Crypto Hokim

#mavzu

Davomi

5. Anonim yoki kuzatilmaydigan jamoa. Token ortida turgan jamoa anonim yoki kuzatilmaydigan bo'lsa, bu xavotir uchun jiddiy signaldir. Ko'pincha firibgarlar Telegram kanallarida yopiq guruhlar yaratadilar, qat'iy harakat qilishadi, tezkor javob berishni talab qilishadi va jabrlanuvchining tekshirishga vaqti bo’lmay qoladi.
6. Yozilgan kodi yoki ishlab chiqish faoliyati mavjud emas. Tokenning kod bazasi va faol ishlab chiqilayotganligini bilish uchun Github-dagi ishlab chiqish faoliyatini tekshiring.
7. Qonuniy loyihalarga taqlid qilish. Firibgarlar boshqa qonuniy va taniqli kriptoloyihalarga taqlid qilgan holda uning sohta turini yaratib investorlarni chalg‘itishi mumkin.


SCAM tokenlardan qanday himoyalanish mumkin?

Har qanday tokenga investitsiya qilishdan oldin uning haqiqiyligini yaxshilab o'rganish va tekshirish muhimdir:
1. Kotirovkalarni diqqat bilan ko'rib chiqing. Agar tokenning narxlari grafiki (ayniqsa, yangi va kam ma'lum bo'lgan) faqat tez ko'tarilishdan iborat bo'lsa, bu o'ylash uchun sababdir. Hech qaysi normal token bu kabi harakat qilmaydi. Narxlarning oshishi bilan birga, hatto faol o'sish davrida ham (hech bo'lmaganda kichik vaqt oralig'ida) pasayishlar mavjud bo’ladi.
2. Noma'lum tokenlarni tekshiring. Har qanday tokenni firibgarlik uchun tekshirish mumkin bo'lgan xizmatlar mavjud. Shubhali tokenning contract address (shartnoma manzil)ini kiritish kifoya, agar tokenda firibgarlik alomatlari mavjud bo’lsa, xizmat sizga ogohlantirish beradi. Shuningdek, u sizga tokenni sotish mumkin emasligi haqida ham xabar beradi.
Shunga o'xshash xizmatlar juda ko'p. Mana bir nechta misollar:
https://bscscan.com/
https://desk.lsr.finance/
https://bschek.eu
https://poocoin.app/rugcheck
https://tokensniffer.com
https://rugpulldetector.com
https://rugdoc.io/honeypot
https://honeypot.is
3. Gaplarga darrov ishonmang. Investitsiya haqida gap ketganda, siz hech qachon ilk suhbatlardan qaror qabul qilmasligingiz kerak. Iloji boricha ko'proq manbalarni tahlil qilib, uchinchi tomon manbalaridagi har qanday ma'lumotni tekshiring. Pulingiz xavfsizligi uchun javobgarlik to'g'ridan-to'g'ri sizning yelkangizda ekanligini unutmang.
4. Xavfning muhim belgisi bu "kafolatlangan foyda" haqidagi balandparvoz gaplardir. Kriptovalyuta investitsiyalarida (risk yuqori bo'lgan hudud) foydani kafolatlash mumkin emas, uni oldindan aytish esa (masalan, 100 yoki 1000 barobar) umuman to’g’ri emas. Vijdonli emitentlar o'z kriptovalyutalarining faqatgina kuchli raqobatbardosh tomonlarini ko’rsatadilar. Balandparvoz va'dalar bermaydilar.
5. Yuqori riskli takliflarga sarmoya kiritmang. Yoki bunday loyihalarga yo'qotishga achinmaydigan miqdorda sarmoya kiriting.

Xulosa.

Kriptovalyuta olamiga chuqur kirib borar ekansiz albatta yuqorida aytilgan SCAM tokenga duch kelasiz. Bunaqa tokenlar odatda DEX birjalarda uchraydi chunki u yerda tokenlar listing qilishdan oldin tekshirib o’tirilmaydi. Oldinlari bu turdagi SCAM tokenlar juda ko’p uchrardi. Hozirgi vaqtda odamlarning bilim darajasi oshganligi tufayli ancha kamaygan. Shunday bo’lsa ham pullaringizdan ayrilib qolmasligingiz uchun sotib olayotgan tokeningizni yaxshilab o’rganib chiqqaningiz maqsadga muvofiq bo’ladi.

@Crypto_Hokim

#mavzu

Davomi

Qaysi mashhur DEX tokenlari bor?

