Shaxriyor Xaymurzayev’s diary

Kasb yoki yoʻnalishni almashtirishga qoʻrqmang

- Eng muhimi qalbdagi orzular amalga oshsin!

Bu yoʻnalishlardan hech birini qilmayman. Hozircha shuni toʻgʻri deb bildim. Marketing & business strategy. Research and development, product managmentni oʻzlashtirish niyatidaman.

Shu yoʻnalish menga ancha qiziq. Sababini yoritaman.

- Kichkinaligimdan biznes, tadbirkorlik yoʻnalishi qiziq. Ma’lum sabablarga koʻra risk qilish va uni boshlashga sharoit boʻlmagan.

- Zapusk, SMM mayda-chuyda progrevlar deb yuraversam potensialimni yutib ketadi.

- Menga innovatsiya katta loyihalarni tajribasi qiziq. Kerak boʻlsa katta development kompaniyalarga borishga tayyorman.

- Zapusk deydi, u deydi, progrev deydi. Hammasi safsatabozlik. Unga erishasiz, bunga erishasiz deb illyuziya yaratib qoʻyishyapti bozorda. Bu yaxshi emas. Brend oʻbroʻsi esa bir chekada yigʻlayapti.

Xullas shunaqa gaplar, hozircha shu qarordaman. Oʻzgarishi mumkin lekin osonlikcha emas!

A sizlarda nima gap? Bundo kommentlar yozmaysizlar🥲

Pozitsiyalash hamma yerda muhim

Oxirgi 3 oy ichida bunga yanada amin bo‘ldim. Atrofimda juda ko‘p kuchli ekspert va tadbirkorlar bor, lekin ularning har biri meni turli yo‘nalishlarda assotsiatsiya qiladi:

Marketing strategiya? – Shaxriyor bor…
Brend strategiya kerak? – Shaxriyorga beramiz.
SMM kerak? – Shaxriyor…
Zapusk va performance? – Shaxriyor sizda tajriba bor…
Shaxsiy brend qilish kerak? – Shaxriyor, sizda keyslar bor, strategiya kerak…

Xullas, kim nimaga muhtoj bo‘lsa, meni o‘sha sohada ish bitiradigan inson sifatida ko‘radi. Aslida, bu noto‘g‘ri emas – haqiqatdan ham har qanday sohada strategik fikrlashim bilan foyda bera olaman. Ammo shuncha yo‘nalishda harakat qilish natijasida bir narsani tushundim: bitta sohada mukammal bo‘lish yaxshiroq.

Bunga kelish sababi ham o‘zimda – har qanday sohada fikr bildiraveraman, yechim beraveraman. Bu yomon emas, lekin turli yo‘nalishlarda ishlash loyihalarni ham tarqoq qiladi, fokus bo‘lmaydi va natijada bir ishni eng zo‘r qilib bajara olmayman. Shuning uchun endi o‘zim uchun bozorda eng zo‘r, eng to‘g‘ri pozitsiyamni aniqlash bilan bandman. Balki buni bitta so‘z bilan “strateg” deb atash mumkin – chunki har qanday sohada men aynan strategik qismida yaxshi ishlayman.

So‘nggi ikki oy ichida esa AI’ni marketing jarayonlariga integratsiya qilishni o‘rganib, shu bo‘yicha promote qildim. Atigi Instagramda 200+ auditoriya bilan bo‘lishgan kontentim tufayli 15 dan ortiq kuchli ekspert va tadbirkorlar orasida bu yo‘nalishda tasavvur paydo bo‘ldi. Ularning doimiy qilib yurgan mayda-chuyda ishlarini AI orqali avtomatlashtirishga yordam berdim.

Va yana bir bor strategik fikrlashim bu jarayonda katta rol o‘ynadi. Chunki texnik tomondan men kuchli emasman, lekin AI’dan qanday qilib samarali foydalanish kerakligini tushunaman va boshqalarga ham o‘rgataman.

Shunday qilib, men o‘zimning eng kuchli tomonimni yanada aniqroq anglayapman. Pozitsiyalash muhim – va men ham bozorda o‘zim xohlagan va eng samarali bo‘ladigan pozitsiyamni topish ustida ishlashda davom etaman.

Fikrlar qanaqa sizlarda? Nima tavsiya qilgan bo’lar edingiz?

