Ziyo.uz | Расмий канал

Закот – мол-давлатни ўғриликдан ва йўқолишдан сақловчи қўрғондир

Абу Дардо розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Мол-мулкингизни закот билан қўриқланглар, беморларингизни садақа билан даволанглар, бало-офатларни дуо ва тазарру билан қарши олинглар», дедилар (Имом Табароний ва Имом Байҳақий ривояти).

@ZiyouzKanali

Тубан кимса беҳуда гапларни сўзлашидан ва сўралмаган саволга жавоб беришидан билинади.

Изоҳ. Беҳуда гапнинг ҳукми оғир. Қуйидаги ҳадис бунга далилдир: «Пайғамбар алайҳиссалом бир куни Каъбни излаб қолдилар. Уни касал, дейишди. Расули акрам Каъбни кўргани бордилар. Олдига кириб:
– Хурсанд бўл, эй Каъб, – дедилар. Шунда Каъбнинг онаси:
– Жаннат сенга хуш бўлсин, эй Каъб! – деди.
– Ким бу Оллоҳ номидан гапираётган? – сўрадилар Расули акрам.
– У менинг онам, эй Оллоҳнинг расули, – жавоб қилди Каъб.
– Сен қаердан биласан, эй Каъбнинг онаси! Балки (ўғлинг) Каъб беҳуда сўзларни гапиргандир, ҳожати йўқ ўринда манъ қилгандир, – дедилар Расули акрам» Ибн Абу Дунё ривояти.

Бунинг маъноси шуки, жаннат хушхабарига муносиб киши ҳисобга тортилмайди. Кимки беҳуда сўзларни гапирган экан, бунинг учун албатта ҳисоб беради. Ҳисоб бериш эса азобнинг бир туридир.

Абу Зар дейди: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам менга шундай дедилар:
– Баданингга енгил, мезонда оғир амални сенга ўргатайми?
– Ҳа, албатта, эй Оллоҳнинг расули, – дедим.
– Бу амал – жим юриш, гўзал хулқ ва беҳуда гаплардан тийилишдир, – дедилар Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салам» Ибн Абу Дунё ривояти.

🔗Бешта муҳим хислат

“Унвонул баён”дан.

@ZiyouzKanali

Эҳтикор ҳақида

❓ Савол: Эҳтикор нима?
📩 Жавоб: Эҳтикор, луғатда нарсанинг баҳосини ошишини кутиб, сақлаб туришдир. Шариатда одамлар ва ҳайвонлар озуқасини сотиб олиб, нархини ошишигача сақлаб туриш эҳтикор ҳисобланади. Мазкур нарсаларни сотиб олиб, сақлаб туриши агар кишиларга зиён қилса, макруҳ бўлади.

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам бундай деганлар:
«Ким бирор таомни қирқ кунгача эҳтикор қилса, у Аллоҳ таолодан, Аллоҳ таоло эса ундан безор бўлган бўлур» (Имом Аҳмад, Абу Яъло ва Ҳоким ривоят қилишган).
Киши ўз даласида етиштирган ҳосилини сақлаб туришда ва четдан олиб келинган маҳсулотларда эҳтикор бўлмайди (“Ҳидоя”, “Мухтасарул Виқоя”). Валлоҳу аълам!

“Фатволар тўплами”дан.

@ZiyouzKanali

Имомнинг сутраси қавм учун ҳам кифоя қилади

❓ Савол: Тўрт киши очиқ майдонда намозга саф тортдик. Ҳар биримиз олдимизга сутра қўйдик. Кейин имом ҳам сутра қўйди. Шу намозимиз дуруст бўлдими?

