Med Xirurgiya 👩‍⚕️🫀

❗️1. Aspirin:
Operatsiyadan bir necha kun oldin qabul qilishni to‘xtating. Aspirinni bolalarga bermang, chunki bu Reyye sindromiga olib kelishi mumkin.

❗️2. Litiy:
Bemorlarda diyetadagi natriy miqdorini keskin o‘zgartirmang, chunki litiyning toksikligi xavfini oshiradi.

❗️3. Morfiy:
Nafas olish faoliyatini kuzatib boring, chunki morfiy nafas olishni to'xtatishi mumkin.

❗️4. Nosteroidal yallig‘lanishga qarshi vositalar (NYYQV):
Me'da-ichak yarasi bo‘lgan bemorlarga qarshi ko‘rsatmalidir.

❗️5. Fenitoin:
Tish milklarining giperplaziyasiga olib kelishi mumkin.

❗️6. Rifampitsin:
Siydik rangini to‘q sariq rangga aylantiradi.

❗️7. MAO (monoaminoksidaza) ingibitorlari (antidepressantlar):
Tiramin moddasiga boy oziq-ovqat mahsulotlarini bermang, chunki bu gipertonik krizni chaqirishi mumkin.

❗️8. Kaliy:
Kaliyni hech qachon tomir ichiga yubormang.

❗️9. Genle qovuzlog'iga ta'sir qiluvchi (halqali) diuretiklar:
Halqali diuretiklarni buyurishda gipokaliemiya xavfini esda tuting.

❗️10. Kaliyni saqlovchi diuretiklar:
Kaliyni saqlovchi diuretiklarni buyurishda giperkaliemiya xavfini yodda saqlang.

@uzmeditsina 🫀

📌Giperglikemik koma:

Insulin yetishmasligida ketoatsidoz bilan kechadigan og’ir turi hisoblanadi. Bu holatda qonda keton tanachalari (atseton, atsetonsirka kislota, V-oksimoy kislota) miqdori
keskin ortadi.

🛡️ Agar bemor yengil ketoatsidoz darajasida bo’lsa, tez charchash, behollik, uyqu bosish, quloq shangillashi, ishtahaningpasayishi, ko’ngil aynishi, og’iz qurishi,
chanqash, tez-tez siyishdan shikoyat qiladi. Bemor og'zidan atseton hidi kelib turadi.

🛡️ O‘rta darajali ketoatsidozda (koma oldi holati) doimiy ko’ngila aynishi, tez-tez qusish, ko’rishning pasayishi, hansirash, kuchli chanqash, atrof-muhitga befarqlik,
tez-tez siyish kuzatiladi. Komaoldi davri 1-2 soatdan 2-3 kungacha davom etishi mumkin. Bemorning hushi o’zida, savollarga sekin, kechikib, bir xil, noaniq ovoz bilan javob beradi.

🛡️ Og’ir darajadagi ketoatsidoz holatida esa teri quruq, sovuq, hurpaygan. Lab quruq, yorilgan. til to’q qizil, chetlarida tishizlari bor. Karash bilan qoplangan. Quruq, kulrang qoplama bor. Agar davo qilinmasa, bemor ahvoli og’irlashadi.
Savollarga javob bermay qo’yadi. Hushi yo’qoladi. Nafas olishi Kussmaul tipida,puls kichik, bradikardiya, qon bosimi 80/40 mm.sim.ust. va undan ham past, gipotoniya, siydik yo’qoladi. tana harorati tushadi.

✅Tez yordam choralari:

🔰 Natriy xlorid eritmasi, 36 C da isitilgan holda 0,9 %- 1-2 soatda 1 litr (bolalarga 20 30 ml/kg), v/i tomchilab yuboriladi.Gipotoniya bo’lsa, birinchi 40 daqiqada 0,9 %- li natriy xlorid eritmasidan 0,5-1 litrgacha + insulin 10 20 B 70 kg.v. eritma 36 C da isitilgan holda v/i ga (bolalarga ahvoliga qarab).
🔰 Kislorod namlangan holda niqob bilan 4 6 litr yuboriladi(bolalarga 1-2 litr).

Shifokor yordami:
✅ Strofantin, 0,05 %- 1 ml + glukoza 5-10 %- 20 ml, v/it.
✅ Kordiamin, 1-2 ml, m/o (bolalarga 0,6 1 ml).
❇️ Gidrokortizon, 3-4 ml, m/o (bolalarga 1-2 ml).
❇️ Qand miqdorini aniqlash iloji bo’lsa, har soatda, t/o.ga5-10 B da insulin qilinadi.
✅ Kaliy xlorid, 1-2 %- 100 200 ml, v/it (insulin qilinganidanso’ng 30 daqiqa o
tkazib)
✅ Kuchli nazorat. Bemorni nazorat ostida kasalxonaga yetkazish lozim.

