Tibbiyot haqida

💸 Ajoyib va manfaatli taklif bor!

💰 Telegramda o'tirib pul ishlamoqchi bo'lganlar bo'lsa lichkamga yozishlari mumkin!

📌 Faqatgina tibbiyot soxasida ishlaydigan xodimlar uchun 📌

📞 Aloqa uchun: @tibbiyot_admin

Ish kunlaringiz dushanbadan shanbaga qadar bo'lsa, 10-mart kuni ishga kelasiz!

Aksincha, ish kunlaringiz dushanbadan jumaga qadar bo'lsa ketma ket 3 kun 8-9-10 mart kunlari dam olish kuni xisoblanadi.

Dushanba bizga ish kuni xisoblanadi!

@tibbiyot_haqida

Xulosa:
Emlash turlari va texnikasi kasalliklarning oldini olishda muhim ahamiyatga ega. To‘g‘ri texnikaga rioya qilish va ehtiyot choralarini ko‘rish vaksinaning samaradorligini oshiradi va nojo‘ya reaktsiyalar xavfini kamaytiradi. Har bir emlash jarayoni bemorning xavfsizligini ta'minlash uchun gigiyena va protokollarga muvofiq amalga oshirilishi lozim.

Yana ham ko'proq ma'lumotlar
@tibbiyot_haqida kanaldia

#hamshiralik #ikkinchi
130-Savol: Emlash turlari va texnikasini aytib bering.

Emlash – yuqumli kasalliklarning oldini olish uchun inson organizmiga maxsus tayyorlangan vaksinalarni yuborish jarayonidir. Vaksinalar organizmda immunitetni shakllantirib, kelajakda o‘sha kasallik bilan zararlanishdan himoya qiladi.

Emlashning turlari:
1. Profilaktik emlash:
• Maqsadi: Kasalliklarning oldini olish.
• Misollar:
o BCG (silga qarshi), qizamiq, bo‘g‘ma, gripp, gepatit B, COVID-19 vaksinasi.
2. Epidemik ko‘rsatmalar bo‘yicha emlash:
• Maqsadi: Epidemiya xavfi bo‘lgan hududlarda kasallik tarqalishining oldini olish.
• Misollar:
o Vabo, o‘lat, quturish, menengokokkli infeksiyalarga qarshi emlash.
3. Favqulodda emlash:
• Maqsadi: Favqulodda holatlarda (jarohatlar, hayvon chaqishi, infeksiya tahdidi) darhol immunitetni shakllantirish.
• Misollar:
o Quturishga qarshi emlash, tetanusga qarshi vaksinatsiya.
4. Rivojlanayotgan mamlakatlarda majburiy emlash:
• Bolalarni kasalliklardan himoya qilish uchun milliy emlash kalendariga muvofiq amalga oshiriladi.

Emlash texnikasi:
Vaksinalarni qo‘llash texnikasi in’ektsiya turi, vaksinani yuborish yo‘li va joyiga bog‘liq. Quyida emlash texnikalari keltirilgan:

1. Teri orasiga (intradermal) emlash:
• Qo‘llanilishi: BCG vaksinasida (silga qarshi).
• Texnika:
1. Joy: Chap yelkaning yuqori uchida teri osti sohasida.
2. Jarayon:
- Terini antiseptik bilan ishlov berish.
- Maxsus shprits va ingichka igna yordamida vaksinani teri orasiga yuborish (0,1 ml).
- Teri yuzasida "limon po‘sti" ko‘rinishida ko‘tarilish bo‘ladi.
3. Xususiyat:
- Sekin va aniq yuboriladi.

2. Mushak orasiga (intramuskulyar) emlash:
• Qo‘llanilishi: Gepatit B, gripp, COVID-19 vaksinasi.
• Texnika:
1. Joy:
- Kichik bolalar uchun: Oyoqning yuqori yon sohasi (anterior lateral qism).
- Kattalar uchun: Yelkaning deltoid mushagi.
2. Jarayon:
- Terini antiseptik bilan ishlov berish.
- Mushak sohasiga 90 daraja burchak ostida ignani kiritish.
- Vaksinani asta-sekin yuborish.
3. Xususiyat:
- Mushak ichiga yuboriladigan vaksinalar tez so‘riladi.