📩 Жавоб: Ўқиган намозингиз дуруст бўлган. Чунки сутра қўймасдан ўқилганда ҳам намоз дуруст бўларди, ҳатто намоз ўқувчиларнинг олдидан кесиб ўтишганида ҳам жамоатнинг намоз бузилмайди, ўтган гуноҳкор бўлади. Фиқҳий манбаларда:
“Имомнинг сутраси қавм учун ҳам сутрадир”, дейилади (“Ҳидоя” китоби).
Бу мавзуда бир қанча ҳадиси шарифлар мавжуд бўлиб, Ибн Умар розийаллоҳу анҳумодан ривоят қилинган ҳадисда: “Набий соллаллоҳу алайҳи ва салламга калта найза санчиб бериларди ва у зот ўшанга қараб намоз ўқир эдилар”, дейилади (Имом Бухорий ривояти).
Демак, жамоат бўлиб намоз ўқилганида имомнинг олдига қўйилган сутра бошқалар учун ҳам кифоя қилади ва ҳар бир киши ўзи учун алоҳида сутра қўйиши шарт бўлмайди. Валлоҳу аълам.

“Фатволар тўплами”дан.

@ZiyouzKanali

Зикр – сакинат манбаи

«Зикр – бу дунё қийинчиликлари ва машаққатлари қаршисида сакинат манбаидир. Ҳозирги давр маданиятимизда ўқимишлилар кўпайди, турли илмлар кенг тарқалди. Лекин, шунга қарамасдан, руҳий изтироб ва ғамгинлик кўпайса кўпаяяптики, асло камайгани йўқ. Бунинг сабаби нима? Қалбларнинг Аллоҳсиз харобага айланганидир. Қалблар Аллоҳни эсламаяпти. Эсласа, У Зотга ошиқ бўлади. Билмайдиган нафс қандай эсласин? Албатта, янги маданиятнинг Аллоҳ билан алоқаси узилган. Инсон қанча кучли бўлмасин, барибир заифдир, қанча билмасин, барибир ақли нуқсонлидир. Инсоннинг Раббисига эҳтиёжи худди ёш боланинг меҳр кўрсатадиган ва ҳимоя қиладиган отасига эҳтиёжи кабидир».

Шайх Муҳаммад Ғаззолий раҳимаҳуллоҳ

@ZiyouzKanali

Анас ибн Молик розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Албатта, шайтон инсон танасида қоннинг оқиши каби юради», дедилар (Муттафақун алайҳ).

Шарҳ: Ҳадиси шарифнинг хулосаси шуки, бу ерда шайтон васвасаларини инсоннинг нафсида ва қалбида жорий бўлиши инсон танасида қоннинг оқишига қиёс қилинмоқди. Инсон танасида қоннинг борлиги ва у бутун тана бўйлаб айланиб юриши аниқ бўлганидек, шайтоннинг васвасалари ҳам ана шундай аниқ. Инсон танасидаги қоннинг оқишини ҳис қилмаганидек, шайтоннинг васвасасини ҳам ҳис қилинмайди. Худди шунингдек, қон инсонга қанчалар яқин бўлса, шайтоний васвасалар ҳам унга шу қадар яқиндир. Шунинг учун инсон шайтоннинг васвасасидан сақланишнинг ҳаракатини қилиши керак.

“Мишкот ал-масобиҳ шарҳи” китобидан.

@ZiyouzKanali

ҲАР БИР БАНДАНИНГ ҲАМРОҲЛАРИ

Абдуллоҳ ибн Масъуд розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Набий алайҳи соллаллоҳу васаллам:«Сизлардан ҳар бирингизга жиндан бўлган ҳамроҳ ва фариштадан бўлган бир ҳамроҳ бўлади», дедилар.
Саҳобалар: «Эй Расулуллоҳ, сизда ҳам бўладими?» деб сўрашди. У зот: «Менда ҳам бор, лекин Аллоҳ таоло жиннинг устидан менга кўмак беради. Шунинг натижасида у менга тобе бўлади. У мени фақат яхшиликка буюради», дедилар (Имом Муслим ривоят қилган).

Шарҳ: Ҳадиси шарифнинг хулосаси шуки, ҳар бир инсонга Аллоҳ таоло жин ва фариштадан бўлган ҳамроҳни тайин қилиб берган. Агар унинг фикрига турли ёмонликлар келса, бу жиндан бўлган ҳамроҳнинг таъсирида бўлади. Агар яхшиликлар хаёлига келса, бу фариштанинг таъсирида бўлади.
Пайғамбар алайҳиссалом бу нарсани саҳобийларга баён қилганларида улар жин ҳамроҳ у зотда ҳам мавжудлиги ҳақида сўрадилар. Шунда Набий алайҳиссалом ўзларида ҳам жин ҳамроҳ борлиги, лекин бошқаларникига ўхшамаслиги, балки у зотга жин тобе эканлигини айтдилар.