@uzmeditsina 🫀

Буйрак санчиғида тез тиббий ёрдам кўрсатиш

❗️Иссиқ муолажалар(пиелонефрит бўлганда мумкин эмас)

Оғрик синдромини бартараф қилиш учун нонаркотик аналгетиклар билан миотроп спазмолитиклар комбинация қилинади;

Танлов препарати:
Метамизол натрий( Баралгин, Ревалгин) 1гр( 50%-2мл) в/и 1 мл/минут тезлик билан юборилади

Кеторолак(ЯҚНП) 30мг в/и 15 секунд давомида, м/о юборганда таъсири 30 минутда юзага чиқади;

Дротаверин( миотроп спазмолитик) в/и секинлик билан, 40-80 мг(2%-2-4мл);

Спазмолитик таъсирини ошириш учун қўшимча
Нитроглицерин 0,25мг 1/2 таблетка тил остига, ёки аерозол 400 мкг 1 доза;

Тамсулозин 0,4 мг ичишга(сийдик пуфаги бўйнини кенгайтириб сийдик пассажини осонлаштиради)

Оғриқ жуда кучли бўлганда:
Морфин сулфат 2-10 мг в/и, м/о

@uzmeditsina 🫀

Amaliyotda ko’p qo’llaniladigan Ineksiya va Dorilar :
Bolalar uchun qisqa Shablon

26. Pikolaks tabletka 7,5
4 yoshdan 2,5-5mg

27. Vraggrip kids tomchi 3mahal
- 1-5 oy 5-9 tomchi
- 6-12 oy 9-11 tomchi
- 1-4 yosh 11-16 tomchi

28. Ersefuril buni 8 oydan kattalarga
kòrganman.
- 8 oy-3yosh yarimtadan 3mahal

29. Deksametazon 0,4% 1,0
- 10 kg ga yetmagan bolalar
0,1ml/kg
- undan kattalariga faqat 1,0ml
qilishadi

30. Suprastin 25 mg tab
- 1-12 oy 4ga bòlib 2mahalgacha
- 1-6 yoshgacha 0,5tab×2mahal
Yoki Tana vazniga 1mg/kg

31. Suprastin ampula 1ml
- 1oydan-6oygacha 0,2ml
- 6-12 oygacha 0,3-0,4ml
-1-6 yoshgacha yarim ampula

32. Zodak tomchi 20ml 10mg/ml
- 1-6 oy 2-3tomchi 1mahal
- 6-12 oy 5 tomchi 1mahal
- 1-6 yosh 5 tomchi 2mahal

33. Zodak tabletka 1mahal
- 6 oygacha 4dan biri yoki 3dan biri
- 6-2 yosh yarimtadan
- 2 yoshdan 1 tab 1mahal

34. Loratal 1mahal
- 4 dan biri 1yoshgacha
- 2-12 yosh yarimtadan

35. Ibuprofen. Shunga òxshash
siroplar
- 3-6 oy 2ml 3mahal mn
- 6-12 oy 3ml 3mahal mn
- 1-3yosh 5ml 3mahal mn
- 4-6 yosh 7-8ml 3 mahal mn

36. Seftriakson 80mg/kg

37. Ampitsillin 50mg/kg

40. Penitsillin 50mg/kg

41. Oksamp 50mg/kg

42. Sevikap tomchi (askarbinka)
-1-6oy 5 tomchidan 2mahal
-6-12oy 10tomchi 2mahal
-1-3 yosh 15tomchi 2mahal
Qaynab sovugan suv bilan bering.

43. Smekta parashok
- 1yoshgacha 2mahal beriladi
- 2 yoshdan 3 mahal beriladi

44. Analgin 50% 2,0ml 500mg/ml
1000mg/ampula. 10mg/kg
Osson hisoblash un.
-6 oygacha 0,1mldan
-6-12 oy 0,2ml
- keyin har yoshiga 0,2 qòshib
ketsez bòlaveradi

45. Dimidrol 1% 1,0ml
Har yoshiga 0,2mldan hisoblasez
bòladi. Kitob bòyicha 0,1 dan. Lekin
amaliyotga tushmaydi bu fikr

46. Noshpa 2% 2,0ml
-standartda 0,1mldan/yoshiga.
Amaliyotda 0,2mldan qilshni maqul
bilaman

47. Adrenalin 1,0mg 1ml
0,01mg/kg bolada. Masalan 1 yosh
10 kg bòlsa 0,1 ml.
Yoki yoshiga 0,1ml

48. Prednizalon 30mg/ml
- 1mg/kg

50. Furosemid 1%- 2ml 0,1ml/kg

51. Deksametazon 4mg/ml
0,3-0,6mg/kg
- 6 oy 0,5mldan. Qolganiga
1mldan.

Gastroentrologiyada
qo'llaniladigan dorilar

💊 Anoreksigenlar
💊 H2 gistamin ingibitorlari
💊 Proton nasos ingibitorlari
💊 Antatsidlar
💊 Gastroprotektorlar
💊 Me'da matorikasiga tasirlovchilar
💊 Antikinetiklar
💊 Qayd qildiruvchilar
💊 Qayd qilishga qarshi vositalar
💊 Surgi dorilar
💊 Probiotiklar
💊 Fermentativ preparatlar


