Abdulaziz

5.#Muammolar
Oʻzbekiston va Tojikiston oʻrtasida soʻnggi yillarda munosabatlar yaxshilangan boʻlsa-da, tarixan ikki davlat oʻrtasida bir qancha muammolar mavjud edi va ayrim masalalar hali ham toʻliq hal etilmagan. Quyida asosiy muammolar haqida maʼlumot keltiriladi:
🌊Suv resurslari va energetika
Tojikistonning gidroenergetika loyihalari, ayniqsa, Rogʻun GES qurilishi Oʻzbekistonda xavotir uygʻotdi. Bu loyiha Amudaryo va Sirdaryo suv resurslarini boshqarishga taʼsir qilishi mumkinligi sababli, Oʻzbekiston suv taʼminoti kamayishi xavfidan xavotirda edi.
⏳Hozirgi holat:
Shavkat Mirziyoyev hokimiyatga kelganidan soʻng, bu masala boʻyicha ijobiy siljishlar kuzatildi. Ikki davlat suv va energetika masalalarini muzokaralar orqali hal qilishga kelishib oldi.
🗾Chegara masalalari
Oʻzbekiston va Tojikiston oʻrtasidagi chegara chizigʻi toʻliq aniqlanmagan joylari uzoq vaqt davomida ziddiyat manbai boʻlib kelgan. Ayrim hududlarda chegarani belgilashdagi noaniqliklar, yer resurslaridan foydalanish va chegara yaqinida yashovchi aholining muammolari ziddiyatlarga sabab boʻldi.
⏳Hozirgi holat:
Chegaralarni demarkatsiya va delimitatsiya qilish boʻyicha muzokaralar davom etmoqda. Koʻplab chegara hududlari boʻyicha kelishuvga erishilgan.
💰 ☎️Savdo va iqtisodiy aloqalar
Ilgari ikki davlat oʻrtasida savdo aloqalariga turli toʻsiqlar qoʻyilgan edi. Chegaralarni yopish va bojxona tartiblarining murakkabligi oʻzaro savdo hajmini kamaytirgan.
⏳Hozirgi holat:
Soʻnggi yillarda ikki davlat oʻrtasidagi savdo hajmi sezilarli darajada oshdi, lekin ayrim logistika va transport masalalari hanuz muammoli boʻlib qolmoqda.
🛣️Transport va tranzit
Oʻzbekistonning geografik joylashuvi sabab, Tojikiston uchun transport va tranzit masalasi muhim. Ilgari Oʻzbekiston orqali yuk tashishdagi murakkabliklar va tranzit toʻsiqlari Tojikiston uchun iqtisodiy zarar keltirgan edi.
⏳Hozirgi holat:
Transport yoʻllarini yaxshilash va qoʻshma loyihalarni amalga oshirish orqali bu masala yumshamoqda.
😠Milliy masalalar va madaniy ziddiyatlar.
Oʻzbekiston va Tojikiston oʻrtasida milliy masalalar boʻyicha ziddiyatlar boʻlgan. Chegara yaqinida yashovchi tojik va oʻzbek millatiga mansub aholining madaniy huquqlari masalasi muhokama qilingan.
⏳Hozirgi holat:
Hozirda madaniy aloqalar yaxshilanib, madaniy tadbirlar oʻtkazilishi orqali bu masalalar kamaymoqda.
🙍🏻‍♂️Siyosiy ishonchsizlik:
1990-yillarda Tojikistondagi fuqarolar urushi davrida ikki davlat oʻrtasida siyosiy ishonchsizlik yuzaga kelgan edi. Bundan tashqari, baʼzi tarixiy va mintaqaviy masalalar ham siyosiy munosabatlarga taʼsir qilgan.
⏳Hozirgi holat:
Hozirgi kunda siyosiy munosabatlar ancha yaxshilangan va ikki davlat oʻrtasida ishonchli sheriklik rivojlanmoqda.
Xulosa:
Oʻzbekiston va Tojikiston oʻrtasidagi tarixiy muammolar hal qilinmoqda yoki ijobiy yechim yoʻlida. Ikki davlat rahbarlarining siyosiy irodasi va oʻzaro hamkorlikni rivojlantirishga intilishi tufayli, bu muammolar asta-sekin bartaraf etilmoqda.

