Қачонгача Ички ишлар органлари “охирги сорт” ташкилот бўлиб қолаверади?
Хеч кимга сир эмаски, ички ишлар органлари жуда бой тажрибага эга ташкилот. Криминоген вазиятни барқарорлаштириш соҳасида энг асосий ва энг эффектив вазифани айнан шу Вазирлик бажаради. Бошқа хеч қайси ташкилот мамлакат ичкарисидаги криминоген вазиятни ИИОсиз тўлиқ барқарорлаштира олмайди.
Аммо, энг ачинарли жиҳат шуки - ишни ички ишлар қилади, аммо гапни эшитадиган ҳам ички ишлар, халқ кўзига ёмонотлиқ бўладиган ҳам ички ишлар! Гўёки, қудратли ташкилотлар орасида энг охирги ўринда ҳам (охирги сорт) ички ишлар органлари тургандек...
Тергов соҳасида
Ўзбекистондаги жиноят ишлари бўйича энг катта иш юкламаси ички ишлар органлари терговчиларида. Бу инкор этиб бўлмас факт. Терговчи сони кўп бўлса ҳам, бошқа ташкилотлар терговчилари қўлидаги жиноят ишлари сони ва оғирлик даржаси билан ИИО терговчилари қўлидаги жиноят ишларини солиштириб кўринг. Уларнинг иш юкламаси бошқа ташкилотлардан камида икки баробарга кўп, камида!
Аммо, бирор ташкилотда ўзлари ҳал қила олмайдиган, тергови қийин ва ечими йўқ, тергов лағжасида “чалмағ дело” бўлса - худди ахлат қоғозни ўрнага ташлагандек, ички ишлар тергов бўлимларига “тепишади”.
Оператив соҳада
Уюшган жиноятчилик, коррупция, наркомания, мулкий жиноятлар, киберхавфсизлик ва оператив линиянинг бошқа соҳаларидаги энг кўп тезкор-қидирув фаолиятини ИИО оперлари амалга оширади. Улардаги тезкор воситалар бошқа оператив ташкилотлардаги воситалардан кам бўлсада, оператив маконда жуда кўп информацияга эга. Баъзи номдор ташкилотлар хатто битта тезкор-қидирув тадбирини ўзи расмийлаштира олмайди, ички ишлар ходимлари ёрдамида тадбир ўтказиб, улар ёрдамида тезкор тадбир ҳужжатларини расмийлаштиришади.
Аммо, меҳнатни қилган бир четда қолиб, ОАВда ва бошқа ҳисоботларда “очко”ни умуман бошқа ташкилотлар олмоқда. Ўлсин бу “ҳамкорликда” деган гап.
Спец.отрядлар соҳасида
ИИОнинг Тезкор вазифаларни бажарувчи сафарбарлик отряди (МООН) шу вақтга қадар кўплаб операцияларда иштирок этиб, мамлакатдаги сиёсий бошбошдоқликни бартараф этишда беқиёс хизмат кўрсатди, шунингдек халқаро мусобақаларда дунёнинг кўплаб илғор спец.отрядларини енгиб олий ўринларни забт этиб келмоқда. Бундай спец. бўлинмалар бошқа ташкилотларда ҳам бор. Аммо асосий ишни қилаётган МООН билан нисбатан анча кам йиғинларда иштирок этган бошқа отрядлар ходимлари олаётган ойлик маоши ўртасида ер билан осмончалик фарқ бор.
Жамоат тартибини сақлаш соҳасида
Кўчада фуқаро билан тўғридан-тўғри мулоқот қилиш катта тажриба ва кучли психологияни талаб қилади. Бошқа жамоат тартибини сақловчилар жанжалларни бартараф этиш вақтида ўзига гард юқтирмаслик мақсадида пинагини ҳам бузмай турган бир вақтда, халқ орасига фақат ИИОнинг жамоат тартибини сақловчилари киради. Аммо турли ташкилотлардаги жамоат тартибини сақловчи бўлинмалар билан ИИОдаги худди шундай бўлинмаларнинг куч-воситаларини, моддий таъминотини умуман солиштириб бўлмайди.
Хулоса
Янги Вазир А.Ташпулатовдан тизим ходимлари кўп нарса кутишмоқда. Энг асосийси, тизим ходимлари мавқеини, обрўини, моддий таъминотини, куч-воситасини ва иш ҳажмини бошқа ташкилотлар билан тенглаштириш вазифаси турибди.
Менга энг ёқмаган нарса - ташкилотлар орасидаги табақалаштириш шу даражага келганки, ҲМҚОга ишга кирмоқчи бўлган ёшлар ҳам “фалон ташкилот энг қудратли, фалон ташкилот ундан кейинги ўринда туради, милиция энг охирги ўриндаги мавқеида” деб, ўзларича ИИОга ишга киргиси келмайди. Уларнинг фикрлашидаги бу таассуротлар ўз-ўзидан келиб қолмаган-ку.
Ташкилотлар орасида ўзаро бир-бирини тийиб туриш тизими тўлиқ ишлаши керак, шундагина рақобат бўлади, шундагина Қонун устуворлиги таъминланади! Яқинда муҳтарам Президентимиз томонидан ҳам ташкилотлар орасида ўзаро бир-бирини тийиб туриш механизмларини такомиллаштириш вазифаси илгари сурилди.
Шу тизимнинг нон-тузини еган одам сифатида энг катта армоним, ИИОнинг 2005 йилдан олдинги мавқеи тикланганини кўришдир.
@IBimmunitet
