🏥 Гомотсистеин - таркибида олтингугурт сақловчи аминокислота бўлиб, у метионин (гўшт, балиқ, сут каби оқсилли таомлар) парчаланиши натижасида ҳосил бўлади. Одатда бу модда В9, В6 ва В12 витаминлари ёрдамида тезда зарарсиз бирикмаларга айланади. Агар ушбу витаминлар етишмаса ёки генетик нуқсонлар мавжуд бўлса, гомотсистеин ортиқча тўпланиб, қон томир деворларини шикастлай бошлайди.

❗️ Юқори гомотсистеин нима учун хавфли?
🔴 Қон томирлари: эндотелийни (томир ичи) шикастлаб, тромблар ва атеросклеротик пилакчалар ҳосил бўлишига сабаб бўлиши мумкин.
🔴Юрак: инфаркт хавфини 3 баробар оширади.
🔴Мия: инсульт, деменция ва Алсгеймер касаллиги юзага келиш эҳтимолини оширади.
🔴Ҳомиладорлик: бола тушиши, йўлдошнинг кўчиши, преэклампсия ҳамда ҳомила ривожланиши нуқсонларини келтириб чиқариши мумкин.
🔴 Суяклар: Остеопороз ривожланиши хавфини оширади.

📋 Таҳлилни қачон топшириш керак?
🟠Юрак-қон томир хавфлари: оилада эрта юрак хуружлари ва инсультлар ҳолатлари бўлган ҳолларда, қандли диабет, юқори қон босими.
🟠Ҳомиладорлик: бепуштлик, ҳомиладорлик заҳарланиши, такрорий ҳомила тушиши, йўлдошнинг вақтидан олдин ажралиши.
🟠Неврология: ақлий фаолият бузилишлари, Алсгеймер касаллиги.
🟠Генетика: гомосистинурияга шубҳа туғилганда.
🟠B витаминлари етишмаслиги: веганлар, спиртли ичимликка ружу қўйганлар, ошқозон-ичак касалликлари билан оғриганлар..
🟠Сурункали чарчоқ, қўл-оёқларнинг увишиб қолиши.

🔍 Таҳлилга қандай тайёргарлик кўриш керак?
🟢Катталар: охирги овқатланиш билан муолажа орасида камида 8 -14 соат вақт ўтган бўлиши лозим.
🟢1 ёшгача бўлган болалар: Таҳлилдан 30-40 дақиқа олдин овқат емай туриш керак.
🟢Бир кун олдин қуйидагиларни истеъмол қилмаслик: спиртли ичимликлар, ёғли таомлар, қаҳва.
🟢Қабул қилинишини тўхтатиб туриш (шифокор билан келишган ҳолда): таҳлилдан 3 кун олдин В6, В12 витаминлари ва фолий кислотасини истеъмол қилмаслик.
🟢Эътиборга олиш лозим: айрим дори воситалари (метотрексат, карбамазепин, гормонал контратсептивлар) натижага таъсир кўрсатиши мумкин.

📊Гомотсистеин меъёрлари (мкмол/л)
🔘15 ёшгача бўлган болалар: 2,87 – 10
🔘Катта ёшдагилар: 5 – 15*
🔘Ҳомиладор аёллар: 4 – 12
🔘Кексалар: 20 гача

*Эркакларда одатда бу кўрсаткич аёлларга қараганда юқорироқ бўлади. Менопаузадан сўнг аёлларда бу қийматлар ортади.

📌Натижаларни талқин қилиш
🔸Гомотсистеин миқдорининг ошиб кетиши:
🔘 B9, B6, B12 витаминлари танқислиги (энг кўп учрайдиган сабаб!).
🔘 Сурункали касалликлар: буйрак етишмовчилиги, қалқонсимон без гипофункцияси, псориаз.
🔘Генетик омиллар: гомотсистинурия, MTHFR гени мутациялари.
🔘 Турмуш тарзи: тамаки чекиш, спиртли ичимликлар истеъмоли, жисмоний фаолликнинг пастлиги.

🔸Гомотсистеин миқдорининг камайиши:
🔘 Ҳомиладорлик (1-2 триместр давомида).
🔘 Қалқонсимон без гиперфункцияси.
🔘Гормонли дори воситаларини (эстрогенларни) қабул қилиш.

🛠️ Меъёрдан фарқ бўлса нима қилиш керак?
🔹 Витаминлар етишмовчилиги: B9, B12 ва B6 витаминларини қабул қилиш.
🔹 Парҳез: Кўкатлар, дуккакли маҳсулотлар, ёнғоқлар, тухум, жигар каби махсулотларни рационга киритиш.
🔹 Назорат: 2-3 ойдан кейин қайта таҳлил ўтказиш.
🔹 Генетика: Гомосистинурияга шубҳа бўлганда CBS ва MTHFR генларининг мутациясини текшириш.

⚠️ Муҳим!
🔸Юқори гомосистеиннинг асоратлар ривожланмагунча ҳеч қандай белги кузатилмайди..
🔸Таҳлилсиз витаминлар билан ўз-ўзини даволаш хавфли! B12 витаминининг ортиқча миқдори фолат кислотаси етишмовчилигини яшириши мумкин.

💡 Ёдингизда бўлсин: Битта таҳлил сизни 40 ёшингизда юрак хуружи (инфаркт)дан асраб қолиши мумкин.

‼️МУҲИМ! Ушбу маълумотлар фақат таништирув мақсадида тақдим этилган. Аниқ ташхис қўйиш ва зарур даволаниш учун шифокорингизга мурожаат қилинг.

________

📞 +998(95) 200-06-00

📱 Телеграм-канал 👉 @biolabs_uz