1️⃣ CAKE: CAKE - bu PancakeSwap ekotizimiga quvvat beruvchi boshqaruv tokeni. PancakeSwap - bu BNB Smart Chainga asoslangan DEX. PancakeSwap foydalanuvchilari likvidlik pullarda (liquidity pools) tokenlar qo'yish orqali mukofot olishlari mumkin. . CAKE egalari ekotizim yoʻnalishi boʻyicha ovoz berishlari, PancakeSwap lotereyasida lotereya chiptalarini sotib olishlari, undan koʻproq CAKE tokeni ishlab olish uchun daromad fermalaridan foydalanishlari, likvidlik pullarida staking qilishlari va boshqa koʻp narsalar mumkin. Token deyarli barcha birjalarda sotiladi.

2️⃣ UNI: Uniswap - bu Ethereum-ga asoslangan DEX avtomatlashtirilgan likvidlik protokoli. Savdolarni amalga oshirish uchun foydalanuvchilarga CEX birjalar kabi “order-book” kerak bo’lmaydi. UNI – Uniswap protokolning mahalliy tokenidir va uning asosiy vazifasi Uniswap ekotizimini boshqarishdir. UNI egalari ham yuqoridagi CAKE token egalari kabi ko'plab imkoniyatlarga ega bo'lishadi va u ham deyarli barcha birjalarda sotuvda mavjud.

3️⃣ BAKE: BakerySwap - bu AMM va NFT Marketplace yechimlarini bir joyda taqdim etadigan yaxlit DeFi platformasi. Foydalanuvchilar tokenlarni almashishlari, likvidlikni ta'minlashlari va tokenlarni ishlab olish uchun fermerlik (farming) qilishlari mumkin. BAKE tokeni platformadagi mahalliy boshqaruv tokenidir. Foydalanuvchilar BakerySwap-da likvidlikni ta'minlash orqali BAKE olishlari mumkin, BAKE egalari esa o'z tokenlaridan boshqaruv, ovoz berish va tranzaksiya to'lovi dividendlarini olish uchun foydalanishlari mumkin. Binance, Mexc Global va Hotbit kabi birjalarida BAKE tokeni sotuvda mavjud.

Xulosa

Oxirgi 3 yillikdagi ayiq bozorda (bear matket) ko’pchilik kriptovalyutalar qatorida DEX birjalarining ham mahalliy tokenlari narxi ancha tushdi. Oldingi mavzuda CEX birjalari tokenlarida aytganimdek ushbu DEX tokenlari ham kelajakda kripto-sanoatning diqqat markazida bo’lishi va unda muhim joy egallashi mumkin. Shuning uchun DEX birjalarining mahalliy tokenlarini ham tahlil qilib, ularning foydalilik darajalarini kuzatib borishni maslahat beraman.

@Crypto_Hokim

#mavzu

Davomi

CEX tokenlari narxiga nima ta'sir qiladi?

- Birjaning mashhurligi. Agar birja yaxshi ishlayotgan bo'lsa va foydalanuvchilari soni ko'p bo'lsa, uning nativ tokeni yuqori talabga ega bo'lib, narx oshishiga olib keladi;
- Savdo hajmi. Birjada qancha ko’p odam savdo qilsa, savdo to'lovlari bo'yicha chegirmalar uchun nativ token shunchalik ko'p kerak bo'ladi. Yuqori talab esa token narxinining oshishini anglatadi;
- Maxsus imtiyozlar. Ba'zi birjalarning nativ tokenlari arzonlashtirilgan savdo komissiyasi to'lovlari, mukofotlar yoki yangi funksiyalarga erta kirish kabi imtiyozlarni taklif qiladi. Nativ token qanchalik foydali bo'lsa, shuncha ko'p odamlar uni sotib olishni xohlashadi;
- Defitsit. Ba'zi birjalar tokenlar taklifini kamaytirish uchun o'z tokenlarini qayta sotib olib ularni yo’q qilishadi (burn). Bu ularni taqchil va potentsial ravishda qimmatroq qiladi;
- Tartibga solish va nazorat qilish yangiliklari. Agar hukumat kripto-birjani tartibga solish yoki taqiqlashga qaror qilsa, bu uning tokenlari narxiga salbiy ta'sir ko'rsatishi mumkin. Lekin oxirgi vaqtlarda litsenziya olgan va nazorat qilinadigan kripto-birjalar reytingi va mijozlarda unga bo’lgan ishonch yuqorilamoqda;
- Raqobat. Agar siz tanlagan birjangizdan boshqa kripto-birjalar yaxshiroq xizmatlar yoki pastroq komissiya to'lovlarini taklif qilsa, bu uning nativ tokenini kamroq jozibador qilishi va uning narxining pasayishiga olib kelishi mumkin;
- Texnologik yangilanishlar. Birjadagi har qanday yangi funksiyalar yoki yaxshilanishlar odamlar uning nativ tokenini qanday ko'rishiga ham ta'sir qilishi mumkin;
- Bitkoin. Oxirgi eng muhimi Bitkoinga barcha altkoinlar ergashganidek bu turdagi tokenlar ham ergashadi.

