📚QAMASHI TAKM📚

​​​​#ишқ_ва_ишқсизлик.
Муаллиф: Ummu Zaynab Ummu
(246-қисм)

Уйга келгач, хонамга кирибоқ ўзимни диванга отдим: тўлиқиб йиғлай оладиган ва ягона гувоҳинг бўлган ёстиқ-сенинг дардларингни ҳеч кимга сотмайдиган жой мен учун ҳозир шугина бўлса керак...
Ухлаб қолибман, шошиб ўрнимдан қўзғолганимда- соат тушдан кейинги уч ярим бўлганди. Пешинни ўқиш учун таҳоратхонага йўл олдим. Ичкари уйдан эса ойимнинг овози эшитилди: келинлари Исторахонга нимадир деяптилар...
Қайтишимда улар билан юзма-юз келдим, чеҳрамга бир қараб қўйдилар-у, ойим ошхона томонга ўтиб кетдилар: бу-уларнинг навбатдаги аразими, билмайман!
Кечга яқин Гулгунопам келдилар. Ўн ёшли жияним Ширин сал аввал хонамга кириб, уларни атай ойим чақиртирганини айтиб қолди. Қизиқ, ойим опамни нега чақиртирган эканлар-а?!
Кечки овқатни ҳаммамиз катта дастурхонда ўтириб тановвул қилдик, Исторахон тайёрлаган қулупнайли компот муздеккина экан, қақраб ётган чўлдек ичимга бирам хуш ёқдики, симириб-симириб ичдим...
Ҳамма жим, ҳаттоки укам Алишер ҳам аёлига фақат имо-ишоралар билан гапиряпти...
Ичим яна қандайдир хабар дарагини сезгандек, зиқ торта бошлади.
Ниҳоят, ойим ҳаммага бир қараб олиб, ўша мен таҳмин қилган мавзудан гап очдилар:
-Бугун яхши бир жойдан яна Зайтунани сўраб совчи келди! Куёв бўлмиш ўттиз тўрт ёшда, бир марта уйланиб, саккиз кунгина яшаган экан...
Яхши бир ташкилотда ўзига яраша мансаб-лавозим эгаси, оилада икки ўғилнинг кичиги, одобли-аҳлоқли...
Гулгун опам бу сафар шошилиб кетди:
-Саккиз кунми ёки саккиз йил? Нотўғри эшитмадимми?!
Ичимда ғалати ҳижиллик уйғонди: "шунчалик фаришта бўладиган бўлса-нега энди ёш қизга уйлана қолмай, менга совчи қўйяпти?!"
-Саккиз кун! Яъни бир ҳафта! Ойиси ажралиш сабабини ҳам айтди: нобоп, енгилтак бир қиз-ўғлининг ҳаётига алдов билан кириб келмоқчи бўлибди. "Шу сабабли, анча пайтгача ўғлимни яна қайта уйланишга кўндира олмай қийналдик, аёллардан анча кўнгли қолди! Шунга қизингизни ҳавас қилиб келдик!" дейишди. Зайтунани обдон маҳалла-кўйдан суриштиришибди. Худойимга шукрлар бўлсин, одамлар ҳам кимнинг қанақалигини билишади-да! Анча йиллар Иззатжоннинг касалини қарагани-ю, эрни бошига кўтариб яшаганигача айтиб беришган, чоғи...
Ўрнимдан туриб, ошхонадан ҳеч кимга-ҳеч нарса демай чиқиб кетдим. Ортимдан салдан кейин яна бир стакан компот кўтариб Исторахон кирди:
-Опа, сизга ёқди-а? "Яна ичгингиз келса, ичарсиз!" деб хонангизга олиб кира қолдим.
-Раҳмат...
Бўғзимга аччиқ нимадир тиқилди. Кўзларимга қараб, ҳеч нарсани тушунмай турган Исторахонга ўзимни тўхтатолмай айтиб юбордим:
-Ичим ёняпти! Ичим ўт бўлиб ёниб кетяпти, Исторахон!
Укамнинг аёли секин келиб ёнимга ўтирди:
-Опа, сизни жуда яхши тушуниб турибман. Аммо нима қилай, қўлимдан ҳеч қандай ёрдам бериш келмайди! Аслида, бу бировнинг қўлидан келадиган нарса ҳам эмас. Кўрмаган бўлсам ҳам, раҳматли турмуш ўртоғингизга қанчалик вафодор эканлигингизни билиб, тўғриси ўша инсонга ҳам ҳавасим келди: одамлар бирга яшаб туриб ҳам бир-бирининг кўзини ўяди, алдайди, ҳиёнат қилади!
Менимча, сизнинг қандай вафоли аёл эканлигингизни билиб туриб, ана бу одамлар ҳам совчи қўйишди, шекилли! Чунки вафо-садоқатни- ҳиёнатдан оғзи куйганларгина асл қийматини билади. Боя, сизнинг вазиятингизда ҳеч ким ёрдам беролмайди деб айтдим. Аммо Худонинг қўлидан кўп нарсани ўзгартириб юбориш келади, опажон! Баъзи ҳолларда Тақдирга бу имкониятни бериш керакми деб ўйлайман! Яна мени нотўғри тушунманг...
Ўзимдан деярли ўн ёш кичик қизнинг гапларини эшитиб нима дейишни ҳам билмай қолдим. Шунча пайтдан бери-фақат угина мени сўзсиз кузатиб келаётган ва "турмуш қуришинг керак!" дея насиҳатлар қилаётганлар орасига суқилиб кирмаган- ягона инсон эди...
Гулгун опам атай ёнимга кирмадилар, ҳаттоки ойим ҳам... Шундагина келинимиз Исторахоннинг ташрифи ҳам шунчаки тасоддиф эмаслигини тушундим...

