Lingvist Iroda Azimova


Гео и язык канала: Узбекистан, Узбекский
Категория: Лингвистика


Til va til ta'limiga oid turli masalalar

Связанные каналы  |  Похожие каналы

Гео и язык канала
Узбекистан, Узбекский
Категория
Лингвистика
Статистика
Фильтр публикаций


#qutlov

Ertaga otamning tavallud kuni. Otam maktabni oltin medal bilan tugatganlar. Pedinstitutning fizika fakultetini tamomlab, uzoq yillar davomida kollejda fizika o‘qituvchisi sifatida ishlaganlar.
Otam men uchun har doim men o‘xshashga intiladigan ideal bo‘lganlar: har doim aqlli va mulohazali, og‘ir-bosiq, halol, mas’uliyatli.
Otam menga fikrlashni o‘rgatganlar. Bir masalani hal qilish kerak bo‘lsa, hech qachon yechimni aytmasdilar. Masalani yechishga qanday yo‘llar bo‘lishi mumkinligi haqida o‘ylashga undaydigan savollar berardilar.
Hech qachon mening aytganim shu, shunga bo‘ysunishga majbursan, demaganlar. Bizni eshitardilar, maslahat berardilar, ammo doim oxirgi qarorni o‘zimizga qoldirardilar. O‘qish, ish, hatto turmush masalasida ham.
Hayotimdagi muhim qarorlardan biri aspiranturaga kirish edi. O‘shanda yo kafedrada to‘liq stavkada ishlash, yo aspiranturaga kirib, ishdan ketishim kerak edi. Otam “avval ilm qilib ol, ish keyin ham bo‘laveradi”, degan edilar. Ilmiy ishim davomida ham moddiy, ham ma’naviy qo‘llab-quvvatlovni ota-onamdan olmasam, ilm qila olmagan bo‘lardim. O‘sha ishim jarayonida bir safar ilmiy rahbarim ishim yozib tugatilgan va 5marta tahrir qilingan paytida “ha, yaxshiyu, lekin nima foydasi bor” deganlar. Bu gapdan ko‘nglim cho‘kib ketgan. Ota-onamga aytganimda ikkalalari ham “qo‘y, mayli, bizga sening sog‘lig‘ing kerak, yoqlamasang yoqlamassan shu ishni”,-deyishgan. Keyingi safarida ilmiy rahbarim u jiddiy tanqidni qaytib olganlar: mening e’tirozim sizga faqat qilgan ishingizni tushunarli ifodalay olmayapsiz, shu xolos, yaxshilab tahrir qilish kerak,- deganlar. O‘sha jarayonda ota-onamning meni tushungani menga kuch bergan, o‘zimni xotirjam his qilganman.
Yana bir o‘ta muhim qaror - chetga o‘qishga ketishim bo‘lgan. Chetga hujjat topshirish uchun o‘zim ham ishonqiramay, otamga “nima qilay, topshirsammikan”, deganimda otam “Nega endi topshirmasliging kerak?! Katta kemaga katta sayohatlar yarashadi”,- deganlar (otam aytgan “Bolshomu korablyu bolshoye plavaniye” degan ruscha ifodani o‘zim tarjima qilib yoza qoldim). Bu gap menga o‘shanda ham, undan keyin ham qanchalar dalda berganini so‘z bilan ta’riflab bera olmasam kerak.
Ish faoliyatim davomida talabalarga munosabat, darsga munosabat bo‘yicha ham o‘z tajribalari bilan o‘rtoqlashib, ishimga xotirjamroq yondashishimga sabab bo‘lganlar.
Hammasidan muhimi esa suhbatlar… yozda hovlidagi so‘rida, qishda oynavand ayvonimizda ikkalamiz soatlab gaplashib o‘tirardik. Onamning bir oz rashki kelib “Ha, ota-bola juda gaplashasizlar a!” deb qo‘yardilar. 4-5 yil avval AQSHda ishlangan “Chernobil” serialini ko‘rib, otam fizik bo‘lganlari uchun ham ularga ilinib, fleshkada ko‘tarib borgandim. Beshala seriyani kun bo‘yi birga tomosha qilib, muhokama qilgandik.
Hozir o‘g‘lim ota uyimga boradigan bo‘lsak, albatta so‘raydi: bobom uyda bo‘larkanlarmi? Bobom bilan maza qilib gaplashaman” - deb.
Insonning hayotida ikki muhim avlod bor: biri bizni dunyoga keltirganlar, ikkinchisi biz dunyoga keltirganlar. Yaxshilab o‘ylab ko‘rsak, mana shu ikkala bo‘g‘in uchun yashaymiz aslida. Mushkul vaizyatlarda ota-onamizdan kuch olamiz. Otamizning birgina “men ishonaman, hammasi yaxshi bo‘ladi”, deyishlari, onamizning ovozimizdagi arzimas o‘zgarishni payqab holimizni so‘rashlari hayotimizga mazmun, ruhimizga quvvat beradi. Alloh hammaning ota-onasini sog‘-salomat qilsin, umrini uzun qilsin. Shu qatorda mening otamning ham, mening onamning ham.