Markazlashgan kripto-birjalar nativ tokenlarini qayerdan sotib olish mumkin?

Coinmarketcap, Coingecko saytlariga kirib, u yerdan CEX birjalar reytinglarini hamda yuqoridagi asosiy omillar bilan tahlil qilgan holda uni bevosita ushbu birjaning o’zidan yoki boshqa ushbu token sotiladigan birjalardan ro’yxatdan o’tgan holda sotib olishingiz mumkin.

Xulosa

Yana bir muhim jihat agar birja xakerlik hujumiga uchrasa yoki bankrot bo’lsa, birja tokenlari yaroqsiz bo’lib qolishi mumkin, xuddi FTX birjasi qulagandan keyin uning FTT nativ tokeni bilan bo'lgani kabi. Lekin shunday bo’lsa ham Bu Binance Coin (BNB), OKX (OKB) yoki boshqa mashhur markazlashgan kripto-birja tokeni bo‘ladimi, kelajakda bu turdagi kriptovalyutalar hozirgidan ham ko‘proq imkoniyatlarni berishi mumkin. Shuning uchun markazlashgan kripto-birja nativ tokenlarini tahlil qilib, ularning foydalilik darajalarini kuzatib borishni maslahat beraman. Chunki bu turdagi tokenlar shunchaki chiqarilgan emas balki kelajakda kripto-sanoatning diqqat markazida bo’lishi va unda muhim joy egallashi mumkin.

@Crypto_Hokim

#mavzu

Davomi

Qanday markazlashgan kripto-birjalar bor?
Eng yirik va eng ishonchli markazlashgan kripto-birjalarga quyidagilar kiradi: Binance, Coinbase, Kraken, OKX, Kucoin, Bybit va boshqalar. CEX birjalarining to'liq, kunlik yangilangan reytingini Coinmarketcap va Coingecko portallarida topish mumkin.

Markazlashgan kripto-birjalarning afzalliklari
Markazlashgan kripto-birjalar o'z foydalanuvchilariga bir qator afzalliklarni taklif qiladi, ulardan biri foydalanuvchi uchun qulay interfeysdir. Ushbu platformalar odatda sodda bo'lib, yangi va tajribali foydalanuvchilarga ham o'z mablag'larini osongina boshqarish, depozit qilish va yechib olish imkonini beradi. Bundan tashqari, markazlashgan kirpto-birjalar odatda markazlashmaganlarga qaraganda savdo qilish uchun ko’proq kriptovalyutalarni qo'llab-quvvatlaydi. Bu investitsiya portfellarini diversifikatsiya qilmoqchi bo'lgan foydalanuvchilar uchun qulaydir. Yana bir afzallik shundaki, ular markazlashmagan kripto-birjalarga (DEX) nisbatan yuqori likvidlikka ega. Likvidlik foydalanuvchining aktivni bozor qiymatiga sezilarli ta'sir qilmasdan sotib olish yoki sotish qulayligini anglatadi va past o'zgaruvchanlik bilan tezkor operatsiyalarni amalga oshirishni xohlaydigan treyderlar uchun muhim omil hisoblanadi. Bozor qonunlariga ko'ra, aktiv qanchalik likvidli bo'lsa, uning qiymatiga ta'sir qilmasdan uni almashtirish osonroq bo'ladi.

Markazlashgan kripto-birjalarning kamchiliklari
Markazlashgan kripto-birjalar kamchiliklardan xoli emas. Ushbu platformalardan foydalanishning asosiy kamchiliklaridan biri shundaki, foydalanuvchilar o’z kripto hamyonining kalitlarini boshqara olmaydi. Bu ularning aktivlariga to'g'ridan-to'g'ri kirish imkoniga ega emasligini anglatadi, bu esa masalan kripto-birja to'satdan yopilsa, katta yo'qotishlarga olib kelishi mumkin. Ikkinchi kamchilik - bu xavfsizlik muammolari. Yillar davomida markazlashgan kripto-birjalar shov-shuvli xakerlik hujumlarining nishoniga aylandi, buning natijasida kriptovalyutalarda yuzlab million dollar yo'qotildi. Yana bir kamchilik shundaki, ko'plab markazlashgan kripto-birjalar tartibga solinadigan tashkilotlar (regulyator) tomonidan nazorat qilinadi. Regulyatorlar odatda platformalarda litsenziyalashning yangi talablari va muvofiqlik qoidalari kabi qat’iy cheklovlar qo‘yish huquqiga ega va bu ba’zan ularning ma’lum tokenlarni qo‘llab-quvvatlash yoki ma’lum bir davlat foydalanuvchilarga xizmat ko‘rsatishni cheklashi mumkin.