15 май 2011 йил.

Яна одатдагидек Зуҳра ҳолам келдилар...

(Давоми бор)

​​#ишқ_ва_ишқсизлик.
Муаллиф: Ummu Zaynab Ummu
(245-қисм)

-Бечорани руҳи безовта бўлади ҳам демайсан! Аза- мусулмон одам учун уч кун, сенга гап тушунтириб бўлмаса?! Бир этак бола билан қолиб, "энди шу болаларни бировнинг этагига солмайман" деганингда ҳам тушунсак бўларди, ойингни нима дардда эканлигини кўриб туриб ҳам тушунмаяпсанми?!
Ниҳоят ёнимга ойим кирдилар. Биламан, менга гапиравериб чарчаган битта ойим эмас...
Бир неча дақиқа улар ҳам, мен ҳам гапирмасдан жим ўтирдик. Кейин ҳув бир пайтлардагидек синиқ ва хайрихоҳ товушда "қизим" дея гап бошладилар.
-Зайтуна, қизим... Сенга душман одамлар эмасмиз, ичингни сал мундоқ очиб-сочсанг, нега шу одамга ичинг чопмаётганини айтсанг, биз ҳам гап тушунамиз қизим! Аммо дастак қиладиган баҳонанг ҳам йўқ-да! Ёши катталиги ёқмаяптими?! Ҳа, энди ўзинг бир ўйлаб кўр! Ёши-албатта ёшини дейди-да! Уч қайта уйланса ҳам "бокирасини оламан" дейдиганлар қанча?! Етмишга кирган чол ҳам "ўттиздан сал ўтган бўлсин" деяпти, қизим! Биринчи савдо-савдо, кейингиси...
Ойим орқага силжиб кетган рўмолим остидаги сочларимни бармоқлари билан силадилар:
-Куйдинг, ўтин бўлишни шундоқ гарданингга олдинг- қўйдинг, қизим! Кўз олдимда икки йилдан бери яшин тушган дарахтдек чирсиллаб ёняпсан! Сув билан ёнингда сепишни ҳам сепмасликни ҳам билмай, ҳайрон турибмиз...
Ўша одамнинг қизлари бўй етиб қолибди, агар сени оналари ўрнида кўришса...
Ойимга қарадим, нигоҳимдан кўзларини олиб қочиб, ер чизиб қолдилар.
-Ойи, мени ҳар гапирганингизда худди уйингиздан хайдаётгандек туюляпсиз!
Бошқа гапирмадим, ойим секин ёнимдан суғурилиб ташқарига чиқиб кетдилар. Салдан кейин келган аёлларнинг даҳлиздан овозсиз қўзғолишгани, ташқарига чиқиб эса ойимнинг "энди айбга буюрмайсизлар, ярамиз ҳали янги!" дея уларни кузатаётганлари эшитилди.