“Мишкот ал-масобиҳ шарҳи” китобидан.

@ZiyouzKanali

Жойнамоз танлашда нималарга эътибор бериш керак?

❓ Савол: Жойнамоз танлашда нималарга этибор бериш керак?

📩 Жавоб: Исломнинг аркони бўлмиш намозда “хушу-хузу” катта аҳамиятга эгадир. Кўпчиликда учрайдиган ҳолатлардан бири намоз пайти хаёлнинг паришон бўлишидир. Бунинг натижасида баъзилар намозни бузиб ҳам қўяди. Хаёлимизнинг сочилишига турли ташқи ва ички омиллар сабаб бўлади. Шулардан бири рангли ва нақшли жойнамозлардир. Бундай иш Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам билан ҳам содир бўлган:
«Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам аломатлари бор хомийсада намоз ўқидилар ва: “Бунинг белгилари мени машғул қилиб қўйди. Уни Абу Жаҳмга олиб бориб беринглар ва менга унинг анбижониятини олиб келинглар”», дедилар.
«Хомийса» рангли ва аломатли ёпинчиққа ўхшаш кийим. Абу Жаҳм машҳур саҳобийлардан бўлиб, Омир ибн Ҳузайфа Қурашийдир. У киши Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламга хомийсани ҳадя қилган эди (“Ҳадис ва ҳаёт”, 5-жуз).
Намоз мўминнинг меърожидир. Киши намозда турганда ўзини оламлар Раббиси ҳузурида турганини ҳис қилсагина, намозни мукаммал адо қилган бўлади. Бунда бевосита жойнамознинг ҳам таъсири бор, у агар оддий ва бир хил рангда бўлса, намозда чалғимаслигимизга, хаёлимиз бўлинмаслигига сабаб бўлади. Шундай экан, имкон қадар жойнамоз танлашда ранги бир хил, турли нақшлардан холи бўлганини танлаганимиз маъқул. Валлоҳу аълам.

“Фатволар тўплами”дан.

@ZiyouzKanali

Ҳасад темирнинг зангига ўхшайди, то уни еб тугатмагунча кетмайди.

Изоҳ. Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан Пайғамбар алайҳиссаломнинг шундай деганлари ривоят қилинади: «Олов ўтинни еб тугатгани каби ҳасад савоб амалларни еб битиради».
Алишер Навоий ўзининг рубоийларидан бирида киши нодон бўлса-ю, бу дарднинг устига яна ҳасад дарди ҳам қўшилса, дард эгасига ҳам, атрофидагиларга ҳам ўнгланмас зарар етиши шундай назмга солинган:
Жоҳилки, ҳасад бўлғай анинг жаҳлиға зам,
Нур эл кўзидин англаса, ўз кўзида кам.
Кўзларни олишмоққа чекиб тийғи ситам,
Эл кўзини ҳам ўйға-ю ўз кўзини ҳам.

“Унвонул баён”дан

@Ziyouzkanali

Ҳожат намози ва унда ўқиладиган дуо
 
Абдуллоҳ ибн Абу Авфо розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
«Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам шундай дедилар:

«Кимнинг Аллоҳга ва Бани Одамдан бирортасига ҳожати бўлса, яхшилаб таҳорат қилиб, сўнгра икки ракъат намоз ўқисин. Кейин Аллоҳга сано, Набий  соллаллоҳу алайҳи васалламга саловот айтсин. Кейин: «Лаа илаҳа иллаллоҳул Ҳалимул Карийм, субҳааналлоҳи Роббил аршил азийм.Алҳамду лиллаҳи Роббил ъааламин. Ас-алука мужибаати роҳматик, ва азааимa мағфиротик, вал ғониймата мин кулли бирр, вас-салаамата мин кулли исм. Лаа тадаъ лий занбан илла ғофартаҳ, ва лаа ҳамман илла фаррожтаҳ, ва лаа ҳаажатан ҳия лака ризон илла қозойтаҳ, йаа арҳамар-роҳимийн!» десин».