Xulosa
Yuqoridagilardan ko’rinib turibdiki markazlashgan kripto-birjalarning o’ziga yarasha afzallik va kamchiliklari bor. Lekin yuqori reytingli kripto-birjalarda bemalol, qo’rqmasdan treydinglik faoliyati bilan shug’ullansangiz bo’ladi. Ammo yirik sarmoyador bo’lsangiz va siz faqatgina kriptovalyuta sotib olib, uni uzoq muddat saqlamoqchi bo’lsangiz unda sizga u yerda saqlamaslikni maslahat beraman. Uning o’rniga kripto-birjada sotib olib uni Trust wallet, metamask kabi kripto hamyonlarga o’tkazib o’sha yerda xohlagan muddatgacha saqlasangiz bo’ladi.

@Crypto_Hokim

#mavzu

Kriptovalyuta tokenlarining turlari
4-qism: Meme coinlar
(hazil tangalar)

Memkoin nima?

Memkoin nima ekanligini tushunish uchun avvalo mem nima ekanligini tushunishingiz kerak. Mem - bu "ahamiyatli ma'lumotlarning kulgili yoki qiziqarli qismi, masalan sarlavhali rasm yoki video internetda ayniqsa ijtimoiy tarmoqlar orqali keng tarqalgan qismlarning butun guruhi". Oddiy qilib aytganda, mem - bu internetdagi hazil. Shunday qilib, memkoin ma'lum bir hazilga (mem) asoslangan raqamli valyutadir.

Eng mashhur memkoinlar qaysi?

Dogecoin
Eng mashhur memkoin bu Dogecoin (DOGE) bo'lib, u asosan Ilon Mask tomonidan Twitter orqali ommalashtirilgan. KISS solisti Gen Simmons va reper Snoop Dogg ham tangani ommalashtirishga hissa qo’shishgan lekin eng katta e’tiborni jalb qilgan odam bu albatta Ilon.
U Jekson Palmer va Billi Markus tomonidan altkoinlar o'sishini masxara qilish, internet “mem-doge”ni kriptovalyutaga aylantirish uchun yaratilgan. Ko'rinishidan memkoinlarning jozibadorligi nafaqat odamlar ulardan pul ishlashlari mumkinligi balki ular go'yoki odamlarga yordam berishidadir.
Dogecoin hamma uchun foydali bo'lgan tanga sifatida joylashtirilganligi sababli, internetda u odamlarga qanday yordam berganligi haqidagi hikoyalar tarqalgan. Masalan uning yordamida Yamayka bobsley jamoasini 2014 yildagi Rossiyaning Sochi shahrida bo'lib o'tgan qishki Olimpiya o'yinlariga yuborish uchun qanday pul yig'ilgani haqida hikoya bor. Keyin Keniyadagi odamlarga toza ichimlik suvi olishga yordam berish uchun "Doge4Water" kampaniyasi boshlangan.
DOGE hozirda CoinMarketCap ma'lumotlariga ko'ra bozorda
9-o'rinni egallaydi. Barcha memkoinlar ichida DOGE eng mashhuri hisoblanadi. Uning bozordagi ulushi deyarli 1,66% va bozor qiymati 57 milliard dollardan oshadi.

Shiba Inu
Keyingi eng yaxshi ko'rsatkichli memkoin Shiba Inu (SHIB) bo'lib, u bozorning 0,46 foizini egallab, kapitallashuvi deyarli 15 milliard dollarni tashkil qiladi. SHIB 2020-yil 1-avgustda Dogecoin-ga javob reaksiyasi sifatida ishga tushirilgan. Ular o'z veb-saytida o’zlarini "Dogecoin qotili" deb nomlashganini aytishgan. Shunga ko'ra SHIB ham, DOGE ham bir xil obrazga ega - Yaponiyaning Shiba Inu naslli iti. Shiba Inu shunchaki token emas, balki butun ekotizimni ifodalaydi. Ularning veb-saytida aytilishicha, "SHIB - markazlashmagan o'z-o'zidan jamiyat qurishdagi tajriba". Ushbu da'voni qo'llab-quvvatlash uchun ular ShibaSwap deb nomlangan markazlashmagan birjasini yaratgan. Ular, shuningdek, o'zlarining loyihalari maqsadlarini tushuntiruvchi texnik hujjat “white paper”ga o’xshash “woofpaper” ni e’lon qilishgan.