@psixolingvist

443 0 7 14 80

#professorningkundaligi

Yaqinda bir doktorantimning psixolingvistika bo‘yicha mavzusiga "bu metodikamasmi?" deyishgan ekan.
Kuni kecha metodika yo‘nalishida o‘qiyotgan doktorantimga "bu psixolingvistika emasmi?" deyishibdi.
Uch yil avval himoya qilgan doktorantimga seminarda "bu ish metodikadan yoqlanishi kerak" kabi e'tirozlar bo‘lgan.

Menda istihola uyg‘otadigan narsa shuki, men O‘zbekistonda psixolingvistikadan birinchi nomzodlik ishi yoqlagan odamman. Ishim matnni tushunish bo‘yicha o‘tkazilgan beshta psixolingvistik tajriba natijalari tahlili asosida yozilgan. Ishim davomida rus psixolingvistlari Valeriy Pavlovich Belyanin hamda Aleksandra Aleksandrovna Zalevskayalar konsultantlik qilishgan. Undan tashqari aynan psixolingvistika yo‘nalishida dunyoda yetakchi bo‘lgan Yevropa universitetlarida magistraturani tugatganman.
E'tiroz bildirganlar esa psixolingvistika bilan menchalik ko‘p va jiddiy shug‘ullanmagan.

Nimaga odam o‘zining sohasi bo‘lmagan ilmiy tadqiqotning sohaviy mansubligi bo‘yicha fikr bildirishga bu qadar ishtiyoqmand?

Endi ma'lumot uchun aytaman, psixolingvistika o‘rganadigan markaziy masalalardan biri bu tilning o‘zlashtirilishidir. Til o‘qitish metodikasi bo‘yicha qilinadigan tadqiqotlar psixolingvistik tadqiqotlarning xulosalariga tayanishi shart.

Til nazariyasi tomonidan esa inson ongida til tizimining qanday ishlashiga javob izlanar ekan, o‘sha til egasi qanday til materiali ta'sirida bo‘lganini hisobga olish zarur.

Undan keyin mavzuning sohaviy mansubligi o‘ta umumiy masala. Ko‘p hollarda rasmiyatchilik bilan hal qilish mumkin. Tadqiqot mohiyati yuzasidan fikr bildirish uchun esa soha bo‘yicha batafsil bilimga ega bo‘lish talab qilinadi.

@psixolingvist

1k 0 6 16 54

2-sinf o‘qish kitobida matn tuzish uchun berilgan mavzu:
Kasb-hunar gulshani

Bola hali kasb, hunar degan so‘zlarni to‘liq o‘zlashtirgani yo‘q, chastotasi past (faqat badiiy uslubdagina qo‘llanadigan), uning ustiga birikmada ko‘chma ma'noda kelayotgan gulshan so‘zini qo‘llashdan maqsad nima??? Bolaning miyasini maksimal darajada tormozlashmi?

Qachon bir ilmiy tadqiqotlarning xulosalariga tayangan darsliklar yozilarkin bizda ham...