3. Teri ostiga (subkutan) emlash:
• Qo‘llanilishi: Qizamiq, epidemik parotit (tepki), qizilcha.
• Texnika:
1. Joy:
- Yelka yoki kurak osti sohasida.
2. Jarayon:
- Terini antiseptik bilan ishlov berish.
- 45 daraja burchak ostida ignani teri ostiga kiritish.
- Vaksinani sekin yuborish.
3. Xususiyat:
- Teri osti sohasida vaksinalar sekinroq so‘riladi.

4. Og‘iz orqali (oral) emlash:
• Qo‘llanilishi: Poliomyelitga qarshi (OPV).
• Texnika:
1. Jarayon:
- Vaksina maxsus tomchilar shaklida og‘iz orqali yuboriladi.
- Og‘iz ichida bekor qilinmasligi uchun chaqaloqni 30 daqiqadan oldin emizmaslik yoki ovqat bermaslik tavsiya etiladi.
2. Xususiyat:
- Jarayon oson va og‘riqsiz.

5. Burun orqali (intranazal) emlash:
• Qo‘llanilishi: Gripp yoki boshqa respirator kasalliklarga qarshi.
• Texnika:
1. Jarayon:
- Vaksina spreyi yoki tomchi shaklida burun orqali yuboriladi.
2. Xususiyat:
- Og‘riqsiz va qulay.

Emlash jarayonida ehtiyot choralari:
1. Antiseptik qoidalarga rioya qilish:
o Qo‘l gigiyenasi, shprits va ignalarning sterilligi.
2. Bemorning holatini baholash:
o Emlashdan oldin bemorning holati va allergik reaktsiyalarga moyilligini aniqlash.
3. To‘g‘ri texnikani qo‘llash:
o Har bir vaksinani to‘g‘ri yo‘l bilan va kerakli joyga yuborish.
4. Nojo‘ya reaktsiyalarni kuzatish:
o Emlashdan so‘ng 30 daqiqa davomida bemorni kuzatish.
o Allergik reaktsiya (anafilaksiya) yuzaga kelganda darhol yordam ko‘rsatish.

Nojo‘ya reaktsiyalar va ularga javob:
1. Yengil reaktsiyalar:
o Haroratning ko‘tarilishi, emlangan joyda shish va og‘riq.
o Davolash: Paratsetamol yoki yallig‘lanishga qarshi dorilar.
2. Og‘ir reaktsiyalar:
o Anafilaksiya, qattiq allergik reaktsiya.
o Davolash: Adrenalin, kislorod va shifokor chaqirish.

#hamshiralik #ikkinchi
129-Savol: Hayotiy muhim ko`rsatkichlarni sanab bering.

Hayotiy muhim ko‘rsatkichlar – bu insonning asosiy fiziologik holatini baholash uchun ishlatiladigan ko‘rsatkichlar bo‘lib, ular sog‘liqni saqlashda bemorning umumiy holatini tezkor aniqlashga yordam beradi. Ushbu ko‘rsatkichlar bemorning hayotiy funktsiyalarini monitoring qilishda va kasalliklarni tashxislashda muhim ahamiyatga ega.

Asosiy hayotiy muhim ko‘rsatkichlar:
1. Tana harorati
• Norma: 36.1°C – 37.2°C.
• O‘lchash joylari:
o Qorinda (rektal).
o Qo‘ltiq ostida (aksillyar).
o Og‘iz bo‘shlig‘ida (oral).
o Quloqda yoki peshonada (infraqizil termometr yordamida).
• Ahamiyati:
o Tana haroratining ko‘tarilishi (gipertermiya) infektsiya yoki yallig‘lanish belgisi.
o Tana haroratining tushishi (gipotermiya) hipotermiya yoki shok holatining belgisidir.

2. Yurak urish tezligi (puls)
• Norma:
o Kattalarda: 60–100 zarba/minut.
o Bolalarda: Yoshga qarab o‘zgaradi (100–120 zarba/minut chaqaloqlarda).
• O‘lchash joylari:
o Bilak (radiyal arteriya).
o Bo‘yinda (karotis arteriya).
o Oyoq sohasida (femoral arteriya).
• Ahamiyati:
o Yurak urishi tezlashishi (taxikardiya) stress, infeksiya yoki yurak kasalliklarining belgisi bo‘lishi mumkin.
o Yurak urishi sekinlashishi (bradikardiya) gipotiroidizm yoki yurakning elektr o'tkazuvchanligi buzilishining belgisi.