Kimda nima yangilik, nimalar bilan bandsizlar 👀

SMM proekt 3 oy ichida gullab yashnashi uchun cheklist

Deyarli hamma loyihalarda ishlaydi

Loyiha olish jarayoni

- Brifing oʻtkazish. Mijoz aynan SMM orqali qaysi biznes maqsadiga realikka asoslanib borishini tekshirib olish. (KPI shunga qarab belgilanadi)

- Biznes analiz qilish. Biznes toʻliq bozordagi oʻrnini bilish, oylik va yillik aylanmalarini tekshirish agar biznes egasi buni aytmasa sirli ravishda bilish usuli

- Oʻrtacha mahsulot narxini soʻrang
- Reklamaga ajratadigan pulni soʻrang
- Oyiga nechta lid borligi
- Nechi foiz konversiya borligini soʻrang

Hammasini hisoblab, oʻrtacha aylanmani chiqarib olasiz

Strategiya va realizatsiya

- Strategiya tuzishni boshlang. 3-6-12 oylik rejangiz aniq boʻlsin.

- Umumiy strategiya
- Kontent strategiya
- Infleunce strategiya
- Target strategiya tayyor boʻlsin

Upakova va natija

- Birinchi 2 hafta upakovaga ishlang, hammasi brendga moslangan boʻlishi kerak.

- 2 haftadan soʻng target reklamalar, toʻgʻridan toʻgʻri offerlarni tekshiring, SMM orqali murojaatlar sonini va interaktivlikni oshiring

1 oyda natija qilib boʻlmaydi degan mindsetni olib tashlang.

Brend tanitish kerak degan bohonalar oʻtmaydi

2-oy uchun reja. Sizda tahminan 15-20 ta post chiqqandan soʻng huddi 1 oydagidek kontent marketingga urgʻi berib, influencerlar bilan ishlasangiz boʻladi

Nimaga?

- Brand awarness
- Brand reputation
- Tezkor sotuvlar uchun

3-oy. Kontent marketing davom ettirilishi kerak. 70% kontent sotuvga undalmasin

- Kommunikatsiya qiladigan
- Foydali
- Qiziqtiradigan
- Va sotuv ozgina boʻlsin.

Huddi shu koʻrinishdagi ishlash ketma-ketligi SMM loyihani natijasini 100% lik darajaga olib kela oladi!

0 dan ish boshlayotgan boʻlsangiz shu cheklistga amal qilib sinab koʻring. Agar qaysi qismi haqida toʻliq info kerak boʻlsa izohlarga yozib qoldiring!

@shakhxaymurzayev

Strategiya = chiroyli prezentatsiya

Ko‘plab agentliklar mijozlarga shunchaki chiroyli dizayndagi taqdimot tayyorlab berishadi.

Ammo unda:
- Haqiqiy bozordan olingan faktlar yo‘q
- Test va sinov natijalari yo‘q
- Bajarilishi aniq ko‘rsatilgan reja yo‘q
- Metrikalar va natijalar bo‘yicha strategiya optimizatsiyasi yo‘q

Natijada, biznes egalari bu strategiyani bajarolmaydi yoki bu oddiy qog‘ozda qoladigan strategiyaga aylanadi.

Bu bozorda ham juda ko’pchilik fikrida strategiya nima desa, chiroyli yozilgan prizntatsiya hayoliga keladi. Sababi biznesmenlar ko’z oldidagi tasavvur shunaqa.

Nima uchun ko‘pchilik strategiyani taqdimot deb o‘ylaydi?

- Marketing agentliklari bozorda o‘zlarini oqlash uchun mijozlarga chiroyli taqdimot tayyorlab beradi.
- Biznes egalari esa chiroyli taqdimotni strategiya deb o‘ylaydi va natijaga kirmagach, marketingga ishonmay qo‘yadi.
- Tajriba yetishmovchiligi – agentlik va marketologlar strategiyani tahlil, test, optimizatsiya qilish jarayoni deb tushunmaydi.
- Mijozlar ham marketingni to‘g‘ri baholamaydi, ular natijadan ko‘ra taqdimotga qiziqish bildiradi.

Haqiqiy strategiya qanday bo‘lishi kerak?

Marketing strategiya bajariladigan, o‘lchanadigan va real natija beradigan hujjat bo‘lishi kerak.
Unda quyidagilar bo‘lishi kerak:

- Bozor va auditoriya tahlili (real faktlar asosida)
- Maqsad va KPI’lar (qo‘lga kiritilishi lozim bo‘lgan natijalar)
- Amaliy harakatlar rejasi (qachon va qanday bajariladi)
- Resurslar va budjet (qanchalik realist ekanligi)
- Monitoring va optimizatsiya (strategiya ishlamasa, uni qanday o‘zgartiramiz?)