4.#Tarixiy_va_madaniy_aloqlar📞
Oʻzbekiston va Tojikistonni umumiy tarix va madaniyat bogʻlab turadi. Bu ikki davlat Markaziy Osiyoning qadimiy hududida joylashgan boʻlib, oʻzaro tarixiy, madaniy va madaniyatlararo aloqalari juda chuqur. Quyida asosiy yoʻnalishlar haqida maʼlumot berilgan:

Tarixiy aloqalar☎️
🏚️Qadimiy davrlar:
Oʻzbekiston va Tojikiston hududlari qadimda Buyuk Ipak yoʻlining muhim markazlari boʻlgan. Samarqand, Buxoro, Xiva, Toshkent (Oʻzbekiston) va Panjikent, Xoʻjand (Tojikiston) kabi shaharlar savdo, ilm-fan va madaniyat markazlari sifatida mashhur edi.
🧑‍🤝‍🧑Davlatlararo birlik:
Bu hududlar tarixda bir necha yirik davlatlarning tarkibiga kirgan. Masalan, Somoniylar davlati (IX-X asrlar) oʻzbek va tojik xalqlari tarixida umumiy davlat sifatida muhim rol oʻynagan. Shuningdek, Temuriylar davlati (XIV-XV asrlar) ham ikki xalqning umumiy merosiga katta hissa qoʻshgan.
📖Ilm-fan rivoji:
Abu Ali ibn Sino, Alisher Navoiy, Umar Xayyom, Rudakiy, Beruniy va boshqa ko‘plab allomalar ushbu hududda yashab, ilm-fan va madaniyatni rivojlantirgan. Ularning asarlari nafaqat ikki xalq uchun, balki butun dunyo uchun bebaho meros hisoblanadi.
Madaniy aloqalar:
😛Til va adabiyot:
Oʻzbek va tojik xalqlari turli tilda soʻzlashsalar ham, ularning adabiy merosi oʻzaro chambarchas bogʻliq. Alisher Navoiy va Abdurahmon Jomiy kabi shoirlar oʻz ijodlari bilan ikki xalqni birlashtirgan. Tojik adabiyoti bilan Oʻzbekistondagi shoirlar va yozuvchilar yaqindan tanish, va aksincha.
👩🏻‍🎨🖼️🏠🏡Sanʼat va meʼmorchilik:
Samarqand va Buxorodagi Registon, Amir Temur maqbarasi kabi tarixiy yodgorliklar, shuningdek, Panjikentning qadimiy xarobalari umumiy meʼmorchilik merosining bir qismidir.
☪️Anʼanalar va urf-odatlar:
Oʻzbek va tojik xalqlari bayramlari, toʻy va marosimlari, pazandachilik madaniyati va milliy kiyimlari oʻxshashliklarga ega. Navroʻz bayrami ikki xalqning eng qadimiy umumiy anʼanalaridan biridir.
🏙️Zamonaviy davrda hamkorlik:
🎸🎻🎼Madaniy tadbirlar:
Oʻzbekiston va Tojikiston orasida madaniyat kunlari, adabiyot va sanʼat festivallari oʻtkaziladi. Bu ikki xalq oʻrtasidagi madaniy aloqalarni yanada mustahkamlaydi.
👨🏻‍🎓Ilmiy va taʼlim sohasida hamkorlik:
Universitetlar va ilmiy markazlar oʻrtasida hamkorlik oʻrnatilgan. Talabalar almashinuvi va qoʻshma tadqiqotlar olib borilmoqda.

Xulosa:
Oʻzbekiston va Tojikiston oʻrtasidagi tarixiy va madaniy aloqalar ikki davlatni doʻstlik, qardoshlik va hamkorlik yoʻlida bogʻlab turadi. Bu aloqalar zamonaviy davrda ham saqlanib qolmoqda va yanada rivojlanmoqda.

