Anatomiya nega bizda 7 oy o'qitiladi?
Bunday olib qaralganda 7 oy rostdan ham uzoq muddat, anatomiyani 3-4 oyda o'zlashtirib bo'lmaydimi?
Shunchaki o'qib chiqishni xohalagan talaba 2 oyda bemalol o'qib chiqa oladi. Faqat bu muddatda o'qigan talabalar asosan "o'qidim" degan galochka olish uchun yoki sessiya topshirish uchun o'qigan bo'ladi. Ya'ni, miyada anatomiyadan hech nima qolmaydi, lekin talabaning miyasida "men anatomiyani o'qiganman" degan hissiyot qoladi xolos.
Endi rostmanasiga, bir chetdan, tartib bilan, puxta o'qish, tushunish, yodlash uchun eng kamida 4 oy kerak bo'ladi. Agar talaba bir kunda kamida 6-7 soat vaqt ajratib anatomiya bilan shug'ullansa va albatta talabaning aqliy salohiyati va xotirasi yuqori bo'lsa, sabr va irodasi mustahkam bo'lsa.
Lekin hozir bunday sabrli va tartib-intizomli talabalar juda kam. Talabalarning katta qismi bir kunda uzluksiz 2 soat dars qila olmaydi.
Biz kursni boshlayotgan talabaning aqliy va ruhiy holatidan kelib chiqib reja ishlab chiqqanmiz. Rejaga ko'ra darslar haftadan 6 kun bo'ladi. Haftada 3 kun bo'lsa, oradagi 1 kun sabab mehnatkashlik va intizomni shakllantirish juda qiyinlashadi. Shu sabab darslar va tayyorgarlik 6 kun uzluksiz bo'ladi. Haftada 1 kun dam olish beriladi.
Kurs boshida kunlik vazifa kamroq beriladi, takrorlash ko'proq qilinadi.
Birinchidan, kam vazifani har kuni o'zlashtirish talabaga qiyinchilik tug'dirmaydi.
Ikkinchidan, har kuni oz-ozdan o'qib borib hafta oxirida orqasiga qaragan talaba bir haftada o'rgangan narsalarini ko'rib o'ziga nisbatan ishonch ortadi. Men ham nimadir qila olar ekanman deydi.
Uchinchidan, 1 kun ko'p vazifa qilib 5 kun yonboshlab yotadigan talabalarda ruhiy zo'riqishlar ko'p bo'ladi, tibosferada esa shu tartib sabab ruhiy zo'riqishlar juda kam bo'ladi.
Bora-bora talabaning aqliy salohiyati, ruhiy holati yaxshilanib boradi, mehnatga chiniqib irodasi mustahkamlanib boradi. Biz ham shunga qarab sekin-asta kunlik beriladigan vazifalar hajmini oshirib boramiz.
Qarabsizki, anatomiyani boshida 2 soat eplab dars qila olmayotgan talaba anatomiyani oxiriga kelganda bemalol 5-6 soat dars qila oladigan saviyaga keladi. Kunlik vazifalar hajmi ham anatomiya oxirida boshidagiga nisbatan 3 barobarga ortgan bo'ladi.
E'tibor bergan bo'lsangiz, gistafiziologiya, biokimyo, patologiya va farmakologiya fanlariga anatomiyaga qaraganda qisqa muddatlar belgilangan. Buning sababi shuki, anatomiya oxiriga kelib talabalar ilmga juda chanqoq, tirishqoq, mehnatga chidamli holatga kelib qolishadi. Natijada keyingi fanlarni shu qisqa muddatda o'qib, yodlab puxtalab tugatishadi. Ya'ni, shunchaki o'qib chiqishmaydi, takrorlar bilan puxtalab o'qib bitirashadi. Oddiy talaba shunday sifat bilan o'qiyman desa ikki barobar ko'p vaqt sarflaydi.
Qisqa qilib aytganda, dastlabki 7 oyda talabalar faqat anatomiya o'qimaydi. O'qish bilan birga shaxsiyatlarini rivojlantirishadi, irodasini mustahkamlaydi, mehnatga bo'lgan chidamligini oshiradi, dangasalik va tanballikni jilovlab olishadi.
Agar biz ham muddatni 7 oy emas, 3 yoki 4 oy qilib belgilaganimizda bizga emas, talabalarga qiyin bo'lar edi. Faqat eplaganlargina o'qiy olardi. Shuncha yildan beri o'zini yenga olmay, nafsini jilovlay olmau tushkunlikka tushib yurgan talabalar tibosferadan ham ana shunday tushkunlik bilan, o'ziga nisbatan ishonchsizlik bilan chiqib ketgan bo'lar edi. Tibbiyotdan bezillab, zerikib, kelajagiga ishonchi sustlashib yurganlar tibosferadan ham dardiga darmon topa olmagan bo'lar edi.
Tibosferaning maqsadi sizga fanni shunchaki o'qitib qo'yish emas. Tushunib o'qing, xotirangizga metindek mustahkam qilib o'rnashtirib oling, fundamentni baquvvat quyib oling, ki uning ustiga kelajakda quradigan imoratingizni ko'tara olsin.
