Abdukarimov's Blog

#xulosa

Yaxshi case-larni o'rganing, xatolardan saboq oling

IT va boshqaruv sohasida muvaffaqiyat sari tezroq yetish uchun boshqalarning tajribasini kuzatish va undan o'rganish juda muhim:

🔹 Muvaffaqiyatli case-lar: Rivojlangan kompaniyalarning yaxshi natijalariga e'tibor qiling. Ularning ishlash strategiyalari, jamoani boshqarish uslublari va innovatsion yondashuvlari siz uchun yangi imkoniyatlar eshigini ochishi mumkin.

🔹 Xatolardan saboq olish: Ba'zi rahbarlar qilgan xatolarni ko'rish orqali siz vaqt va resurslarni tejashingiz mumkin. Ularning xatolari sizga kerakli darsni ko'rsatishi va xatolarning oldini olishga yordam berishi mumkin.

Muhimi, har bir case’dan xulosa chiqarib, o'zingizning boshqaruv usulingizni shakllantirishdir. Tajriba almashish – rivojlanishning eng qisqa va samarali yo'li!

@Abdukarimovs_blog

#tavsiya

Kecha axiri Manchester City futbol jamoasi hamyurtimiz Abdulqodir Husanov transferini e'lon qildi. Bu o'zbeklar uchun katta natija va hamyurtimiz uchun hursand bo'ldik

Ho'sh endi o'zimizning IT (AyTi) sohaga qaytamiz, ushbu yo'nalishda ham top xalqaro kompaniyalarda O'zbeklar faoliyat yuritishadi, bu quvonarli holat, Amazon, Google, Tesla va hokazo. Har birida o'zbeklar bor bu sohada erishish mumkin bo'lgan manzillarni deyarli eng yuqorilari deyishimiz mumkin qaysidir ma'noda

Bundan xulosamiz qanday bo'lishi kerak desak, nima ish qilsak ham eng zo'ri bo'lishga harakat qilishimiz lozim, bu o'zimizni ko'rsatib qo'yish uchun emas, balki Musulmon kishi o'zi qilayotgan ishini ilmini yaxshi bilishi zarur. Dunyoda ko'rvommiz deyarli har bir ehtiyojimiz bor sohalarda eng gigant kompaniyalar g'ayridinlarga tegishli, ba'zi holatlarda alternative topa olmaysiz durustroq. Biz Musulmon jamiyat sifatida shunday madaniyat shakillantirishimiz darkor, har bir ishni yuqori saviyada, sifatli qilishimiz va jamiyatga foyda keltirishimiz kerak. Buning uchun dangasalik, loqaydlik va ilmsizlikka chek qo'yishimiz va bunga targ'ib qilishimiz lozim.

@Abdukarimovs_blog

#foydali

Ishni Delegatsiya Qilish: Samarali Boshqaruv Kaliti

Delegatsiya boshqaruvchiga vaqtni optimallashtirish va katta maqsadlarga e'tibor qaratish imkonini beradi. Ammo bu jarayon samarali bo'lishi uchun quyidagilarga e'tibor bering:

1. To‘g‘ri odamni tanlang.
Vazifa uchun malakali va javobgarlikni his qiladigan xodimni belgilang.

2. Vazifani aniq tushuntiring.
Natijani qanday ko'rmoqchi ekanligingizni va asosiy muddatlarni tushuntiring.

3. Nazoratni balanslang.
Juda ko‘p nazorat qilmaslik bilan birga, ish jarayonini kuzatib borishni unutmang.

4. Ishonch muhitini yarating.
Xodimlarga o'z fikrini bildirish va qaror qabul qilishda imkon bering.

Nima uchun delegatsiya qilish kerak?

- Vaqtni tejash: Katta maqsadlarga e’tibor qaratish uchun.
- Jamoani rivojlantirish: Xodimlarning malakasini oshirish va ularni yangi mas’uliyatlarga tayyorlash uchun.
- Natijadorlikni oshirish: Jamoaning salohiyatini to‘liq ishga solish orqali.

