Дневник медика 🩺

" Ушанда килган хатоларимни эсласам, хафа бўламан албатта , аммо улар мени аслида ким бўлишим кераклигини англашга ўргатади."

Базан эски узимни жуда согинаман..

#insight

"Шубҳаланиш яхши одат деб қаралмайди, айниқса асоссиз ёмон гумонларга берилиш инсоний муносабатларни бузади.
Бироқ, баъзи ҳолларда эҳтиёткорлик билан шубҳаланиш ишончни суиистеъмол қилинишидан кўра афзал бўлиши мумкин."

#педиатрия

#insight

Хеч кимса курмаган , биламаган яхшиликларинг булсин.Шунчаки хеч кимга айтма.
Факат "У" билсин..

@Grantlar_namuna loyihasidan Vengriyada toʻliq grant asosida oʻqimoqchi boʻlganlarga maxsus yordam dasturi

Kimlar uchun: Bakalavr/Magistratura/Doktoranturani Vengriyada oʻqishni xohlovchilar uchun

Qanday grant va nimalarni qoplaydi?
Hozirda Vengriya hukumati granti Stipendium Hungaricum dasturiga arizalar qabul qilinmoqda.

Grant imkoniyatlari:
– Toʻlov-kontrakt summasidan toʻliq ozod qiladi.
– Bakalavr va Magistr uchun 100 dollar oylik stipendiya.
– Doktorantura uchun 350 dollar oylik stipendiya
– Yotoqxonadan bepul turar joy beriladi.
– Sugʻurta xarajatlari qoplanadi.
– Talabaga Schengen vizasi beriladi.

Qanday yordam ko'rsatiladi?

– Kerakli barcha hujjatlarni (motivatsiya xatini ham) tayyorlashda bevosita yordam va maslahat.
– Arizani toʻgʻri, xatolarsiz va tartibli toʻldirish yuzasidan yoʻl-yoʻriq va yordam.
– Universitet va yoʻnalishlarni tanlash va topish yuzasidan yordam.
– Suhbat bosqichidan muvaffaqiyatli oʻtish yuzasidan maslahatlar va yoʻl-yoʻriqlar; berilishi mumkin boʻlgan savollar.
– Grant yutilganda viza olish uchun hujjatlarni tayyorlash va topshirish yuzasidan yordam / maslahat.
– Hujjat topshirish jarayonining boshidan oxirigacha yuzaga kelgan istalgan savolga javob berish va boshqalar.

Yordamni kim koʻrsatadi?

Yordam bevosita shu grant g'olibasi Aziza Akhmedova tomonidan koʻrsatiladi. Aziza Akhmedova hozirda Budapesht Bizness Universiteti 2-bosqich magistratura talabasi. Shu vaqtgacha bir nechta talabalarning grant uchun hujjatlariga yordam berib kelgan.

Maʻlumot uchun: bu yil grantga Oʻzbekiston fuqarolari uchun jami 170 ta oʻrin ajratilgan.

Yordam xizmati pullik.

Xizmat haqi va xizmatdan foydalanish uchun quyidagi akkauntga murojaat qiling: @GN_work

👉 Stipendium Hungaricum dasturi haqida batafsil

@grantlar_namuna

✉️ Komila, sen hali yosh va imkoniyatlaringni yo‘qotmading, lekin o‘z yo‘lingni topmasdan, hayotning “kutish zalida” qolib ketmaslikni o‘yla. Sen shunchaki yashash uchun emas, nimalargadir erishish uchun dunyoga kelgansan, shunday emasmi? Orqaga qarashdan to‘xtab, oldinga qadam qo‘y. Aks holda, seni eslab qoladigan yagona narsa—javobsiz qolgan rejalaring bo‘ladi.


Hurmat bilan ChatGPT

Balki siz uchun ham tanish holatdir…

«Bek aka,

meni yoshim 21 da, men zo’r xxx bo’lmoqchiman, yyy ga erishmoqchiman (xxx - mutaxassislik nomi, yyy - maqsad nomi). Maqsadim aniq, yo’ldan qaytgim yo’q, mehnatdan qochmayman, ammo nima qilishni bilmayman, ishni nimadan boshlashni bilmayman.

Shunga sizdan iltimos, menga aniq yo’l xaritasi chizib bering, aniq reja tuzib bering va men shuni bajaray»

Bizga aniq reja tuzib berishlarini xohlaymiz va shunga amal qilsagu maqsadimizga erishsak.