3. Arterial qon bosimi
• Norma: 120/80 mm Hg (kattalarda).
• Tartib:
o Sistolik bosim: Yurak qisqarishida bosim (yuqori ko‘rsatkich).
o Diastolik bosim: Yurak bo‘shashganida bosim (quyi ko‘rsatkich).
• O‘lchash usuli:
o Tonometr yordamida qo‘lda yoki avtomatik o‘lchash.
• Ahamiyati:
o Yuqori bosim (gipertoniya) yurak-qon tomir tizimi kasalliklariga ishora.
o Past bosim (gipotoniya) shok, suvsizlanish yoki qon yo‘qotish belgisi bo‘lishi mumkin.

4. Nafas olish tezligi
• Norma:
o Kattalarda: 12–20 nafas/minut.
o Bolalarda: Yoshga qarab 20–40 nafas/minut.
• Ahamiyati:
o Tez nafas olish (taxipnoe) infeksiya, yurak yoki o‘pkaga bog‘liq muammolar belgisi.
o Sekin nafas olish (bradipnoe) gipotermiya yoki shok belgisi bo‘lishi mumkin.

5. Qon kislorod bilan to‘yinishi (SpO₂)
• Norma: 95–100% (pulsoksimetr yordamida o‘lchanadi).
• Ahamiyati:
o Past kislorod darajasi (gipoksemiya) o‘pka yoki yurak faoliyati buzilishi belgisi bo‘lishi mumkin.
o Kislorod darajasi 90% dan past bo‘lsa, shoshilinch yordam talab qilinadi.

Qo‘shimcha ko‘rsatkichlar (zarur holatlarda):
6. Qand miqdori (glyukoza darajasi)
• Norma:
o 3.9–5.5 mmol/L (och qoringa).
• Ahamiyati:
o Qand miqdorining ko‘tarilishi (giperglikemiya) qandli diabet belgisi bo‘lishi mumkin.
o Qand miqdorining tushishi (gipoglikemiya) hayot uchun xavfli bo‘lishi mumkin.
7. Siydik chiqarish miqdori
• Norma: Sutkada 800–2000 ml.
• Ahamiyati:
o Kam siydik chiqarish (oliguriya) buyrak faoliyati buzilishining belgisi.
o Ko‘p siydik chiqarish (poliuriya) qandli diabet yoki surunkali buyrak kasalligi belgisidir.

Hayotiy muhim ko‘rsatkichlarni kuzatish tartibi:
1. O‘lchash vaqtini rejalashtirish: Hayotiy muhim ko‘rsatkichlar bemorning holatiga qarab har soatda, har kuni yoki kerak bo‘lganda kuzatiladi.
2. To‘g‘ri asbob-uskunalarni ishlatish: Tonometr, termometr, pulsoksimetr va boshqa uskunalar steril holatda va mos ravishda ishlatilishi kerak.
3. Ma’lumotlarni hujjatlashtirish: Har bir o‘lchash natijasi tibbiy kartaga qayd etiladi.

Xulosa:
Hayotiy muhim ko‘rsatkichlar bemorning umumiy holatini aniqlash va o‘z vaqtida zarur choralarni ko‘rishda muhimdir. Ushbu ko‘rsatkichlarni to‘g‘ri va tizimli kuzatish bemorning sog‘lig‘ini saqlashda va favqulodda holatlarda to‘g‘ri yordam ko‘rsatishda hal qiluvchi ahamiyatga ega.

Yana ham ko'proq ma'lumotlar
@tibbiyot_haqida kanaldia

#hamshiralik #ikkinchi
128-Savol: Desmurgiya tushunchasi nima?

Desmurgiya – bu jarrohlik va tibbiyotning bog‘lov usullari, yaralarni o‘rash, immobilizatsiya qilish va gigiyenik bog‘lov materiallarini qo‘llash texnikasini o‘rganuvchi bo‘limidir. Desmurgiya asosan shikastlanishlar, jarohatlar, yallig‘lanish jarayonlari va boshqa patologik holatlarda bemorlarning holatini yengillashtirish hamda davolashga qaratilgan.