13 май 2011 йил.

Иззат акамнинг қабри тепасидаман. Бош томонига икки йил олдин ўзим эккан атиргуллар бир талай ғунча тугибди. Қирқоғайни эса ерга бағир бериб, қабр устининг ярмини энлабди. Ўзим билан олиб келган тасбеҳ уруғини ўтириб оёқ томонларига экдим. Насиб бўлса, у ҳам кўклаб чиқади ва тасбеҳ шодалари туккан пайтида уларни ипдан ўтказиб, ўзим қўлимдан қўймай, таҳлил ўқиб юраман...
-Иззат ака, яхши ётибсизми?! Мендан хафа эмасмисиз?! Сизни қийнаб қўяётганим йўқ-а?! Биламан, қачон-ки, сизни дуода йўқламай қўйсам, ана шундагина мендан хафа бўласиз... Йиғлоқилигим сизга сираям янгилик эмас-ку, тўғрими?! Агар тириклигингизда ёмон гаплар билан кўнглимни синдирганингизда, ўзингиздан нари қилганингизда, баъзи аёлларнинг эрига ўхшаб оғзи шалоқ бўлганингизда, уриб-хорлаганингизда, фаҳш ботқоғига ботиб, мени ер билан яксон қилганингизда- билмадим, балки ҳозиргидек куйиб-ёнмаган бўлармидим...
Ўзингиз ҳамиша кўнглимга қарадингиз, авайлаб асрадингиз, менга ўзингизга берилган Аллоҳнинг омонатидек муносабатда бўлдингиз ва дунёда нимаики яхшилик бор-барини раво кўрдингиз...
Кўплар- менинг сиз билан яшаб ўтган умримга назар ташлаб, "бу қиз-ҳаётда нима кўрди, ўзи? "-дейди, уларга ҳамиша жавобим битта: Мен яхши инсон билан яшалган бир кун- ҳамма нарсадан хайрли эканлигини кўрдим! Умримдан розиман ва...
Ўзим юрак очиш учун энг ҳилват жой деб билган шу қабристон ҳам бугун негадир шарпаларга тўла!
Ҳозиргина ўзимдан эллик қадам нарида кимнингдир қорасини илғагандек бўлдим ва саросимага тушиб қолдим. Кейинги гапларимни ичимда пичирлаб сўнгида ўқишим керак бўлган дуони ўқидим-у, апил-тапил юзимга фотиҳа тортдим.
-Иззат ака, яхши ётинг! Яна ёнингизга келаман...
Икки чети қия тортиб қолган сўқмоқ йўлдан тез-тез юриб, қабристондан чиқа бошладим. Муюлишда жўмраги бузилган водопровод суви оқиб ётган экан, шу ерда юз-қўлимни ювдим.
Негадир юрагим безовта уряпти, оёқ-қўлим ҳам мана титрашни бошлади: худди кимдир ортимдан таъқиб қилаётгандек...
Мен боя ёнидан ўтиб кетган масжидда мана энди жума намозига тайёргарлик бошланибди. Шу сабабли такси тўхтатишим ҳам осон бўлди.

(Давоми бор)

​​#ишқ_ва_ишқсизлик.
Муаллиф: Ummu Zaynab Ummu
(244-қисм)

Ўн беш минутча машинада- ўша таниш дарвозадан кўз узолмай, не бир хаёлда ўтирдим.
Ҳалиям Софиянинг гаплари фикр-у зикримдан чиқиб кетмади: "У мен ўн йил олдин кўрган замонавий қизга сира ҳам ўхшамасди. Бошдан оёқ қора кийинган, худди кимгадир мотам тутаётган азадор хотиндай эди- у!"
...Бошдан оёқ қора кийинган...
Дарҳақиқат, мен билган Зайтуна ҳам жуда замонавий ва фавқулодда ташқи жозибаси сабаб- атрофдагиларнинг диққат марказига тез тушиб қоладиган гўзал бир қиз эди. Уни хотирамга ўчмас бўёқлар билан муҳрланган ўтмиш сувратини- қайта ва қайта кўз олдимга келтирарканман, ҳаммасида Зайтунани камалак рангларига чўмган-нурли бир сийратда тасаввур қилавердим. София таъриф берганидек: бошдан оёқ қорага бурканган, азадор аёл тимсолидаги Зайтунани минг уринмай тасаввурларимга сиғдиролмасдим.
Кейин ишхонамдан кетма-кет телефонимга қўнғироқ бўлиб қолди: соат бешдаги селекторга Садр аканинг ўрнига қўмита номидан қатнашишим керак экан.
Соатимга қарадим: ҳозир уч ярим бўляпти, то ишхонага бориб, бошлиққа учраб, кейин мажлисга чиқиб кетгунимча ўша айтилган вақт ҳам бўлиб қолади. Шу зайлда ортга қайтдим. Юрак ҳалиям бесаранжом уряпти!

