Yosh kitobxon roʻyxati – 2025

​​#kun_tarixi

🗓3-fevral – Oʻzbekiston xalq yozuvchisi Togʻay Murod (1948-2003) tavallud topgan kun.

📌1948-yil 3-fevralda Surxondaryo viloyati Oltinsoy tumani Xoʻjasoat qishlogʻida tugʻilgan.

📌Asl ism-sharifi – Mengnorov Togʻaymurod.

📌Qishlogʻidagi 43-maktabni bitirgach (1966), Toshkent Davlat universiteti (hozirgi OʻzMU)ning jurnalistika fakultetida oʻqigan (1966-1972).

📌U respublika radiosida muharrir (1972-1976), „Oʻzbekiston fizkulturachisi“ gazetasida tarjimon (1976-1978), „Fan va turmush“ jurnalida boʻlim muharriri (1982-1984) boʻlgan.

📌1985-1987-yillarda Moskvadagi Oliy adabiyot institutida oʻqigan.

📌Qissalari: „Yulduzlar mangu yonadi“ (1976), „Ot kishnagan oqshom“ (1979), „Oydinda yurgan odamlar“ (1980), „Momo Yer qoʻshigʻi“ (1985).

📌Romanlari: „Otamdan qolgan dalalar“ (1993), „Bu dunyoda oʻlib boʻlmaydi“ (2001).

📌Adib Jek Londonning „Boyning qizi“ dramasi va hikoyalarini, E. Seton Tompsonning „Yovvoyi yoʻrgʻa“ qissasini oʻzbek tiliga tarjima qilgan.

📌Eʼtirofi: 1994-yilda „Otamdan qolgan dalalar“ romani uchun Abdulla Qodiriy nomida davlat mukofoti, 1999-yilda Oʻzbekiston xalq yozuvchisi unvoni bilan taqdirlangan. 1998-yili „Otamdan qolgan dalalar“ asari asosida film suratga olingan.

📌2003-yil 27-mayda Toshkent shahrida vafot etgan.


@yosh_kitobxon_kitoblari

​​#kun_tarixi

🗓2-fevral – mashhur irland yozuvchisi, shoir va jurnalist, adabiy modernizm namoyondasi Jeyms Joys (1882-1941) tugʻilgan kun.

📌1882-yil 2-fevralda Irlandiya poytaxti Dublin shahrining Ratgar tumanida tugʻilgan.

📌Toʻliq ismi: Jeyms Ogastin Aloishes Joys.

📌1902-yilda Dublin universitetini tamomlagan.

📌Joys Avstriya-Vengriya imperiyasining Triest shahrida oʻzining „ Kamera musiqasi“ sheʼrlar kitobini va „Dublinliklar“ hikoyalar toʻplamini nashr ettirgan.

📌„Dublinliklar“ asari Jeyms Joysning oʻn beshta qisqa hikoyalardan iborat toʻplami boʻlib, birinchi marta 1914-yilda nashr etilgan.

📌Ilk romani – „Musavvirning yoshlikdagi shamoyili“ (1916) boʻlib, asar familiyasi yunon mifologiyasining eng zoʻr meʼmoriga ishora qiluvchi yosh Stiven Dedalusning diniy va intellektual uygʻonishini aks ettiradi.

📌 Yozuvchiga eng katta shuhrat keltirgan asar – „Uliss“ romani boʻlib, 1922-yili „Shakespeare and Company“ nashriyotida chop etilgan. Original nashrda asarning hajmi – 732 bet.

📌1939-yili „Finnegancha maʼraka“ romani chop etilgan.

📌Joysning asarlari oʻz tuzilishi bilan anʼanaviy romanlardan farqlanadi, ular nutq shakllari va hikoya qilish usuli muntazam oʻzgarib turishi, afsonalar va tarixiy voqealarga murojaat qilinishi bilan oʻziga xosdir.

