NovaNoggin

Stoitsizm

Stoitsizm – qadimgi Yunoniston va Rimda shakllangan falsafiy oqim bo‘lib, ichki xotirjamlik va aql-idrok orqali baxtga erishishni o‘rgatadi. Bu falsafa eramizdan avvalgi III asrda Zeno tomonidan asos solingan va asosan axloqiy tamoyillarga asoslangan.

Asosiy tamoyillari:
1. Tabiat bilan uyg‘unlikda yashash
Stoiklar tabiatni eng oliy qonun deb bilishgan. Ularning fikricha, inson tabiat qonunlariga mos yashashi kerak.

2. Nazoratni ajratish
Hayotda biz nazorat qila oladigan narsalar (fikrlar, qarorlar) va nazorat qila olmaydigan narsalar (ob-havo, boshqalar fikri) bor. E’tiborni faqat nazorat qilinadigan narsalarga qaratish kerak.

3. Hissiyotlarni boshqarish
Hissiyotlar, ayniqsa, salbiylari, aql-idrokni bulg‘aydi. Stoiklar hissiyotlarni boshqarib, hayot voqealarini xotirjamlik bilan qabul qilishni o‘rgatgan.

4. Fazilatli hayot kechirish
Stoiklarning nazarida, haqiqiy baxt – fazilatli, odob-axloq qoidalariga amal qilgan holda yashashdir. Adolat, donishmandlik, jasorat va me’yor – asosiy fazilatlar hisoblanadi.

Stoitsizmning foydalari:
- Qiyin vaziyatlarda xotirjam bo‘lishni o‘rgatadi.
- Hissiy stressni kamaytiradi.
- Hayotga mantiqiy yondashishni shakllantiradi.

@NovaNoggin

Yangi yil munosabati bilan sizlani ilm-fan, koinot, fizika, falsafa, biologiya, qiziqarli faktlar va shu kabi mavzularda post yuritadigan kanallarga taklif qilamiz.

• Fan choyxonasi – Fan haqida suhbat, osh kelgunicha

• INTERSTELLAR – Kvant fizikasi va koinot mavzusida

• KONLET – Atrofga nazar

• Arkhamites – Tarixdan kelajakka, ilm-fandan siyosatga: Fikrlashga chorlovchi suhbatlar makoni.

• From Nobody – Qiyin bo'lgan termin, og'ir bo'lgan mavzularni oson, tushunarli va yengil postlar orqali yetkazadigan blog.

• NovaNoggin – O'zbekcha Ilmiy,foydali maqolalar va videolar.

• Minimalizm – o'rgangan va tushunganlarimni yozaman

• Kvant olami – Ushbu kanaldan siz Kvant fizikasi va Astronomiyaga bog'liq bo'lgan qiziqarli ma'lumotlarni topasiz. 💡

• Fanilo TV – Ilm fan olami

• Ilm-fan | Tadqiqotlar – Ilm-fan | Tadqiqotlar - inson tanasi va salomatligi ustida tadqiqot olib boruvchi O'zbek izlanuvchisining kanali

Hammasiga qo'shilish: https://t.me/addlist/Y67eLzK-x483MTli

Ikigai: Mazmunli hayot siri

Ikigai — bu Yaponcha tushuncha bo‘lib, “hayotning ma’nosi” yoki “yashash sababi” deb tarjima qilinadi. Bu g‘oya insonga motivatsiya beradigan va unga ichki quvonch bag‘ishlaydigan narsalarni topishga asoslanadi.

Ikigai to‘rtta asosiy elementning kesishmasi sifatida qaraladi:
1.Siz yoqtirgan narsa (Passion): Sizni hayajonga soladigan va qalbingizni quvontiradigan faoliyatlar.
2.Dunyoga foydali bo‘lgan narsa (Mission): Jamiyatga yoki boshqalarga ta’sir ko‘rsatadigan ishlaringiz.
3.Siz yaxshi bajara oladigan narsa (Profession): Sizning qobiliyatingiz va mahoratingizga mos keladigan faoliyat.
4.Sizga daromad keltiradigan narsa (Vocation): Moliyaviy barqarorlikni ta’minlaydigan sohalar.
Bu to‘rtta soha birlashganda, siz o‘zingizning haqiqiy ikigaiingizni topasiz. Yaponiyada bu g‘oya hayotning barcha jabhalariga tatbiq qilinadi — martaba, oila va shaxsiy o‘sishga.