@tibosfera
Bunday olib qaralganda 7 oy rostdan ham uzoq muddat, anatomiyani 3-4 oyda o'zlashtirib bo'lmaydimi?
Shunchaki o'qib chiqishni xohalagan talaba 2 oyda bemalol o'qib chiqa oladi. Faqat bu muddatda o'qigan talabalar asosan "o'qidim" degan galochka olish uchun yoki sessiya topshirish uchun o'qigan bo'ladi. Ya'ni, miyada anatomiyadan hech nima qolmaydi, lekin talabaning miyasida "men anatomiyani o'qiganman" degan hissiyot qoladi xolos.
Endi rostmanasiga, bir chetdan, tartib bilan, puxta o'qish, tushunish, yodlash uchun eng kamida 4 oy kerak bo'ladi. Agar talaba bir kunda kamida 6-7 soat vaqt ajratib anatomiya bilan shug'ullansa va albatta talabaning aqliy salohiyati va xotirasi yuqori bo'lsa, sabr va irodasi mustahkam bo'lsa.
Lekin hozir bunday sabrli va tartib-intizomli talabalar juda kam. Talabalarning katta qismi bir kunda uzluksiz 2 soat dars qila olmaydi.
Biz kursni boshlayotgan talabaning aqliy va ruhiy holatidan kelib chiqib reja ishlab chiqqanmiz. Rejaga ko'ra darslar haftadan 6 kun bo'ladi. Haftada 3 kun bo'lsa, oradagi 1 kun sabab mehnatkashlik va intizomni shakllantirish juda qiyinlashadi. Shu sabab darslar va tayyorgarlik 6 kun uzluksiz bo'ladi. Haftada 1 kun dam olish beriladi.
Kurs boshida kunlik vazifa kamroq beriladi, takrorlash ko'proq qilinadi.
Birinchidan, kam vazifani har kuni o'zlashtirish talabaga qiyinchilik tug'dirmaydi.
Ikkinchidan, har kuni oz-ozdan o'qib borib hafta oxirida orqasiga qaragan talaba bir haftada o'rgangan narsalarini ko'rib o'ziga nisbatan ishonch ortadi. Men ham nimadir qila olar ekanman deydi.
Uchinchidan, 1 kun ko'p vazifa qilib 5 kun yonboshlab yotadigan talabalarda ruhiy zo'riqishlar ko'p bo'ladi, tibosferada esa shu tartib sabab ruhiy zo'riqishlar juda kam bo'ladi.
Bora-bora talabaning aqliy salohiyati, ruhiy holati yaxshilanib boradi, mehnatga chiniqib irodasi mustahkamlanib boradi. Biz ham shunga qarab sekin-asta kunlik beriladigan vazifalar hajmini oshirib boramiz.
Qarabsizki, anatomiyani boshida 2 soat eplab dars qila olmayotgan talaba anatomiyani oxiriga kelganda bemalol 5-6 soat dars qila oladigan saviyaga keladi. Kunlik vazifalar hajmi ham anatomiya oxirida boshidagiga nisbatan 3 barobarga ortgan bo'ladi.
E'tibor bergan bo'lsangiz, gistafiziologiya, biokimyo, patologiya va farmakologiya fanlariga anatomiyaga qaraganda qisqa muddatlar belgilangan. Buning sababi shuki, anatomiya oxiriga kelib talabalar ilmga juda chanqoq, tirishqoq, mehnatga chidamli holatga kelib qolishadi. Natijada keyingi fanlarni shu qisqa muddatda o'qib, yodlab puxtalab tugatishadi. Ya'ni, shunchaki o'qib chiqishmaydi, takrorlar bilan puxtalab o'qib bitirashadi. Oddiy talaba shunday sifat bilan o'qiyman desa ikki barobar ko'p vaqt sarflaydi.
Qisqa qilib aytganda, dastlabki 7 oyda talabalar faqat anatomiya o'qimaydi. O'qish bilan birga shaxsiyatlarini rivojlantirishadi, irodasini mustahkamlaydi, mehnatga bo'lgan chidamligini oshiradi, dangasalik va tanballikni jilovlab olishadi.
Agar biz ham muddatni 7 oy emas, 3 yoki 4 oy qilib belgilaganimizda bizga emas, talabalarga qiyin bo'lar edi. Faqat eplaganlargina o'qiy olardi. Shuncha yildan beri o'zini yenga olmay, nafsini jilovlay olmau tushkunlikka tushib yurgan talabalar tibosferadan ham ana shunday tushkunlik bilan, o'ziga nisbatan ishonchsizlik bilan chiqib ketgan bo'lar edi. Tibbiyotdan bezillab, zerikib, kelajagiga ishonchi sustlashib yurganlar tibosferadan ham dardiga darmon topa olmagan bo'lar edi.
Tibosferaning maqsadi sizga fanni shunchaki o'qitib qo'yish emas. Tushunib o'qing, xotirangizga metindek mustahkam qilib o'rnashtirib oling, fundamentni baquvvat quyib oling, ki uning ustiga kelajakda quradigan imoratingizni ko'tara olsin.
@tibosfera