📝#She'riy san'atlar📝
⚜Qofiya⚜
🛑Qofiya- (ar.ergashuvchi)she'riy misralar oxirida so'z,hijo,qo'shimcha,ba'zan esa so'z birikmalarining ohangdosh bo'lib kelishidir.
O'n sakkiz ming olam oshubi agar boshindadur
Ne ajab,chun sarvinozim o'n sakkiz yoshindadur.
🖇 She'riy qofiya toʻq (to'la )yoki och singari turlarga ega.
♻️ To'q qofiyali she'rlarda misralardagi ohangdosh so'zlar bir-biriga to'la uyg'un bo'ladi, ohangdosh so'zlarning tovush tarkibi to'la mos bo'ladi.
M-n: Bahorim-dildorim,so'ralar-mo'ralar kabilar toq qofiya hisoblanadi.
♻️Bir -biriga to'la ohangdosh bo'lmagan so'z yoki bo'g'inlar yordamida qofiyalanish och qofiyani yuzaga keltiradi.
M-n: dahriy -qahrdan,tutun -Aloviddin
🛑Raviy-(ar.yukni tuyaga bog'laydigan arqon )qofiyani yuzaga keltiruvchi unli yoki undosh harfdir.M-n:
-jonimsan-zabonimsan qofiyadosh so'zlarda n raviy;
-boshindadur -yoshindadur so'zlarida sh raviy hisoblanadi.
❗️So'zlardagi cho'ziq unlilargina raviy bo'la oladi.M-n:
mubtalo-oshno-muddao-mosuvo qofiyadosh so'zlarida o raviy hisoblanadi.
❗️So'zlardagi qisqa unlilar raviy bo'la olmaydi.M-n
lola -piyola,banda-xanda kabi qofiyalarda a unlisi emas,balki l va d undoshlari raviy hisoblanadi.
🖇 Raviy bilan tugalangan qofiya muqayyad qofiya hisoblanadi.M-n:
nishon-makon-qon so'zlarida n bo'lib,raviy bilan tugagan,shuning uchun muqayyad hisoblanadi.
🖇Agar raviydan keyin harflar kelsa,bunday qofiya mutloq qofiya sanaladi.M-n:
- boshida-qoshida so'zlarida sh raviy bo'lib, qofiya raviydan keyin ham davom etmoqda,shuning uchun mutlo qofiya sanaladi.
🛑Radif-(ar.otning orqasiga ergashib,mingashib boruvchi)she'riy misralarda qofiyadan keyin aynan takrorlanib keluvchi so'z yoki so'zlardir.M-n:
Ey sho'x,ko'z-u qoshingga olam gado,man ham gado
La'li labi durposhingga olam gado,man ham gado
🛑Saj'-(ar.qumri,bulbul kabi xushovoz qushlar ovozining qo'shilishi,uyg'unlashishi)nasriy asarlardagi ohangdoshlikdir.M-n:
Ravshanbek qarasa,Zulxumorning kamoli,oyday jamoli,oq yuzida xoli yangi to'lgan oyday ikki qoshi hiloli.
🛑Tarse'-(ar.ipga marjon tizish)san'atida bir baytning har ikki misrasidagi barcha ohangdosh(qofiyadosh)bo'lib keladi. M-n:
Sendek menga bir yori jafokor topilmas,
Mendek senga bir yori vafodor topilmas.
®Manba bilan oling.
@Adabiyot_21⚡️- TG kanallari orasida oʻzining hurmat eʼtibori va saviyali auditoriyasiga ega kanal
⚜Qofiya⚜
🛑Qofiya- (ar.ergashuvchi)she'riy misralar oxirida so'z,hijo,qo'shimcha,ba'zan esa so'z birikmalarining ohangdosh bo'lib kelishidir.
O'n sakkiz ming olam oshubi agar boshindadur
Ne ajab,chun sarvinozim o'n sakkiz yoshindadur.
🖇 She'riy qofiya toʻq (to'la )yoki och singari turlarga ega.
♻️ To'q qofiyali she'rlarda misralardagi ohangdosh so'zlar bir-biriga to'la uyg'un bo'ladi, ohangdosh so'zlarning tovush tarkibi to'la mos bo'ladi.
M-n: Bahorim-dildorim,so'ralar-mo'ralar kabilar toq qofiya hisoblanadi.
♻️Bir -biriga to'la ohangdosh bo'lmagan so'z yoki bo'g'inlar yordamida qofiyalanish och qofiyani yuzaga keltiradi.
M-n: dahriy -qahrdan,tutun -Aloviddin
🛑Raviy-(ar.yukni tuyaga bog'laydigan arqon )qofiyani yuzaga keltiruvchi unli yoki undosh harfdir.M-n:
-jonimsan-zabonimsan qofiyadosh so'zlarda n raviy;
-boshindadur -yoshindadur so'zlarida sh raviy hisoblanadi.
❗️So'zlardagi cho'ziq unlilargina raviy bo'la oladi.M-n:
mubtalo-oshno-muddao-mosuvo qofiyadosh so'zlarida o raviy hisoblanadi.
❗️So'zlardagi qisqa unlilar raviy bo'la olmaydi.M-n
lola -piyola,banda-xanda kabi qofiyalarda a unlisi emas,balki l va d undoshlari raviy hisoblanadi.
🖇 Raviy bilan tugalangan qofiya muqayyad qofiya hisoblanadi.M-n:
nishon-makon-qon so'zlarida n bo'lib,raviy bilan tugagan,shuning uchun muqayyad hisoblanadi.
🖇Agar raviydan keyin harflar kelsa,bunday qofiya mutloq qofiya sanaladi.M-n:
- boshida-qoshida so'zlarida sh raviy bo'lib, qofiya raviydan keyin ham davom etmoqda,shuning uchun mutlo qofiya sanaladi.
🛑Radif-(ar.otning orqasiga ergashib,mingashib boruvchi)she'riy misralarda qofiyadan keyin aynan takrorlanib keluvchi so'z yoki so'zlardir.M-n:
Ey sho'x,ko'z-u qoshingga olam gado,man ham gado
La'li labi durposhingga olam gado,man ham gado
🛑Saj'-(ar.qumri,bulbul kabi xushovoz qushlar ovozining qo'shilishi,uyg'unlashishi)nasriy asarlardagi ohangdoshlikdir.M-n:
Ravshanbek qarasa,Zulxumorning kamoli,oyday jamoli,oq yuzida xoli yangi to'lgan oyday ikki qoshi hiloli.
🛑Tarse'-(ar.ipga marjon tizish)san'atida bir baytning har ikki misrasidagi barcha ohangdosh(qofiyadosh)bo'lib keladi. M-n:
Sendek menga bir yori jafokor topilmas,
Mendek senga bir yori vafodor topilmas.
®Manba bilan oling.
@Adabiyot_21⚡️- TG kanallari orasida oʻzining hurmat eʼtibori va saviyali auditoriyasiga ega kanal