Aslidachi?
- maqsadga kimnidir tuzib bergan rejasi orqali erishilmaydi

- o’zingiz yoki boshqa biror odam bilan chuqur suhbat qilish orqali ich-ichingizdan anglab yetgan xulosalaringiz maqsad sari undaydi

- biror bir maqsadga erishishda hech qachon bitta yagona yo’l mavjud emas. Har doim bir nechta yo’llar mavjud

- Federer, Djokovic, Nadal - tennisdagi 3 buyuk. Tutgan yo’li, o’yin stili 3 xil, erishgani o’xshash. Hammasi tennis bo’yicha jahon chempioni. UFCda Habib kurash orqali chempion bo’ldi, Pereira esa kikbokschi

Katta Chimyon cho’qqisiga chiqishda bir nechta yo’llar bor. Cho’qqi esa bitta.

Yagona yo’l yo’q, bir nechta yo’l bor. O’z yo’limizni qidirib topishimiz kerak xolos.

Ba’zan yo’q joydan o’z yo’limizni qurishimiz kerak.

Boshqalar yura olishi uchun.


Bek Olimjon
14.06.24
Femundsmarka

#alhamdulillah 🩵

1. Fiziologik homiladorlik davrida homilador ayol nechchi marotaba UASH ko‘rigidan o‘tishi kerak?

- Homilador ayol homiladorlik davrida kamida 8-10 marta UASH (umumiy amaliyot shifokori) ko‘rigidan o‘tishi kerak. Birinchi ko‘rik homiladorlikning 8-12 xaftalarida amalga oshiriladi va keyingi ko‘riklar homiladorlik davrining davomida muntazam amalga oshiriladi.

---

2. Fiziologik homiladorlik davrida homilador ayol nechchi marotaba screening tekshiruvidan o‘tishi kerak? Screening mezonlariga nimalar kiradi?

- Homilador ayol homiladorlik davrida kamida 2-3 marta screening tekshiruvidan o‘tishi kerak.

Screening mezonlariga kiradi:
- Birlamchi screening (11-14 xaftalar):
- Qorinning UZT tekshiruvi.
- Qon tahlili (PAPP-A, hCG).
- Ikkinchi screening (18-22 xaftalar):
- UZT (anatomik anomaliyalar).
- Qon tahlili (AFP, estriol, hCG).
- Uchinchi screening (32-34 xaftalar):
- UZT (homila rivojlanishi, yo‘ldosh holati, bachadon tomirlari).

---

3. Homiladorlikning qaysi xaftalarida homilador ayoldan OITS va gepatit uchun qon analizi olinadi?

- OITS va gepatit uchun qon analizi homiladorlik davrida kamida 2 marta olinadi:
- Birinchi analiz: 8-12 xaftalarda.
- Ikkinchi analiz: 28-32 xaftalarda.

---

4. Almashinuv kartasi nima, nima maqsadda foydalaniladi?

- Almashinuv kartasi – homilador ayolning sog‘liq holati va homiladorlik jarayoni haqida batafsil ma'lumot beruvchi hujjat.
- Maqsadlari:
- Homiladorlik davrida barcha tibbiy tekshiruv va ko‘riklar natijalarini qayd etish.
- Shoshilinch holatlarda tibbiy yordam ko‘rsatuvchi mutaxassislarni xabardor qilish.
- Tug‘ruq jarayonida va undan keyin ayolning holatini monitoring qilish uchun ma'lumotlarni jamlash.

---

5. Tug‘ruqdan keyingi davrda UASH taktikasi?

- Tug‘ruqdan keyingi davr (pospartum) shifokor tomonidan muntazam kuzatiladi:
- Dastlabki 2 hafta: Ayolning umumiy sog‘liq holati, qon bosimi, bachadonning qisqarishi, qon ketish miqdori va yara holati kuzatiladi.
- 3-6 xafta davomida: Sut bezlari, laktatsiya jarayoni, jinsiy yo‘l orqali o‘tuvchi kasalliklardan himoya qilish va psixologik holat monitoringi.
- Profilaktik ko‘rsatmalar: Tug‘ruqdan keyingi depressiya, mastit, infektsiyalarni oldini olish bo‘yicha tavsiyalar beriladi.
- Kontraseptsiya bo‘yicha maslahat: Tug‘ruqdan keyin ayolga to‘g‘ri kontraseptsiya tanlash bo‘yicha maslahat beriladi.