Desmurgiyaning maqsadi:
1. Himoya qilish: Yarani tashqi ta’sirlardan (ifloslanish, mexanik zarar, infeksiya) himoya qilish.
2. Immobilizatsiya: Shikastlangan to‘qima yoki suyaklarni harakatsiz holatda saqlash.
3. Gemoragiya (qon ketishi)ni to‘xtatish: Qon ketishini vaqtincha yoki doimiy to‘xtatish.
4. Tuzatish: Deformatsiya va noto‘g‘ri holatlarning oldini olish yoki tiklash.
5. Gigiyena: Jarohat joyini toza saqlash va tiklanishni tezlashtirish.

Desmurgiyada qo‘llaniladigan vositalar:
1. Bog‘lov materiallari:
o Steril va steril bo‘lmagan dokalar.
o Elastik bandajlar.
o Paxta va g‘ovak bandajlar.
o Gips va plastik immobilizatsiya vositalari.
2. Maxsus vositalar:
o Shinalar (masalan, Kramer shinasi, pnevmatik shinalar).
o Tourniquet (arterial qon ketishini to‘xtatish uchun).
3. Yordamchi vositalar:
o Spirt, antiseptik eritmalar (masalan, xlorheksidin, furatsilin).
o Qaychi, pinset, steril qo‘lqoplar.

Desmurgiyaning asosiy yo‘nalishlari:
1. Himoya bog‘lovlari:
• Yarani tashqi ta’sirlardan va infeksiyadan himoya qilish uchun ishlatiladi.
• Misol: Steril dokali yoki yopishtiruvchi bog‘lovlar.
2. Qon to‘xtatuvchi bog‘lovlar:
• Qon ketishni vaqtincha yoki doimiy to‘xtatish uchun.
• Misol: Tourniquet yoki bosimli bog‘lovlar.
3. Immobilizatsion bog‘lovlar:
• Suyaklarning harakatsizligini ta’minlash yoki shikastlangan joyni qattiq holatda ushlab turish uchun.
• Misol: Gips bog‘lovlari, elastik bandajlar.
4. Korrektsion (tuzatuvchi) bog‘lovlar:
• Deformatsiyalarni tuzatish yoki noto‘g‘ri holatlarni tiklash uchun.
• Misol: Skoliozni davolash uchun maxsus bandajlar.
5. Funktsional bog‘lovlar:
• Bemorning harakatini qisman cheklash yoki harakatni osonlashtirish.
• Misol: Yarim qattiq yoki elastik shinavand bog‘lovlar.

Desmurgiyaning amaliy qo‘llanilishi:
1. Travmatologiya: Shikastlangan to‘qima va suyaklarni immobilizatsiya qilish.
2. Jarrohlik: Operatsiyadan keyingi yaralarni yopish va infeksiyadan himoya qilish.
3. Ginekologiya: Postoperatsion bog‘lovlarni qo‘llash.
4. Pediatriya: Bolalar jarohatlari yoki deformatsiyalarida gigiyenik va tuzatuvchi bog‘lovlarni ishlatish.
5. Sport tibbiyoti: Mushak-skelet tizimini himoya qilish va tiklash.

Xulosa:
Desmurgiya – tibbiy yordam ko‘rsatishning muhim yo‘nalishlaridan biri bo‘lib, u bog‘lov texnikasi va vositalarini o‘rganishni o‘z ichiga oladi. To‘g‘ri qo‘llangan bog‘lov yaralarning tezroq tuzalishiga, asoratlarning oldini olishga va bemorning holatini yaxshilashga yordam beradi. Desmurgiya tibbiyot xodimlarining malakasi va gigiyenik talablariga qat’iy rioya qilishni talab qiladi.

Yana ham ko'proq ma'lumotlar
@tibbiyot_haqida kanaldia

#hamshiralik #ikkinchi
127-Savol: Qon bosimini o`lchashni aytib bering.

Qon bosimini o‘lchash (arterial qon bosimi – AGB) muhim diagnostik jarayon bo‘lib, u qon aylanish tizimi holatini baholash uchun ishlatiladi. Quyida qon bosimini o‘lchashning standart texnikasi bosqichma-bosqich bayon etilgan:

1. Tayyorgarlik:
• Bemorni tayyorlash:
o Bemor kamida 5 daqiqa tinch holatda o‘tirgan bo‘lishi kerak.
o Qon bosimi o‘lchanadigan qo‘l bemorning yurak darajasida bo‘lishi kerak.
o Bemor qahva, choy ichmagan yoki chekmagan bo‘lishi kerak (o‘lchashdan 30 daqiqa oldin).
• Kerakli jihozlar:
o Mexanik yoki avtomatik sfigmomanometr (qon bosimi apparati).
o Fonendoskop (mexanik usul uchun).
• Qo‘lni tayyorlash:
o Qo‘lni qattiq kiyimlardan bo‘shating.
o O‘lchov manjeti (qopqog‘i) bilak ustidan 2–3 sm yuqoriga joylashtiriladi.

