#hamshiralik #ikkinchi
48-savol: Bemorlarni rektal oziqlantirish texnikasi haqida ma’lumot bering.
Rektal oziqlantirish – bu bemorning oziq moddalarini rektum (to‘g‘ri ichak) orqali qabul qilish usuli. Ushbu usul kamdan-kam qo‘llaniladi va odatda faqat oshqozon-ichak tizimi orqali enteral oziqlantirish mumkin bo‘lmagan sharoitlarda yoki qisqa muddatli zaruratlar uchun ishlatiladi.
Rektumda oziq moddalar cheklangan darajada so‘riladi, shuning uchun bu usul bilan faqat suyuq va oson so‘riluvchi moddalar yuborilishi mumkin.
Rektal oziqlantirish texnikasi:
1. Ko‘rsatmalar:
• Og‘iz orqali yoki zond orqali oziqlantirish imkoni bo‘lmaganda.
• Parenteral oziqlantirishni amalga oshirish sharoiti yo‘q bo‘lganda.
• Qisqa muddatli qo‘llash uchun.
2. Asosiy moddalar:
• Elektrolitlar (natriy, kaliy).
• Glyukoza (energiya manbai sifatida).
• Ba’zi suvda eruvchan vitaminlar.
• Suyuqlik (gidratatsiya ta’minlash uchun).
3. Jihozlar:
• Rektal klyizma uchun mos naycha yoki kateter.
• Suyuqlikni yuborish uchun rezina konteyner yoki maxsus infuzion tizim.
• Steril eritmalar (tibbiy ko‘rsatmalar asosida tayyorlangan).
4. Tayyorlash:
• Bemor yonboshiga yotqiziladi (odatda chap yon tomoniga) va oyoqlari biroz bukiladi.
• Rektumning gigiyenasini ta’minlash uchun soha antiseptik bilan tozalanadi.
• Eritma 37–38°C darajada isitiladi (sovuqqina eritmalar bezovtalikka olib kelishi mumkin).
5. Eritmani kiritish:
• Naycha yoki kateterning uchini steril yog‘li surkovchi bilan qoplash.
• Naycha sekinlik bilan rektumga taxminan 5–7 sm chuqurlikka kiritiladi.
• Eritma asta-sekin yuboriladi, kiritish hajmi 100–200 ml dan oshmasligi kerak (bir martada).
6. Kiritishdan keyingi chora-tadbirlar:
• Eritma yuborilgandan so‘ng, bemor bir necha daqiqa yotgan holatda qolishi kerak.
• Eritmaning to‘g‘ri so‘rilishini ta’minlash uchun qorin bo‘shlig‘iga bosimni kamaytirish kerak.
Rektal oziqlantirishning afzalliklari:
1. Oshqozon-ichak tizimining yuqori qismini aylanib o‘tib, oziq moddalarni yuborish imkoni.
2. Minimal texnik talablar.
3. Kamdan-kam asoratlar (parenteral oziqlantirishga qaraganda xavfsizroq).
Rektal oziqlantirishning cheklovlari:
1. To‘g‘ri ichak orqali oziq moddalarining cheklangan so‘rilishi.
2. Faqat qisqa muddatli qo‘llash uchun mos.
3. Eritmalar hajmi va konsentratsiyasi cheklangan.
4. Bemorda noqulaylik yoki irritatsiya yuzaga kelishi mumkin.
Asoratlari:
1. To‘g‘ri ichak shilliq qavatining tirnash xususiyati.
2. Ichakning reflektor faoliyati buzilishi (uzoq muddatli foydalanishda).
3. Infeksion xavf (sterillikka rioya qilinmasa).
Eslatma:
Rektal oziqlantirish zamonaviy tibbiyotda kam qo‘llaniladi, chunki enteral va parenteral oziqlantirish yanada samarali va qulay hisoblanadi. Ushbu usulni faqat shifokor ko‘rsatmasi bo‘yicha, bemorning holatiga qarab, qisqa muddatli choralar sifatida amalga oshirish mumkin.