Delegatsiya - bu faqat vazifani topshirish emas, balki jamoani rivojlantirish va natijalarga erishishning eng samarali yo'lidir.

@Abdukarimovs_blog

#foydali

Micromanagement: Nima va Nega bu muammo?

Micromanagement – bu rahbarlarning o‘z xodimlarini haddan tashqari nazorat qilish va har bir kichik detalga aralashish odati. Bu boshqaruv uslubi samaradorlikka salbiy ta’sir qilishi mumkin.

Micromanagement belgilari:
- Xodimlarga mustaqil qaror qabul qilish imkoniyati bermaslik.
- Har bir kichik vazifani tekshirish yoki nazorat qilish.
- Natijalarga emas, jarayonga haddan tashqari e’tibor qaratish.
- Xodimlarning qobiliyatiga ishonmaslik va ular o‘rniga ishlarni bajarishga moyillik.

Salbiy tomonlari:
- Xodimlarning motivatsiyasi pasayadi. Mustaqillik yo‘qolsa, xodimlar o‘zlarini ishonchsiz his qilishadi.
- Ish samaradorligi tushadi. Rahbarning vaqti har bir detalga sarflanadi, strategik ishlar esa orqada qoladi.
- Ijodiylikka to‘siq bo‘ladi. Xodimlar yangi g‘oyalar taklif qilishdan cho‘chiydi yoki fikrlari ignor bo'lishidan hafsalasi pir bo'lgan bo'ladi.

Micromanagementdan qutulish yo‘llari:
- Ishonch yarating. Xodimlarning kuchli tomonlarini aniqlab, ularga ishonch bildiring.
- Delegatsiyani o‘rganing. Vazifalarni bo‘lib bering va xodimlarning javobgarligini oshiring.
- Natijalarga e’tibor qarating. Jarayonni emas, oxirgi natijani nazorat qiling.
- Aloqani yaxshilang. Fikrlash va hisobot berish uchun ochiq muhit yarating.

☝️Unutmang! Samarali rahbarlik – bu nazorat qilish emas, balki yo‘naltirish va ilhomlantirish san’ati. Agar siz micromanagementni kamaytira olsangiz, jamoangiz yanada mustaqil va muvaffaqiyatli bo‘ladi.

#foydali

Raqamlar

Deyarli barcha bizneslarda qarorlar qabul qilishga yordam beradigan asosiy faktor bu raqamlar hisoblanadi. "Yaxshi ishladik, ko'p natijalar ko'rsatdik, samarador ishladik" kabi mavhum izohlar bilan voqeylikni ko'rib bo'lmaydi.

Misol: "Vebsaytimiz orqali ko'p mijozlar ro'yxatdan o'tdi". Voqeylik qanday bo'lishi mumkin, 1 oyda saytga tashrif buyurayoganlar soni 500 tani tashkil qilsa va ro'yxatdan o'tayotganlar soni 50 tani tashkil qilsa bu holatda Konversiya ko'rsatkichi 10% ni tashkil qilayotgan bo'ladi. Endi 100% dan 10% ko'rsatkich "kop" degan izohga mos tushadimi o'ylab ko'rish kerak.

Boshqa misol: "Bizni mijozlarlarimiz bizni tavsiya qilishi zo'r, ko'pchikikka bizni mahsulotlar (xizmatlar) ma'qul kelgan". Aslida buni NPS (Net Promoter Score - Mijozlarning qoniqish darajasi va tavsiya qilish ehtimoli) ko'rsatkichi orqali ko'rish mumkin. Mijozlardan 10 ballik shkalada so'rovnoma olish orqali amalga oshiriladi. Uning formulasini izohda qoldiraman. Undan so'ng NPS ko'rsatkich namoyon bo'ladi. Agar ushbu ko'rsatkich 50% dan yuqori bo'lsa okey, yaxshi degani, agar undan past bo'lsa yaxshilash kerak bo'lgan jihatlar bor va uni tezda amalga oshirishga kirishish kerak.