🍃

Кечки саккиз яримда мажлис тугади. Уйга келсам, онам мени кўзлари тўрт бўлиб, кутиб ўтирган эканлар. Дарров нега келинойимга телефон қилмаганим ва учрашувга бормаганим тўғрисида кетма-кет саволларга тутилдим.
-Ойи, уни-буни қўйинг! Ҳозирги вазиятда келинойимни ҳам хафа қилмоқчи эмасман. Улар топган қиз билан учрашувга чиқишга шошилмаётганимнинг бошқа сабаби бор. Худо хоҳласа, эртага кечроқ сиз билан шу мавзуда бафуржа гаплашиб оламиз!
Ойимнинг кўзларида яна ҳавотир аломатлари пайдо бўлди. Авваллари совчилик ҳақида гап кетгудек бўлса, шунақа ўзимни олиб қочишларим билан уларни кўп диққат қилганман.
Секин чарчаганимни баҳона қилиб, ўз хонамга жўнадим.
Салдан кейин ташқарида акамнинг маъноли томоқ қиргани эшитилди: ойим келинойимга, келинойим эса ўз навбатида акамга яна ўзгариб қолганимнинг хабарини етказган бўлсалар керак.
-Киравер!
Акамнинг кетидан зум ўтмай, жияним Азизбек ҳам хонага эргашиб кирди. Уни тиззамга олиб, хайинчалак усулида ўйната бошладим. Сезишимча, акам яна мени эски ўйинни бошлади деган хаёлда.
-Ойимга ҳозирча совчиликка юрмай туринг деб айтибсан, сени нима жин урди?! Ҳамма нарса тайёр, бир марта келин бўлмишни ҳам орқа-варотдан кўриб бўлгансан. Сирдарёга боришга аммамнинг умрадан қайтиб келишини кутиб тургандик. Бирдан яна тескари иш тутишни бошладинг. Уйланишинг ҳам гапирар оғизга роса "тема" бўлиб кетди. Уял-ей, хотин дегани санга керак, ойимга ёки бошқаларгамас!
-Йўғ-ей, унақа нотўғри тушунма! Ўзим ҳам оила қуриш ҳақида анчадан бери ўйлаб юрибман, фақат...
Акамнинг қошлари чимирилди, узоқ ўйлаб ўтирмай, София воқеасини унга бир чеккадан айтиб бердим.
-Шунақа де... Ҳм... Ёшликда берган кўнгил-айрилмас бало бўлур деган экан эскилар...
Акам узоқ чеҳрамга тикилиб қолди, энди Азизбекнинг ширин овозда қиқирлашигина хонадаги сукунатимизни бузиб турибди.
-Ойимга ўзим ҳаммасини секин йўриғи билан тушунтираман. Қани менга ўша қизнинг уй манзилини бергин-чи!
Зайтунанинг манзилини тушунтирдим. Акам "у маҳаллада бир Ҳамдам деган ўртоғим бўларди, шундан бир ўзим ҳам суриштириб кўрсам бўларкан" деди-ю, ўғлини мен билан қолдириб хонадан чиқиб кетди. Ўйланганча қолдим: акам ойимга нима деб тушунтирарканлар?!

🍃

Баъзан биз муносабатларни бошланди, деб ўйлаганимизда у аслида тугаган бўлади. Тугатдик, деб ўйлаганимизда эса аслида бошланган...

Томас Элиот

🍃 Зайтуна 🍃

12 май 2011 йил.

