#kechirmalar #fikrlar
Usmon Azim – qalbkash shoir. Ona tili ustozimni, Umida oyani, juda yaxshi koʻrardim. Darsdan zerikkan paytlarimiz goʻzal mavzular haqida gapirar, nasihat qilar edilar. Har bir soʻzlarini jon qulogʻim-la tinglar, singdirar edim. (Alloh uzoq umr, sogʻlik bersin). Shunday suhbatlarni birida qiziq bir gap aytib qoldilar. Yaʼniki: “Shoirlar oʻz sheʼrlarini yodlamaydi. Bir eʼtibor beringlar, koʻpincha qogʻozga qarab aytadi. Nimaga, bilasizlarmi? Negaki, ular qaytariqdan qochadi. Agar oʻzi yozgan sheʼrlarini yodlab olsa, ularga yangi gʻoya kelmaydi. Oʻsha misralar xayolida aylanaveradi-aylanaveradi. Shuning uchun davralarda, sheʼrxonliklarda yoddan oʻqimaydi, balki qogʻoziga qarab oʻqib beradi”, degandilar.
Men ham goʻyo shoirlarga oʻzimni qiyoslab, sheʼr yodlamasdim. Oʻqirdim, oʻqirdim, ovozimni balandlab, pastlab, har maqomga solib, qayta va qayta oʻqirdim. His qilardim, baʼzan yigʻlab yuborardim. Uyda hech kim qolmasligini kutardim. Hamma tezroq ketsa-yu, uyning bir burchagiga berkinib baralla sheʼr oʻqisam, hech kim eshitmasa, halaqit bermasa derdim. Sheʼr yozsam, zoʻr chiqsa, hamma maqtasa derdim. Endi yoshim sal ulgʻayib, yozish mashaqqatlarini bilib, yoza olmas ekanman degan qarorga kelganman. Yozganlarim oddiy gaplardek, maʼnosiz, 3-4 ta soʻzni bir-biriga ulab qoʻyganga oʻxshab tuyiladi. Kimlarningdir oʻqib kulgan ovozlari qulogʻim ostida jaranglaydi goʻyo. Xullas, yozmay qoʻydim.
Baʼzan bu qobiqni yorib chiqqim kelardi. Isyon qilardi ruhim. Ozodlik istardi. Shu payt “men”im oʻzini namoyon qilar va yana yozish istagi tugʻilardi. Yaqin kunlarda ham nimadir yozmoqchi boʻldim. Yozdim ham. Uni anchadan keyin bir tanishimga koʻrsatdim. U:
dallı devona degan soʻz bormi, nima maʼno anglatadi dedi. Google yozib tashlab bermoqchi boʻlib, ne koʻz bilan koʻrayki, Usmon Azimning quyidagi sheʼri chiqib turibdi oldimdan:
Yoningda turibman dalli devona, Yorim-a, ketdimi ishq yona-yona? Men seni quchaman...Sovuq,
begona — Loshlar uchrashdilar, biz uchrashmadik. Qaradim, qofiya, still – hamma narsa bir xil. Xuddi oʻzimni plagiarist (koʻchirmachi) his qildim. Oʻqiganman, eslayman, biroq baʼzi soʻzlari boshqa, deyarli, oʻxshash.
Haqiqatda Usmon Azim koʻngil shoiri. Kanaldagi sheʼrlarning 3/2 qismi uniki. Soʻzimni koʻp joyda uchraydigan va mushoirlar, kitobxonlar tilida yangraydigan oʻxshatma bilan tugallamoqchiman:
Haliyam Usmon Azim sheʼr yozadi. Boʻlmasa she’riyatga qiziqmay oʻtib ketgan boʻlarmidim.Ifor ✨
@kitob_world
