Noqonuniy tamaki mahsulotlari savdosi O‘zbekiston uchun dolzarb bo‘lib, mamlakat iqtisodiyoti va fuqarolar salomatligi uchun salbiy ta'sir ko‘rsatadi.
Qonuniy taomillarni chetlab o‘tgan holda ishlab chiqarilgan yoki mamlakatga olib kirilgan kontrabanda mahsuloti soliq to‘lashdan qochishgina emas, sifat nazorati mavjud emasligi sababli, iste'molchilar uchun ham jiddiy
tahdiddir.
O‘zbekistondagi noqonuniy tamaki bozori statistikasi (2024-yil):
• Noqonuniy tamaki umumiy ulushi: 12,4%.
Eng muammoli hududlar:
• Namangan viloyati: 38,8%
• Farg‘ona viloyati: 24,7%
• Jizzax viloyati: 18,2%
O‘rtacha darajali hududlar:
* Navoiy viloyati: 12,8%
* Andijon viloyati: 11,2%
* Qashqadaryo viloyati: 9,7%
Nisbatan past darajali hududlar:
* Toshkent: 9,5%
* Toshkent viloyati: 7,6%
Byudjet yo‘qotishlari: 500 milliard so‘m.
Farg‘ona vodiysi, ayniqsa Namangan va Farg‘ona viloyati noqonuniy tamaki savdosi epitsentri sanaladi. Jizzax viloyati ham kontrabandaning yuqori darajasini namoyish etmoqda.
Noqonuniy tamaki bozoriga qarshi kurashish birgalikdagi sa'y-harakatlarni talab qiladi. Davlat nazorat va huquqni himoya qilish choralarini kuchaytirishi lozim. Har bir fuqaro noqonuniy mahsulotdan voz kechib va uning sotilishi haqida xabar berib, o‘z hissasini qo‘shishi mumkin. Faol fuqarolik pozitsiyasi – bu muammoni yengib o‘tish va mamlakat iqtisodiy farovonligini ta'minlashning kalitidir.