Bunday metrikalar talaygina: Mijoz LTVsi, Churn Rate, DAU/MAU ko'rsatkichlari, CAC qiymati va hokazolar. Agar siz biznesingiz yoki sohangizni aniq metrikalar (ko'rsatkichlar) bilan boshqarmas ekansiz yuqorida yozilgani kabi mavhum izohlarga chalg'ib yuraverasiz va buni oxiri odatda yaxshilik bilan tugamaydi.

Sohaga mos metrikalarni aniqlashda ChatGPTdan unumli foydalanishni tavsiya qilaman.

@Abdukarimovs_blog

#foydali

Customer Development

Product Management va Marketing da bir yangi go'yani shakillantirish yoki yangi product joriy qilishdan avval qilish lozim bo'lgan bosqichlarni biri bu CustDev hisoblanadi.

CustDev (Customer Development) — bu mijozlarning ehtiyojlarini aniqlash va mahsulotni ular talablariga mos ravishda rivojlantirish jarayonidir

CustDev qanday amalga oshiriladi?

1. Gipoteza shakllantirish: Mijozlarning muammolari va ehtiyojlari haqida taxminlar ishlab chiqiladi.

2. Maqsadli auditoriyani aniqlash: Mahsulot kimlar uchun mo'ljallanganligini belgilash.

3. Savollar tayyorlash: Mijozlar bilan intervyu o'tkazish uchun ochiq savollar ro'yxatini tuzish.

4. Intervyu o'tkazish: Potentsial mijozlar bilan suhbatlashib, ularning muammolari va ehtiyojlarini aniqlash.

5. Ma'lumotlarni tahlil qilish: Olingan javoblarni tahlil qilib, mahsulotni rivojlantirish bo'yicha qarorlar qabul qilish.


CustDev nima uchun muhim?

Bu usul mahsulotni mijozlarning real ehtiyojlariga mos ravishda rivojlantirishga yordam beradi va bozorga mos kelmaydigan mahsulotlarni ishlab chiqish xavfini kamaytiradi.

@Abdukarimovs_blog

#xulosa

Har bir kompaniyada 3 xil holatda ishlash tavsiya etiladi:

1) Hayotingiz va sohangiz uchun ahamiyatli ilmlarni o'rganib ishlasangiz tavsiya etiladi.
2) Siz u joyda yaxshigina daromad topayotgan bo'lsangiz tavsiya etiladi
3) Yuqoridagi har ikkisi jamlangan joy bo'lsa tavsiya etiladi.

Na yaxshi daromad topmasangiz, na deyarli hech narsa o'rganmayapgan bo'lsangiz kotta ehtimol xato joyda turibsiz va maqsadingizga olib boradigan joy bo'lmasligi mumkin, o'ylab ko'ring.

Kompaniya tanlayotganingizda e'tiborli bo'ling, Tavsiya etiladigan jihat u jamoada darajasi yuqori bo'lgan mutaxassislar bo'lishi va siz ulardan ko'plab bilimlar va ko'nikmalarni o'rganishingiz mumkin bo'lsin. Yuqoridagi 2-jihat odatda +-5-10 yillik tajribaga ega mutaxassislarda bo'ladi va ularda asosan motiv yaxshi daromadga aylanadi, bu tabiiy holat.

@Abdukarimovs_blog

#foydali

"Boshqaruvchi 'Yo‘q' deyishni o‘rganishi kerak"

Ko‘p boshqaruvchilar "Yo‘q" deyishdan qochadilar, chunki:

- Xodimlarning hissiyotlarini ranjitishdan qo‘rqishadi.
- Barchaga birdek yoqishni xohlashadi.
- Hammasini nazorat qilishni istashadi.