Чоршанба куни ҳалиги Мурод ака деган одамдан уйимизга яна совчилар келишди. Яна ўша эски сиқиқ вазият: атрофимдаги ҳамма- бир хил гапни қайтараётган тўтиқушга ўхшаб қолган...
Гулгун опам деярли ярим соат "ўлганлар қайтмаслиги" тўғрисида ваъз ўқидилар. Кейин холам...
"Иззатбекнинг ҳам қанчалик қийналиб кетаётганини энди Яратганнинг ўзи билади, йиғлайверасан, сиқтайверасан!
(Давоми бор)

​​#ишқ_ва_ишқсизлик.
Муаллиф: Ummu Zaynab Ummu
(243-қисм)

Апил-тапил йўлак оҳиридаги деразани бориб, очдим. Жалюзи тирқичларидан худди жаннатий насим ичкарига шоша-пиша бош ургандек, юзимга енгил эпкин урилди.
-Алло... Нодир, мени эшитяпсанми?
Аранг унга "ҳа!" дея жавоб бердим. Овозим титраб, ўзимга ҳам ғалати эшитилди. Юрагим ҳозир эшитган гапларимдан шунақанги патирлаб уряпти-ки...
-Мен ўйладим-ки...Сизлар ўша йилиёқ турмуш қургансизлар ва сен... Майли, ҳеч қиси йўқ, умринг узоқ бўларкан!
Ўша куни... Шу сабабли сени аэропортда кўрдим-у, хаёлларим дув этиб, ҳар тарафга тарқаб кетди. Тўғриси, сочларингни жиндек сийрак тортиб, улғайганингни айтмаса, деярли ўша-ўшасан! Агар ўзгариб кетганингда, балки танимаган бўлардим...
Софияга роса Зайтуна ҳақида савол бергим келяпти, аммо...
Барибир бўлмади... Бўғзимда шай турган биринчи саволни қандай унга бериб юборганимни хаттоки ўзим ҳам сезмай қолдим.
-Сен... Ўша куни аэропортда мабодо у билан учрашмаганмидинг?
-Ҳа, ҳа! Улар отасига- мен орқали жўнатма бериб юборишлари керак эди. Ана ўша нарсаларни бериш учун Зайтуна укаси билан биргаликда аэропортга келди. Қачон уни кўришга улгура қолдинг?!
Тиришганча ўша кунги манзарани яна қайтадан кўз олдимда жонлантириб, хотирлашга уриндим: орадаги масофа уни таниб олишим учун анча узоқлик қиларди!
София сўроғи жавобсиз қолганидан оғриндими, жим бўлиб қолди. Дунёнинг ишлари қизиқ экан-да: бир пайтлар айнан шу қиз баҳона менинг Зайтуна билан ўртамга бевақт айрилиқ соя ташлаб улгурганди, мана энди- орадан ўн йил ўтиб эса...
-София!
У бир-икки сония ўтказиб, "Ҳа, нима дейсан?" дея жавоб берди.
-Буни сенга албатта айтишим керак! Сен... Жудаям яхши дўстсан! Шаҳсий ҳаётинг тез орада изига тушиб кетишига ишонаман, чунки эркаклар ҳамиша фаҳм-фаросати тез аёлни-уйига бека қилиш мақсадида қидириб юришади... Сен... Айнан улар қидирган аёлсан!
Бироз сукутдан сўнг София жуда паст охангда "илоҳим, айтганинг келсин!" дея пичирлади.