3.#Iqtisodiy_aloqalar 💰
Oʻzbekiston va Tojikiston oʻrtasidagi iqtisodiy hamkorlik soʻnggi yillarda sezilarli darajada rivojlanib, turli sohalarni qamrab olmoqda. Asosiy hamkorlik yoʻnalishlari quyidagilardan iborat:

🏬Savdo: Ikki davlat oʻrtasidagi savdo aloqalari kengayib bormoqda. Oʻzbekiston Tojikistonga avtomobillar🚗, qishloq xoʻjaligi texnikasi🌾, qurilish materiallari va oziq-ovqat🥙🥘 mahsulotlarini eksport qiladi. Tojikiston esa Oʻzbekistonga alyuminiy⛓️, paxta tolasi🧵 va elektr energiyasi⚡ yetkazib beradi.

🏭Energetika: Energetika sohasida hamkorlik muhim ahamiyatga ega. Tojikistonning gidroenergetika salohiyati Oʻzbekiston uchun qiziqish uygʻotadi va bu borada qoʻshma loyihalar amalga oshirilmoqda.

🚉🚂🚃🚗Transport va logistika: Transport va logistika sohasida hamkorlik ikki mamlakat oʻrtasidagi savdo hajmini oshirishga xizmat qilmoqda. Temir yoʻl va avtomobil yoʻllari orqali yuk tashish hajmi ortib bormoqda.

🌾Qishloq xoʻjaligi: Qishloq xoʻjaligi sohasida hamkorlik qishloq xoʻjaligi mahsulotlarini yetishtirish va qayta ishlash boʻyicha qoʻshma loyihalarni oʻz ichiga oladi.

🗻Turizm: Turizm sohasida hamkorlik ikki mamlakatning boy madaniy merosi va tabiiy goʻzalliklarini targʻib qilishga qaratilgan.


💰Ikki davlat oʻrtasidagi savdo aylanmasi yildan-yilga ortib bormoqda. Masalan, 2019-yilning yanvar oyida Oʻzbekistonning umumiy eksport hajmi 1,675 milliard AQSh dollarini💲 tashkil etgan boʻlsa, import hajmi ham xuddi shunday miqdorda boʻlgan.

🇺🇿Oʻzbekiston va Tojikiston🇹🇯 oʻrtasidagi iqtisodiy hamkorlikning rivojlanishi mintaqaviy barqarorlik va farovonlikka xizmat qiladi.

Ushbu uchrashuvlar Oʻzbekiston va Tojikiston oʻrtasidagi doʻstlik, yaxshi qoʻshnichilik va strategik sheriklik munosabatlarini mustahkamlashga xizmat qilmoqda.

2.#Ichki_va_tashqi_siyosati⬅️➡️
Oʻzbekistonning birinchi prezidenti Islom Karimov va Tojikiston prezidenti Emomali Rahmon oʻrtasidagi munosabatlar murakkab boʻlgan. Dastlab, 1990-yillarning boshida, Tojikistondagi fuqarolar urushi davrida, Oʻzbekiston hukumati Emomali Rahmon boshchiligidagi Xalq frontini qoʻllab-quvvatlagan va harbiy hamda moddiy yordam koʻrsatgan. Bu hamkorlik ikki davlat oʻrtasidagi yaqin aloqalarning boshlanishi edi.
Biroq, 1990-yillarning oxiri va 2000-yillarning boshiga kelib, Islom Karimov va Emomali Rahmon oʻrtasidagi munosabatlarda sovuqlik paydo boʻldi. Ikki davlat rahbarlari oʻzaro keskin bayonotlar berib, munosabatlar taranglashdi. Bu ziddiyatlar mintaqadagi geosiyosiy vaziyatga ham taʼsir koʻrsatdi.
Islom Karimovning 2016-yil 2-sentabrda vafot etishi munosabati bilan, 3-sentabr kuni Samarqandda oʻtkazilgan dafn marosimida Emomali Rahmon ishtirok etdi va Oʻzbekiston xalqiga hamdardlik bildirdi. Bu ishtirok, avvalgi ziddiyatlarga qaramay, ikki davlat oʻrtasidagi qardoshlik rishtalarining saqlanib qolganini koʻrsatdi.
Umuman olganda, Islom Karimov va Emomali Rahmon oʻrtasidagi uchrashuvlar va tashriflar ikki davlat oʻrtasidagi siyosiy, iqtisodiy va xavfsizlik masalalarini muhokama qilish, shuningdek, mintaqaviy barqarorlikni taʼminlashga qaratilgan edi.
Oʻzbekiston va Tojikiston prezidentlari oʻrtasidagi uchrashuvlar ikki davlat oʻrtasidagi doʻstlik va hamkorlikni mustahkamlashda muhim ahamiyatga ega.