2. Mexanik qon bosimi o‘lchash texnikasi:
a. Manjetni o‘rnatish:
• Manjet bemorning qo‘lining yuqori qismiga, tirsak bo‘g‘imidan 2–3 sm yuqoriga joylashtiriladi.
• Manjetning quvurlari tirsak chuqurchasidagi arteriya ustida joylashtirilishi kerak.
b. Pulsni topish:
• Tirsak chuqurchasidagi arteriya qon tomirini toping.
c. Havoni pompalash:
• Pompa yordamida manjetga havo yuboring. Manjetdagi bosim taxminan 30 mm Hg ga, bemor pulsini yo‘qolgunicha ko‘tariladi.
d. Havoni sekin chiqarish:
• Havoni asta-sekin chiqarib, fonendoskop orqali braxial arteriya tovushlarini tinglang.
• Havoni chiqarish tezligi: 2-3 mm Hg/sek.
e. O‘lchov natijalarini qayd qilish:
• Sistolik bosim: Arteriyadan ilk pulsatsiya ovozi (Korotkovning birinchi tovushi) eshitilganda aniqlanadi.
• Diastolik bosim: Ovozni yo‘qolish nuqtasi (Korotkovning beshinchi tovushi) qayd qilinadi.

3. Avtomatik qon bosimi o‘lchash texnikasi:
• Avtomatik sfigmomanometrni bemorning bilagiga yoki bilag‘iga o‘rnatib, o‘lchash tugmasini bosing.
• Qurilma sistolik va diastolik bosimni avtomatik aniqlaydi va ekranda ko‘rsatadi.

4. O‘lchash qoidalari:
• Qon bosimi ikki qo‘lda o‘lchanishi kerak. Natijalar orasida farq bo‘lsa, yuqoriroq qiymat qayd qilinadi.
• O‘lchovni bir necha marta takrorlashda 1–2 daqiqa tanaffus qilish lozim.
• Agar bemor giper- yoki gipotoniyaga moyil bo‘lsa, qon bosimi o‘tirgan, yotgan va turgan holatda o‘lchanadi.

5. O‘lchov natijalarini baholash:
• Normal bosim: Sistolik 120 mm Hg gacha, diastolik 80 mm Hg gacha.
• Gipertoniya: Sistolik 140 mm Hg dan yuqori, diastolik 90 mm Hg dan yuqori.
• Gipotoniya: Sistolik 90 mm Hg dan past, diastolik 60 mm Hg dan past.

6. Asosiy xatolardan saqlanish:
• Notekis joylashgan manjet.
• Havoni tez chiqarish yoki juda tez pompalash.
• Qo‘lning yurak darajasidan baland yoki past joylashuvi.
• Bemorni o‘lchashdan oldin jismoniy faollikka yo‘l qo‘yish.

Eslatma: Mexanik o‘lchash ko‘proq aniqlik talab qiladi va tajribani talab etadi, avtomatik apparatlar esa qulay va tezkor hisoblanadi. O‘lchashda har doim yuqoridagi qoidalarni hisobga olish kerak.

Yana ham ko'proq ma'lumotlar
@tibbiyot_haqida kanaldia

#hamshiralik #ikkinchi
125-Savol: Aseptika turlarini sanab bering.

Aseptika – bu mikroorganizmlarning jarrohlik maydoniga, tibbiy asbob-uskunalarga, jarrohlik jarayonida qo‘llaniladigan materiallarga va bemorning tanasiga tushishining oldini olishga qaratilgan chora-tadbirlar majmuasidir. Aseptikaning asosiy maqsadi – infeksiyaning oldini olish va steril muhitni ta’minlash.

Aseptika turlari:
1. Mexanik aseptika:
• Tushunchasi:
o Mikrobial ifloslanishni mexanik yo‘l bilan olib tashlash.
• Qo‘llash sohalari:
o Tibbiy asbob-uskunalarni yuvish va tozalash.
o Bemorning terisini tozalash.
• Usullari:
o Steril cho‘tka, suv va maxsus yuvish vositalari yordamida jarrohlik joyini tozalash.
o Tozalovchi va antiseptik eritmalar bilan asboblarni yuving.