@psixolingvist

1.3k 0 11 18 51

#professorningkundaligi

Yana ko‘chirmakashlik haqida

Ko‘chirmakashlik toqat qilib bo‘lmaydigan, qilinmaydigan illat.
Hech narsa - hech qanday yaxshi niyat, hech qanday ezgu maqsad bilan ham oqlab bo‘lmaydigan illatdir. Uyat, sharmandalikdir.

Ilm va ta'lim sohasida faoliyat yuritayotganlar bunga qo‘l ursa, ikki marta yomon ish qilgan bo‘ladi: birinchidan, xalqni aldaydi o‘zi yozmagan narsani o‘zining nomidan taqdim qilib; ikkinchidan, yosh avlodga ko‘chirmakashlik me'yorga aylanib bo‘lgan degan qarashni singdiradi.

O‘tgan yili yozgandim: olimlar ko‘chirmakashlikka nisbatan murosasiz bo‘lmas ekan, jamiyatdagi boshqa kamchiliklardan nolishga ma'nan haqli emas.

Halolning yo‘li doim qiyin bo‘lgan. Ko‘chirmakashlik halol ish emasligi hammaga ayon bo‘lsa kerak.

Quyidagi maqolani yana bir bor o‘qib yuborishni tavsiya qilaman:
https://www.xabaruz.com/jamiyat/kochirmachilik-taraqqiyotimiz-oyogiga-urilgan-boltadir

@psixolingvist


#tafakkur_kurtaklari

O‘g‘lim 8 yoshligida bergan savoli.
Siz nima deb javob bergan bo‘lardingiz?


"Hayvonot olamiga sayohat" kitobidan oqbosh burgut haqidagi matnni o‘qiyotib:
"bu qush AQSH gerbida tasvirlangan..." Bizning gerbimizdagi qushning nomi nima edi?
- Humo.
- A dunyoda bormi unaqa qush?
- Yo‘q, u afsonaviy qush.
- Nega biz yo‘q qushning rasmini qo‘yganmiz?
-.....

@psixolingvist

1.3k 0 12 10 60

#professorningkundaligi

Menga shunday tuyuladiki, bilmagan narsamizni bilmayman deb tan olish hayotimizni ancha yengillashtiradi.

Biz o‘zimizga negadir (katta ehtimol bilan xatolarga betoqat ta'lim an'anasi sababli) bilag‘on obrazini ideal qilib olganmiz.

Bu idealga shunchalik intilamizki, bilimimiz qayerda boshlanib, qayerda tugashidan xabarimiz yo‘q. Hamma narsani bilishimizga o‘zimiz asossiz ravishda ishonib boramiz.

Bu noto‘g‘ri! Hech kim hech qachon yuz foiz hamma narsani bilmaydi va bilishi ham shart emas. Kelinglar, shu yukni bo‘ynimizdan soqit qilaylik.

Shunda... hech bo‘lmaganda bilmagan narsamizni bilaman deb o‘ylab, birovga aql o‘rgatib o‘zimizni sharmanda qilmaymiz. Aytaylik, shunday vaziyat ro‘y berib ham qoldi, bilaman deb o‘ylab gapirganimiz aslida xato ekan.To‘xtash va tan olish bu vaziyatda eng to‘g‘ri ish. Buni tan olmaslikka undaydigan ichimizdagi tuyg‘u kibr va hirsdan boshqa narsa emas. Uning oxiri esa har doim pushaymonlik bo‘ladi.

Men ishonaman, har kimning aslida bilgan narsasi yetarli va shuning o‘ziyoq hurmatga loyiq. Oxir-oqibat, insonmiz, hayotimiz o‘rganishdan iborat. Biz bilmaganlarimizni o‘rganish tabiati bilan yaratilganmiz.

@psixolingvist


Ko‘pchilik mantig‘ini to‘g‘ri topdi. Zukko o‘quvchilarim, sizlar bilan faxrlanaman 🫶

"Aslida bo‘sh vaqtni sotib olish mumkin"- bu Goodwell kompaniyasining idish yuvadigan mashinasi reklamasi edi.

Bizning mentalitetda idish yuvadigan mashinani dangasalar sotvoladi, idish yuvish ham ish bo‘ptimi, degan qarash kengroq tarqalgan.