Xulosa
Asosiy memkoinlar shular ularga yana joriy yil boshida yaratilgan PEPEni ham qo’shish mumkin. U ham yuqoridagilar kabi shov-shuv qilinib mashhurlikka erishgan va narxi ham shu tarzda o’sgan. To’g’risi o’zim bunaqa memkoinlarni yoqtirmayman chunki juda ko’p memkoinlar yaratilgan lekin ularning sanoqlilari muvaffaqiyatga erishgan. Ko’plarining orqasida hech qanday foydalilik xususiyati yo’q. Bunaqa koin va tokenlar o’z nomi bilan hazil va unda muvaffaqiyatga erishish lotereyada jekpot yutishga o’xshaydi lekin memkoinlarni yoqtirib ularni o’rganib yuradiganlar ham ko’plab topiladi.

@Crypto_Hokim

#mavzu

Kriptovalyuta tokenlarining turlari 3-qism: Utility tokenlar.

Utility tokenlar (foydali tokenlar) - Bular ma'lum bir blokcheyn loyihasi doirasida o'ziga xos qo’llanishga ega bo'lgan aktivlardir. Ushbu tokenlarning egalari kengaytirilgan xizmatlar va imtiyozlardan foydalanish huquqiga ega bo’lishadi. Utility tokenlar ko'pincha tangalarni dastlabki chiqarish (ICO) paytida qo'llaniladi va ma'lum bir loyiha hamjamiyatiga odatda bir necha raundlar doirasida taklif etiladi. Bunday tokenlar egalari loyiha bilan bog'liq xizmatlar va mahsulotlardan erta foydalanish huquqiga, ba'zan esa boshqa imtiyozlarga ega bo'lish huquqini ham oladi. Bunday yondashuv kompaniyalarga o'z mustaqilligini yo'qotmasdan moliyalashtirish imkonini beradi. Biroq, utility tokenlar ICO-lardan tashqari ham qo’llanilishga ega. Agar faoliyati blokcheyn bilan bog'liq bo'lgan kompaniya qo'shimcha moliyalashtirishga muhtoj bo'lsa, u bu maqsadda utility tokenlardan foydalanishi mumkin. Utility tokenlar loyihani moliyalashtirish bilan bog'liq bo'lmasligi, masalan ular kompyuter o'yinlarida ishlab topilishi va undagi ba'zi bonuslarni olish imkoniga ega bo’lish ham mumkin. Utility tokenlar egalari oddiy foydalanuvchilar uchun mavjud bo'lmagan loyiha funksiyalaridan foydalanish huquqiga ega bo’ladilar. Bundan tashqari, Utility token egalari blokcheyn platformasining mahsulot va xizmatlariga chegirmalarni, shuningdek tokenlarni steyking qilish orqali uning ishlashini ta’minlaganliklari uchun mukofotlarni olishadi. Utility tokenlar tranzaktsiyalarni to'lash va smart kontraktlarni joylashtirish uchun ham ishlatiladi. Bularning barchasi yangi foydalanuvchilarni birjalarda utility tokenlarni sotib olishga undaydi, bu ularning qiymatini oshiradi (ayniqsa, kichik cheklangan taklif bo'lganda).

Utility tokenning turlari:

Utility tokening klassik namunasi Brave brauzeri tomonidan reklama xizmati platformasining to’lov vositasi sifatida foydalaniladigan Basic Attention token (BAT)idir. Yana bir misol bu Filecoin - har qanday foydalanuvchiga tarmoqda ma’lumotlarni saqlash qurilmasining bo’sh joyini ijaraga olish va berish imkonini beruvchi markazlashmagan saqlash tarmog'i (iCloud yoki Google Cloudning blokcheyndagi analogi)dir. Ma'lumotlaringizni bitta kompaniyaga ishonib topshirish o'rniga, uni butun dunyo bo'ylab turli xil kompyuterlarda saqlashingiz mumkin, Filecoin esa buning uchun to’lov vositasi bo’lib xizmat qiladi.

Xulosa

Hozirgi kunda utility tokenlar juda ko’p va oxirgi vaqtlarda ularning foydalilik darajasiga qarab ularga bo’lgan talab ham yuqorilab bormoqda.

@Crypto_Hokim