Ikigai hayotingizda qanday yordam beradi?
Stressni kamaytiradi. O‘zingiz yoqtirgan va maqsadga yo‘naltirilgan ishni bajarish sizni tinchlantiradi.
Hayot sifati yaxshilanadi. Foydali ish qilish hayotingizga mazmun qo‘shadi.
Motivatsiya oshadi. Har kuni uyg‘onishingiz uchun sabab bo‘ladi.
Ikigaini topish vaqt va sabr talab qiladi, ammo u hayotni mazmunli va baxtli qilishda muhim rol o‘ynaydi. O‘zingizga savollar berishni boshlang: Men nimani yaxshi ko‘raman? Nimalardan zavqlanaman va hokazolar?

@NovaNoggin

Nega musiqa tinglashni yaxshi ko'ramiz?

Musiqa – bu barcha madaniyatlar va yoshlar uchun umumiy til bo‘lib, insonlar qalbiga chuqur ta’sir qiladi. Ammo, biz nega uni tinglashni shunchalik yaxshi ko‘ramiz? Musiqani yaxshi ko’rishimizning ba’zi sabablari:

1. Hissiy Bog‘liqlik
Musiqa miyadagi hissiy markazlarga chuqur ta’sir qiladi. Biz musiqa tinglaganimizda, u limbik tizimni, xususan, hissiyotlarni qayta ishlash uchun javobgar bo‘lgan mindalinani faollashtiradi. Bundan tashqari, musiqa dopamin ishlab chiqarishni qo‘zg‘atadi – sizga zavq, qoniqish va motivatsiya tuyg'ularini beradigan neyrotransmitter va gormon. [1]

2. Stressni yo'qotish
Ilmiy tadqiqotlar shuni ko‘rsatadiki, musiqa kortizol darajasini – stress bilan bog‘liq gormonni pasaytirishi mumkin. Sekin va tinchlantiruvchi qo‘shiqlar parasimpatik asab tizimini faollashtirib, yurak urishi va qon bosimini pasaytiradi. Bu fiziologik ta’sir xotirjamlik va farovonlik hissini yaratadi, shuning uchun musiqa stressni boshqarishning kuchli vositasi hisoblanadi. [2]

3. Xotiralar va Nostalji
Musiqa xotira bilan kuchli bog‘liqdir, chunki u uzoq muddatli xotira uchun javobgar bo‘lgan gipokampga ta’sir qiladi. Tanish qo‘shiqlar hayotimizning ma’lum onlariga bog‘liq xotiralar va hissiyotlarni uyg‘otishi mumkin. Bu hodisa "reminiscence bump" deb ataladi va musiqa ko‘pincha nostalgiyani nima uchun uyg‘otishini tushuntiradi.

5. Yaratish va Kognitiv Funksiya
Musiqa miyaning aniqlash, til va tasavvur uchun javobgar bo‘lgan bir nechta sohalarini ishga soladi. Musiqa tinglash yoki chalish old miya qobig‘ini faollashtiradi, bu ijodiy fikrlash va muammolarni hal qilish bilan bog‘liqdir. Shu sababli musiqa ko‘pincha ijodkorlar va fikrlovchilar uchun ilhom manbai bo‘lib xizmat qiladi.

6. Jismoniy Motivatsiya
Musiqaning ritmik elementlari bizning motor tizimlarimiz bilan sinxronlashib, yugurish yoki tozalash kabi takroriy vazifalarni yanada yoqimli qiladi. Tadqiqotlar shuni ko‘rsatadiki, musiqa jismoniy mashg‘ulotlar davomida chidamlilik va natijalarni oshirishi mumkin, bu esa harakatni qiyinchilik sifatida emas, balki rag‘bat sifatida qabul qilishga yordam beradi.

