📌Ҳалаб жангларидан (олишимиз мумкин бўлган) фойдали дарслар.
1. Революциячилар Ҳалаб шаҳрида, кутилмаганлик ва душманга тўсатдан – у кутмаган жойдан, кутмаган вақтда ва у кутмаган тактикада ҳужум қилиш унсури (имконияти) ни қўлдан бой берди. Революциячилар йўқотган бу нарса эса —жангдаги устунликни берувчи омилдир.
Тўсатдан (ҳужум қилишнинг имкони) бўлмаганлиги икки ишга қайтади:
(Биринчиси:) душман революциячиларнинг сафини (уларнинг ичида бўлган) жангчилари ёрдамида мажақлаб ташлади.
(Иккинчиси:) ҳарбий режалар (тўқнашувлар содир бўладиган фронтга) ва унинг тафсилотларига оид маълумотларни муҳофаза қилиш ва уларни кўриш ҳуқуқига эга бўлганларни назоратини тартиблаш учун — аскарий хавфсизлик бўлимининг йўқлиги.
2. Революциячилар жангавор ҳаракатлардан фойда кўрмаганининг муҳим омили ва шу билан бир вақтда душман учун бошқа жангларда қувват бўладиган омил – амалиётлар даражасидаги мувофиқлаштириш (яъни ягона амалиёт шатаби)нинг йўқлиги. Бу билан биз, душман қуввати (аскарлари ва техникаси) ни бир жойга қаратмаслиги учун асосий жанг жойидан бошқа жабҳаларни очиб, душман кучини ёйиб юбориш керак демоқчимиз. Масалан; Абу Умар Сароқибнинг жанглари кетаётган вақтда агар Асрия-Хонасир йўлида жанг очиладиган бўлса, душманимиз ўзининг таъминот йўллари ва Ҳалаб шаҳрининг ғарбий қисмини ҳимоя қилишга ҳаракат қилганини кўрган бўлар эдик.
3. Революциячилар душманнинг кучли кучини жанг нуқтасида яксон қилиш учун тўғридан-тўғри тўқнаш келиш ва қарама-қарши кураш услубида қатъий (туриб олганлиги). Душман (революциячилар томонидан ўзгартирилмасдан қўлланиб келинаётган) бу тактикани ичкаридан дифоъ қилиш қўллаб (яъни уларни ичкарига киргазиб олиб), уларнинг шиддатли ҳужумини ютиб юборди ва уларнинг ҳужумларидан фойдаланиб қола олди. Сўнгра уларнинг қаноти (фланг – ўнг ва чап томонларини) аниқлаб,бомбардимон қилиши революциячиларни чекинишга мажбур қилди.
4. Революциячиларнинг ҳужум тактикасида хилма-хилликнинг йўқлиги. Масалан, айланма йўл билан қилинган ҳужум ёки душманнинг орқасидан келиб ҳужум қилиш учун қазилган туннеллардан қилинган ҳужумни ёки уларнинг самалётлари бомбалаганда сачрайдиган асколкалар ва артилерия зарбаларидан ҳимояланган ҳолда душман нуқталари томонга хандақ қазиб қилинган ҳужумни кўрмадик.
5. 23 мм ҳамда 57 мм зенит пушкаларидан ясаса бўладиган ҳаво мудофа тизимининг йўқлиги. Бу ҳеч бўлмаганда ҳаво кучларига халақит берган ёки зарарсизлантирган бўлар эди.
6. Турли минтақалардан бўлган жангавор гуруҳлардаги аскарларнинг ўртасидаги яққо аскарий фарқнинг борлиги. Бунинг сабаби, ҳар бир гуруҳ ўзига таълуқли бўлган муаскарларда турли хил даражадаги тайёргарликдан ўтганлигидир.
7. Битта ғурфату амаллият (оператив штаб)нинг буйруғига итоатнинг йўқлиги. Ҳар бир гуруҳ ўз фикрига эга бўлганлиги учун Ҳалабдаги жангларда қарорлар кўпайиб кетганини кўрдик. Бу эса тўртта жангда гуруҳлар қуввати йўқотишига сабаб бўлди.
8. Революциячилар Ҳалабнинг шарқий ҳудудларида туннел ва хандақлар қазиш, баланд биноларга дишмалар қуриб уларни мустаҳкамлаш, йирик йўл ва боғларда миналаштириш орқали шаҳар урушига тайёрланмадилар.
9. Революциячилар ўзлари билан охиригача жанг қилишга тайёр бўлган халқ ёрдамини барпо қила олмадилар. Биз, шаҳарнинг шарқий ҳудудларига ҳужум бошланганда, тинч аҳолининг тўртдан уч қисми душман ҳудудларига қочиб кетганини кўрдик. Революциячилар инсонлар кундалик ҳаётида дуч келадиган нарсаларни қолдириб, эътиборининг аксариятини бошқа нарсаларга қаратгани — революциячилар ва халқ ўртасида кучли алоқанинг бўлмаслигига сабаб бўлди.
10. Гуруҳлар ўртасидаги ишончнинг йўқлиги. Бу уларни бир-бирига ишонмасликда шерик қилиб қўйди. Чунки ҳар бир амир агар катта мағлубиятга учраган тақдирда бошқа амир унинг мулкига эга бўлишидан қўрқарди. Худдики улар гуруҳларининг “подшолар”и (деб ўйларди ўзларини).
11. Душман, тинч аҳоли, маиший хизмат ва таъминот марказларини шиддат билан бомбалаб - “революциячиларнинг курашиш учун бўлган иродасини ўлдириш” тактикасини қўллади.