Shavkat Mirziyoyev va Imomali Rahmon.
Quyida soʻnggi yillarda boʻlib oʻtgan asosiy uchrashuvlar va ularning maqsadlari haqida maʼlumot berilgan: 2018-yil 9-10-mart: Oʻzbekiston Prezidentining Tojikistonga davlat tashrifi Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev 2018-yil 9-10-mart kunlari Tojikiston Respublikasiga davlat tashrifi bilan bordi. Ushbu tashrif davomida ikki davlat oʻrtasidagi siyosiy, savdo-iqtisodiy, madaniy-gumanitar va boshqa sohalardagi hamkorlikni rivojlantirishga qaratilgan qator kelishuvlar imzolandi. Bu tashrif ikki mamlakat munosabatlarida yangi sahifa ochdi. 2021-yil 10-11-iyun: Oʻzbekiston Prezidentining Tojikistonga rasmiy tashrifi 2021-yil 10-11-iyun kunlari Prezident Shavkat Mirziyoyev Tojikistonga rasmiy tashrif buyurdi. Tashrif davomida ikki davlat rahbarlari oʻrtasida tor va kengaytirilgan doirada muzokaralar oʻtkazildi. Uchrashuvlarda savdo-iqtisodiy, transport, energetika, madaniy-gumanitar va boshqa sohalardagi hamkorlikni yanada rivojlantirish masalalari muhokama qilindi. Shuningdek, davlat rahbarlari mamlakatlarimiz oʻrtasidagi strategik sheriklikni mustahkamlashga qaratilgan qator hujjatlarni imzoladilar.
2021-yil 14-sentabr: Tojikiston Prezidentining Oʻzbekistonga davlat tashrifi Tojikiston Respublikasi Prezidenti Emomali Rahmon 2021-yil 14-sentabr kuni Oʻzbekistonga davlat tashrifi bilan keldi. Tashrif davomida ikki davlat rahbarlari oʻrtasida muzokaralar oʻtkazilib, savdo-iqtisodiy, investitsiyaviy, transport-kommunikatsiya, madaniy-gumanitar va boshqa sohalardagi hamkorlikni rivojlantirish masalalari muhokama qilindi. Uchrashuv yakunida qator ikki tomonlama hujjatlar imzolandi.
2022-yil 2-3-iyun: Oʻzbekiston Prezidentining Tojikistonga rasmiy tashrifi 2022-yil 2-3-iyun kunlari Prezident Shavkat Mirziyoyev Tojikistonga rasmiy tashrif bilan bordi. Tashrif davomida ikki davlat rahbarlari oʻrtasida muzokaralar oʻtkazilib, savdo-iqtisodiy, energetika, transport, madaniy-gumanitar va boshqa sohalardagi hamkorlikni yanada rivojlantirish masalalari muhokama qilindi. Shuningdek, davlat rahbarlari qator qoʻshma loyihalarni amalga oshirish boʻyicha kelishuvlarga erishdilar.
2023-yil 11-12-may: Tojikiston Prezidentining Oʻzbekistonga davlat tashrifi Tojikiston Prezidenti Emomali Rahmon 2023-yil 11-12-may kunlari Oʻzbekistonga davlat tashrifi bilan keldi. Tashrif davomida ikki davlat rahbarlari oʻrtasida muzokaralar oʻtkazilib, savdo-iqtisodiy, investitsiyaviy, transport, energetika, madaniy-gumanitar va boshqa sohalardagi hamkorlikni rivojlantirish masalalari muhokama qilindi. Uchrashuv yakunida qator ikki tomonlama hujjatlar imzolandi.

