Boyl-Mariot qonuni – gaz qonunlaridan biri bo‘lib, u bosim va hajmning o‘zaro munosabatini tavsiflaydi. Bu qonun ideal gazlar uchun amal qiladi va quyidagicha ifodalanadi:
Qonun matni:
Berilgan haroratda gazning bosimi uning hajmiga teskari proporsionaldir.
Matematik ifodasi:
P \cdot V = k
– gazning bosimi,
– gazning hajmi,
– doimiy (berilgan harorat va massa uchun o‘zgarmas).
Yoki boshqa ko‘rinishda:
P_1 \cdot V_1 = P_2 \cdot V_2
va – gazning boshlang‘ich va oxirgi bosimi,
va – gazning boshlang‘ich va oxirgi hajmi.
Qonunning mazmuni:
Agar gazning hajmi kamaytirilsa ( kichrayadi), uning bosimi oshadi ( ortadi), va aksincha.
Bu qonun gaz molekulalarining bir xil haroratda o‘zaro ta'sir qilmasdan harakatlanishi prinsipiga asoslanadi.
Qo‘llanilish sohalari:
Boyl-Mariot qonuni ko‘plab sohalarda qo‘llaniladi, jumladan:
Gaz ballonlari dizaynida.
Suv osti sho‘ng‘ish jihozlarida.
Mashinasozlik va boshqa texnika sohalarida gazlar bilan ishlashda.
Cheklov: Bu qonun ideal gazlar uchun to‘g‘ri bo‘ladi, lekin real gazlarda yuqori bosim yoki juda past harorat sharoitida ba’zi farqlar kuzatilishi mumkin.
Qonun matni:
Berilgan haroratda gazning bosimi uning hajmiga teskari proporsionaldir.
Matematik ifodasi:
P \cdot V = k
– gazning bosimi,
– gazning hajmi,
– doimiy (berilgan harorat va massa uchun o‘zgarmas).
Yoki boshqa ko‘rinishda:
P_1 \cdot V_1 = P_2 \cdot V_2
va – gazning boshlang‘ich va oxirgi bosimi,
va – gazning boshlang‘ich va oxirgi hajmi.
Qonunning mazmuni:
Agar gazning hajmi kamaytirilsa ( kichrayadi), uning bosimi oshadi ( ortadi), va aksincha.
Bu qonun gaz molekulalarining bir xil haroratda o‘zaro ta'sir qilmasdan harakatlanishi prinsipiga asoslanadi.
Qo‘llanilish sohalari:
Boyl-Mariot qonuni ko‘plab sohalarda qo‘llaniladi, jumladan:
Gaz ballonlari dizaynida.
Suv osti sho‘ng‘ish jihozlarida.
Mashinasozlik va boshqa texnika sohalarida gazlar bilan ishlashda.
Cheklov: Bu qonun ideal gazlar uchun to‘g‘ri bo‘ladi, lekin real gazlarda yuqori bosim yoki juda past harorat sharoitida ba’zi farqlar kuzatilishi mumkin.