1. Революциячилар Ҳалаб шаҳрида, кутилмаганлик ва душманга тўсатдан – у кутмаган жойдан, кутмаган вақтда ва у кутмаган тактикада ҳужум қилиш унсури (имконияти) ни қўлдан бой берди. Революциячилар йўқотган бу нарса эса —жангдаги устунликни берувчи омилдир.
Тўсатдан (ҳужум қилишнинг имкони) бўлмаганлиги икки ишга қайтади:
(Биринчиси:) душман революциячиларнинг сафини (уларнинг ичида бўлган) жангчилари ёрдамида мажақлаб ташлади.
(Иккинчиси:) ҳарбий режалар (тўқнашувлар содир бўладиган фронтга) ва унинг тафсилотларига оид маълумотларни муҳофаза қилиш ва уларни кўриш ҳуқуқига эга бўлганларни назоратини тартиблаш учун — аскарий хавфсизлик бўлимининг йўқлиги.
2. Революциячилар жангавор ҳаракатлардан фойда кўрмаганининг муҳим омили ва шу билан бир вақтда душман учун бошқа жангларда қувват бўладиган омил – амалиётлар даражасидаги мувофиқлаштириш (яъни ягона амалиёт шатаби)нинг йўқлиги. Бу билан биз, душман қуввати (аскарлари ва техникаси) ни бир жойга қаратмаслиги учун асосий жанг жойидан бошқа жабҳаларни очиб, душман кучини ёйиб юбориш керак демоқчимиз. Масалан; Абу Умар Сароқибнинг жанглари кетаётган вақтда агар Асрия-Хонасир йўлида жанг очиладиган бўлса, душманимиз ўзининг таъминот йўллари ва Ҳалаб шаҳрининг ғарбий қисмини ҳимоя қилишга ҳаракат қилганини кўрган бўлар эдик.
3. Революциячилар душманнинг кучли кучини жанг нуқтасида яксон қилиш учун тўғридан-тўғри тўқнаш келиш ва қарама-қарши кураш услубида қатъий (туриб олганлиги). Душман (революциячилар томонидан ўзгартирилмасдан қўлланиб келинаётган) бу тактикани ичкаридан дифоъ қилиш қўллаб (яъни уларни ичкарига киргазиб олиб), уларнинг шиддатли ҳужумини ютиб юборди ва уларнинг ҳужумларидан фойдаланиб қола олди. Сўнгра уларнинг қаноти (фланг – ўнг ва чап томонларини) аниқлаб,бомбардимон қилиши революциячиларни чекинишга мажбур қилди.
4. Революциячиларнинг ҳужум тактикасида хилма-хилликнинг йўқлиги. Масалан, айланма йўл билан қилинган ҳужум ёки душманнинг орқасидан келиб ҳужум қилиш учун қазилган туннеллардан қилинган ҳужумни ёки уларнинг самалётлари бомбалаганда сачрайдиган асколкалар ва артилерия зарбаларидан ҳимояланган ҳолда душман нуқталари томонга хандақ қазиб қилинган ҳужумни кўрмадик.
5. 23 мм ҳамда 57 мм зенит пушкаларидан ясаса бўладиган ҳаво мудофа тизимининг йўқлиги. Бу ҳеч бўлмаганда ҳаво кучларига халақит берган ёки зарарсизлантирган бўлар эди.
6. Турли минтақалардан бўлган жангавор гуруҳлардаги аскарларнинг ўртасидаги яққо аскарий фарқнинг борлиги. Бунинг сабаби, ҳар бир гуруҳ ўзига таълуқли бўлган муаскарларда турли хил даражадаги тайёргарликдан ўтганлигидир.
7. Битта ғурфату амаллият (оператив штаб)нинг буйруғига итоатнинг йўқлиги. Ҳар бир гуруҳ ўз фикрига эга бўлганлиги учун Ҳалабдаги жангларда қарорлар кўпайиб кетганини кўрдик. Бу эса тўртта жангда гуруҳлар қуввати йўқотишига сабаб бўлди.
8. Революциячилар Ҳалабнинг шарқий ҳудудларида туннел ва хандақлар қазиш, баланд биноларга дишмалар қуриб уларни мустаҳкамлаш, йирик йўл ва боғларда миналаштириш орқали шаҳар урушига тайёрланмадилар.
9. Революциячилар ўзлари билан охиригача жанг қилишга тайёр бўлган халқ ёрдамини барпо қила олмадилар. Биз, шаҳарнинг шарқий ҳудудларига ҳужум бошланганда, тинч аҳолининг тўртдан уч қисми душман ҳудудларига қочиб кетганини кўрдик. Революциячилар инсонлар кундалик ҳаётида дуч келадиган нарсаларни қолдириб, эътиборининг аксариятини бошқа нарсаларга қаратгани — революциячилар ва халқ ўртасида кучли алоқанинг бўлмаслигига сабаб бўлди.
10. Гуруҳлар ўртасидаги ишончнинг йўқлиги. Бу уларни бир-бирига ишонмасликда шерик қилиб қўйди. Чунки ҳар бир амир агар катта мағлубиятга учраган тақдирда бошқа амир унинг мулкига эга бўлишидан қўрқарди. Худдики улар гуруҳларининг “подшолар”и (деб ўйларди ўзларини).
11. Душман, тинч аҳоли, маиший хизмат ва таъминот марказларини шиддат билан бомбалаб - “революциячиларнинг курашиш учун бўлган иродасини ўлдириш” тактикасини қўллади.