2010-yilda Berlinda o‘qiganimda kvartiramizda idish yuvadigan mashina bor edi. Men ham o‘sha stereotiplar ta'sirida uni deyarli ishlatmasdim.

Taxminan bahorlarda instagramda bir video ko‘rib qoldim. Turkiyadagi bir o‘zbek ayol idish yuvish mashinasini albatta olish kerakligini, kir yuvadigan mashina ishingizni qanday yengillatgan bo‘lsa, bu mashina ham shunday, degan gapi stereotiplarimni parchaladi va idish yuvadigan mashinamiz bo‘lishi kerak deb qaror qildik va oldik (turmush o‘rtog‘im o‘zlari tanlab oberdilar, Alloh rozi bo‘lsin).

Endi men sizlarga aytsam, bu jonning rohati ekan. Ko‘pchilik o‘zbek ayollari kabi shanba-yakshanba kunim oshxonada o‘tadi. Ketma-ket ovqat tayyorlash, ketma-ket idish yuvish qanchalik epchil va chaqqon bo‘lmang, vaqtingizni oladi. Kun qanday o‘tib ketganini, rejalashtirgan maqolani o‘qimaganingiz, rejalashtirilgan nimanidir yoza olmay qolganingizni payqamay ham qolasiz.
Idish yuvadigan mashinaning eng yaxshi tomoni ayrim idishlarni tozalash uchun yuvish vositalarini surib qo‘yib, astoyidil ishqalab, kuch sarflamasangiz toza bo‘lmaydi, aynan shu ovoragarchilikdan sizni qutqaradi. Idishlarni qo‘limiz dosh bermaydigan yuqori haroratda yuvgani uchun idishlar qo‘lda yuvgandan tozaroq chiqadi.
Bir kun davomida idish yuvishga sarflaydigan vaqtingiz va toqatingiz (ikkinchisi muhimroq hatto degan bo‘lardim) yonga qoladi.

Shu ma'noda reklama matni yaxshi o‘ylab topilgan. "Bo‘sh vaqtni sotib olish mumkin" deganda bo‘sh vaqtning idish yuvadigan mashinaga ishora qilayotgani, mening nazarimda, reklama matnining samarali bo‘lishini ta'minlashi kerak.

P. S. Undan tashqari idish yuvadigan mashina suvni ancha tejaydi.

@psixolingvist

1.8k 0 24 14 75

Oxirgi paytda yurtimizda marketing ancha o‘zbeklashib qoldi. Haligacha so‘zma-so‘z tarjimalar uchrab tursa-da, o‘zbekona ifodalarning qo‘llanishi tez sur'atda o‘sib boryapti.
Kecha bir reklamaga ko‘zim tushdi. Balki siz ham ko‘rgandirsiz:
"Aslida bo‘sh vaqtni sotib olish mumkin".

Bu reklamani ko‘rmaganlarga savol: nimaning reklamasi deb o‘ylaysiz?

Reklama matnining psixolingvistik tahlilini javoblardan keyin qilamiz.

@psixolingvist


#talabalar_kuni

Sobiq va joriy talabalarimni hamda meni kuzatadigan barcha talabalarni talabalar kuni bilan tabriklayman! Alloh yo‘lingizni ochiq, yuzingizni yorug‘, qalbingizni pok qilsin!

... degandan keyin nasihatga o‘tib ketgim keldi: o‘qish sizning mas'uliyatingizda ekanini anglash, shunga yarasha o‘zingizni tutish, qoldirgan darslaringiz, qilmagan vazifalaringiz uchun domlaga iddao qilmaslikka o‘rganish, ilm olish dunyoda umrni sarflashga eng arziydigan mashg‘ulot ekanligini qalb-qalbingizdan anglash, shunga yarasha yashash nasib qilsin!!!

@psixolingvist


Репост из: Jalilov. Qaydlar
"Mentor Hub" guruhi asoschisi, Toshkent Xalqaro Vestminster universiteti katta oʻqituvchisi Nodira Isamuhamedova bilan taʼlimda tadqiqotlarning oʻrni, ilmiy tadqiqotlarga asoslangan taʼlim siyosati qanday boʻlishi kerakligi haqida suhbatlashdik.