Ammo haqiqiy rahbarlik "Yo‘q" deyish san’atini o‘zlashtirishni talab qiladi:

- Nega "Yo‘q" deyayotganingizni tushuntiring: Sababni ochiq aytsangiz, tushunish osonroq bo‘ladi.

- Prioritetlarga e’tibor qarating: Resurs va vaqt cheklangan, shuning uchun faqat muhim ishlarga e’tibor qarating.

- Ishonchli alternativalar taklif qiling: "Yo‘q" deganingiz bilan ishni to‘xtatib qo‘ymang, boshqa yo‘llarni ko‘rsating.


Esda tuting:
"Yo‘q" deyish – kuchsizlik belgisi emas, balki resurslarni to‘g‘ri boshqarish va mas’uliyatni tushunishning natijasidir.


@Abdukarimovs_blog

#xulosa

Ish vaqti

Ko'plab tortishuvlar va bahslar mavzusi: "Ishdan keyin xodimga bog'lanish yoki ishdan tashqari overwork ishlatishi to'g'rimi va xodim u xabarga, chaqiruvga yoki qo'ng'iroqga javob berishi lozimmi?"

Birinchi holat: Agar bu holat doimiy bo'lsa demak managementda jiddiy muammolar bor va shu muammolarni yopish uchun xodimni doimiy ishdan keyin bezovta qilishadi. Bunday holatda agar sharoit ko'tarsa u joydan qochish kerak, umumam tavsiya qilinmaydi, qo'polroq o'xshatish bo'lishi mumkin - mardikordak ishlatishadi va odatda minnatdor ham bo'lishmaydi

Ikkinchi holat: Agar bu holat doimiy emas ba'zi ba'zida, misol yangi loyihani prod ga chiqarilganda, yoki yangi tizim joriy qilinayotgan vaqtda yoki shunga o'xshagan vaziyatlarda sodir bo'lsa, bu tabiiy. Kerak bo'lgan vaqtda xodim kompaniyaga yordam berishi mumkin, zarur vaqtda kompaniya xodimga ko'maklashadi. Bunday kompaniyalar tavsiya qilinadi agar sizning hayot tarzingizga halaqit qilmasa

Bir narsani tushunish muhim, har bir narsa o'z vaqtida qilinishi qiymatli, ish vaqtida ish, oilaga vaqt ajratiladgian vaqtda aynan shu ish bilan mashg'ul bo'lish. Work life balance ni o'z o'rnida nazoratda ushlamas ekansiz hayotingiz izdan chiqishi ehtimoli yuqori. Work life balance ni har kim o'zining hayot tarziga qarab belgilaydi, aniq bir qat'iy mezon yo'q. Shaxsan man uchun ish uzog'i 17:00-18:00 gacha, xatto o'zim boshqaruvda bo'lsam ham, undan keyin na o'zim ish bilan mashg'ul bo'lishni hohlayman, na jamoamni ish masalasida bezovta qilishni. Har kimni ishdan keyin o'z rejalari bo'ladi: oila, qo'shimcha dars, qo'shimcha daromad, sport va hokazo.

Ishda vaqtida shaxsiy ishlaringizga chalg'imang, ish vaqtiga xiyonat qilmang!
Ishdan keyin shaxs, farzand, er, ota yoki shu kabi ro'llaringizni bajaring, ish sizni shaxsiy vaqtingizda ham bezovta qilmaydigan hayot tarzini quring!

@Abdukarimovs_blog

#xulosa

Aksariyat holatlarda boshqaruvchilar yoki umuman xodimlar shu 2 ta yo'ldan birini tanlashiga guvoh bo'ldim:

1) Rahbarga yoqish uchun harakat qiluvchi menejerlar yoki xodimlar tez ko'tarilishadi va sevimli odamga aylanishadi. Bu yo'lda qanday ish qilish kerak bo'lsa qilishadi faqat soxtakor holatda, sababi qiziqtiruvchi omil ko'tarilish va mavqega ega bo'lish bo'ladi.

