Verwandlung| Эврилиш

Ўқиган асаларим таъсирида бироз муддат яшайман доим. Шу сабабли ҳозир шу фикрга келгандирман. Оҳири марта Стефан Цвейгнинг "Нотаниш аёл мактуби" новелласини ўқидим. Аёлнинг қилган ишларини оқлаб бўлмайди. Лекин ўлими олдидан ёзган мактуби жуда таъсирли.

Ўғли вафоти ҳақида ёзаётиб шундай деб кетган : "Ким билсин, дўстларим ҳам келишар, гулчамбар ҳам олиб келишар, лекин тобут ёнига қўйилган гулдан менга не наф? Менга тасалли беришади, овутиш учун униси-буниси гапириб кўради, лекин бундан менга нима фойда? Барибир, биламан, яна ёлғиз ўзим қоламан. Одамлар орасида ёлғиз қолишдан ҳам даҳшатлироқ нарса бормикин дунёда?"

Асарни Асахий ва Мутолаа иловасидаги таржимаси билан танишдим. Лекин "Бир кунлик қўналға" ҳикоялар китобидаги таржима версияси жуда маромига етган. Сўзлар саралаб, маржондек терилган, ғализ жумлаларни учратмадим.

Сизни жудаям кўп танишларингиз бўлиши мумкин, лекин исталган пайт қўнғироқ қилиб гаплаша оладиган инсон бўлиши эса мушкул ёки имконсиз.

Бугун ўқиган энг кулгили ва ачинарли хабар.

Сабаби:
- тез шов-шув қилиб чиқаришга 3-4 нашриётнинг туриб олишгани;
- шундай катта, тарихий китобга маъсулиятсиз бўлишлари!

XXI асрда тарбия ва муносабатлар

XXI асрга келиб ҳамма нарса тубдан ўзгармоқда, шу жумладан, тарбия усуллари ҳам. Ота-она ва фарзанд ўртасидаги муносабатлар аввалгига қараганда мутлақо бошқача қиёфа касб этмоқда. Ибрат фарзандлари томонидан тайёрланган ушбу видеога 2-3 марта дуч келдим. Ҳар гал видеони кўриб, беэътибор ўтиб кетолмадим.

Нега видеони қўллаб-қувватламайман?

Мен ҳам ўхшаш, лекин бунчалик қаттиққўл бўлмаган оилада ўсганман. Бизга ҳар доим ҳаммасини фарзанд учун қилиниши, нимаики қилишса биз учун яхши бўлишини исташганини айтигади. Ҳақиқатда, фарзандни яхши кўриш, қўллаб-қувватлаш, уларнинг бахти учун ҳаракат қилиш ҳар бир соғлом ота-она учун оддий ҳақиқат.

Бироқ, видеони кўрган кўплаб инсонлар шундай хулосага келишади: ҳисларни ошкора айтмаслик, фарзандни сўзлар билан қўллаб-қувватламаслик уларни талтайтирмаслик ва бу нормал ҳолат. Бу ҳолат боланинг руҳиятига салбий таъсир қилиши мумкин. Ҳис-туйғуларни беркитиш фарзандда муҳаббатга ташналикни шакллантиради, бу эса у катта бўлганда ҳам шахсга салбий таъсир қилиши эҳтимолини оширади.

Тарихга назар солсак, ҳар бир буюк шахснинг ота-онаси фарзанд тарбиясида турлича ёндашганини кўрамиз. Масалан, бир оила фарзандини илм йўлида эркин қўйиб, бошқа давлатга юборган бўлса, яна бир она фарзанди ўқишдаги вазифасини бир қисмини бажариб бўлиб онасини соғиниб қайтиб келса унга "менинг Ўғлим ўқишга кетган у дарсларини қиляпти, илм билан машғул " деб 3-4 марта такрорлаб уйига ҳам киритмаган.

Бироқ ҳозир замон ўзгарди. Имкониятлар кўп, хатоларни камайтириш ва замонавий илмий ёндашувлардан фойдаланиш мумкин. Ҳозирги ота-оналар учун энг муҳим вазифа – фарзандларини нафақат моддий, балки руҳий қўллаб-қувватлашдир.

Видео ҳақида тўхталадиган бўлсам, классик образлар яна намоён бўлган: қаттиққўл ота, меҳрибон она ва жабрдийда фарзанд. Ота-она фарзандига ёмонлик қилишни истамайди, лекин уни талтайтириб юбормаслик учун қаттиққўл бўлишга ҳаракат қилади.

Аммо нима учун шунақа? Чунки улар бошқа усулни билмайди ва ўзлари ҳам шу руҳда катта бўлган. Бир гап бор: «Қаттиққўл ота-оналар кучли ёлғончи шахсларни вояга етказади».

Фарзанд ота-онасидан маънан қўллаб-қувватлаш ололмаса, кимдан олади? Бундай вазиятда бола ўз ҳисларини енгиш учун қанча вақт сарфлайди? Менда, масалан, бу ҳолат бир неча соатдан кунларгача давом этиши мумкин. Бундай пайтларда на ўқиш мумкин, на бошқа иш қилиш; фақат жисмоний меҳнат билан машғул бўлишдан бошқа чора қолмайди.

Видео сўнгида фарзанд катта масъулият билан турган ҳолат тасвирланган. Нима учун у: «Моллар йўқ. Мен молларни бойлагандим», деб ўзини оқлашга тушиб кетди? Одатда, «Моллар қаерда? Кўрмадингизми?» деб сўраши ва вазиятни билиши керак эди. Агар тасвирланган вазиятга қарайдиган бўлсак, 3 махал молга қаралади. Бола ўқишдан уйга қайтганда ота-она аллақачон мол бўшаб кетганини билиши керак эди, чунки улар ҳам уйда бўлган. Фарзанд босим туфайли сўрашн ўйламади, фақат ўзини сабабчи деб ҳисоблаб, ўзини оқлашни бошлади.

Ҳеч ким ҳамма ишни мукаммал қила олмайди, лекин камида тарбиядаги хатоларни тўғри усул деб кўрсатмаслик керак. Фарзанд ўз ҳисларини ота-онасига ошкора айтиши, улардан ҳам шуни қабул қилиши зарур. Бу муносабат фақат боланинг руҳий дунёсини мустаҳкамлаб қолмай, балки келгуси ҳаётида ҳам у ўзини бахтли ва қўллаб-қувватланган ҳис қилишини таъминлайди.

@kitobx0n