Darvoqe, "Mentor Hub"ning Youtube kanalini kuzatib borishni tavsiya qilaman. Nodira opa jiddiy va pedagoglar uchun kerakli mavzularda suhbatlar tashkil qilmoqdalar.


#lirik_chekinish

Kuz haqida eng yaxshi ko‘rgan she'rlarimdan biri Behzod Fazliddinning she'ri.

***
Bir muddatga kitobingni yop,
Mavhumotdan nigohingni uz.
Tabiatning oʻzi zoʻr kitob,
Bugun uning qahramoni – Kuz.

Qara, asar topilmas bunday,
Tebranadi bogʻlar – ruhafzo.
Nelarnidir esga olganday,
Entikadi zaʼfaron dunyo.

Tura tursin eski koʻzoynak,
Boqqin ochiq koʻz bilan bundoq.
Derazangga barg otgan kuzak
Muncha maʼyus, munchalar quvnoq.

Oʻylatmasin ortiq tartibi,
Shundogʻicha olam mukammal.
Qoʻya turgin havo tarkibin,
Toʻyib-toʻyib nafas ol avval.

Qushlar kelib, qushlar qaytmoqda,
Bilganicha chalib surnaylar.
Kimlar uchun vido aytmoqda
Tiriklikka tashna toʻrgʻaylar.

Hayot shudir – qancha tejamay,
Vaqti-bevaqt toʻkilgan xazon.
Bor boʻyicha, boʻyab-bejamay
Tasvirlaydi musavvir Mezon...

2010

© Behzod Fazliddin

#Kutmagan_kunlarim_kutgan_kunlarim

http://behzodfazliddin.uz/mezon/

https://t.me/Behzod_Fazliddin/4670

@psixolingvist


#professorningkundaligi

Bu safar malaka oshirish haqida. Malaka oshirish oliy ta'limdan keyingi ta'lim hisoblanadi. Men o‘zim ham shu malaka oshirishdan o‘tganman. Shu malaka oshirishda dars beraman.

Hozirda malaka oshirishga borgan professor-o‘qituvchi 1 oy davomida har kuni uch paradan darsga qatnashi, kurs yakunida o‘tilgan hamma kurslar bo‘yicha test topshirishi, bitiruv loyiha ishi yozishi va portfoliosida maqolalari, shogirdlari bilan erishgan yutuqlari yetarli darajada bo‘lishi kerak.

2019-yili men malaka oshirishning chiqish testidan 0.5 bal yetmay yiqilganman.

Keyingi yili yonimdan pul to‘lab o‘qiganman. Test bu boshog‘riq. Besh yuzta testni odam yodalshi kerak. Keyin bitiruv loyiha ishi yozib, uni himoya qilishi kerak.
Bitiruv loyiha ishi mavzusini o‘zim o‘qitib yurgan yo‘nalishlarga yaqinroq tanlaganman. Avvaldan o‘zimda mavjud g‘oyalar, materiallarni umumlashtirib tayyorlaganman.
Aks holda bitiruv ishini har kungi darslar va test yodlash orasida yo‘q joydan boshlab yozib tugatish imkonsiz. Buni tinglovchilarga har doim ta'kidlayman.
Mening soham nisbatan yangi soha. Ko‘pchilik psixolingvistikani umuman o‘qimagan. Shunchaki u yer-bu yerda ko‘rib qolgan ishlar asosida tasavvuri bor. Shunga ishonibmi, bilmayman mavzuni olishadi. Eng yomoni... keyin ko‘chirishadi. Ko‘chirishni odatiy hol hisoblashadi. Yoki ilmiy rahbarga uyalmasdan "yordam bering, xizmatingizni qilaman" deydi. Men bunaqa takliflardan nafratlanaman!

Hurmatli professor-o‘qituvchilar, siz oliy ta'limda dars berasiz. O‘zini shunaqa tutadigan talabalardan kuygandirsiz siz ham. Lekin malaka oshirishda o‘zingizni xuddi o‘sha talabalarday tutasiz.