2) Rahbar bilan ko'p masalalarda tanqidiy fikrlab bahslashadigan menejer yoki xodimlar e'tibordan chetda qoladi yoki to'g'ri tushuntiriladi va jamoadan chiqadi. Bahslashishi sababi qilayotgan ishini sidqidildan qilayotgan bo'lishi va yaxshi tushunishidan bo'ladi. Berilayotgan qarorlar yoki vazifalarda keraklicha mantiq yoki mohiyat ko'ra olmasa shu masala ustida bahslashadi va albatta bu holat ko'payaversa keyinchalik yuqorida aytilganidek ishdan chetlashtiriladi va 1-toifa vakili olib kelinadi.

Aslida esa jamoa yoki kompaniya uchun ko'proq 2-toifa qayg'urayotgan bo'ladi, sababi u toifa vakillarida soxtalik bo'lmaydi, bahslashishi samimiy bo'ladi va hechkimga yoqishga harakat qilishmaydi.


Bu postda hisobga olinmagan case lar bo'lishi mumkin, fikrda borini yozdik...)

@Abdukarimovs_blog

#xulosa

Boshqaruvchi sifatida xodimni ishdan bo'shatish muhim qaror bo‘lib, uni faqat yaxshi asoslangan sabablarga ko‘ra amalga oshirish lozim. Quyida asosiy holatlar keltirilgan:

1. Xodim belgilangan vazifalarni muntazam ravishda bajara olmasa yoki sifatli bajarishda davomiy muammolar bo‘lsa
2. Malaka oshirish va o‘qitish imkoniyatlari taqdim etilgan bo‘lsa-da, u o‘zini rivojlantirishga harakat qilmasa.
3. Ishga kechikish, ruxsatsiz yo‘qlik, yoki ish joyida yomon xatti-harakatlar (masalan, boshqa xodimlarga hurmatsizlik qilish).
3. Ahloqiy harakatlar, masalan, o‘g‘irlik, korruptsiya yoki maxfiy ma’lumotlarni oshkor qilish.
4. Kompaniyaning obro‘siga putur yetkazuvchi xatti-harakatlar kuzatilishi.
5. Xodim ishga befarq bo‘lib, jamoaga yoki ish jarayoniga salbiy ta’sir ko‘rsatsa
6. Kompaniya moliyaviy ahvolidan kelib chiqib, ish o‘rinlarini qisqartirishga majbur bo‘lsa.
7. Xodimning lavozimi va vazifalari endi kompaniya strategiyasiga mos kelmasa.

Xodimni ishdan bo'shatish bu vijdon bilan jang, lekin xodim va kompaniya haqlarini himoya qilish uchun majbur holatlarda bunday keskin qarorlar qabul qilinadi.

Xozir bilganlarimiz va o'rganganlarimiz shulardan iborat, kamchilik bo'lsa to'ldirsangiz....

@Abdukarimovs_blog

#xulosa

Boshqaruv bu eshitilishi kabi yoqimli bir pozitsiya emas, to'g'ri o'ziga yarasha ijobiy taraflari mavjud, lekin ko'pchilik his qilmaydigan taraflari ham yo'q emas.

- Bugun siz bilan yaxshi munosabatda bo'layotgan jamoadoshlaringizdan talab qilishni boshlasangiz darxol sizga teskari bo'lib olishligi ehtimoli yuqori

- Bo'liminigiz yoki jamoangizda kimdir xato qilsa siz javob berishingiz kerak bo'ladi, men emas yordamchim yoki jamoamdagilar qildi deyish huddi o'zini oqlashga harakat qilishday eshitiladi

- Jamoangizdagilar o'sib rivojlanishi uchun siz mas'ul bo'lasiz. Agar nobodo faqat ishim bitsin deb jamoangiz kuchidan foydalanayotgan bo'lsangiz bu xudbinlikka o'xshash holat deb bilaman, kerak bo'lsa kitoblar bilan ta'minlashingiz, o'zingiz murabbiylik qilishingiz yoki imkoniyatingiz bo'lsa turli kurslar xarid qilib berishingiz kerak

- Jamaongizda nechta odam bo'lsa hammaning o'ziga yarasha xarakteri va tabiat bo'ladi, ular o'zaro chiqishib ishlashi uchun siz mas'ul bo'lasiz.