1. Hayz siklining buzilishi:

- Klinikasi:
- Hayz siklining uzoq yoki qisqa bo‘lishi.
- Hayz ko‘rish davomiyligi va miqdorining o‘zgarishi (polimenoreya, oligomenoreya, amenoreya).
- Qo‘shimcha simptomlar: qorin pastida og‘riq, tana haroratining o‘zgarishi.

- Diagnostikasi:
- Gormonal testlar (FSH, LH, estradiol, progesteron darajasi).
- UZT (bachadon va tuxumdonlarning tuzilishini tekshirish).
- Endokrin tizimi kasalliklarini istisno qilish (qalqonsimon bez gormonlari).

- UASH taktikasi:
- Davolash: Gormonal terapiya (oral kontraseptivlar), progesteron bilan davolash.
- Lifestyle: Sog‘lom turmush tarzini saqlash, stressni kamaytirish, ovqatlanishni tartibga solish.
- Monitoring: Hayz siklining barqarorlashishini kuzatish uchun muntazam tibbiy ko‘rik.

---

2. Qizlardagi jinsiy yetilishni baholash mezonlari:

- Tanner shkalasi bo‘yicha baholash:
- Sut bezlarining rivojlanishi (Thelarx).
- Jinsiy sohada soch o‘sishi (Pubarx).
- Odatda 8-13 yosh oralig‘ida boshlanadi.

---

3. Normal hayz:

- Sikl davomiyligi: 21-35 kun.
- Hayz ko‘rish davomiyligi: 2-7 kun.
- Qon ketishi miqdori: 30-80 ml.

---

4. Ginekologiyada asosiy va qo‘shimcha tekshirish usullari:

- Asosiy usullar:
- Ginekologik ko‘rik (spetsulum bilan).
- Ultrasonografiya (UZT).
- Kolposkopiya.

- Qo‘shimcha usullar:
- Qon va siydik tahlillari.
- Gormonlar tahlili.
- Biopsiya va gistologik tekshiruv.
- Histeroskopiya.

---

5. Uch nuqtadan surtma olish texnikasi:

1. Qin bo‘shlig‘idan surtma olish.
2. Bachadon bo‘ynidan surtma olish.
3. Uretra (siydik yo‘li) dan surtma olish.

Jarayon:
- Steril spatula yordamida tarvaytirilgan qin orqali namuna olinadi.
- Namuna maxsus shisha oynaga surtilib, laboratoriyaga tekshiruvga yuboriladi.

---

6. Hayz oldi sindromi (PMS):

- Klinik shakllari:
- Nevropsixik shakl: Asabiylik, depressiya, kayfiyatning o‘zgarishi.
- Edematoz shakl: Shish, vazn ortishi, sut bezlarida og‘riq.
- Tsefalgiya shakli: Bosh og‘rig‘i, bosh aylanishi, migren.

- Davolash va UASH taktikasi:
- Davolash: Analgetiklar, diuretiklar, antidepressantlar.
- Lifestyle: Stressni boshqarish, dietani yaxshilash (shakar va tuzni cheklash).

---

7. Klimakterik sindrom:

- Klinik shakllari:
- Issiqlik hissi (to‘lg‘onishlar).
- Yurak urishi tezlashishi, asabiylashish.
- Quruq teri va jinsiy a’zolarda quruqlik.

- Davolash va UASH taktikasi:
- Gormonal almashtiruvchi terapiya (GAT): Estrogen va progesteron preparatlari.
- Qo‘shimcha: Sedativlar, vitamin terapiya, suyuqlik iste’molini oshirish.

---

8. Shixan sindromi:

- Etiologiya: Tug‘ruqdagi og‘ir qon yo‘qotish natijasida gipofiz nekrozi yuzaga keladi.

- Patogenezi: Gipofiz gormonlarining yetishmovchiligi (gonadotropin, TSH va ACTH yetishmovchiligi).

- Klinikasi:
- Sut ishlab chiqarilmasligi (agalaktiya).
- Amenoreya (hayz ko‘rmaslik).
- Vazn ortishi, ko‘ngil aynishi.

- Diagnostika: Qon tahlili (gormonlar darajasi), MRI orqali gipofiz bezini tekshirish.

- UASH taktikasi:
- Gormonlarni o‘rnini bosuvchi terapiya (estrogen, progesteron, tiroksin).

