“Seni qamab qoʻyishlari, zanjirband qilishlari, har qanday istaklaringni haqorat qilishlari mumkin, lekin ozodligingni tortib olish qoʻllaridan kelmaydi”
Abdurazzoq Gurna – Jannat
Bosh qahramon Yusuf ismli yigit. Otasining qarzi evaziga boy savdogarga berib yuborilgandan keyingi hayoti, savdogar bilan qit’a boʻylab sayohati haqida hikoya qilinadi. Afrika inglizlar nazorati ostida boʻlgan, temir yoʻl qurish bahonasida nemislar ham qit’aga kirib kelayotgan kunlar, qullik qonunan taqiqlansa ham, amalda yoʻqolmagan, otalar qarzi evaziga farzandini berib yuborgan zamonlar bilan tanishasiz.
Ochigʻi, asarning yarmidan oʻtguncha ham muallif gapni qayerga olib borayotganini tushunmadim. Zerikkan joylarim ham boʻldi. Yoʻq, deyman oʻzimga oʻzim, Afrika qabila-urugʻlarining turmush tarzi, an’analari tasviridangina iborat boʻlmasligi kerak bu kitob. Kutganimdek, muallif hamma gapini asarning soʻnggi 60-70 betlariga asrab qoʻygan ekan. Yozuvchining butun mahorati shu sahifalarda namoyon boʻldi. Spoyler qilmoqchimasman, ammo Yusufning soʻnggi tanlovi kuchli ta’sir qildi menga. Kitobni tugatganimda bir muddat nafas olishdan toʻxtab qolgandek edim.
Asar nomi nimaga “Jannat”? Sababi Yusuf savdogarning hovlisidagi bogʻni yer yuzidagi jannat deb hisoblaydi, bu bogʻ uning yagona istagi, ovunchogʻiga aylanadi. Ammo bu bogʻning oʻz “ta’qiqlangan mevasi” bor edi. Bu mevadan tatib koʻrgan insonga jannatdan quvilish muqarrar edi. Yusuf uchun jannat boʻlgan bu joy kim uchundir doʻzax ekanini u juda kech angladi.
Bundan tashqari, bu asarni Yusuf va Zulayho qissasining yangicha talqini deyish mumkin. Bu hikoyada yozuvchi inson erkini ulugʻlagan. Erk insonga berilgan eng ulugʻ ne’mat ekanini yana bir bor oʻquvchiga eslatgan.
Men har doim takrorlayman, bizga Afrika, Lotin Amerikasi, Janubiy Osiyo adabiyotidan koʻproq tarjimalar kerak. Ular bizga Yevropa, Shimoliy Amerikadan koʻra yaqinroq, muammolarimiz, ogʻriqlarimiz bir ular bilan. Shuni hisobga olgan holda yana bir muhim asarni ona tilimizda oʻqish imkoniga ega boʻldik deyishimiz mumkin. Barchaga tavsiya qilaman.
@dildora_bookaholic
Abdurazzoq Gurna – Jannat
Bosh qahramon Yusuf ismli yigit. Otasining qarzi evaziga boy savdogarga berib yuborilgandan keyingi hayoti, savdogar bilan qit’a boʻylab sayohati haqida hikoya qilinadi. Afrika inglizlar nazorati ostida boʻlgan, temir yoʻl qurish bahonasida nemislar ham qit’aga kirib kelayotgan kunlar, qullik qonunan taqiqlansa ham, amalda yoʻqolmagan, otalar qarzi evaziga farzandini berib yuborgan zamonlar bilan tanishasiz.
Ochigʻi, asarning yarmidan oʻtguncha ham muallif gapni qayerga olib borayotganini tushunmadim. Zerikkan joylarim ham boʻldi. Yoʻq, deyman oʻzimga oʻzim, Afrika qabila-urugʻlarining turmush tarzi, an’analari tasviridangina iborat boʻlmasligi kerak bu kitob. Kutganimdek, muallif hamma gapini asarning soʻnggi 60-70 betlariga asrab qoʻygan ekan. Yozuvchining butun mahorati shu sahifalarda namoyon boʻldi. Spoyler qilmoqchimasman, ammo Yusufning soʻnggi tanlovi kuchli ta’sir qildi menga. Kitobni tugatganimda bir muddat nafas olishdan toʻxtab qolgandek edim.
Asar nomi nimaga “Jannat”? Sababi Yusuf savdogarning hovlisidagi bogʻni yer yuzidagi jannat deb hisoblaydi, bu bogʻ uning yagona istagi, ovunchogʻiga aylanadi. Ammo bu bogʻning oʻz “ta’qiqlangan mevasi” bor edi. Bu mevadan tatib koʻrgan insonga jannatdan quvilish muqarrar edi. Yusuf uchun jannat boʻlgan bu joy kim uchundir doʻzax ekanini u juda kech angladi.
Bundan tashqari, bu asarni Yusuf va Zulayho qissasining yangicha talqini deyish mumkin. Bu hikoyada yozuvchi inson erkini ulugʻlagan. Erk insonga berilgan eng ulugʻ ne’mat ekanini yana bir bor oʻquvchiga eslatgan.
Men har doim takrorlayman, bizga Afrika, Lotin Amerikasi, Janubiy Osiyo adabiyotidan koʻproq tarjimalar kerak. Ular bizga Yevropa, Shimoliy Amerikadan koʻra yaqinroq, muammolarimiz, ogʻriqlarimiz bir ular bilan. Shuni hisobga olgan holda yana bir muhim asarni ona tilimizda oʻqish imkoniga ega boʻldik deyishimiz mumkin. Barchaga tavsiya qilaman.
@dildora_bookaholic