To‘g‘ri yozamiz — mutaxassis blogi (lotin)

«Unday emas, bunday bo‘ladi. Sizlar adashyapsizlar!»

Ijtimoiy psixologiyada Danning-Kryuger effekti degan tushuncha bor. Bu nima degani?

— Biror sohada yetarlicha malakaga ega bo‘lmagan odamda o‘ziga bo‘lgan ishonch juda yuqori bo‘lishini kuzatganmisiz? Bunaqa odam o‘zini professional, tajribali mutaxassis deb hisoblaydi. Qobiliyatlarini yuksak baholagani bois qilayotgan xatolarini ko‘ra olmaydi, boshqalarning gaplarini inkor qiladi.

— O‘z ishining haqiqiy ustasi bo‘la turib, qobiliyatlarini yetarlicha baholamaydigan, ishonchsizlikdan aziyat chekadigan odamlarni ham uchratgan bo‘lsangiz kerak.

Mana shu hodisa Danning-Kryuger effekti deyiladi. Soddaroq tushuntirsak, bilimi oz bo‘lgan odam o‘ziga katta baho beradi, bilimi yuz chandon ko‘p odam esa o‘zini yerga uradi.

Qiziq jihati, bilimsizning o‘ziga bo‘lgan ishonchi manmanlikdan emas, ko‘proq bilimsizligini bilmasligi tufayli bo‘ladi. Bilimli odamning o‘zini yerga urishi esa kamtarlikdan emas, shunchaki o‘ziga to‘g‘ri baho bera olmasligidan bo‘ladi.

Danning-Kryuger effekti degan tushuncha yaqindagina — 1999 yilda ilgari surilgan bo‘lsa-da, bu haqda odamlar ming yillar avval ham fikr yuritgan. Keling, Suqrotning bir gapini eslaymiz:
— Men hech narsani bilmasligimni bilaman, ammo boshqalar shuni ham bilmaydi!

Bu yerda "hech narsani bilmaslik" deb majoziy ma’noda aytilgan. Ushbu iqtibosdan bir nechta xulosalar olish mumkin:
— bilimsizlik o‘z-o‘zidan ayb emas, chunki inson bilib tug‘ilmaydi, hayoti davomida bilib boradi;
— bilimsizligini bilmaslik va tan olmaslik — ayb;
— bilmasligini bilish odamni boshqalardan ustun qiladi.
_____

Nima qilish kerak?

Birinchi toifadagi odamda o‘ziga bo‘lgan ishonch shu qadar yuqoriki, hatto xatolarini ham yutuqdek qabul qiladi.

Agar siz shunday odamga yo‘liqsangiz, u bilan ortiqcha bahslashmang, foydasi yo‘q. Yagona yechim — u qaysi sohada o‘zini mutaxassis deb bilsa, uni o‘sha sohaning haqiqiy mutaxassislari davrasiga tushirib qo‘yish. Haqiqiy mutaxassislar qanday bo‘lishi kerakligini u o‘z ko‘zlari bilan ko‘rsagina uning shira bosgan ko‘zlari ochiladi, oyog‘i qaytib yerga tegadi, o‘ziga bo‘lgan ortiqcha ishonchi me’yorga keladi.

Agar ikkinchi toifadagi insonga yo‘liqsangiz, shunchaki unga:
— u bilgan narsalarni hamma ham bilavermasligini,
— u qilgan ishni hamma ham qila olmasligini,
— u oson deb o‘ylagan narsalar oddiy odamlar uchun oson emasligini tushuntirish kerak.

@xatoliklar
@xatoliklar_lotin

Muallifdan

Kecha o‘zbek tili kuni edi, ammo kanalga hech narsa joylamadim. Vaqtim yoki kontent yo‘qligi uchun emas, shunchaki boshqalarni tomosha qilgim keldi.

Davlat idoralaridan tortib ko‘cha b/vlogerlarigacha — hamma o‘zbek tili haqida qayg‘urishini bildirdi. Ammo deyarli hech biri amalda buni ko‘rsatib berolmadi. Tabiiyki, bugun til masalasi esdan chiqarildi.

Til haqida faqat bir kun gapirilmaydi. Shuning uchun men shunchaki sukut saqladim.

@xatoliklar
@xatoliklar_lotin

Kopirayting kursiga qabul yopilyapti. Ertaga o‘quvchilarga birinchi dars taqdim etiladi. Bu safar to‘lov borasida ancha yengilliklar berildi. Ko‘pchilik foydalanib qoldi.

Qolganlarni 2-3 oydan so‘ng, keyingi qabulda kutib qolamiz.

@Copywriting_Support

O‘zbekiston ekologik partiyasi — bu nom to‘g‘rimi?

Xato bo‘lsa, to‘g‘rilanglar, lekin partiya nomidagi "ekologik" sifati partiyaning turini bildiryapti. Xuddi demokratik partiya, konservativ partiya, siyosiy partiya degandek.

Ammo, menimcha, so‘z o‘laroq partiyaning yo‘nalishini, qaysi muammolarga e’tibor qaratishini bildirayotgani yo‘q.

Soddaroq aytsak, "ekologik" — sifat:
— qanday partiya?
— ekologik partiya.

Aslida, ekologik muammo/masala, ekologik nazorat, ekologik xavfsizlik, ekologik dunyoqarash bo‘lishi mumkin, ammo ekologik partiya emas.

Bu rus tilidan kalka usulida tarjima qilishning natijasi bo‘lsa kerak: ekologicheskaya partiya

Qanday bo‘lishi kerak?
Ekologiya partiyasi
Ekologiya masalalari partiyasi
Ekologik masalalar partiyasi

@xatoliklar
@xatoliklar_lotin

Qabulni yopyapmiz

Eslatma: 2 kunda kursga qabul to‘liq yopiladi va darslar boshlanadi. Ulgurmay qolganlar darslardan qolib ketadi.

Ulgurish uchun: @Copywriting_Support