Nabokov va sinesteziya
Rus-ingliz yozuvchisi Vladimir Nabokov ham o'zida grapheme-color synesthesia(harf, raqamlarni turli xil ranglarda ko'ra bilish) borligini sezgan ekan. "Chamasi 7 yoshligimda ustiga harflar yozilgan rangli kubiklar bilan o'ynar ekanman, bir kuni onamga harflarning ranggi "noto'g'ri" ekanligini aytib qoldim", – deb o'zidagi noyob qobiliyatga ta'rif beradi Nabokov. Uning onasi o'g'li nimani nazarda tutayotganini darrov tushundi, chunki uning o'zida ham sinesteziya bor edi.
1962-yilda BBCga bergan intervyusida Nabokovdan ism-sharifining bosh harflarini qanday rangda ko'rishini so'rashganda u shunday degan ekan: " V harfi och, shaffof pushti rangda. Texnik atama bilan aytganda "quartz pink", men ko'radigan rangga eng yaqini shu bo'lsa kerak. N esa, aksincha, kulrang-sarg'ish suli bo'tqasi rangiga o'xshash".
O'zining "So'yla, xotira" ("Speak, memory" ,1951) avtobiografik asarida u turli tillar alifbo harflarini eshitganida, turlicha ranglarni ko'ra olishini ham aytib o'tgan.
Qiziqarlisi, uning rafiqasi Verada ham sinesteziya bo'lgan va bu ularning o'g'li Dmitriyga ham o'tgan. Ular buni quyidagicha tasvirlashadi: "Mening rafiqam ham harflarni ranglarda ko'ra olish qobiliyatiga ega, lekin u ko'radigan ranglar menikidan butunlay farq qiladi. Ehtimol, 2-3 harflarni bir xil ko'rarmiz. O'g'lim 10-11 yoshligida unda ham bu qobiliyat borligi, u ham harflarni ranglarda ko'ra olishini bilib qoldik. So'ngra u bilan birga ranglarimizni solishtira boshladik. Ajablanarlisi, o'g'limga siyohrang bo'lib ko'ringan harf menga pushti, rafiqamga ko'k bo'lib ko'rinardi. Rafiqam ikkalamiz ko'radigan ranglar birgalikda siyohrangni hosil qiladi. Bu xuddiki genlar akvarel bilan chizayotganga o'xshaydi-ya!"
• original manba
• Harflar va Nabokov ko'radigan ranglar haqida batafsil: ingliz tilida;
•МГУ talabasining shu mavzuda yozgan kurs ishi.
Rus-ingliz yozuvchisi Vladimir Nabokov ham o'zida grapheme-color synesthesia(harf, raqamlarni turli xil ranglarda ko'ra bilish) borligini sezgan ekan. "Chamasi 7 yoshligimda ustiga harflar yozilgan rangli kubiklar bilan o'ynar ekanman, bir kuni onamga harflarning ranggi "noto'g'ri" ekanligini aytib qoldim", – deb o'zidagi noyob qobiliyatga ta'rif beradi Nabokov. Uning onasi o'g'li nimani nazarda tutayotganini darrov tushundi, chunki uning o'zida ham sinesteziya bor edi.
1962-yilda BBCga bergan intervyusida Nabokovdan ism-sharifining bosh harflarini qanday rangda ko'rishini so'rashganda u shunday degan ekan: " V harfi och, shaffof pushti rangda. Texnik atama bilan aytganda "quartz pink", men ko'radigan rangga eng yaqini shu bo'lsa kerak. N esa, aksincha, kulrang-sarg'ish suli bo'tqasi rangiga o'xshash".
O'zining "So'yla, xotira" ("Speak, memory" ,1951) avtobiografik asarida u turli tillar alifbo harflarini eshitganida, turlicha ranglarni ko'ra olishini ham aytib o'tgan.
Qiziqarlisi, uning rafiqasi Verada ham sinesteziya bo'lgan va bu ularning o'g'li Dmitriyga ham o'tgan. Ular buni quyidagicha tasvirlashadi: "Mening rafiqam ham harflarni ranglarda ko'ra olish qobiliyatiga ega, lekin u ko'radigan ranglar menikidan butunlay farq qiladi. Ehtimol, 2-3 harflarni bir xil ko'rarmiz. O'g'lim 10-11 yoshligida unda ham bu qobiliyat borligi, u ham harflarni ranglarda ko'ra olishini bilib qoldik. So'ngra u bilan birga ranglarimizni solishtira boshladik. Ajablanarlisi, o'g'limga siyohrang bo'lib ko'ringan harf menga pushti, rafiqamga ko'k bo'lib ko'rinardi. Rafiqam ikkalamiz ko'radigan ranglar birgalikda siyohrangni hosil qiladi. Bu xuddiki genlar akvarel bilan chizayotganga o'xshaydi-ya!"
• original manba
• Harflar va Nabokov ko'radigan ranglar haqida batafsil: ingliz tilida;
•МГУ talabasining shu mavzuda yozgan kurs ishi.