🍃

Зайтуналарнинг маҳалласига кираверишдаги-соқчи мисол қўр тўкиб турган дарахтнинг ёнида машинамни тўхтатдим. У кейинги ўн йил давомида янада тарвақайлаб, ҳар томонга икки-учтадан шоҳини ёйиб, янада йирик кўринишга келиб қолибди. Шу сабаблими, баъзи ўзбошимча шоҳлари каллакланиб, кесилган ўрни гўё узилган қўлдек бўлиб битиб кетибди.
Яна икки юз одимдан сўнг- Зайтуналарнинг уйи келади. Соатимга қарадим: айни одамлар кундузги уйқу учун оёқ узатадиган маҳал. Кўча ичкарисида-шу сабабли қатнов бироз суст.
Шу дарахт остида ундан биринчи бўсамни олганим-худди кечагидек ёдимда ва ҳаялламай чап юзимга тушган тарсакининг зарби ҳам чаккамни яна қайтадан қиздираётгандек...
"Қизлар- ўзидан биринчи бўса олган одамни умрбод унутишмас экан, шунга..."
"Унда бу ҳам эсдан чиқмаслиги учун!"
Хотиралар сабаб- лабимга табассум инди. У пайтлар албатта ёш бўлганмиз-да...
Қизиқ, ҳозир Зайтуна қанақа бўлиб кетган экан-а?! София уни "худди кимгадир мотам тутаётган азадор аёлдек" деб айтди...
Дарров лабимдан табассум изи ўчди. Қаттиқ сиқилгандир?
Бундан ўн йил олдин мен бир бахти ушалган йигитни билардим, аммо уни ҳеч қачон ўзимга рақиб сифатида кўрмаганман.
Мен учун Зайтунанинг умр йўлдоши - шунчаки омадли бир инсон эди. Секингина юзимга фотиҳа тортдим: "Роббим, уни албатта жаннатингга лойиқ кўргин! Зайтуна унга ҳалиям аза тутяптими, демак у - албатта яхши инсон бўлган..."
Хотираларим қатидаги соҳибжамол қизни- қора либосда, ғамгин бир алфозда тасаввур қилишга уриниб яна ичим аста-секин ғаш торта бошлади. Машинани унинг уйи томонга қараб юргаздим.
Мана ўша уй! Туришидан яқиндагина таъмирлаш ишлари бўлиб ўтгани- яққол сезилиб турибди. Дарвозахона тўсинига қўниб олган мусичанинг ғув-ғувлаши баланд ҳавозалардан акс-садоли бўлиб эшитилмоқда.
Қия очиқ турган дарвозанинг кичик табақасидан пича кўз узмай ўтирдим. Аҳён-аҳёнда ичкари эшикларнинг очилиб-ёпилгани ва кимнингдир паст овозда бировни чақириб гапиргани қулоққа чалиняпти.
(Давоми бор)

​​#ишқ_ва_ишқсизлик.
Муаллиф: Ummu Zaynab Ummu
(242-қисм)