- Doim yangiliklardan bozor holatidan xabardor bo'lib, tizimli yechimlarni joriy qilishingiz kerak va albatta birinchi to'siq yana jamoa bo'ladi, odatda jamoaga yangiliklar olib kirish yoqmaydi

- Mas'uliyatsiz xodimlarni haydashingiz kerak, bu vijdon bilan jang degani... (Xodim qabul qilib, xodim xaydamagan boshqaruvchini shaxsan haqiqiy boshqaruvchi deb bilmayman.)

- Kerak vaqtlarda hammaga qarshi tura olishingiz, kerak vaqtda sovuqqonlikni saqlay bilishingiz kerak bo'ladi.

- Yana bir muhim jihat jamoangizdan punktual bo'lishni talab qilsangiz avval o'zingiz qoyillatib qo'yishingiz zarur bo'lmasa befoyda.

- Korxona yoki komaniya va jamoa o'rtasida ko'prik bo'lishingiz zarur bo'ladi, 2 tomon haqqi narigi tomonga o'tib ketmasligiga maksimal harakat qilishingiz kerak bo'ladi.

- Zarur holatlarda jamoangiz tomon bo'lib o'z rahbarlaringizga qarshi bahslashishingizga to'g'ri keladi.

Xozircha esga kelgan tomonlar shular, yana hayolga kelib qolsa ulashib boraman....

@Abdukarimovs_blog

#xulosa

Motivatsiya degan so'zni siyqasi chiqib ketti, ba'zilarda xuddi do'zaga o'xshagan tushuncha bo'lib qolgan.

Qo'polroq qilib etganda yeg'ishtirish kerak bunaqa mativatsiya degan bahonani, ko'zimizi kottaroq ochishimiz kerak, dunyoqarashni kengaytirishimiz kerak.

Ota onamizga yaxshi sharoit qilib berishga va ularga xizmat qilishga, jamiyatga (ummatga) foydali inson bo'lishga, kuchli shaxs bo'lib rivojlanishga qanaqa mativatsiya kerak bo'lishi mumkin, ee inson tur o'rningdan tafakkur qil va harakat qi!

Maqsad aniq bo'lmas ekan yosh bolalarga o'xshab mativatsiya yetishmayapti, siqlib qoldim degan saviyasiz gaplarga chalg'ib o'tiraveramiz. Maqsad qayerdan paydo bo'ladi desak oila, jamiyat, millat va din og'riqlaridan kelib chiqib paydo bo'ladi. Og'riqlarni bilish uchun instagram, tik tok va shu kabi "trash" ijtimoiy tarmoqlardan sal boshni ko'tarish kerak, ko'zdagi pardani olib qo'yish zarur. Man kimman, nmalar bilan mashg'ul bo'lishim kerak va nmalar bilan band bo'lib yurimman degan eng birlamchi savollarga javob topib olishimiz darkor.

Tavsiyalar: Sohangiz bo'yicha ko'p izlaning, o'rganing va qilayotgan ishingiz yuqori darajada qilishga odatlaning, kitob o'qing, ilmni diniy va dunyoviyga ajratmang, har ikkisi ikki dunyoyimiz uchun zarur, atfoingizni saralang, maqsadsiz betayin do'stlardan uzoqlashing, imkon qadar maqsadi aniq va qadriyati kuchli insonlar jamoatida yurishga harakat qiling, albatta ta'siri katta bo'ladi.

@Abdukarimovs_blog