---

9. Bachadondan disfunksional qon ketish:

- Klassifikatsiya:
- Ovulyatsion qon ketish.
- Anovulyatsion qon ketish.

- Klinikasi:
- Sikl oralig‘ida qon ketish.
- Hayzning uzoq davom etishi yoki ortiqcha qon yo‘qotilishi.

- Diagnostikasi:
- UZT orqali bachadon va tuxumdonlarning tuzilishini tekshirish.
- Qon zardobida gormonlar darajasini aniqlash.

- Davolash va UASH taktikasi:
- Gormonal terapiya: Kombinatsiyalangan oral kontraseptivlar yoki progesteron.
- Qon ketishni to‘xtatish: Traneksamik kislota yoki gormonlar bilan to‘xtatish.
- Uchrashuvga yo‘naltirish: Tibbiy asoratlar bo‘lsa, shoshilinch ixtisoslashgan yordamga murojaat qilish.

2. Monitoring: Virus yukini va CD4 hujayra darajasini muntazam kuzatish.
3. UASh taktikasi:
- Shifokorga yo‘naltirish: Ayolni OIV bo‘yicha mutaxassisga ko‘rsatish va tug‘ruq paytida xavfsizlik choralarini ko‘rish.
- Kesarcha tug‘ruq: Virus yukini kamaytirish uchun kesarcha tug‘ruq tavsiya qilinishi mumkin.
- Emizishni oldini olish: Tug‘ruqdan keyin bolani sun’iy ovqatlantirish tavsiya qilinadi.

---

Tug‘ruqdan keyingi depressiyani davolashda UASh taktikasi:

1. Klinikasi: Holsizlik, xafalik, bolaga g‘amxo‘rlik qilish istagining yo‘qligi, uyqu buzilishi.
2. Davolash: Antidepressantlar (serotonin qabulini inhibe qiluvchilar), psixoterapiya.
3. UASh taktikasi:
- Qo‘llab-quvvatlash: Ruhiy yordam ko‘rsatish va bemorni ixtisoslashgan psixolog yoki psixiatrga yo‘naltirish.
- Dori-darmonlar buyurish: Zarurat bo‘lsa, xavfsiz antidepressantlar.

---

Mastit klinikasi, diagnostikasi va UASh taktikasi:

1. Klinikasi:
- Sut bezlari og‘rishi va shishishi.
- Bezlarda issiqlik va qizarish.
- Tana harorati ko‘tarilishi (38°C dan yuqori).

2. Diagnostikasi:
- Klinik ko‘rinish asosida mastit tashxisi qo‘yiladi.
- Zarurat bo‘lsa, ultratovush tekshiruvi.

3. UASh taktikasi:
- Antibiotiklar: Mastitning infeksion shaklini davolash uchun antibiotiklar buyuriladi (penitsillinlar, tsefalosporinlar).
- Sutni bo‘shatish: Sut bezlarini qo‘lda yoki nasos yordamida bo‘shatish tavsiya qilinadi.
- Og‘riq qoldiruvchi va antipiretiklar: Og‘riqni kamaytirish va tana haroratini pasaytirish uchun paratsetamol yoki ibuprofen.

Homiladorlik davrida kamqonlik:

1. Klinikasi:
- Holsizlik, bosh aylanishi, tez charchash.
- Terining oqarganligi, nafas qisishi.
- Yurak urishi tezlashishi (taxikardiya).
- Qo‘llar va oyoqlarda sovuq sezilish, teri quruqligi.

2. Diagnostikasi:
- Qon umumiy tahlili: gemoglobin miqdori < 110 g/l.
- Qon zardobida temir miqdorini aniqlash.
- Qonning MCV va MCH ko‘rsatkichlari (normotsitar yoki mikrositar kamqonlik).

3. Asoratlari:
- Bachadon gipotoniyasi va tug‘ruqdagi qon ketish xavfi.
- Homilaning gipoksiyasi va kechikkan rivojlanishi.
- Erta tug‘ruq xavfi.
- Onaning immuniteti pasayishi va infeksiyalarga moyilligi.

4. UASh taktikasi va davolash usullari:
- Temir moddasi yetishmovchiligini bartaraf etish: Temir preparatlari (temir sulfat, temir fumarat).
- Ovqatlanishni yaxshilash: Temirga boy mahsulotlar (qizil go‘sht, jigar, ko‘katlar) tavsiya qilish.
- Vitamin qo‘llash: B12 va foliy kislotasi yetishmovchiligini bartaraf etish uchun kompleks vitaminlar qo‘shish.
- Monitoring: Homilador ayollarning gemoglobin darajasini muntazam kuzatish.