Яшил тугмани босиб, қулоғимга яқинлаштиришим билан у тарафдан аёл кишининг "Алло" деган овози янгради:
-Алло! Нодир... Нодир... Ўзингмисан?!
Яна қизиқсиниб, рақамларга бошқатдан қараб олдим:
-Ким бу?
-Вой дарров унутдингми, бу мен Софияман! София!
Эҳ-ҳе, "етиб боришим билан телефон қиламан" деб ваъда берган одамнинг аҳволини. Аҳир, орадан бир ҳафта ўтиб кетди-ку!
-Ўзим телефон қилмасам, ўзингдан билиб телефон қилмас экансанда-а? Эҳ, Нодир! Зиғирчаям ўзгармабсан!
Ўрнимдан туриб, у билан ҳоли ва тинч жойда гаплашиш учун ташқарига қараб йўл олдим.
-Ўша куни сал эртароқ бўшасам, тўғриси- сени ҳам кузатиб қўймоқчийдим. Қалай, Ригага яхши етиб олдингми?
-Ҳа, "кузатиб оввора бўлма!" деб айтиб қўйиш ёдимдан чиқибди. Жуда банд одам эканлигинг билинди, ҳавотир олма! Яхши учиб келдик, бу ерга келиб, яна ишларимни йўлга қўйиб олдим.
-Ўша куни сўраш хаёлга келмабди, ўзи нима иш билан шуғулланасан?
-Меники ҳунармандчилик йўналиши, яъни эксклюзив, табиий маҳсулотлардан тайёрланадиган атир совунлар ишлаб чиқараман. Унақа жуда катта цех эмас, аммо ўзига яраша ҳаридори бор.
-Ажойиб! Ҳар қалай бекор юрмас экансан...
София гапдан бир оз тин олгандек бўлди. "Сукунат узоқ чўзилиб кетмасмикан?" дея ҳавотир ола бошладим.
-Нодир... Ўша куни сенга индамадим-у...
София худди муҳим гап айтишга тараддудланаётгандек яна жимиб қолди. Диққатим ошиб, кута бошладим.
- Мен сени кўриб, худди арвоҳни кўргандек бўлдим десам, ишонасанми?!
-Қўрқитма!
- Биласанми?!...
-Гапиравер, эшитяпман...
-Ўйлагандим-ки... Мен сизларни... Ҳуллас, нима десам экан...
-Хўш...
-Сен Зайтунага уйланиб ажрашдингми?! Ёки мен адашяпманми?!
Софиянинг орадан шунча йиллар ўтиб ҳам Зайтунанинг исмини унутиб юбормаганига бирдан ҳайратим ошди.
-Зайтуна?! У ҳалиям эсингда борми? Қизиқ...
София енгилгина тин олди, балки гаплашаётган мавзуйимиз ҳалиям унинг ҳамиятига ботаётгани учун шундайдир. Аёллар қизиқ-да, ўзлари минг ўзгариб, эврилсалар-да, муҳаббат хотиралари эскириб битса-да, улар қачонлардир рақибалари бўлган аёлнинг исмини унутишни истамайдилар.
-Албатта, унутмайман-да, аҳир бу исмни шу пайтгача фақат икки мартагина эшитганман. Аммо тасоддифни қара-ки, ўша икки марта эшитган исмим ҳам аслида бир одамгагина тегишли бўлиб чиқди!
-Тушунмадим...
-Эшит, унда! Бу сал узоқроқ хикоя, аммо... Сенга буни албатта айтишим керак деб ўйлайман!
Ригадан бир ой олдин Тошкентга учиб бордим... Орадан етарлича вақт ўтган, ойим ва опам ҳам икки минг тўртинчи йил бувимнинг вафотидан сўнг Латвияга кўчиб келгач, биз буткул Тошкентдан узилиб қолгандик. Мен орада эрим билан Германияга кетиб яшадим.
Тошкентга бувимнинг хотирасини абадийлаштириш учун боришимга тўғри келди. Чунки ҳамма ўтганларини эслайдиган - Радоницада бувим бечоранинг қабри нуқул эсланмай, қаровсиз қолавериши нақ саккиз йил ичимни ғаш қилиб келди. Тошкентга боришим кераклигини отамдан эшитган Гена амаки худди туғишганлардек, менга яхшилик қилди десам, адашмаган бўламан.
Унинг қизи ва ўғли мени аэропортда кутиб олди, Боткинага бориб, бувимнинг қабрини топдим ва ўзим хоҳлаганимдек у ерга қабртош ўрнатдим. Ҳамиша улар иккиси-менинг ёнимда бўлишди. Биринчи куниёқ, Гена амакининг қизи кўзимга иссиқ кўринганди, айниқса унинг исми-менга жуда таниш экани эътиборимни тортди: Зайтуна!
Аммо у мен ўн йил олдин кўрган замонавий қизга ўхшамасди. Бошдан оёқ қора кийинган, худди кимгадир мотам тутаётган азадор хотиннинг айнан ўзи эди у!
Суҳбатлашгач, қаршимдаги ростдан ҳам у, яъни ўша мен таниган Зайтуна эканлигини тушуниб етдим. Аммо у мени танимагани аниқ!
Зайтуна икки минг биринчи йил турмуш қургани ва умр йўлдоши- жуда эрта, ёш ва навқирон пайтида вафот этганини айтди. Яна у фарзандсиз ҳам экан. Эслашга уриндим: мен ҳам у билан икки минг биринчи йил учрашгандим.
(Давоми бор)

​​#ишқ_ва_ишқсизлик.
Муаллиф: Ummu Zaynab Ummu
(241-қисм)