Bitiruv loyiha ishi uchun mavzu olayotgan paytda ilmiy rahbar bilan bog‘lanib maslahat so‘rash kerak. Buyruqqa kiritib bo‘lib, mavzuni tushunib-tushunmay 50 betlik matnni tayyor qilib, himoyaga 2 hafta qolganda emas. Undan tashqari, bitiruv loyiha ishi bu sizning ishingiz. Ilmiy rahbar bilan vaqtida bog‘lanib, maslahatlashmaganingizga yarasha, "siz shu sohadan ish qilganmisiz, menga manba tashlab berishingiz kerak" deb yondashmang. Bu nafaqat domlaga, eng birinchi navbatda o‘zingizga nisbatan hurmatsizlikdir. Ayniqsa, agar domla ayni vaqtda kasalligini aytib, sizdan bezovta qilmaslikni so‘ragan holatda ham, qayta-qayta o‘z tashvishlaringizni unga bayon qilishingiz xudbinlikning cho‘qqisidir.

Malaka oshirish tizimida hal qilinishi kerak bo‘lgan muammolar ko‘p. Ular haqida doim gapirib kelinyapti. Bu tizimni shaxsan men o‘ylab topmaganman. Shu tizimda ishlayapsiz degani uning past-balandiga rozi bo‘lib ishga kirgansiz degani.
Ta'limga nisbatan munosabatimizni tartibga solaylik. O‘qish, o‘rganish o‘quvchi/talaba/dokorant/tinglovchining mas'uliyatidagi vazifa. Qiynalganingizda domlani ayblash hurmatsizlik ekanligidan tashqari, o‘taketgan mantiqsizlikdir.

@psixolingvist


Oldingi postga ozgina tushuntirish: ma'lum badiiy asarni u yaratilgan davr, siyosiy va ijtimoiy muhit, mentaliltet fonida tahlil qilish ayni muddao. Chunki yozuvchi qanday til materiali ta'siri ostida bo‘lganini shu orqali to‘g‘ri taxmin qilish mumkin.

Men shunchaki fanlarning yondashuvi bir biridan farq qilishiga e'tibor qaratdim.
Oxir oqibat psixolingvistikani o‘z soham sifatida tanlaganimning sababi uning aniq faktlarga asoslanishidan tashqari tushunishning aslida psixofiziologik jihatdan qanday amalga oshishini o‘rganishi edi.

@psixolingvist


#mulohaza

Muloqot xulqimiz va u asosida fikrlashimiz ham qanday til materiali qabul qilganimizga qarab shakllanishi haqidagi bilim fonida qaysidir badiiy asarning ma'lum turdagi tafakkur tarziga bog‘lab tahlil qilinishi menga erish tuyuladi... Go‘yoki biz shu taxlit balandparvoz nazariyalarga o‘zimizni ishontirib asl holatdan uzoqlashib ketayotganday...

P.S. Bu shunchaki psixolingvistika tomonidan yondashuv. Unda qaysidir soha yoki uning vakilini behurmat qilish niyati yo‘q.

@psixolingvist


Qiziq tendensiya: so‘nggi paytda qurilayotgan masjidlar Turkiyadagi masjidlarga o‘xshatib qurilyapti... O‘zimizning me'moriy an'analarimizdan nega voz kechayotganimiz qiziq...

Turkiyadagi deyarli hamma masjidlarda Aya Sofiyaning uslubi takrorlanganini ko‘rish mumkin, qaysiki avvalboshidan nasroniylarning ibodatxonasi bo‘lgan.

Turklarning Aya Sofiyadan nusxa olishi, bugungi kunda bizning turk masjidlaridan nusxa olishimiz asosida bir xil qonuniyat yotibdi deb taxmin qilaman... Ya'ni birovning madaniyatini o‘zinikidan ustun ko‘rish. O‘zi xususida qoniqmaslik esa moddiy farovonlik darajasi bilan belgilansa kerak...

P. S. Men turkiy xalqlarning birdamligi tarafdoriman. Hamma turkiy xalqlarning bir-biriga intilishini tabiiy jarayon deb o‘ylayman.

SSSR vaqtida shu o‘zimizning qo‘shnilarimiz bilan, qozoq, qirg‘izlar bilan ham, masalan, qandaydir o‘zaro mensimaslikka o‘xshash kayfiyati bor kabi edi. Oxirgi vaqtda shu narsa barham topib, birodarlik kayfiyati kuchayganday tuyulyapti. Birodarlik tuyg‘usi esa har doim yaxshi.