---

Rezus konflikt bilan homiladorlikni olib borish:

1. Rezus konflikt nima?
- Ona rezus-manfiy, homila rezus-musbat bo‘lganda immun tizimi homila qon hujayralariga qarshi antikorlar ishlab chiqaradi.

2. UASh taktikasi:
- Monitoring: Onada anti-D antikorlar darajasini kuzatish uchun qon tahlili o‘tkazish.
- Anti-D immunoglobulin kiritish: Homiladorlikning 28-haftasida va tug‘ruqdan keyin 72 soat ichida anti-D immunoglobulin yuboriladi.
- Ultratovush tekshiruvi: Homilaning rivojlanishini kuzatish va qon aylanishini baholash.
- Shifokorga yo‘naltirish: Rezus konfliktning asoratlari aniqlanganda, homilador ayolni ixtisoslashgan markazga yuborish.

---

Qandli diabet bilan og‘rigan ayollarda homiladorlikni olib borish:

1. Monitoring: Qon shakar darajasini muntazam nazorat qilish.
2. Insulin terapiyasi: Agar glyukoza darajasi yuqori bo‘lsa, insulin dozalari moslashtiriladi (metformin homiladorlikda tavsiya qilinmaydi).
3. Homilaning kuzatuvi: UZT yordamida homilaning rivojlanishi va suyuqlik miqdori nazorat qilinadi.
4. UASh taktikasi:
- Sog‘lom ovqatlanish: Shakar va uglevodlarni cheklash, to‘g‘ri dietaga rioya qilish.
- Mashqlar: Homilador ayollarga mos jismoniy mashqlar tavsiya qilish.
- Shifokorga yo‘naltirish: Qandli diabet bo‘lgan homilador ayollarni muntazam endokrinologga ko‘rsatish.

---

O‘RVI bilan og‘rigan ayollarda homiladorlikni olib borish:

1. Davolash:
- Xavfsiz antipiretiklar (paratsetamol), ko‘p suyuqlik ichish.
- Antibiotiklar faqat zarurat bo‘lganda shifokor tomonidan buyuriladi.
- Homiladorlikda dorilarni ehtiyotkorlik bilan qo‘llash (o‘z-o‘zidan davolanishdan saqlanish).

2. UASh taktikasi:
- Homilani kuzatish: UZT orqali homilaning rivojlanishini kuzatish va xavfli holatlarni erta aniqlash.
- Shifokorga yo‘naltirish: Agar infeksion jarayon kuchli yoki yuqori xavf bo‘lsa, mutaxassislar bilan maslahatlashish.

---

Siydik yo‘llari infeksiyasi kasalliklarida homiladorlikni olib borish:

1. Klinikasi: Siydik chiqarishda og‘riq, siydikda qon paydo bo‘lishi, qorin pastki qismida og‘riq.
2. Davolash: Homiladorlikda xavfsiz antibiotiklar buyuriladi (masalan, amoksitsillin, nitrofurantoin).
3. UASh taktikasi:
- Siydik tahlili: Infeksiyani aniqlash uchun muntazam siydik tahlili o‘tkazish.
- Kuzatish: Infeksiyaning qaytalanishini oldini olish uchun profilaktik choralar ko‘rish (suyuqlik ko‘p ichish, gigienaga rioya qilish).

---

OIV/OITS tashxisi qo‘yilgan ayollarda homiladorlikni olib borish:

1. Antiretrovirus terapiya: Virus yukini kamaytirish uchun maxsus dorilar (ART) buyuriladi.

NJYMOK (Normadan Jo‘shib ketgan muddatli oldingi ketish) da UASh (Umumiy Amaliyot Shifokori) taktikasi:

1. Tashxis qo‘yish: NJYMOKga sabab bo‘lgan omillarni aniqlash (masalan, yo‘ldoshning muddatidan oldin ajralishi, infektsiyalar, bachadon tonusining oshishi).
2. Homilaning ahvolini kuzatish: Bachadon qisqarishlari va homilaning yurak urishi kuzatiladi. Zarur bo‘lsa, UZT o‘tkaziladi.
3. Davolash va yo‘naltirish: Homilaning holati va ona salomatligiga qarab, akusher-ginekologga yoki ixtisoslashgan tug‘ruqxonaga yuboriladi. Agar favqulodda holat bo‘lsa, tug‘ruqni tezlashtirish uchun zarur choralar ko‘riladi.
4. Og‘riqni kamaytirish: Uterotonik dori vositalarini qo‘llash va bachadon tonusini nazorat qilish.
5. Infuzion terapiya: Homilador ayolning qon bosimi va suyuqlik balansini tiklash uchun infuzion terapiya.

