Safarga ketgan shogirdlarimga…
1. Niyatni to‘g‘rilash
"Amallar niyatga bog‘liqdir..."
(Muttafaqun 'alayh)
ilmni faqat Alloh uchun va odamlarga foyda yetkazish uchun olish kerak.
2. Allohdan yordam so‘rash
"Allohim, menga foydali ilm ber, rizqingdan halolini nasib qil va amallarimda baraka bergin."
(Sahih Muslim)
3. Sabr va matonat
"Sabrlilarni hisob-kitobsiz mukofotlayman."
(Zumar, 10)
4. O‘qituvchiga hurmat
"Sizlardan hech biringiz o‘zi uchun yaxshi ko‘rgan narsani birodariga ham yaxshi ko‘rmaguncha haqiqiy iymon keltirgan bo‘lmaydi."
(Muttafaqun 'alayh)
Bu hadisda ilmga va ilmni yetkazayotgan o‘qituvchiga hurmat qilish zaruriyati ko‘rsatiladi. Muallimni hurmat qilish va uning maslahatlariga amal qilish ilmning barakasini oshiradi.
5. Yaxshi muomala va odob
"Men chiroyli xulqni to‘kis qilish uchun yuborildim."
(Sahih Muslim)
Ilm olish yo‘lida ham, boshqalarga nisbatan odobli bo‘lish, sabrli va hurmatli bo‘lish har bir musulmonning farzidir. Bu nafaqat ilm olishdagi muvaffaqiyatga yordam beradi, balki musulmon shaxs sifatida qadringizni oshiradi.
6. Ilmni amalda qo‘llash
Ilm olishning maqsadi uni hayotda qo‘llashdir. Ilm amal qilinmasa, faqat bilim yig‘ish bilan cheklanib qoladi.
"Ular (olgan) bilimlari bo‘yicha amallarni qilmaydilar."
(Jumu'a, 5)
Ilm faqat nazariya bo‘lib qolmasligi kerak, uni odamlarga foyda yetkazish va Allohning yo‘lida qo‘llash lozim.
7. Ilmni boshqalar bilan baham ko‘rish
"Kimki biron bir ilmni o‘rgansa va uni boshqalarga ham o‘rgatsa, bu ilm o‘zi vafotidan keyin ham davom etadigan savob manbaidir."
(Sahih Muslim)
Ilmni faqat o‘zingizda saqlab qolmasdan, boshqalar bilan ham bo‘lishish juda savobli amal hisoblanadi.
8. Sog‘liqni saqlash va jismoniy kuch
"Ikki ne’mat bor, ko‘pchilik ular haqida aldangan: sog‘lik va bo‘sh vaqt."
(Buxoriy)
Shuning uchun ilm olish yo‘lida sog‘lom turmush tarziga e’tibor berish va tana quvvatini saqlash ham ilmga xizmat qiladi.
9. Vaqtni to‘g‘ri taqsimlash
Safar va ilm olishda vaqtni to‘g‘ri taqsimlash zarur. Ilmning barakasi vaqtni to‘g‘ri taqsimlash va har bir ishni o‘z vaqtida qilish bilan bog‘liq. Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam) vaqtdan samarali foydalanishni o‘rgatganlar.
10. Safarda duo qilish
"Uch xil duoni Alloh rad qilmaydi: ota-onaning bolasiga qilgan duosi, ro‘zadorning duosi va musofirning duosi."
(Termiziy)
Shuning uchun safarda bo‘lganingizda ko‘proq duo qiling va ilmiy yo‘ldagi muvaffaqiyatni Allohdan so‘rang.
Xulosa:
Ilm olish uchun safarga chiqayotgan shogird har bir bosqichda Allohdan yordam so‘rab, sabrli, odobli, va niyati to‘g‘ri bo‘lishi kerak. O‘z niyati va amallari bilan Allohning roziligini qozonish, ilmni faqat bilim olish uchun emas, balki amalda qo‘llash va odamlarga foyda yetkazish uchun o‘rganish lozim.