-Лекин чинимни айтсам, сени кўриб турганимдан жудаям ҳурсандман!
Софияга сездирмай соатимга кўз қиримни ташладим: Зафарнинг самалёти агарда ўз вақтида қўнадиган бўлса, яна ўн саккиз дақиқача вақтим бор!
-Ўғлинг ҳам анча катта бўлиб қолибди, ўзи сен қачон турмушга чиқа қолдинг?
София кулди. Ўзгармай қолган нарсалардан яна бири мана шу кулгичлари эканини пайқадим.
-Ўғлим шу йил саккиз ёшга киради. Отаси ҳозир Германияда, ўзининг оиласи билан бирга яшаяпти. Мен у билан ажрашиб, Миша беш ёшга кирар-кирмас Ригага, ўз ота-онамнинг ёнига қайтиб келдим.
Софиянинг эри билан ажрашганини эшитиб, унга тасалли беришни ҳам, бермасликни ҳам билмай қолдим.
-Ха, майли! Хўш, ўзингда нима гаплар?! Шошмаётган бўлсанг, бир бошдан гапириб бер-чи!
Гапириш олдидан худди унга ўхшаб, ўтган ишларни бир қур ёдга олиб жилмайдим.
-Уйланиб, ажрашдим. Ҳозирча яна ўша бўйдоқлик ҳаёти давом этяпти...
-Наҳотки, ҳеч ким билан учрашмаяпсан ҳам?!
-Унақалар бор. Аммо уйланишга дурустроқ номзод топмасам бўлмайди.
-Тушунарли... Контактларингни берасанми, у ёққа боргач, маъқул кўрсанг, хабарлашиб турардик...
-Ҳа, албатта!
София шошганча қорни дўппайиб турган сумкасидан тўқ кўк муқовали ён дафтарча чиқарди, пружинасига қалам қистириб қўйилган экан.
Дарров телефоним ва ижтимоий тармоқдаги аккаунтим номини айтдим.
-Боришим билан сенга албатта ёзаман, ўзи тармоқда фаолмисан?!
-Ҳа, кунда-кунора кўз ташлаб тураман. Вақтида ёзолмасам, имкон қадар тўғри тушун. Аммо жавоб албатта бўлади!
София чаққонлик билан ўзининг телефони ва аккаунти номини ёзиб, дарров чала очиқ турган кафтимга тутқазди.
-Шошаётганингни барибир сездириб қўйдинг, майли ортиқ сени қийнаб, вақтингни олмай. Миша ҳам ниҳоятда тоқатсиз бола, бизнинг самалётимиз учишига ҳали анча вақт бор!
Хайрлаша-хайрлаша она боладан узоқлашдим. Софиянинг ўғли-у айтгандек, анча бетоқат бола экан: ўрнимдан туришимга ойисидан аввал йўлга тушди.
Зафар борганимга роса ҳурсанд бўлди, дарров "жиянларингга мендан совға!" дея диск ўқийдиган плейерни қўлимга тутқаздириб қўйди. Кутиш залидан чиқаётганимизда узоқдан туриб, София ва унинг ўғли томонга қарадим: ёнларида қоп-қора кийинган бир қанақадир аёл ва узун бўйли эркак ҳам бор эди.
Зафар машинасида Андижонга жўнаб кетди. Ишхонам яқинида унинг уловидан тушиб қолдим. Бошқа пайт бўлганда, унга қўшилишиб албатта таъзияга борган ва уни янаям кўнглига қараган бўлардим.
Ўзи яқиндагина ишга қайтганим ва ҳали масъулиятли лавозимда янги эканлигимни биладиган дўстим -албатта мени бу масалала тўғри тушунди деб ўйлайман.

11 май 2011 йил.

Тўққизинчи май арафасида илинган байроқлар бир текис шамолда ҳилпираб турибди. Ҳамма ёқ осмон каби мовий, майса мисол зангор ва тинчлик рамзи ҳисобланган оппоқ байроқчаларга тўла.
Шаҳар обдон гул-чечакларга тўлиб-тошган, йўлка четларидан келаётган янги ўрилган майса иси- одамнинг баҳри-дилини ёзади.
Ишхонамда эса ҳар доимги аҳвол ва одатий кун тартиби! Зиналар четида гаплашиб турган аллакимлар, папка қўлтиқлаган бириси бу тарафга қараб шошиб ўтади, бошқаси эса эшикларни битта-битта очиб, кимнидир қидиргани-қидирган.
Ойим тушлик пайтига ярим соат қолганда телефон қилиб қолдилар. Келинойим ҳалиги қизни учрашувга чиқишга кўндирибди.
"Имкон топсанг, боришингдан аввал келинойингга бир телефон қилиб қўйиб, кейин бор! Қизни сал тортинчоқроқ деб айтди."
Ўша Сирдарёлик қизни уч кун аввал ўзлари бир кўрсатишгандек қилишди. Оқ юзли, сочи теккис, кўринишидан одоблигина қизга ўхшади. Энди қанчалик тўғри чамалагимни гаплашиб кўрсам биламан-да!
Демак, аввал келинойим билан гаплашиб, баъзи нарсаларни келишиб олишим керак экан. Телефонимни энди қўлимга олган ҳам эдим-ки, у қўлимда туриб жиринглаб кетди. Боши уч рақамидан бошланадиган узун ва ғалати рақам кўринди. Қизиқ!

(Давоми бор)