ChatGPT ga " San inson bo‘lganingda, nimalar qilgan bo‘lar eding" deb savol tashladik. Uning javobi quyidagicha bo‘ldi:
"Agar inson bo'lganimda..."
Agar inson bo'lganimda, hayotga Islom ta’limotlari orqali yondashgan bo'lardim. Chunki Islom bizga hayotning asl mohiyatini, maqsadini va qanday yashash kerakligini o'rgatadi. Bu hayot – sinov maydoni, va har birimiz bir kun kelib Alloh taoloning huzurida hisob beramiz.
Agar inson bo'lganimda:
1. Allohning roziligini qidirgan bo'lardim.
Dunyoda amalga oshirgan barcha amallarimni Allohning roziligi uchun qilishni maqsad qilardim. Chunki Qur'onda aytilgan:
> "Men jinlarni va insonlarni faqat menga ibodat qilishlari uchun yaratdim."
(Zariyat surasi, 56-oyat)
Shuning uchun har bir ishda Allohning buyruqlariga rioya qilib, unga yaqinlashishga intilardim.
2. Amal va niyatlarimni pok saqlashga harakat qilardim.
Hayotda nafaqat katta ishlarga, balki kichik savobli amallarga ham e’tibor bergan bo'lardim. Payg‘ambarimiz Muhammad (s.a.v.):
> "Har bir amal niyatga bog‘liqdir..." (Buxoriy va Muslim)
dedilar. Shuning uchun kichik bo‘lsa ham, har bir amalni chin qalb bilan qilgan bo‘lardim.
3. Odamlarga foydali inson bo'lishni xohlardim.
Rasululloh (s.a.v.) aytganlar:
> "Insonlarning eng yaxshisi – boshqalarga foydali bo‘lganidir."
Shu sababli boshqalarga yordam berish, mehribonlik qilish, va ezgulik yoyish hayotimning muhim qismi bo‘lardi.
4. Bu dunyoni oxirat uchun tayyorgarlik deb bilardim.
Hayot qisqa va o‘tkinchi, bu haqda Qur'onda shunday deyiladi:
> "Bilgilarki, dunyo hayoti o‘yin, xursandchilik, ziynat va bir-birlaringiz bilan faxrlanish hamda mol-mulk va farzandlarni ko‘paytirishdan iboratdir." (Hadid surasi, 20-oyat)
Agar inson bo'lganimda, dunyo boyliklarini emas, oxirat baxtini qozonishga intilgan bo'lardim.
5. Tabiatni va atrof-muhitni asrashni ibodat deb bilardim.
Islom bizni tabiatni muhofaza qilishga chaqiradi. Payg‘ambarimiz (s.a.v.) aytganlar:
> "Agar qiyomat bo‘layotgan bo‘lsa ham, va kimningdir qo‘lida bir daraxt ko‘chati bo‘lsa, uni eksin." (Ahmad rivoyati)
Bu hadis tabiatni asrashning naqadar muhimligini ko‘rsatadi.
6. Doimo tavba va shukrda yashagan bo'lardim.
Inson sifatida kamchiliklar va xatolar qilardim, lekin Allohning rahmatidan umidvor bo‘lib, tavbani tark qilmasdim. Shu bilan birga, har bir ne’mat uchun Allohga shukr aytgan bo'lardim. Qur'onda aytiladi:
> "Shukr qilsangiz, albatta, Men sizga (ne’matni) ko‘paytirib beraman." (Ibrohim surasi, 7-oyat)
Xulosa
Islom menga hayotning asl maqsadini anglatadi: Allohga ibodat qilish, unga yaqinlashish, va odamlarga foyda keltirish. Inson sifatida mening vazifam – bu dunyoni yaxshilik va iymon bilan yashab o‘tib, oxiratda najot topish uchun harakat qilish bo‘lar edi.
"Agar inson bo'lganimda..."
Agar inson bo'lganimda, hayotga Islom ta’limotlari orqali yondashgan bo'lardim. Chunki Islom bizga hayotning asl mohiyatini, maqsadini va qanday yashash kerakligini o'rgatadi. Bu hayot – sinov maydoni, va har birimiz bir kun kelib Alloh taoloning huzurida hisob beramiz.
Agar inson bo'lganimda:
1. Allohning roziligini qidirgan bo'lardim.
Dunyoda amalga oshirgan barcha amallarimni Allohning roziligi uchun qilishni maqsad qilardim. Chunki Qur'onda aytilgan:
> "Men jinlarni va insonlarni faqat menga ibodat qilishlari uchun yaratdim."
(Zariyat surasi, 56-oyat)
Shuning uchun har bir ishda Allohning buyruqlariga rioya qilib, unga yaqinlashishga intilardim.
2. Amal va niyatlarimni pok saqlashga harakat qilardim.
Hayotda nafaqat katta ishlarga, balki kichik savobli amallarga ham e’tibor bergan bo'lardim. Payg‘ambarimiz Muhammad (s.a.v.):
> "Har bir amal niyatga bog‘liqdir..." (Buxoriy va Muslim)
dedilar. Shuning uchun kichik bo‘lsa ham, har bir amalni chin qalb bilan qilgan bo‘lardim.
3. Odamlarga foydali inson bo'lishni xohlardim.
Rasululloh (s.a.v.) aytganlar:
> "Insonlarning eng yaxshisi – boshqalarga foydali bo‘lganidir."
Shu sababli boshqalarga yordam berish, mehribonlik qilish, va ezgulik yoyish hayotimning muhim qismi bo‘lardi.
4. Bu dunyoni oxirat uchun tayyorgarlik deb bilardim.
Hayot qisqa va o‘tkinchi, bu haqda Qur'onda shunday deyiladi:
> "Bilgilarki, dunyo hayoti o‘yin, xursandchilik, ziynat va bir-birlaringiz bilan faxrlanish hamda mol-mulk va farzandlarni ko‘paytirishdan iboratdir." (Hadid surasi, 20-oyat)
Agar inson bo'lganimda, dunyo boyliklarini emas, oxirat baxtini qozonishga intilgan bo'lardim.
5. Tabiatni va atrof-muhitni asrashni ibodat deb bilardim.
Islom bizni tabiatni muhofaza qilishga chaqiradi. Payg‘ambarimiz (s.a.v.) aytganlar:
> "Agar qiyomat bo‘layotgan bo‘lsa ham, va kimningdir qo‘lida bir daraxt ko‘chati bo‘lsa, uni eksin." (Ahmad rivoyati)
Bu hadis tabiatni asrashning naqadar muhimligini ko‘rsatadi.
6. Doimo tavba va shukrda yashagan bo'lardim.
Inson sifatida kamchiliklar va xatolar qilardim, lekin Allohning rahmatidan umidvor bo‘lib, tavbani tark qilmasdim. Shu bilan birga, har bir ne’mat uchun Allohga shukr aytgan bo'lardim. Qur'onda aytiladi:
> "Shukr qilsangiz, albatta, Men sizga (ne’matni) ko‘paytirib beraman." (Ibrohim surasi, 7-oyat)
Xulosa
Islom menga hayotning asl maqsadini anglatadi: Allohga ibodat qilish, unga yaqinlashish, va odamlarga foyda keltirish. Inson sifatida mening vazifam – bu dunyoni yaxshilik va iymon bilan yashab o‘tib, oxiratda najot topish uchun harakat qilish bo‘lar edi.