📌Ikkinchi jahon urushi paytida Fransiya Germaniya tomonidan ishgʻol qilingach (1940), Joys Syurixga koʻchib oʻtgan.

📌Jeyms Joys 1941-yil 13-yanvarda Shveytsariyaning Syurix shahrida vafot etgan.

📌„Uliss“ asari „Uliss sarguzashtlari“ nomi ostida oʻzbek tiliga rus tilidan Ibrohim Gʻafurov tomonidan tarjima qilingan. Roman oʻzbek tilida ilk marotaba Toshkent shahrida 2013-yil „Oʻzbekiston“ nashriyotida chop etilgan.

📌„Musavvirning yoshlikdagi shamoyili“ romanini esa Ahmad Otaboy oʻzbek tiliga oʻgirgan.


@yosh_kitobxon_kitoblari

​​#kun_tarixi

🗓1-fevral – rus va sovet yozuvchisi, publitsist va adabiy tanqidchi Yevgeniy Ivanovich Zamyatin (1884-1937) tugʻilgan kun.

📌1884-yil 1-fevralda Rossiyaning Tambov guberniyasi Lebedyan shahrida ruhoniy oilasida tugʻilgan.

📌1902-yili Voronej gimnaziyasini oltin medal bilan bitirgan. Keyinchalik Peterburg politexnika institutining kemasozlik fakultetida tahsil olgan.

📌1905-yilda Rossiya sotsial-demokratik ishchi partiyasi (RSDRP) ning bolsheviklar fraksiyasiga qoʻshilgan. Shu yiliyoq Zamyatin inqilobiy faoliyati uchun hibsga olingan, ammo onasining tez orada ozod qilingan.

📌1908-yilda Zamyatin institutni tugatdi va o'zining birinchi hikoyasi „Yolg'iz“ (1908, Obrazovanie jurnali) ni yozdi.

📌1916-yil mart oyida Zamyatin tajribali muhandis sifatida Nyukasl, Sanderlend va Glazgo kemasozlik zavodlarida muzyorar kemalar qurish uchun yuborildi.

📌1920-yilda Zamyatin distopiya janrining gullab-yashnashining boshlanishi boʻlgan „Biz“ romanini yozgan. Asarda shaxs ustidan qatʼiy totalitar nazorat oʻrnatgan tuzumni tasvirlagan, urush kommunizmi davrining rivojlanishi va kelajagi haqidagi gʻoyalarni ifodalagan.

📌„Biz“ asari sovet hukumati tomonidan taqiqlangan va 1922-yili adibning oʻzi ham hibsga olingan, ammo doʻstlarining saʼy-harakatlari bilan qamoqdan chiqarilgan.

📌„Biz“ romani 1925-yili Nyu-Yorkda ingliz tilida, keyinchalik chex (1927) va fransuz (1929) tillarida chop etilgan.

📌Sovet hukumati bosimi ostida 1931-yilda Rossiyani butunlay tark etishga majbur boʻlgan. Riga, Berlin va Parij shaharlarida yashagan.

📌1934-yil iyun oyida oʻz iltimosiga koʻra Stalinning roziligi bilan yangi tashkil etilgan Sovet Yozuvchilar uyushmasiga qabul qilindi. U umrining oxirigacha sovet fuqaroligini saqlab qoldi.

📌Asarlari: "Uyezdnoy" (qissa,
1913), "Ajdar", "Fop", "Iks", "Gunohkorlar hamrohi", "Mamay", "Attila" (tarixiy tragediya),"Tangri qamchisi".

📌1937-yil 10-martda Parijda vafot etgan. Tye qabristoniga dafn etilgan.

📌Zamyatinning „Biz“ asari Jorj Oruellning „1984“ va Oldos Xakslining „Ajib yangi dunyo“ antiutopiya asarlari yaratilishiga taʼsir koʻrsatgan.


@yosh_kitobxon_kitoblari