2. Fizik aseptika:
• Tushunchasi:
o Mikroorganizmlarni fizik ta’sir yordamida yo‘q qilish.
• Qo‘llash sohalari:
o Tibbiy asbob-uskunalarni sterilizatsiya qilish.
• Usullari:
o Issiqlik sterilizatsiyasi (qaynatish, avtoklavlash, quruq issiqlik).
o Nurlantirish (ultrabinafsha nurlar bilan dezinfeksiya).
o Filtrlash (havo va suyuqliklardan mikroblarni olib tashlash).

3. Kimyoviy aseptika:
• Tushunchasi:
o Kimyoviy moddalar yordamida mikroblarni yo‘q qilish yoki ularning ko‘payishini to‘xtatish.
• Qo‘llash sohalari:
o Teri va jarrohlik maydonini antiseptik bilan ishlov berish.
o Asbob-uskunalarni kimyoviy moddalar yordamida sterilizatsiya qilish.
• Usullari:
o Antiseptik eritmalar (masalan, xlorheksidin, spirt, yod) qo‘llash.
o Dezinfeksiya qilish uchun maxsus vositalar (masalan, formalin, gidroperit).

4. Biologik aseptika:
• Tushunchasi:
o Biologik usullar orqali mikroorganizmlarning rivojlanishini cheklash yoki yo‘q qilish.
• Qo‘llash sohalari:
o Maxsus biologik preparatlar bilan ishlashda.
• Usullari:
o Bakteriofaglar (mikroblarni yo‘q qiluvchi viruslar) yordamida infeksiyalarni oldini olish yoki davolash.
o Antibiotiklarni qo‘llash.

Aseptika usullari bo‘yicha qisqacha tavsif:
Mexanik Usullari : Cho‘tka, suv va antiseptik vositalar bilan tozalash.
Qo‘llanilishi: Asboblarni, terini tozalash va jarrohlik joyini tayyorlash.

Fizik
Usullari : Avtoklav, ultrabinafsha nurlar, quruq issiqlik, qaynatish, filtrlash.
Qo‘llanilishi: Asbob-uskunalarni sterilizatsiya qilish, havo va suyuqliklarni tozalash.

Kimyoviy
Usullari: Antiseptik eritmalar (spirt, xlorheksidin, formalin).
Qo‘llanilishi: Asboblar, teri, jarrohlik materiallariga ishlov berish.

Biologik
Usullari : Bakteriofaglar, antibiotiklar
Qo‘llanilishi: Mikroorganizmlar ko‘payishini oldini olish va yuqumli kasalliklarni davolash

Aseptika tamoyillari:
1. Sterillikka rioya qilish:
o Tibbiy asboblar, bog‘lov materiallari va jarrohlik joyini steril holatda saqlash.
2. Infeksiyalarning oldini olish:
o Mikroblarning tarqalishiga yo‘l qo‘ymaslik uchun sanitariya va gigiyena qoidalariga rioya qilish.
3. Xodimlar gigiyenasi:
o Jarrohlik jarayonlarida qatnashuvchi xodimlarning shaxsiy gigiyenasi va maxsus kiyimlari steril bo‘lishi.
4. Toza muhitni ta’minlash:
o Amaliyot o‘tkaziladigan xonani doimiy tozalash va dezinfeksiyalash.

Xulosa:
Aseptika turlari infeksiyaning oldini olishda bir-birini to‘ldiruvchi chora-tadbirlarni o‘z ichiga oladi. To‘g‘ri va tizimli ravishda aseptika choralariga rioya qilish jarrohlik amaliyotlari va tibbiy muolajalarning xavfsizligini oshiradi va bemorlarning salomatligini himoya qiladi. Har bir muassasada aseptika qoidalariga rioya qilish uchun standart protokollar ishlab chiqilgan bo‘lishi zarur.

Yana ham ko'proq ma'lumotlar
@tibbiyot_haqida kanaldia

#hamshiralik #ikkinchi
123-Savol: Ko‘z va quloqga dori tomizish texnikasini aytib bering.

Ko‘z va quloqqa dori tomizish texnikasi gigiyenik qoidalarga qat’iy rioya qilgan holda amalga oshirilishi kerak, chunki bu joylar infeksiya yuqishi yoki boshqa asoratlarning rivojlanishiga moyil. Quyida ko‘z va quloqqa dori tomizishning to‘g‘ri texnikasi keltirilgan.

