PULMONOLOG MASHXURBEK 🩺🩻

🫁 "Ўпка яллиғланишига қарши иммунитетни қандай кучайтириш мумкин?"

Соғлом овқатланиш –
антиоксидантлар, витаминлар (айниқса, D ва C), микроэлементлар (цинк, селен) муҳим.

Фаол ҳаракат – юриш, енгил жисмоний машқлар нафас олишни яхшилайди.

Дуруст ухлаш – тунда 7-8 соат тўлиқ дам олиш иммунитетни оширади.

Пульмонолог Машхурбек
@dr_mashxurbek

Антибиотикларни шифокор тавсиясисиз ва тартибсиз қабул қилиш жиддий асоратларга олиб келиши мумкин.

Қуйида асосий хавфлар келтирилган:

Антибиотикларга чидамлилик (резистентлик) – Бактериялар антибиотикларга мослашиб, улар самарасиз бўлиб қолади. Бу келажакда инфекцияларни даволашни қийинлаштиради.

Оғир аллергик реакциялар – Антибиотикларга аллергия бўлиши мумкин (ангионевротик шиш, анафилаксия, тошма ва ҳ.к.), бу баъзан ҳаёт учун хавфли бўлиши мумкин.

Оғир ичак флораси бузилиши (дисбактериоз) – Антибиотиклар фойдали бактерияларни ҳам йўқ қилади, бу ичак мувозанатининг бузилишига ва диарея, қазо-қиғилликка олиб келади.

Жигар ва буйракларга оғир юк – Антибиотиклар айниқса жигар ва буйрак орқали чиқарилади, уларни кераксиз юклаш бу аъзоларнинг зарарланишига сабаб бўлиши мумкин.

Суперинфекция (иккиламчи инфекция) – Баъзи ҳолларда антибиотиклар баъзи бактерияларни йўқ қилади, аммо бошқа зарарли микроблар кучайишига имкон беради. Масалан, Candida замбуруғининг ортиқча кўпайиши.

Тананинг иммун тизими заифлашиши – Организм инфекцияларга қарши табиий курашиш қобилияти пасайиши мумкин.

Антибиотикларни фақат шифокор тавсияси билан, тўғри дозада ва тўлиқ курс бўйича қабул қилиш керак!

Пулмонолог Машхурбек
@dr_mashxurbek

Ўпка саломатлиги учун энг яхши 5 одат

Ўпкангиз соғлом бўлиши учун қуйидаги одатларни ҳаётингга киритишни тавсия қиламан:

1. Тоза ҳавода кўпроқ вақт ўтказинг
Ҳар куни 30-60 дақиқа тоза ҳавода сайр қилиш ўпкаларни кислород билан бойитади ва уларнинг ҳажмини оширади.

2. Тўғри овқатланинг
Ўпка учун фойдали маҳсулотлар:
Антиоксидантлар (сабзи, исмалоқ, брокколи)
Омега-3 (балиқ, чиа уруғи)
С витаминли мевалар (апельсин, гулкарам)

3. Фаол жисмоний ҳаракат билан шуғулланинг
Аэробик машқлар ўпка ҳажмини оширади ва нафас йўлларини мустаҳкамлайди:
Югуриш
Велосипед ҳайдаш

4. Чанг ва кимёвий моддалардан ҳимояланинг
Маска тақиб юриш (агар ҳаво ифлос бўлса)
Тамаки тутунидан қочиш
Иш жойида чангга қарши чора кўриш

5. Йиллик тиббий кўрикдан ўтиб туринг
Рентген ва спирометрия тестлари ўпка саломатлигини назорат қилиш учун муҳим.

Хулоса: Бу одатларни ҳаёт тарзингга киритиш ўпка саломатлигини узоқ муддатга сақлаб қолишга ёрдам беради.

Пульмонолог Машхурбек
@dr_mashxurbek

Нафас олишда "ҳушёрлик"
Гипоксияни қандай билиш мумкин?"

Кислород етишмовчилиги (гипоксия) инсон организми учун жиддий хавф туғдириши мумкин.

Қуйидаги белгиларига эътибор беринг:
🔹 Бош айланиши ва бош оғриғи
🔹 Тез чарчаш ва уйқучанлик
🔹 Терининг оқариши ёки кўкариши
🔹 Нафас қисиши ва юрак уриши тезлашиши

❓ Сизда ёки атрофингиздаги одамларда шундай белгилар кузатилганми? Улар қандай ҳолатда пайдо бўлган?

Пулмонолог Машхурбек
@dr_mashxurbek

Инсон ўртача бир дақиқада 16-18 марта нафас олади.
Бу кунигa ўртача 20,000-25,000 марта нафас олишга тенг!

🫁 Ўпкамиз биздан дам олишни сўрамайди!

Шунинг учун унинг соғлиғига эътибор бериш жуда муҳим!

Пулмонолог Машхурбек
@dr_mashxurbek

МДҲнинг энг кучли нейрофизиологи, академик айтяпти:

Кўрган нарсангиз миянгизда қолади. Умрингиз охиригача туради. Ўлгандан кейин ҳам сақланади.