🟢 Anoreksigenlar

🔹 fenamin ( 5-10 mg ) 1 x 2 max
🔹 reduksin ( 5-10 mg ) 1 x 1 max

🟡 H2 gistamin blokatorlari

🔹 ranitidin  ( 150 mg ) 2 maxal ( < 12 yosh )
🔹 simetidin ( kg - 30 mg ) kattalar
🔹 famotidin (Kvamatel) ( 20 mg ) 2 maxal kattalar

🟠 Proton nasos ingibitorlari

🔹Omeprazol ( 20 mg )  1 x 3 max ( ovqatdan oldin )
🔹Pentaprozol ( 20 mg ) 1 x 3 max ( ovqatdan oldin )

🟣 Antatsidlar

🔹 almagel A . 15ml x 3 max
🔹 renni 1 tab x 3 max
🔹 maaloks 15 ml yoki 1 paket  ( kuniga maks 6 paket )

🔴 Gastroprotektorlar

🔹 de-nol ( 120 mg ) 1 x 3 max ovqatdan 30 daq. oldin
🔹 sukralfat (  kun doza 0,5-1 gr ) ovqatdan. 30 daq. oldin

🔵 Meda matorikasiga tasir qiluvchilar

🔹 serukal ( metaklopramid ) 10 mg  1 tab x 3 max
🔹 domperidon 10 mg 1 tab x 3 max

🟢 Antikinetiklar

🔹 platfilin   0,2%-1 ml  2 max
🔹 noshpa ( drotoverin ) 2%-2 ml  2 max

🟠 Qayd qildiruvchilar

🔹 apomorfin kunlik 0,01 gr yoki 1% 1 max
🔹 Termopsis kunlik 0,1 gr 1 max

🟡 Qayd qilishga qarshi vositalar

🔹 metoklopromid ( serukal ) 10 mg 1 tab x 3 max
🔹 domperidon 10 mg 1 tab x 3 max
🔹 aeron 1 tab 2 max
🔹Ontik 1 tab 1 mahal 12 yoshdan kattalar uchun

🟤 Surgi vositalar

🔹 dyufalak kattalar 15-45 ml 1-3 paketcha suv bilan
🔹 pikolaks 5-10 mg 1 max
🔹 bisokodil 1 tab 2 max ( maks 15 mg )

⚪ Probiotiklar

🔹 laktobakterin 5 ml eritib 2 - 3 max
🔹 lineks ( 280 mg ) 2 tab x 3 max
🔹 Enterojermina 1-2 fl x 3 max

🟢 Fermentativ preparatlar

🔹mezim forte kattalar 1-2 tab ovqatdan oldin
🔹 festal 1-2 tab x 3 max
🔹 kreon 25000 1 tab x 3 max
🔹 pankreatin 150 mg 1 tab x 3 max
🔹 trizim 1 tab x 3 max

@uzmeditsina 🫀

#Izox : B

Kislotaga chidamli, hujayra ichidagi tayoqcha: Moxov kasalligi (Hansen kasalligi) Mycobacterium leprae bakteriyalaridan kelib chiqadi. U sovuqroq haroratlarda o'sadi, shuning uchun teri va periferik nervlarga yuqtirishi mumkin. Bu odamda gipopigmentatsiyalangan teri zararlanishi, "paypoq-qo'lqop" neyropatiyasi va lepromatoz Xansen kasalligiga xos bo'lgan og'riqsiz plantar yaralar mavjud. Progressiya ko'rlik va sher yuziga o‘xshash yuzni o'z ichiga oladi. Qo'shma Shtatlarda Hansen kasalligi ko'pincha bakteriyalarning hayvonlar ombori bo'lgan armadillolar(sudralib yuruvchi) bilan aloqa qilishdan kelib chiqadi.

@uzmeditsina 🫀

A ) Layma kasalligi

B ) Leproz

C ) Aktinomikoz

D ) Temiratki

@uzmeditsina 🫀

#VaziyatliMasala

29 yoshli erkak poliklinikaga oyoqlari pastki qismida charchoq, sezuvchanlik yo‘qolishi shikoyati bilan murojaat qildi. U travma yoki surunkali kasallik tarixini rad etadi, lekin u ko'p vaqtini tashqarida o'tkazishini va tez-tez yovvoyi hayvonlar bilan kontaktda bo‘lishini aytadi. Tekshiruvda yuzi va orqa terisida bir nechta rangpar toshmalar, ikki tomonlama boldir o'rtasidan oyoqqacha teginish va tebranish hissi sezgisi susaygan, ikkala oyoq tagida paypaslashda og'riqli bo'lmagan yarali yaralar bor. Bu odamning alomatlariga qarab kasallikni aniqlang.

@uzmeditsina 🫀

Shchetkin-Blumberg simptomi - paypaslayotgan qo'l qorin devoridan to'satdan chiqarilganda og'riqning kuchayishi;

@uzmeditsina 🫀