Odatda kitob oʻqishdan zeriksam foydali tarixiy kino koʻraman. Tarixiy kino koʻrishdan zeriksam tarixiy kitob oʻqiyman. Islom olamida yuksalib, dunyo siyosatiga asrlar davomida taʼsir koʻrsata olgan Usmonlilar imperiyasi tarixini oʻrganishga, bu tarixni yoritgan kinolarni koʻrishga va kitoblarni oʻqishga vaqt ajratyapman.
Imperiya asoschisi Usmonbey Kai qabilasi sardori gʻoziy Ertugʻli farzandi boʻlib, dunyoda moʻgʻullar istilosi quloch yoygan, Vizantiya kuch-qudratini koʻz-koʻz qilayotgan bir vaqtda islom olamida adolat bayrogʻini koʻtarib XIII asr oxirida (1299-yil) Usmon beyligiga asos soldi. Bu beylik Vizantiya poytaxti Konstantinopol egallangach imperiyaga aylandi. Shundan soʻng Usmon beyligining nomi Usmonlilar imperiyasi deb atala boshlandi. Shu tariqa dunyoning uch qitʼasida oʻz mustamlakalariga ega boʻlgan kuchli imperiyaning shonli tarixi boshlandi.
Saljuqiylar davlatining bir qismida yashagan koʻchmanchi Kai qabilasi vakillaridan Ertugʻrul gʻoziy va uning oʻgʻli Usmonbeylarning say-harakatlari bilan yuzlab ovullardan iborat boʻlgan qabila mustaqil beylikka aylantirildi. Sulolaning keyingi vakillari beylik hududlarini kengaytirib, Sharqiy Rim imperiyasini agʻdargan holda (Mehmet Fotih II, 1453-yil) kuchli imperiyaga asos solishdi.
600 yildan oshiqroq vaqt davomida faoliyat koʻrsatgan ushbu davlatga tamal toshini qoʻygan Ertugʻrul gʻoziy, davlat bunyod etgan Usmonbey, bu davlatni imperiyaga aylantirgan Fotih Mehmet II faoliyatini qisman oʻrgandim. Yuqoridagi uch hukmdordan farqli ravishda XIX asr oxiri XX asr boshlarida hukmronlik qilgan, Yevropaning 8 buyuk davlatlariga qarshi aql-zakovati bilan nozik siyosat yuritgan sulton oʻgʻli sulton Abdulhamid II faoliyatini chuqur oʻrgandim. Hayratim, taassurotlarim shunchaki daxshat. Bu tarixni oʻrganishni tavsiya beraman.
UPD: Turklar faxrlansa arziydigan tarixga ega. Zamonaviy turk dunyosi oʻsha tarixni kino-filimlar va kitoblar orqali yoritishni uddasidan chiqa oldi. Shukrki, bizda ham shunday faxrli tarix va uning tarixiy vakillari bor. Yevropaga xavf solgan Usmonlilar sulolasi vakili Boyazid Yildirimni oʻz yurtida (Anqara yaqinida) magʻlub etgan Sohibi jahon Amir Temurning shaxsi gʻurur va iftixorimizdir. Afsuski, kino ijodkorlarimiz bu tarixni bizga "tiriltirib" berishni oʻrniga qaynona-kelin mojarolarni yoritishdan nariga oʻta olishmayapti.
UPD2: Achchiq xoʻrsinish va achchiq qalampir bilan bu postim tugadi.
PERSONAL BLOG: @Eldor_Asadov