7. Shaxsiyatni Ifodalash
Musiqa o‘z-o‘zini ifodalash uchun kuchli vositadir. Neyrobiologlar biz zavqlanadigan musiqalar miyadagi o‘z-o‘ziga ishora qiluvchi fikrlash bilan bog‘liq bo‘lgan default mode networkni faollashtiradi, deb hisoblashadi.

Xulosa qilib aytganda, musiqa faqatgina ko‘ngilochar vosita emas. Uning miya va tana uchun ta’siri, hayotimizda qanday markaziy o‘rinni egallashini ochib beradi.

Sizga qaysi qo'shiqchilar yoqadi?

@NovaNoggin

Kapalak effekti: Qanday qilib kichik narsalar katta o'zgarishlarga olib kelishi mumkin?

Kapalak effekti - bu kichik harakatlar vaqt o'tishi bilan katta ta'sir ko'rsatishi mumkinligi haqidagi fikr. U o'z nomini dunyoning bir qismida qanotlarini qoqgan kapalak oxir-oqibat uzoq masofalarda tornado keltirib chiqarishi mumkin degan fikrdan olingan.

1960-yillarda Edvard Lorens ismli olim, hatto uning ob-havo modelidagi kichik o'zgarish, masalan, raqamni yaxlitlash - natijalarda katta farqlarga olib kelishini aniqladi. Bu shuni ko'rsatdiki, kichik o'zgarishlar katta, oldindan aytib bo'lmaydigan ta'sirga ega bo'lishi mumkin, ayniqsa ob-havo kabi murakkab tizimlarda.


Hayotdan misollar:

1. Ob-havo
Atmosferadagi kichik o'zgarish ob-havoni oldindan aytishni qiyinlashtirishi mumkin, shuning uchun prognozlar ko'pincha bir necha kundan keyin noto'g'ri bo'ladi.

2. Iqtisodiyot
O'z aktsiyalarini sotayotgan odam kabi kichik bir voqea fond bozoriga katta ta'sir ko'rsatishi mumkin, ba'zida hatto halokatga olib keladi.

3. Hayot tanlovlari
Yangi odam bilan uchrashish yoki uyga boshqa yo'l bilan borish kabi kichik qarorlar hayotingizni kutilmagan tarzda o'zgartirishi mumkin.



Kapalak effekti bizga hamma narsa bog'liqligini ko'rsatadi. Hatto kichik harakatlar ham katta oqibatlarga olib kelishi mumkin. Bundan tashqari, bu bizga hamma narsani oldindan aytib bo'lmaydi yoki nazorat qilish mumkin emasligini o'rgatadi.


Esingizda bo'lsin, hatto kichik bir harakat, masalan, ushbu postni do'stlaringiz bilan baham ko'rish yoki reaksiya bosish- katta ta'sir ko'rsatishi mumkin.

@NovaNoggin

Here I'm 👉 https://t.me/+L53ReTl-jHg3NmMy

Hop, o'zi aslida kanaldan hech qanday foyda olmayman. Agar shu paytgacha kimdurni ilm-fanga qiziqishiga sababchi bo'lgan bo'lsam juda ham hursandman.
"NovaNoggin" ozgina muddatga to'xtaydi. Bu 1 oy yoki 2 oy bo'lishi mumkin.Yoki eng kamida 2 hafta.
Bu degani "NovaNoggin" bir umrga to'xtadi degani emas. Bu hali davom etadi.

Nostalji

Nostalji - bu ko'pchiligimiz bir nuqtada his qilgan kuchli hissiy tuyg’u. Aynan o'sha achchiq-shirin tuyg'u sizni o'tmishdagi aziz xotirangizni eslatganda, sizni qamrab oladi. Buvingiz pishirgan narsaning hidi, sizni o‘smirlik yillaringizga qaytaradigan eski qo‘shiqmi yoki bolalikdagi ta’til surati bo‘ladimi, o‘tib ketgan vaqtlarni eslatishi mumkin.