Yaxshi strategiya nima bilan farq qiladi?

❌ Noto‘g‘ri strategiya:
✖ Chiroyli taqdimot
✖ Real tahlil yo‘q
✖ Aniq bajariladigan harakatlar yo‘q
✖ Natija olish tizimi yo‘q

✅ To‘g‘ri strategiya:
✔ Analitikaga asoslangan
✔ Harakat rejalari aniq
✔ KPI’lar o‘lchanadigan
✔ Dinamik va o‘zgaruvchan

Natija yo‘q strategiya – bu marketingga ishonchsizlik!
O‘zbekistonda ko‘plab bizneslar marketing strategiyalaridan hafsalasi pir bo‘lgan. Chunki:

- Strategiyalar "PowerPoint Show"ga aylanib qolgan
- Taqdimotlar bor, natijalar yo‘q
- Marketing faqat "kontent va reklama" deb qabul qilinadi, biznes strategiyasi emas
- Agar strategiya natija bermasa, bu strategiya emas. Bu shunchaki vizual taqdimot. Reklama, brending,
- SMM, digital marketing – bularning barchasi vosita, lekin ularni qanday ishlatish – STRATEGIYA!

Xullas faqat chiroyli taqdimot uchun emas, aniq faktlarga asoslangan va yuqori sabablari qilingan strategiya va taktika bo’lishi kerak, bo’lmasa ishonchsizlik sabab Mahaliy kompaniyalar faqat ekspatlarni olib kelib ishlatadi.

@shakhxaymurzayev

Strategiya haqida yirik tadbirkorlarda ham haligacha tushuncha endi shakllanib boryapti

O’zim eng hurmat qilgan, doimiy o’rganib boradigan tadbirkorlardan biri Zafar Hashimov ham o’z telegram kanalida shu haqida videoda batafsil tushuntirib beribdilar. Xizmat sektorini rivojlantirish sektorida qatnashgan ekan. U yerda esa strategiya haqida Zafar aka qisqa yana tushuntirib ketdilar.

Strategiya qurish nima?

Nafaqat maqsad, va unga qanday borish bu aslida butun bir butun loyiha, tashkilotning boshdan oxirgacha bo’lgan etaplaridagi qanaqa harakat qilishini belgilab beradi.

- Step by step
- Qayerda?
- Qachon?
- Nima uchun?
- Kimlar uchun?
- Kimlar javobgar?

Hozirgi kunga kelib O’zbekistonda yirik tadbirkorlar o’zlarining biznes strategiyasiga mukammal darajada yondashgan, bu haqida kuchli tushuncha hosil qilishgan. Lekin tanganing ikkinchi tarafi ba’zi biznes egalari haligacha bunaqa e’tiborni nafaqat biznes balki marketing strategiyalariga ham e’tibor bermay, faqat “Soqqa” haqida o’ylash bilan ovora bo’lgan.

Muhim savol! Qachon missiyamiz pul qilishdan yuqoriroq darajaga chiqadi?

Energiya pulga aylanadi?

Hayotingizda 1 marta bo’lsa ham shu gapni qaysidur psixologdan eshitgan bo’lsangiz kerak. Agar shunaqa bo’lsa qisman bu gap haqiqat. Nimaga? Hozirgi keysimda tushuntirib beraman

Oxirgi 1 hafta davomida turli xil bosim, stress beradigan holatlarim ko’paydi. Ish-oila va turli xil shiplar. Hammasi energiyamni sug’irib oldi, shunaqa paytda kim ishlay oladi? Urinib ko’rdim ishlashga, qo’lim hech ishga bormadi, ko’zlarim oldi qorong’ulashib ketaverdi.

Bu payt agar ko’pga cho’zilsa ko’plab loyihalarim fail bo’lishi aniq!

Men nima qildim?

- Hechnima, “absolyut” hechnima qilmadim va bu eng yaxshi usul. Bir kun faqat uxlab chiqarib tashlaysiz, esizdan chiqib ketadi. Uxlab yotaverish joningizga tegadi-ku, ana o’shanda haqiqiy o’zingiz qaytasiz. Bitta kontrast dushdan keyin his qilishni boshlaysiz. Boshqa yechim topmadim

Shunga ham energiya pulga aylanadi….