Бу дегани: фойдали нарса ўқисак, унутсак ҳам фойда оламиз.

Бемаъни нарса кўрсак, унутсак ҳам зарар беради. Чиқиб ҳам кетмайди.

Сумкамизга тушган нарса қайтиб чиқмаслигини билсак, ўйлаб нарса солган бўлардик.

Танишган одамимиз билан дўст бўлишга мажбурлансак, ҳамма билан ҳам танишмасдик.

Балким контентни танлаш пайти ҳам келгандир. Атрофдагиларни ҳам.

Бемаъни нарса кўрган кўз, балки ҳеч нарса кўрмагани яхши.

Чунки қулоғи ва назарини сақлаган, миясини сақлабди.

@dr_mashxurbek

🚫 Ўпка саломатлиги учун энг зарарли одатлар

Кўпчилик билмаган ҳолда ўпкасига зарар етказувчи одатларга эга. Қуйида энг хавфлиларини санаб ўтамиз:

❌ Чекиш – нафақат тамаки, балки электрон сигаретлар ҳам ўпкага катта зарар етказади.
❌ Пассив чекиш – сиз чекишингиз шарт эмас, бошқаларнинг тутуни ҳам ўпкани шикастлайди.
❌ Ифлос ҳаводан ҳимояланмаслик – чанг, газ ва кимёвий моддалар ўпка касалликларини келтириб чиқаради.
❌ Кам ҳаракатли ҳаёт тарзи – жисмоний фаоллик паст бўлса, ўпкадаги ҳаво алмашинуви ёмонлашади.
❌ Тўғри нафас олмаслик – юзаки нафас олиш ўпка ҳажмини пасайтиради.

👉 Ўпка соғлиғини сақлаш учун бу зарарли одатлардан воз кечинг!

Сиз қайсини камроқ қилишга ҳаракат қиласиз?

Пулмонолог Машхурбек
@dr_mashxurbek

❗️Нафас йўллари инфекцияларида антибиотиклар – қачон ҳақиқатдан керак?

Кўпчилик йўтал ва томоқ оғриғини антибиотик билан даволашга ҳаракат қилади, лекин бу ҳамма вақт ҳам тўғри эмас.
✔ Антибиотик қачон керак?
🔹 Пневмония (ўпка яллиғланиши)
🔹 Бактериал тонзиллит (ангина)
🔹 Синусит (бактериал шакли)
🔹 Отит (қулоқ яллиғланиши)
❌ Қачон антибиотик ёрдам бермайди?
🔸 Вирусли инфекциялар (грипп, ОРВИ, коронавирус)
🔸 Йўталнинг аллергик шакли
🔸 Бронхит (одатда вирусли бўлади)
⚠ Нотўғри қўллаш хавфлари:
🔻 Антибиотикларга чидамлилик ривожланиши
🔻 Ичак флораси бузилиши
🔻 Жигар ва буйракка юклама

‼️ Антибиотикни шифокор тайинлаши керак!

Ўзбошимчалик билан қабул қилиш жиддий асоратларга олиб келиши мумкин.

#Антибиотик #Нафас Йўллари #Соғлиқ

Пулмонолог Машхурбек
@dr_mashxurbek

Ёш болаларда энтикиш (нафас қисилиши, ҳуштаксимон нафас, қаттиқ нафас олиш) турли сабабларга боғлиқ бўлиши мумкин.

Қуйида асосий сабаблар келтирилган:

ЎРВИ (Ўткир респиратор вирусли инфекциялар) – бронхит, ларингит, каби ҳолатлар нафас йўлларининг шишиши ва торғайишига сабаб бўлиши мумкин.

Бронхиал астма – аллергик касалликлар билан боғлиқ ҳолда бронхларда спазм пайдо бўлиши, энтикиш ва нафас қисилишига олиб келиши мумкин.

Ёт жисм тушиши – кичик болалар тасодифан майда буюмлар ёки овқат бўлакларини нафас йўлига тортиб юбориши мумкин. Бу ҳолат фавқулодда ҳолат ҳисобланади.

Аллергик реакциялар (анафилаксия) – кучли аллергик реакция натижасида томоқ шишиши ва нафас олиш қийинлашиши мумкин.

Бронхиолит – 2 ёшгача бўлган болаларда учрайдиган, кичик бронхларни зарарловчи вирусли инфекция.

Гастроэзофагеал рефлюкс (ГЭРБ) – ошқозон шиллиқ моддалари овқат йўли орқали юқорига чиқиб, томоқни иритация қилиши ва энтикишга сабаб бўлиши мумкин.

Йўтал ҳуружлари (коклюш) – коклюш касаллигида ўзига хос “хуштаксимон” йўтал пайдо бўлиши ва бола энтиқиётгандек кўриниши мумкин.

Ўпка касалликлари (пневмония, плеврит) – юқумли ёки яллиғланишли жараёнлар болада нафас қисилишига сабаб бўлиши мумкин.
Агар болада нафас қисилиши, энтикиш, лаблар кўкариши, ҳуштан кетиш, хавотирли ҳолат кузатилса, шошилинч тиббий ёрдам чақириш керак!

Пулмонолог Машхурбек
@dr_mashxurbek