“Svejiy” soʻzining tarjimasi nima?Ruscha savodi “tvaya-maya” darajasida boʻlsa-da, oʻzbek tilini kamsituvchi odamlar
uchrab qoladi. Ularning sevimli savollaridan biri shu: “
Svejiy oʻzbekchada nima boʻladi? Masalan, svejiy karam?”. Mabodo “yangi” deb javob bersangiz, istehzoli tirjayishga roʻpara boʻlasiz: “Yoʻq, yangi
noʼviy boʻladi,
svejiy nima?”. Goʻyo shu bilan Himolay togʻini zabt etganday ichki qoniqish tuyadi.
Xoʻsh,
svejiy soʻzining oʻzbekchasi nima boʻladi? Javob shu:
yangi boʻladi.
Svejiy umumiy mazmunga qarab
sof, toza, salqin, kuchli, tetik, tiniq, eng soʻnggi deb ham tarjima qilinishi mumkin.
Biz eʼtibor qaratayotgan holatda
yangi deb tarjima qilinadi va bu – toʻgʻri. Chunki yangi keltirilgan, yangi uzilgan, terilgan meva-sabzavotlar va boshqa mahsulotlarga nisbatan oʻzbekchada
yangi soʻzi ishlatiladi. U
svejiy bergan
maʼnoni ifodalay oladi.
Bilimi sayoz odam inkorga ishqiboz boʻladi. Tuzukroq dalil keltirmaydi, lekin inkor qilaveradi. Oʻzi, bu xil odamlar bilan bahslashmagan yaxshi. Mabodo oʻz tilini yerga urishdan zavqlanayotgani gʻashingizga tegsa, xuddi oʻzining usulida savol berishingiz mumkin: “
Yomgʻir yogʻyapti rus tilida nima boʻladi?” Mabodo bilsa, “Дождь
идёт”, deydi. “Iye, yomgʻir
ketmaydi-ku, yogʻadi, uning oyogʻi yoʻq” desangiz, kalovlanib qolishi aniq.
Chunki rus tilida alohida “yogʻmoq” feʼli
yoʻq.
Shunaqa. Har bir tilning oʻziga xos tomonlari bor. Toʻgʻri, rus tili – boy til. Ishlangan, keng qamrovli, salohiyatli til. Lekin oʻzbek tili ham kam emas. Uning ham oʻz ustunliklari bor. Oʻzbek tili nodir tushunchalarga
ot qoʻya biladi, bitta soʻzni bir necha xil maʼnoda tovlantira oladi, holat yoki harakatlarning turfa qirralarini ifodalovchi soʻzlarga ega. Ammo buni anglash uchun tilni sal chuqurroq oʻrganish talab etiladi. Oʻrganishning oʻzigina yetmaydi, albatta, ozroq mehr ham kerak.
Slovenlarning bir maqoli
bor: “Oʻz tilini yerga urgan odam onasini ham yerga uradi”. Menimcha, shu gap koʻp narsaga kifoya qiladi.
👉
Toʻliq oʻqish
@oriftolib