1.#Geografik_joylashuvi.🗺️🇺🇿🇹🇯
Oʻzbekiston va Tojikiston Markaziy Osiyoda joylashgan mamlakatlar hisoblanadi.🗾Oʻzbekiston bilan Tojikiston chegarasining uzunligi 1 312 kilometrni tashkil qiladi. Bu chegaraning katta qismi togʻli⛰️ hududlardan oʻtadi va ikki davlat oʻrtasidagi muhim chegara hududi hisoblanadi. Quyida 🇺🇿Oʻzbekiston va 🇹🇯Tojikiston haqida asosiy maʼlumotlar keltirilgan:Tojikiston poytaxti: Dushanbe.🗾Hudud maydoni: 143 100 km².🧑‍🤝‍🧑Aholisi: 2025-yilda taxminan 10,3 million.🏛️Boshqaruv shakli: Prezidentlik respublikasi.Pul birligi: Tojikiston somonisi.💸

#Xalqaro_munosabatlar 🗺️
Oʻzbekiston va Tojikiston🇺🇿🤝🏻🇹🇯 munosabatlari.
1. Geografik joylashuvi.🌍
2. Ichki va tashqi siyosati.🇺🇿➡️⬅️🇹🇯
3. Iqtisodiy aloqalar. 💰 💸
4. Tarixiy va madaniy aloqalar. 🏛️
5. Ikki davlat oʻrtasidagi muammolar. 😠😡🤬😤

1. Suratning oʻrtasida Donald Tramp rasmi bor. Ishorasi: Donald Tramp qaytib keladi!
2. Si Szinpinning rasmi, yuan tasviri. Ishorasi: Xitoy va kuchlarning muvozanati, savdo urushlari, Xitoy iqtisodiyotining choʻktirishga harakat...
3. Qum soati, quyosh, sayyora. Ishorasi: Iqlim inqirozi, qum soati vaqt oʻtyapti liderlar ekologiyaga ahamiyat beradimi yoʻqmi degan maʼnoni anglatadi...
4. Raketa, mikrochip, yadro quroli va batareya. Ishorasi: Texnologiyada burilish, sunʼiy intellekt davri, qurollanish poygasi, batareya elektromobillar shuhratini
pasayishiga ishora...
5. Ukol, shprits va shahar. Ishorasi: Pandemiya hali tugamagani, shahar global toza energiya resurslariga ishora qiladi...
6. Koʻtarilgan musht belgisi. Ishorasi: Ijtimoiy-siyosiy harakatlar, xalq hokimiyatining kuchayishi. Adolat va tenglikka boʻlgan talablar hukumatga bosimni kuchaytirishiga ishora qilyapti.

Batafsil oʻqiyman desangiz havolasini quyida tashlab qoʻyaman.👇

The Economist jurnali 2025 yil uchun 2024 yilda shifrlangan surat chiqardi. The World Ahead 2025 sarlavhasi ostida. Turk matbuotida men qiziqib surat nima maʼnolarni anglatishiga qiziqib koʻrdim. Mana ular:👇

Arablarning mening tashqi siyosatimdan haqli shikoyatlari bor boʻlsa-da, ular ham tushunishlari kerak boʻlgan bir haqiqat bor, yaʼni Amerikadagi yahudiylar butun axborot va tashviqot vositalarini, yirik gazetalarning bir qismini, kino sanoatini nazorat qiladilar. radio va televidenie va yirik korporatsiyalar." Bu kuch sifatida e'tiborga olinishi kerak.
©Richard Nikson
AQSh ning sobiq prezidenti ( intervyudagi nutqidan ).