Nostalji nima?
Nostalji yunoncha nostos (uyga qaytish) va algos (og‘riq yoki sog‘inch) so‘zlaridan kelib chiqqan. U dastlab vatan sog'inchini nazarda tutgan bo'lsa, bugungi kunda bu o'tmishni sog'inishni anglatadi. Bu murakkab tuyg'u, ko'pincha biror narsani boshdan kechirganlik uchun baxt va u tugaganidan qayg'u bilan aralashadi.

Nega biz nostaljini his qilamiz?
Nostalji bizni o'tmish bilan bog'laydigan diqqatga sazovor joylar, tovushlar, hidlar yoki hatto ta'mlar kabi hissiy tajribalar bilan qo'zg'atiladi. Bu bizning miyamiz muayyan daqiqalar yoki odamlar bilan bog'langan ijobiy xotiralar va his-tuyg'ularni qayta ko'rib chiqish usulidir. Misol uchun, maktabdagi qo'shiq sizga do'stlaringiz bilan bo'lgan qiziqarli vaqtlarni eslatishi mumkin yoki yomg'ir hidi bolalik xotiralarini qaytarishi mumkin.

Nostalgiya hozirgi va o'tmish o'rtasida hissiy ko'prik bo'lib xizmat qiladi va bizni qayerdan kelganimiz bilan bog'lanishimizga yordam beradi.

Nostaljining foydalari:
Nostalji biroz qayg'uli bo'lishi mumkin, chunki u bizga o'tgan vaqtlarni eslatadi, lekin u haqiqatan ham ijobiy ta'sir ko'rsatishi mumkin:

- Hissiy qulaylik: Bu qiyin paytlarda o'zimizni baxtli, sevilgan yoki xavfsiz his qilgan daqiqalarni eslatib, tasalli berishi mumkin.
- Ijtimoiy aloqalarni mustahkamlash: Nostalgiya ko'pincha biz uchun g'amxo'rlik qilayotgan odamlarning xotiralarini o'z ichiga oladi. Bu bizni ushbu munosabatlarni qadrlashimizga va hatto eski do'stlar yoki oila a'zolariga murojaat qilishga majbur qilishi mumkin.
- Optimizmni oshirish: O‘tmishdagi qiyinchiliklarni qanday yengib o‘tganimiz haqida o‘ylash kelajakka umid baxsh etadi.

Nostaljining salbiy tomoni:
Sog'inch yurakni quvnoq bo'lsa-da, qayg'uni ham keltirishi mumkin. Agar siz o'tmishga ko'p e'tibor qaratsangiz, o'zingizni hozirgi paytdan uzilib qolgandek his qilishingiz mumkin. Ba'zi hollarda odamlar nostaljidan hozirgi muammolardan qochish uchun foydalanishlari mumkin, bu esa ularni haqiqiy hayotdagi muammolarni hal qilishiga to'sqinlik qilishi mumkin.

Kundalik hayotda nostalji
Biz ko'p joylarda nostaljiga duch kelamiz: filmlar, kitoblar, musiqa va hatto oldingi kunlarning xotiralarini uyg'otadigan reklamalar.

Nostalji - bu tabiiy va universal tuyg'u. U bizni ildizlarimiz, yaqinlarimiz va tajribalarimiz bilan bog'laydi va vaqt qanday o'tishi haqida fikr yuritishga yordam beradi. U his-tuyg'ularni uyg'otishi mumkin bo'lsa-da, nostalji bir vaqtlar his qilgan quvonchimizni va o'tmishimizni mazmunli qilgan odamlarni eslatib, bugungi kunimizni boyitish qudratiga ega.

Nostalgiyani muvozanatli qabul qilish orqali biz xotiralarimizni qadrlashimiz va yangi tajribalarni kutishda davom etishimiz mumkin.

@NovaNoggin