlari turlicha bo‘lishi mumkin.
1. Catch-22
Ma’nosi: Har qanday holatda ham yutqazishga olib keladigan murakkab vaziyat. Joseph Hellerning "Catch-22" romani (1961) dan olingan. Asarda askar faqat aqli joyida bo‘lsa, urushda qatnashishga majbur, lekin urushdan qochish uchun o‘zini aqldan ozgan deb ko‘rsatish kerak. Bu esa paradoksal holat yaratadi.
"Ish topshirish uchun tajriba kerak, lekin tajriba orttirish uchun ish kerak. Bu haqiqiy Catch-22."
2. Dilemma
Ma’nosi: Ikki yomon variantdan birini tanlash zarurati.
"Unga haqiqatni aytsam, u xafa bo‘ladi, aytmasam esa unga yolg‘on gapirgan bo‘laman. Bu haqiqiy dilemma."
3. Morton's Fork
Ma’nosi: Qaysi variant tanlanmasin, natijasi bir xil bo‘lgan holat. 15-asrda Angliyada soliq yig‘uvchi John Morton tomonidan ishlatilgan tushuncha. U badavlat odamlarning ko‘p pul to‘lashi kerakligini, kambag‘allarning esa oz pul sarflagani uchun ham to‘lashi kerakligini aytgan.
"Agar universitetda o‘qisam, qarzga botaman. O‘qimasam, yaxshi ish topa olmayman. Bu Morton's Fork."
4. Hobson’s Choice
Ma’nosi: Hech qanday haqiqiy tanlov yo‘qligi, faqat bitta variant borligi. 17-asrda Thomas Hobson ismli ot ijarachisi mijozlarga faqat o‘zi tanlagan otni ijaraga berishiga ishora qiladi.
"Bu kompaniyada ish sharoitlari yomon, lekin boshqa variantim yo‘q. Bu Hobson’s Choice."
5. Zugzwang
Ma’nosi: Shaxmat va strategik o‘yinlarda har qanday yurish yomon natija beradigan holat.
"Men qayerga qadam tashlasam ham, natija salbiy bo‘ladi. Bu haqiqiy Zugzwang holati."
6. Between a Rock and a Hard Place
Ma’nosi: Ikki qiyin vaziyat orasida qolish.
"Yangi ish topsam, barqaror daromadim yo‘qoladi. Hozirgi ishda qolish esa zerikarli. Men a rock and a hard place orasidaman."
7. Devil’s Alternative
Ma’nosi: Qanday qaror qabul qilinsa ham, natija yomon bo‘lgan holat. Frederik Forsythning "The Devil’s Alternative" romanidan kelib chiqqan.
"Bu operatsiyani qilsak, bemor nogiron bo‘ladi. Qilmasak, u vafot etadi. Bu Devil’s Alternative."
Bularning har biri "Sophie's Choice" ga o‘xshash bo‘lsa-da, har xil kontekstda ishlatiladi. Tanlovning axloqiy, mantiqiy yoki strategik jihatlari turlicha bo‘lishi mumkin.