Shady Verse

Dadaxon Hasanov avom xalq ichida, o'zining erotik qo'shiqlari bilan mashhur. Ammo kishilar uning mashhur siyosatchi bo'lganligi va O'zbekistonning mustaqil bo'lishida, sezilarli hissasi borligini va qator atoqli shoirlar(jumladan, Rauf Parfi va Muhammad Solih) bilan ijodiy hamkor va maslakdosh bo'lganidan xabardor emas.
Yuqoridagi qo'shig'ini ham, bir axmoqona YouTube uchun ishlangan "film"da uchratgandim va bu qo'shiqdan noto'g'ri foydalanilgani g'ashimni keltirgandi(fanatik emasman).

Xo'sh shunda qo'shiq nima haqida? Qo'shiq mustaqil bo'lish va mustabit zanjirlarning uzilishi uchun qilingan faryod,

"Alloh, Alloh, biz tomonga xush havo kelmaydimu?
Mosuvo majruh yuragimga davo kelmaydimu?
Zulmat ichra qolgan elning bag'riga nur yog'ilib, nur yog'ilib,
Bir muborak tong otib, qutlug' sado kelmaydimu?"

Birinchi bandning o'zidayoq, o'zligidan ayrilgan xalqning(nedandir mosuvo) yuragiga davo bo'la oladigan narsa bu hurlik va ozodlik ekanligiga, xush havo metaforasi bilan ishora bor.
Qutlug' sado bu Azon ovozi, ya'ni eng muqaddas va baxtli tongni Azon boshlaydi(musilmonlar uchun) va bu tongdan-da muborak nima bor?! Axir sovetlar masjidlar darvozasini tanbalab qo'yishmaganmidi? Islom nuri taralmagan joyni esa, albatta zulmat bosur(musilmonlar uchun) va hidoyatgina bu zulmatga nur bahshida eta oladi.

"Ul g'animni el-ulusning ko'z-yoshi tutmaydimu?
Anga qarg'ish va malomat tishlari o'tmaydimu?
El(yer) kushandasin nihoyat el(yer) o'zi yutmaydimu?
Alloh, Alloh biz tomonga xush havo kelmaydimu?"

Lirik qahramon, ilohiy kuchlarni va jamiyatni so'roqqa tutmoqda, "xo'sh, qatag'on davrida qizillar hukumati xalqni qancha yig'lab-sixtatgan. Nega bu qora xalq qarg'ishi ularga borib yetmadi; ha, bular befoyda deylik, lekin sizlar nega haliyam o'z ajdodlaringiz kushandasini yer bilan bitta qilmadingiz?!"

"Ne ulug'zotlar jahondan erkni ko'rmay o'tdilar,
O'zga yurtlarda yurib, dard-u alamlar yutdilar,
Yurtni ozod bo'lmag'ini jon berolmay kutdilar,
Alloh, Alloh biz tomonga xush havo kelmaydimu?"

Bu yerda esa, jadidlar va "quloq" qilinib, surgun qilinganlarga ishora bor. Bu mavzularga to'xtalmasam ham bugungi kun propagandasidan yaxshi bilasiz, bu mavzuda.

"Sig'mayin men ham zaminga, osumonga zapchidim,
Osumonda Haqni topmay, ko'kda ham chaqmoq yedim,
Ey bashar, senday jahannamga bugun lan'at dedim,
Alloh, Alloh, biz tomonga xush havo kelmaydimu?"

Bu to'rtlik, qo'shiqdagi yoqtirgan joyim.
Lirik qahramon Yaratgan adolatini topolmadi va eng so'ngi umidi ham puchga chiqdi, ya'ni unga Xudo (ilohiyot) yordam berolmasligini tushundi. U noiloj bashar(taqdir)iga la'nat aytishdan boshqa chora topa olmadi. Biroq u ilohiyotdan yordam ololmasligini tushunsada, Kamyu aytgan, falsafiy suiqasdni tanladi, u o'zi harakat qilish o'rniga, yana hammasini Xudo yoki shunga o'xshash buyuk kuchga yuklab qo'ydi va millat fojeasi ham shunda edi. Qo'shiq yakuni esa, huddi Godotni kutishga o'xshab tugaydi,
"...kelmaydimu, kelmaydimu, kelmaydimu?" kabi.

Yanayam boshqacha xulosa qilishingiz mumkinligini xurmat bilan eslatuvchi,
@blurry_thoughts