#review #10th_book_in2025 #Uchdan_keyin_kech #Masaru_Ibuka #244bet
XX asrning 60-yillarida Yaponiyada bir necha bor Talabalar isyoni bòlib òtadi va bunga nimalar yoki kimlar sabab bòlganini topishlik uchun kòplab olimlar avval oliy ta'limni òrganib chiqishdi, keyin esa òrta maktabni kòzdan kechirib chiqdilar, sòng maktabgacha ta'lim(boģcha) va ushbu bosqichda ham hech qanday ayb yòq ekanini va bu isyonga sabab emasligini aniqlab vanihoyat ular gòdaklik vaqti ya'ni tuģilgandan to 3 yoshgacha bòlgan davr aynan eng zaruriy davr ekanini anglab yetdilar va shu yoshdagi bolalar bilan turli tadqiqotlar amalga oshirdilar. Xususan, Suzuki ismli professor aynan gòdaklar uchun skripka kursini tashkil etdi va bu orqali hech qanday ish gòdaklar uchun qiyinchilik tuģdirmasligini isbotladi. Masalan, bola yoshligidan Motsart, Betxovenniki kabi qiyin musiqiy asarlarni qòyib berib borilsa keyinchalik bolada musiqaga sezuvchanlik oshadi. Agar turli kitoblar òqib berilsa esa, garchi tushinmasada, keyinchalik bolada kitobga muhabbat uyģonishiga, kitobni ochib òzi òqishga urunishiga sabab bòladi(shuningdek, Qur'anni ham bola gòdakligidan òqib berish yoki eshittirish, unga muhabbat uyģonib, kelajakda oson yod olishiga sabab bòladi).
Hozirgi vaqtda yangicha tarbiya usuli orqasidan quvib, klassik usulni rad etilyotganlar juda kòp. Yangicha tarbiya usulida bolani shunchaki hech qanday cheklovlarsiz qòyib qòyish orqali xudbin bolalarni tarbiyalayotgan bòlsa, klassik ta'limda esa faqat qattiq nazorat ostida òsgan xissiz bolalar òsyotgan edi. Bu ikkisi ham xato ekanligini anglatgan ushbu kitobda bolalarni 3 yoshgacha qattiq tarbiya ostida tabiyalanib, turli ilmlarga qiziqtirish, ammo ularni yaxshi boģcha yoki maktabda òqishlari uchun emas, miya faoliyatlari yanada oshishiga sabab bolishi uchun òrgatilisho zarurligi, 3 yoshdan keyin esa ularda shaxsiyat shakllanib boradi va bu vaqtdan ular biroz bòsh qòyib, ularni bir individ sifatida bilish shart qilinadi.
Bolaning 3 yoshgacha hayotidagi 70/80% bilimni egallaydi, undan keyingi bilimlar aynan shu fundament ustiga quriladi. 3 yoshgacha bòlgan bolalarda shunday ģayrioddiy imkoniyatlar borki, hatto 6 oyligida suzishni, yurishdan avval konkida uchishni òrganishi mumkin ekan.
3 yoshdan keyin tarbiya bilimlar qaysidir ma'noda keraksizdir. Bunga misol keltirsak, Hindistondagi toģlardan birida bòri bolalari bilan òsgan Amala va Kamala haqida gap ketadi, ularni bir oila boqib oladi va ularga odamdek yasashni òrgata boshlaydi, ammo bu paytda Amala 8, Kamala esa 2.5 yoshda edi. Ular odamlar orasida ham huddi bòrilardek kun kechirishadi. Bundan kòrinadiki, 3 yoshdan keyin bu biroz kech bòladi.
Bu kitobda yana onaning farzand hayotida, uning unib-òsishida, ayniqsa, gòdakligida juda muhimligi ham aytib otiladi, ona ilk muallimdir. Blez Paskal haqida barchamiz ba'zi ma'lumotlarga egamiz, u yoshligidan geografiya, geometriya va matematika kabi fanlarni, bir-necha tillarni òrganadi va bunk uning otasi òrgatadi, lekin u butun umr baxtsiz yashab, 39 yoshida vafot etadi. Onaning yagona va eng muhim ishi aynan farzand tarbiyasidir, agar ishingiz kòp ekan, nega farzand dunyoga keltirdingiz, deya savol beradi muallif onalarga. Barchamiz "abort" haqida eshitganmiz, abort bu bolani tugilmasdan avval òldirishdir va bu jamiyatda qoralangan ishdir, lekin tuģilgandan keyingi abortchi? Bu haqiqiy abortdanda yomonroqdir, sababi shu sababli 20, 30 yildan sòng uyingiz baxtsizlik botqoģiga botishiga sabab bòladi, shunday ekan farzandingizni òzingiz uchun eng muhim ish deb bilishingiz juda zarurdir.