1. Ko‘zga dori tomizish texnikasi
Tayyorgarlik:
1. Qo‘llarni sovun bilan yuvish yoki antiseptik bilan ishlov berish.
2. Kerakli vositalarni tayyorlash:
o Ko‘z uchun dori (tomchi yoki malham).
o Toza doka yoki salfetka.
3. Bemorni qulay holatda o‘tqazish yoki yotqizish.

Amalga oshirish:
1. Ko‘z qopqog‘ini ochish:
o Bir qo‘lning bosh va ko‘rsatkich barmoqlari bilan pastki qovoqni muloyimlik bilan pastga tortib, ko‘z qopchasini oching.
2. Dorini tomizish:
o Pipetkani yoki tomchi idishini ko‘zdan 1–2 sm masofada ushlab turing.
o Dori tomchisini to‘g‘ridan-to‘g‘ri ko‘z qopchasiga tomizing, lekin ko‘zning o‘ziga tegmang.
3. Ko‘zning yopilishi:
o Ko‘zni muloyimlik bilan yoping, lekin siqib yopmang.
o Dori yaxshiroq so‘rilishi uchun ko‘zning ichki burchagiga barmoq bilan bir necha soniya bosib turing.
4. Ortib qolgan dorini artish:
o Toza salfetka yoki dokadan foydalanib, ko‘z atrofidagi ortiqcha suyuqlikni artib tashlang.
E’tibor berish kerak:
• Har bir ko‘z uchun alohida pipetka yoki doka ishlatilishi lozim.
• Dorini tomizishda pipetka yoki tomchi idishi ko‘zga yoki kiprikka tegmasligi kerak.

2. Quloqqa dori tomizish texnikasi
Tayyorgarlik:
1. Qo‘llarni sovun bilan yuvish yoki antiseptik bilan ishlov berish.
2. Kerakli vositalarni tayyorlash:
o Quloq uchun dori (tomchi).
o Toza doka yoki paxta.
3. Bemorni yonboshlab yotqazish:
o Tomiziladigan quloq yuqorida bo‘lishi kerak.

Amalga oshirish:
1. Quloq kanalini ochish:
o Kattalarda: Quloqni yuqoriga va orqaga tortib, quloq kanalini to‘g‘rilang.
o Bolalarda: Quloqni pastga va orqaga torting (5 yoshdan kichik bolalarda).
2. Dorini tomizish:
o Pipetkani quloq kanalidan 1 sm masofada ushlab turing.
o Kerakli miqdorda dori tomizing (odatda shifokor belgilaydi).
3. Dori so‘rilishini ta’minlash:
o Bemorni 3–5 daqiqa davomida yotgan holatda qoldiring, dori quloq kanali ichida qolishi uchun.
4. Ortiqcha dorini artish:
o Ortib qolgan dorini toza doka yoki salfetka bilan artib tashlang.
E’tibor berish kerak:
• Dori iloji boricha tana haroratiga yaqin bo‘lishi kerak (25–30°C).
• Pipetka yoki tomchi idishi quloq ichiga tegmasligi kerak.
• Har bir quloq uchun alohida paxta yoki doka ishlatilishi lozim.

Gigiyena va xavfsizlik qoidalari:
1. Qo‘l gigiyenasi: Har bir amaliyotdan oldin va keyin qo‘llarni yaxshilab yuvish.
2. Sterillikka rioya qilish: Pipetka yoki dori idishining uchini tegizmaslik.
3. Dorining to‘g‘ri saqlanishi: Dori vositalarining saqlash sharoitlariga (harorat, yaroqlilik muddati) rioya qilish.
4. Shifokor ko‘rsatmalariga amal qilish: Dori miqdori va qo‘llash davomiyligini qat’iy kuzatish.

Xulosa:
Ko‘z va quloqqa dori tomizish texnikasi gigiyena va sterillik talablariga qat’iy rioya qilgan holda amalga oshirilishi zarur. To‘g‘ri texnikani qo‘llash dorining samaradorligini oshiradi va infeksiyalar yoki boshqa asoratlarning oldini oladi. Har qanday nojo‘ya reaksiya yuzaga kelganda darhol shifokorga murojaat qilish kerak.

Yana ham ko'proq ma'lumotlar
@tibbiyot_haqida kanalida