Термизий ва Ибн Можа ривоят қилгишан.
Ибн Можа «йаа арҳамар-роҳимийн» жумласидан сўнг «кейин дунё ва охират ишларини истаганича сўрайди, чунки улар (сўраган нарсалари) унинг тақдирига битилади» деган жумлани қўшимча қилган.
 
Дуонинг маъноси: Ҳалиму Карим Аллоҳдан ўзга (ибодатга сазовор) маъбуд йўқ. Улуғ Аршнинг Робби Аллоҳ покдир. Оламларнинг Робби Аллоҳга ҳамдлар бўлсин. Мен Сендан раҳматингни вожиб қилувчи, мағфиратингни тақозо қилувчи нарсаларни сўрайман, барча яхшиликлардан насиба, барча ёмонликлардан саломат бўлишни сўрайман. Менинг ҳеч бир гуноҳимни қўймай мағфират қилгин, ҳеч бир ғамимни қўймай кушойиш қилгин, Ўзинг рози бўлган ҳеч бир ҳожатимни қўймай албатта раво қилгин, эй раҳмлиларнинг раҳмлиси!»
 
Изоҳ: Ҳожат намози мандуб намозлардан саналади. У икки ёки тўрт ракъат ўқилади. Имом Ибн Ҳажар «Бу намозни шанба куни саҳар чоғи ўқиб, сўнг эҳтиёжига кушойиш сўраш мандубдир, чунки Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам «Ким шанба куни эрталаб эҳтиёжини сўраса, сўрагани ҳал бўлади. Унинг ҳожати раво бўлишига мен кафилман», деб марҳамат қилганлар», деган.
 
Усмон ибн Ҳаниф розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
«Бир кўзи ожиз одам Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳузурларига келиб, «Эй Аллоҳнинг Расули, дуо қилинг, (Аллоҳ) кўзимни очсин», деди. У зот: «Шундай қолаверса-чи?» дедилар. У: «Эй Аллоҳнинг Расули, кўзимнинг ожизлиги менга оғирлик қиляпти», деди. У зот шундай дедилар: «Бўлмаса, бориб таҳорат ол. Кейин икки ракъат намоз ўқи. Сўнг шундай дегин: «Аллоҳим, мен Сендан Набиййим, раҳмат набийси Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васалламни васила қилиб ёлвораман, Сенга таважжуҳ қиламан(юзланаман). Эй Муҳаммад, мен Роббингизга сизни васила қилиб таважжуҳ қиламан, менинг кўзимни очсин. Аллоҳим, у зотни ўзимга воситачи қил. Ўзимни ҳам ўзимга воситачи қил!»
Кейин у кўзи очиқ ҳолда қайтиб кетди».
Термизий, Насоий, Ибн Можа, Ибн Хузайма ва Ҳоким ривоят қилишган. Ҳоким «Бухорий ва Муслимнинг шартларига кўра саҳиҳ», деган. Лафз Насоийники.
 
Ушбу ҳадислардан олинадиган фойдалар:
 
1. Ҳожат намозини ўқиш мандубдир. У икки ёки тўрт ракъат ўқилади.
2. Кимнинг Аллоҳдан сўрайдиган ёки бирорта одам билан ҳал бўладиган ҳожати бўлса, яхшилаб таҳорат қилиб, икки ракъат намоз ўқийди. Кейин Аллоҳ таолога ҳамду сано, Набий  соллаллоҳу алайҳи васалламга саловотлар айтади. Кейин юқорида ҳадисда айтилган дуони ўқийди.
3. Бу намозни шанба куни саҳар чоғи ўқиб, ҳожатининг раво бўлишини сўраш мандубдир.
4. Солиҳ одамларни васила қилиб дуо қилиш жоиздир.

https://t.me/Ziyouzkanali