«Sart» atamasining eng to‘g‘ri ta’rifi shunday:
Sovet hukumati davrida sartlar haqidagi bahslarga hojat qolmadi . Chunki shunchaki tojiklarga qo‘shilib barcha qozoqlar, qirg‘izlar, qaraqalpoqlar va o‘zbeklarning katta qismi ko‘chmanchilikni to‘xtatdilar va hozirgi kunda ularning barchasi sartlar deb hisoblanadilar.
B. Smirnovning «Turkiston sahrolarida. Ocherklar», asaridan, 1914 yil
«…Sartlar aralash irqdan tashkil topgan. Lekin sartlar nomi ko‘pincha alohida millatni emas, balki faoliyat turi va urf-odatlari bilan ajralib turadigan bir toifani anglatish uchun ishlatiladi.
Shahar va qishloqlarning ko‘chmanchi bo‘lmagan aholisi, kelib chiqishi qaysi millatga mansubligiga qaramay sart deb ataladi.
Qozoq yoki o‘zbek ko‘chmanchilik hayotidan voz kechib, shaharga kelib yashasa, u sart bo‘lib qolardi».
Demak sartlar bu alohida millat emas, bu xar qanday shaharlik savdogar kishi bo‘lishi mumkin bo‘lgan, u xox tojik, o‘zbek, qozoq, qirg‘iz, turkman yoki qoraqalpoq bo‘lmasin shaharlashsa bo‘ldi sart deyilgan.
Sovet hukumati davrida sartlar haqidagi bahslarga hojat qolmadi . Chunki shunchaki tojiklarga qo‘shilib barcha qozoqlar, qirg‘izlar, qaraqalpoqlar va o‘zbeklarning katta qismi ko‘chmanchilikni to‘xtatdilar va hozirgi kunda ularning barchasi sartlar deb hisoblanadilar.
B. Smirnovning «Turkiston sahrolarida. Ocherklar», asaridan, 1914 yil
«…Sartlar aralash irqdan tashkil topgan. Lekin sartlar nomi ko‘pincha alohida millatni emas, balki faoliyat turi va urf-odatlari bilan ajralib turadigan bir toifani anglatish uchun ishlatiladi.
Shahar va qishloqlarning ko‘chmanchi bo‘lmagan aholisi, kelib chiqishi qaysi millatga mansubligiga qaramay sart deb ataladi.
Qozoq yoki o‘zbek ko‘chmanchilik hayotidan voz kechib, shaharga kelib yashasa, u sart bo‘lib qolardi».
Demak sartlar bu alohida millat emas, bu xar qanday shaharlik savdogar kishi bo‘lishi mumkin bo‘lgan, u xox tojik, o‘zbek, qozoq, qirg‘iz, turkman yoki qoraqalpoq bo‘lmasin shaharlashsa bo‘ldi sart deyilgan.