Energiyani ko’paytirish uchun
- 8 soat uyqu
- 4 soat deepwork
- 2 soat yoqtirgan ishingiz bilan shug’illanish
- 1 soat yaxshi inson bilan tafakkur qildiradigan suhbat

Insonga ko’p narsa kerak emas, shuni stabil olib ketsangiz, natijalar yaxshi kelishi mumkin. Xullas shunaqa gaplar, biz robot emasmiz. Emotsiyalaringizga tayaning, o’zingizni anglang shunga qarab qarorlar qiling. Biz ma’lum bir biznes emasmiz, data driven qarorlar chiqaradigan. Shunga hammasini nazorat saqlasak insonligimizni ham his qila olamiz. Haqiqiy baxt esa shunda!

Fikrimga qo’shimcha yoki qo’shiladigan bo’lsangiz izohlarga yozishingiz mumkin, suhbatlashamiz

@shakhxaymurzayev

Av -A=1 - Bu strategiyadagi kichik ma’no

Ko’pchilik o’ylangan ekan, ma’nosiga

Av - A = 1" formulasi

- A (Asosiy mavjud narsa yoki holat) – bu mahsulot yoki biznesning joriy holati.
- Av (Qo‘shimcha qiymatga ega holat) – o‘zgargan yoki rivojlangan holat.
- 1 – bu minimal farq yoki yangi qabul qilingan reallik.

Agar Av - A = 1, demak, A va Av o‘rtasida farq mavjud. Ya’ni, mahsulot yoki strategiya yangi o‘zgarish yoki qo‘shimcha qiymat hosil qilib, uni yangi bosqichga olib chiqadi.

@shakhxaymurzayev

My mind stuck in 2022

Inson qancha qarisa ham, koʻzlari va miyyasi qarimaydi.

- Yaxshilik, insonlarga mehribon boʻlsa koʻzlar qarimaydi.

- Doimo ilm olib, rivojlansa miyyasi qarimaydi.

@shaxriyorxaymurzayev

Av -A=1

Esingizda bo’lsa Frilanserlar uchun amaliy maslahat bergan edim. Shundan keyin yana ko’pchilik Inhouse ishlaydigan yaqinlarim menga “dangasalik bo’lib qolmaydimi, tasklarni bajarganda shunchaki tashlab ketmaysizmi?” va shunga o’xshash savollar keldi.

Yana bir tanish marketolog akamiz “Biznesmendan ham yuqorida turuvchi shaxs bu frilanser,, chunki frilanserlikka endi chiqqanlar pul kerak bo’lsa ishlaydi bo’lmasa yo’q” - deb aytgandilar.

Umuman olganda hamma savollar va fikrlar juda ham o’rinli. Lekin hozir sizlarga 5 oydan beri olgan tajribam va xulosam bilan bo’lishaman.

Erkin ish grafigida ishlayotganimga 5 oydan oshyapti. Birinchi 2 oyda juda qiynaldim. Self task managment va boshqaruvda. Aslida katta muammo emas ekan. Shunchaki bozorda o’zingizning missiyangiz va maqsadingizni bilsangiz yetarli

Aniq maslahatlar esa:

1. Siz frilanserdek emas, biznes egasidek harakat qiling
Qachonki bu mindsetda yursangiz bozorda, katta raqobatda ortta qolayotganizni his qilib turasiz va doimiy rivojalanasiz, bilim olasiz.

2. Missiya va maqsadlar aniq bo’lsin
Erkin ish grafigda, kasb yo’nalishida missiyangiz bo’lmasa aniq ishlay olmaysiz yolg’iz. Nimaga yashayotganiz va nimaga bu sohada ishlayotganizni his qilmasaz dangasalikdan battaroq natijalar kutib turibdi

3. Ko’proq risk oling
Har xil loyihalarga kirishing, qo’rqmang lekin risk managmentni ham shakllantiring. Asosiysi potensialingizni yetishini ko’ra olsangiz uni bajaring. Eng kamida 50% oldindan to’lov oling. Shu to’lov ham sizga qo’shimcha ma’suliyat beradi.

5 oy ichida shu xulosalarga kelganman. Siz frilanser emas, balki 1 kishidan iborat biznes egasi bo’ling, bu loyihalaringiz uchun alohida byudjet ajrating. Oylik aylanmalarni kuzating, va uni oshirib boring.

@shakhxaymurzayev