Vakil orqali shartnoma tuzishning nozik jihatlariSof huquqiy matn yozishdan ko‘ngil sal sovib qolgan, ochig’ini aytsam. Juda aktual va hamma uchun zarur bo‘lmasa, huquqiy post yozmoqchi emasman. Lekin, bunisini yozmasam bo‘lmaydi. Qiziq amaliyot.
Tashkilotda, xususan MCHJda jamiyat nomidan ish yuritish vakolati biron xodimga topshiriladi odatda. Bunda umumiy yig‘ilish roziligi bilan
ishonchnoma rasmiylashtiriladi. Shunda ishonchli vakil maqomini olgan xodim jamiyat nomidan shartnoma va qo‘shimcha kelishuv kabi hujjatlarni imzolashi, muzokaralar o‘tkazishi, sudda tashkilot manfaatida ishtirok etishi va boshqa harakatlarni amalga oshirishi mumkin bo‘ladi.
Biroq, aynan mana shu protseduralarda yo‘l qo‘yilgan kichik kamchilik
og‘ir oqibatlarga olib kelishi mumkin. Ya’ni imzolangan hujjatlar haqiqiy emas deb topilishidan tortib bajarilgan harakatlar yuridik kuchi
nolga teng bo‘lib qolishi ham hech gap emas. Buni amaliyotda guvohi bo‘lib bormoqdamiz.
Shuning uchun kontragent vakili orqali shartnoma tuzayotganda quyidagilarga e’tibor berilishi lozim: 1⃣
Vakilning ishonchnomasi haqiqiyligini tekshirish. Buning uchun ishonchnoma kim tomonidan taqdim etilgani, o‘zi ishonchnoma bergan shaxsning o‘zini bunday vakolati borligini aniqlash lozim. Masalan, jamiyat ta’sischilari soni 4 nafar. O‘shalardan faqat bittasining roziligi bilan ishonchnoma berilgan bo‘lishi mumkin. Vaholanki, bunday holatda nizo kelib chiqishi aniq.
2⃣
Umumiy yig‘ilish qarori asosida ishonchnoma berilgan bo‘lsa, bu yig‘ilish belgilangan tartibda o‘tkazilganini ham tekshirish zarurati tug’iladi. Chunki umumiy yig‘ilish qarori haqiqiy emas deb topilsa, ishonchnoma ham berilmagan deb hisoblanishi mumkin.
3⃣
Ishonchnomada vakolatlar bittama-bitta, maxsus ko‘rsatilishi zarur. Umumiy mazmunda, masalan, “G’ishmat jamiyat nomidan harakat qilishi mumkin” yoki “sudda ishtirok etishi mumkin” qabilida yozilgan vakolatlar ertaga muammo keltirib chiqaradi.
4⃣ Ishonchnoma muddati tugamaganligi ko‘zdan kechirilishi kerak. Qolaversa, ishonchnoma berilgan sana ham ko‘rsatilgan bo‘lishi lozim.
❓
Deylik, haqiqiy bo‘lmagan ishonchnoma bilan shartnoma tuzilib qo‘yildi. Endi nima bo‘ladi? Odatiy hollarda FK 126-moddasiga muvofiq bitim
haqiqiy emas deb topiladi. Bunda tomonlar mazkur bitim yuzasidan olgan barcha narsalarini bir-biriga qaytarib berishi lozim bo‘ladi.
❓
Shartnoma haqiqiy emaslik oqibatidan qutqarib qolish mumkinmi?Mumkin. FK 132-moddasida
vakolatsiz vakillikka oid qoida belgilangan. Agar ishonchnomasiz shartnoma tuzilgan bo‘lsayu keyinchalik
vakolat bergan shaxs tomonidan ushbu bitimning ijrosiga oid muayyan harakatlar bajarilga bo‘lsa, vakolat tan olingan hisoblanadi.
Ya’ni shartnoma haqiqiy bo‘laveradi. Bu holat ham nizoli, aslida. Vakolatsiz vakillikni ham ro‘y bermagan deb toptirish mumkin. Bu yog‘i endi “saqqali” ish)
@LEGISTUZ