💊Paratsetamol (Acetaminophen) – bu og‘riq qoldiruvchi va isitma tushiruvchi vosita bo‘lib, turli xil og‘riqlar va isitma bilan kechuvchi holatlarda keng qo‘llanadi.
________
🤪Farmakologik guruhi:
• Analgetiklar (og‘riq qoldiruvchi vositalar).
• Antipiretiklar (isitma tushiruvchi vositalar).
________
🍻Tarkibi:
Asosiy faol modda – paratsetamol (dozasi 125 mg, 250 mg, 500 mg yoki 1000 mg shaklida bo‘lishi mumkin).
________
🥁Ta’sir mexanizmi:
• Paratsetamol og‘riq va isitmani kamaytiradi, asosan markaziy asab tizimida prostaglandinlar sintezini bostiradi.
• Isitmani tushirish: Termoregulyatsiya markaziga ta’sir ko‘rsatadi.
• Og‘riqni kamaytirish: Periferik asab tolalari orqali og‘riq sezgirligini pasaytiradi.
________
😑Qo‘llanilishi:
1. Og‘riq sindromi:
o Bosh og‘rig‘i.
o Tish og‘rig‘i.
o Mushak va bo‘g‘im og‘rig‘i.
o Hayz og‘rig‘i (dismenoreya).
2. Isitma:
o Yuqori harorat bilan kechuvchi infeksion kasalliklar.
3. Yengil yallig‘lanish holatlari:
o Gripp va shamollash belgilarini kamaytirish.
________
🐈⬛️Qo‘llash usuli va dozasi:
• Kattalar uchun: 500-1000 mg har 4-6 soatda, kunlik maksimal doza 4000 mg.
• Bolalar uchun: 10-15 mg/kg tana vazniga moslab, kuniga 4 martagacha, maksimal doza – 60 mg/kg.
• Qo‘llash shakllari: tabletka, sirop, sham, in'ektsiya.
________
‼️Nojo‘ya ta’sirlar:
1. Jigar zararlanishi: Haddan tashqari dozada yoki uzoq muddat qabul qilinsa.
2. Allergik reaktsiyalar: Toshma, qichishish, Kvinke shishi.
3. Gematologik o‘zgarishlar: Juda kam hollarda anemiya yoki agranulositoz.
________
❌Qo‘llashga qarshi ko‘rsatmalar:
1. Og‘ir jigar yoki buyrak yetishmovchiligi.
2. Preparatga yuqori sezuvchanlik.
3. Paratsetamolga bog‘liq allergiya holatlari.
________
❕Maxsus ko‘rsatmalar:
• Homiladorlik va emizish: Faqat shifokor tavsiyasiga ko‘ra.
• Alkogol bilan qo‘llashdan saqlaning: Jigar zararlanishi xavfini oshiradi.
• Uzoq muddat qabul qilish: Shifokor nazoratisiz tavsiya etilmaydi.
@uzmeditsina 🫀
________
🤪Farmakologik guruhi:
• Analgetiklar (og‘riq qoldiruvchi vositalar).
• Antipiretiklar (isitma tushiruvchi vositalar).
________
🍻Tarkibi:
Asosiy faol modda – paratsetamol (dozasi 125 mg, 250 mg, 500 mg yoki 1000 mg shaklida bo‘lishi mumkin).
________
🥁Ta’sir mexanizmi:
• Paratsetamol og‘riq va isitmani kamaytiradi, asosan markaziy asab tizimida prostaglandinlar sintezini bostiradi.
• Isitmani tushirish: Termoregulyatsiya markaziga ta’sir ko‘rsatadi.
• Og‘riqni kamaytirish: Periferik asab tolalari orqali og‘riq sezgirligini pasaytiradi.
________
😑Qo‘llanilishi:
1. Og‘riq sindromi:
o Bosh og‘rig‘i.
o Tish og‘rig‘i.
o Mushak va bo‘g‘im og‘rig‘i.
o Hayz og‘rig‘i (dismenoreya).
2. Isitma:
o Yuqori harorat bilan kechuvchi infeksion kasalliklar.
3. Yengil yallig‘lanish holatlari:
o Gripp va shamollash belgilarini kamaytirish.
________
🐈⬛️Qo‘llash usuli va dozasi:
• Kattalar uchun: 500-1000 mg har 4-6 soatda, kunlik maksimal doza 4000 mg.
• Bolalar uchun: 10-15 mg/kg tana vazniga moslab, kuniga 4 martagacha, maksimal doza – 60 mg/kg.
• Qo‘llash shakllari: tabletka, sirop, sham, in'ektsiya.
________
‼️Nojo‘ya ta’sirlar:
1. Jigar zararlanishi: Haddan tashqari dozada yoki uzoq muddat qabul qilinsa.
2. Allergik reaktsiyalar: Toshma, qichishish, Kvinke shishi.
3. Gematologik o‘zgarishlar: Juda kam hollarda anemiya yoki agranulositoz.
________
❌Qo‘llashga qarshi ko‘rsatmalar:
1. Og‘ir jigar yoki buyrak yetishmovchiligi.
2. Preparatga yuqori sezuvchanlik.
3. Paratsetamolga bog‘liq allergiya holatlari.
________
❕Maxsus ko‘rsatmalar:
• Homiladorlik va emizish: Faqat shifokor tavsiyasiga ko‘ra.
• Alkogol bilan qo‘llashdan saqlaning: Jigar zararlanishi xavfini oshiradi.
• Uzoq muddat qabul qilish: Shifokor nazoratisiz tavsiya etilmaydi.
@uzmeditsina 🫀