XX asrning 60-yillarida Yaponiyada bir necha bor Talabalar isyoni bòlib òtadi va bunga nimalar yoki kimlar sabab bòlganini topishlik uchun kòplab olimlar avval oliy ta'limni òrganib chiqishdi, keyin esa òrta maktabni kòzdan kechirib chiqdilar, sòng maktabgacha ta'lim(boģcha) va ushbu bosqichda ham hech qanday ayb yòq ekanini va bu isyonga sabab emasligini aniqlab vanihoyat ular gòdaklik vaqti ya'ni tuģilgandan to 3 yoshgacha bòlgan davr aynan eng zaruriy davr ekanini anglab yetdilar va shu yoshdagi bolalar bilan turli tadqiqotlar amalga oshirdilar. Xususan, Suzuki ismli professor aynan gòdaklar uchun skripka kursini tashkil etdi va bu orqali hech qanday ish gòdaklar uchun qiyinchilik tuģdirmasligini isbotladi. Masalan, bola yoshligidan Motsart, Betxovenniki kabi qiyin musiqiy asarlarni qòyib berib borilsa keyinchalik bolada musiqaga sezuvchanlik oshadi. Agar turli kitoblar òqib berilsa esa, garchi tushinmasada, keyinchalik bolada kitobga muhabbat uyģonishiga, kitobni ochib òzi òqishga urunishiga sabab bòladi(shuningdek, Qur'anni ham bola gòdakligidan òqib berish yoki eshittirish, unga muhabbat uyģonib, kelajakda oson yod olishiga sabab bòladi).
Hozirgi vaqtda yangicha tarbiya usuli orqasidan quvib, klassik usulni rad etilyotganlar juda kòp. Yangicha tarbiya usulida bolani shunchaki hech qanday cheklovlarsiz qòyib qòyish orqali xudbin bolalarni tarbiyalayotgan bòlsa, klassik ta'limda esa faqat qattiq nazorat ostida òsgan xissiz bolalar òsyotgan edi. Bu ikkisi ham xato ekanligini anglatgan ushbu kitobda bolalarni 3 yoshgacha qattiq tarbiya ostida tabiyalanib, turli ilmlarga qiziqtirish, ammo ularni yaxshi boģcha yoki maktabda òqishlari uchun emas, miya faoliyatlari yanada oshishiga sabab bolishi uchun òrgatilisho zarurligi, 3 yoshdan keyin esa ularda shaxsiyat shakllanib boradi va bu vaqtdan ular biroz bòsh qòyib, ularni bir individ sifatida bilish shart qilinadi.
Bolaning 3 yoshgacha hayotidagi 70/80% bilimni egallaydi, undan keyingi bilimlar aynan shu fundament ustiga quriladi. 3 yoshgacha bòlgan bolalarda shunday ģayrioddiy imkoniyatlar borki, hatto 6 oyligida suzishni, yurishdan avval konkida uchishni òrganishi mumkin ekan.
3 yoshdan keyin tarbiya bilimlar qaysidir ma'noda keraksizdir. Bunga misol keltirsak, Hindistondagi toģlardan birida bòri bolalari bilan òsgan Amala va Kamala haqida gap ketadi, ularni bir oila boqib oladi va ularga odamdek yasashni òrgata boshlaydi, ammo bu paytda Amala 8, Kamala esa 2.5 yoshda edi. Ular odamlar orasida ham huddi bòrilardek kun kechirishadi. Bundan kòrinadiki, 3 yoshdan keyin bu biroz kech bòladi.
Bu kitobda yana onaning farzand hayotida, uning unib-òsishida, ayniqsa, gòdakligida juda muhimligi ham aytib otiladi, ona ilk muallimdir. Blez Paskal haqida barchamiz ba'zi ma'lumotlarga egamiz, u yoshligidan geografiya, geometriya va matematika kabi fanlarni, bir-necha tillarni òrganadi va bunk uning otasi òrgatadi, lekin u butun umr baxtsiz yashab, 39 yoshida vafot etadi. Onaning yagona va eng muhim ishi aynan farzand tarbiyasidir, agar ishingiz kòp ekan, nega farzand dunyoga keltirdingiz, deya savol beradi muallif onalarga. Barchamiz "abort" haqida eshitganmiz, abort bu bolani tugilmasdan avval òldirishdir va bu jamiyatda qoralangan ishdir, lekin tuģilgandan keyingi abortchi? Bu haqiqiy abortdanda yomonroqdir, sababi shu sababli 20, 30 yildan sòng uyingiz baxtsizlik botqoģiga botishiga sabab bòladi, shunday ekan farzandingizni òzingiz uchun eng muhim ish deb bilishingiz juda zarurdir.