Yana ham ko'proq ma'lumotlar
@tibbiyot_haqida kanalida
48-savol: Bemorlarni rektal oziqlantirish texnikasi haqida ma’lumot bering.
Rektal oziqlantirish – bu bemorning oziq moddalarini rektum (to‘g‘ri ichak) orqali qabul qilish usuli. Ushbu usul kamdan-kam qo‘llaniladi va odatda faqat oshqozon-ichak tizimi orqali enteral oziqlantirish mumkin bo‘lmagan sharoitlarda yoki qisqa muddatli zaruratlar uchun ishlatiladi.
Rektumda oziq moddalar cheklangan darajada so‘riladi, shuning uchun bu usul bilan faqat suyuq va oson so‘riluvchi moddalar yuborilishi mumkin.
Rektal oziqlantirish texnikasi:
1. Ko‘rsatmalar:
• Og‘iz orqali yoki zond orqali oziqlantirish imkoni bo‘lmaganda.
• Parenteral oziqlantirishni amalga oshirish sharoiti yo‘q bo‘lganda.
• Qisqa muddatli qo‘llash uchun.
2. Asosiy moddalar:
• Elektrolitlar (natriy, kaliy).
• Glyukoza (energiya manbai sifatida).
• Ba’zi suvda eruvchan vitaminlar.
• Suyuqlik (gidratatsiya ta’minlash uchun).
3. Jihozlar:
• Rektal klyizma uchun mos naycha yoki kateter.
• Suyuqlikni yuborish uchun rezina konteyner yoki maxsus infuzion tizim.
• Steril eritmalar (tibbiy ko‘rsatmalar asosida tayyorlangan).
4. Tayyorlash:
• Bemor yonboshiga yotqiziladi (odatda chap yon tomoniga) va oyoqlari biroz bukiladi.
• Rektumning gigiyenasini ta’minlash uchun soha antiseptik bilan tozalanadi.
• Eritma 37–38°C darajada isitiladi (sovuqqina eritmalar bezovtalikka olib kelishi mumkin).
5. Eritmani kiritish:
• Naycha yoki kateterning uchini steril yog‘li surkovchi bilan qoplash.
• Naycha sekinlik bilan rektumga taxminan 5–7 sm chuqurlikka kiritiladi.
• Eritma asta-sekin yuboriladi, kiritish hajmi 100–200 ml dan oshmasligi kerak (bir martada).
6. Kiritishdan keyingi chora-tadbirlar:
• Eritma yuborilgandan so‘ng, bemor bir necha daqiqa yotgan holatda qolishi kerak.
• Eritmaning to‘g‘ri so‘rilishini ta’minlash uchun qorin bo‘shlig‘iga bosimni kamaytirish kerak.
Rektal oziqlantirishning afzalliklari:
1. Oshqozon-ichak tizimining yuqori qismini aylanib o‘tib, oziq moddalarni yuborish imkoni.
2. Minimal texnik talablar.
3. Kamdan-kam asoratlar (parenteral oziqlantirishga qaraganda xavfsizroq).
Rektal oziqlantirishning cheklovlari:
1. To‘g‘ri ichak orqali oziq moddalarining cheklangan so‘rilishi.
2. Faqat qisqa muddatli qo‘llash uchun mos.
3. Eritmalar hajmi va konsentratsiyasi cheklangan.
4. Bemorda noqulaylik yoki irritatsiya yuzaga kelishi mumkin.
Asoratlari:
1. To‘g‘ri ichak shilliq qavatining tirnash xususiyati.
2. Ichakning reflektor faoliyati buzilishi (uzoq muddatli foydalanishda).
3. Infeksion xavf (sterillikka rioya qilinmasa).
Eslatma:
Rektal oziqlantirish zamonaviy tibbiyotda kam qo‘llaniladi, chunki enteral va parenteral oziqlantirish yanada samarali va qulay hisoblanadi. Ushbu usulni faqat shifokor ko‘rsatmasi bo‘yicha, bemorning holatiga qarab, qisqa muddatli choralar sifatida amalga oshirish mumkin.
Yana ham ko'proq ma'lumotlar
@tibbiyot_haqida kanalida