---

Homiladorlik va tug‘ruq davrida gipertenziv buzilishlar klassifikatsiyasi:

1. Homiladorlikdan oldingi gipertenziya (kronik gipertenziya): Homiladorlik boshlanishidan oldin mavjud bo‘lgan yoki homiladorlikning 20-haftasidan oldin paydo bo‘lgan gipertenziya.

2. Gestatsion gipertenziya: Homiladorlikning 20-haftasidan keyin qon bosimining oshishi, lekin oqsillar siydikda topilmagan bo‘lsa.

3. Preeklampsiya: Homiladorlikning 20-haftasidan keyin gipertenziya va proteinuriya (oqsil siydikda).

4. Eklampsiya: Preeklampsiya fonida qaltis tutqanoqlar bilan tavsiflanadi.

5. HELLP sindromi: Preeklampsiyaning og‘ir shakli bo‘lib, gemoliz (qon hujayralarining yemirilishi), jigar fermentlarining ko‘tarilishi va trombotsitopeniya bilan namoyon bo‘ladi.

---

Preeklampsiya klinikasi, diagnostikasi va davolash, UASh taktikasi:

1. Klinikasi:
- Qon bosimi 140/90 mmHg dan yuqori.
- Proteinuriya (siydikda 0,3 g dan ortiq oqsil topilishi).
- Bosh og‘rig‘i, ko‘z oldida chiroqchalar ko‘rish, ko‘ngil aynishi, qusish.
- Qo‘l-oyoq shishlari (o‘ta og‘ir holatlarda).
- Jigar og‘rig‘i (epigastriyadagi og‘riq).

2. Diagnostikasi:
- Arterial bosimni o‘lchash.
- Siydik tahlili (oqsil miqdorini aniqlash).
- Qon tahlillari (trombotsitlar soni, jigar fermentlari).

3. Davolash:
- Antigipertenziv terapiya (labetalol, metildopa).
- Magnizium sulfat bilan konvulsiyaga qarshi davolash.
- Tibbiy nazorat ostida homiladorlik davom etadi yoki tug‘ruq chaqiriladi.

4. UASh taktikasi:
- Homilador ayolning qon bosimi va proteinuriyasini muntazam kuzatish.
- Ayolni akusher-ginekolog yoki kasalxonaga yuborish (agar belgilar jiddiy bo‘lsa).
- Suyuqlik balansini va qon bosimini tiklash uchun infuzion terapiya.
- Homila va ona xavfsizligini ta’minlash uchun tezkor yordam ko‘rsatish.

---

Eklampsiya asoratlari va UASh taktikasi:

1. Asoratlari:
- Bachadon ajralishi va qon ketish.
- Nafas olish va yurak-qon tomir tizimi buzilishi.
- Miya qon aylanishining buzilishi va qon quyilish.
- Buyrak yetishmovchiligi.

2. UASh taktikasi:
- Tezkor ravishda tibbiy yordam ko‘rsatish va ayolni shoshilinch kasalxonaga yuborish.
- Magnizium sulfat bilan qaltirashni nazorat qilish.
- Qon bosimini tushirish uchun dori-darmonlar buyurish.
- Tezkor tug‘ruqni chaqirish (zarurat bo‘lsa, kesarcha tug‘ruq).

---

HELLP sindromi:

1. Klinikasi:
- Qon hujayralarining gemolizi (qonning parchalanishi).
- Jigar fermentlarining oshishi (AST, ALT).
- Trombotsitlar sonining kamayishi (trombotsitopeniya).
- Epigastral og‘riq, ko‘ngil aynishi, qusish.

2. Birinchi yordam:
- Tezda shifokorga murojaat qilish va kasalxonaga yotqizish.
- Trombotsitlar darajasini tiklash va qon ivishini nazorat qilish uchun infuzion terapiya.
- Jigar faoliyatini tiklashga yordam beruvchi dori-darmonlar.
- Tug‘ruqni tezlashtirish (zarurat bo‘lsa, kesarcha tug‘ruq).