@psixolingvist


Репост из: Mukhammad.man
Abu Bakr jome masjidi🕌


Репост из: Madina Zarif
​​ЎҚУВЧИ ПАСПОРТИ

Кузатувим: Кутубхоналарда соат 16:00 ларга қадар асосан катта ёшли ўқувчиларни учратаман. Соат 16:00 дан кейин эса аста секин боғча ва мактабдан қайтган болаларини олиб келган ота оналар ва чуғурчуқ болаларни кўриш мумкин.

Болалар ва катталар бўлими кутубхона биносининг алоҳида қанотларида жойлашган. Болалар бўлимида ерда ўтириб, ёки бемалол диван ёки кресло каби ўтирғичларга суяниб ҳали кичик фарзандларига китоб ўқиб бераётган ота оналарни бу ерда кўп кузатдим.

Ўзбекистонда кўп китобхонага бормаганим боис бизда ҳам бундай одат шаклланганми ёки йўқми, билмайман. Бошқа кузатган мамлакатим Туркия аҳолисини ҳам кўп ўқийдиган миллат дейиш мумкин. Аммо у ерда ҳам фарзандлари билан китоб ўқиётган ота оналарни тўғриси учратмаганман.
Шунга кўра немисларни китоб ўқишни яхши кўрадиган миллат дея оламан.

Ўғлим биринчи синфнинг иккинчи ярмидаёқ матнларни шариллатиб ўқирди. Бунинг сабаби: китоб ўқишга бўлган талаб эди. Унинг синф хонаси 2 та хонадан иборат. Бири дарс қилиш учун парталар қўйилган хона ва ёнида яна бир хонадан иборат. Иккинчи хонада китоб жавонлари ва маҳсус юмшоқ тўшалма солинган. Дарсини тезда битирган болалар ваёки китоб ўқиш соатларида болалар мана шу хонага кириб китоб ўқишади.

1 синфнинг иккинчи ярмидан бошлаб болаларга Lesepass – Ўқувчи паспорти бера бошлашди. Бу “ҳужжат” китоб ўқиш прогрессини кузатиш ва болани китоб ўқишга рағбатлантириш учун берилади. Паспортда кўриб турганингиздек турли талаблар бор(илова расмда).

Масалан: Чўнтак чироғи билан ўзинг ясаган юмшоқ кулбачада қўрқинчли китоб ўқи – болалар уйда ёстиғу чоршаблардан кулбача қуришни яхши кўришади. Ва бу бола учун айри бир завқ. Қай биримиз чоршаблару кўрпачалардан кулбача қуриб унда турли орзулар қилиб, янги оламлар кашф қилмаганмиз?.. Қўрқинчли деганда албатта жуда қўрқинчли китоб эмас, балки турли эртаклар ўқиш тавсия қилинган.

Ёки: Иссиқ мазали ичимлик ичиб яхши бир китоб ўқи – ҳаво совиши билан киши бир пиёла иссиқ чой ёки қаҳва ҳамроҳлигида китоб ўқишни ким орзу қилмайди, дейсиз? Ахир, бу кузнинг завқию ва романтикаси-ку. :)

Ёмғирли бир кунда юмшоққина кўрпа тагида китоб ўқи ва шунга ўхшаш мотивациялар.
Бу каби ўқувчи паспорти ҳар мавсумга хос равишда тайёрлаб болаларга берилади. Ҳар бир бажарилган талабга ота ёки она сана ва имзо қўяди. Паспортдаги талаблар тўлгач эса болаларга турли совғалар бор.

Масалан, бу сафарги совға – мактабда ётиб қолиш кечаси. Аммо бунинг учун синфдаги болаларнинг барчаси паспортларидаги талабни бажариб керакли баллни йиғишлари керак.

Ўқитувчи – ўқувчи – ўқувчининг ота онаси – ва бутун синф – бир бирига боғлиқ меҳнат.
Мен катталар позициясидан ёзаяпман, аммо фарзандимда кузатаётганим: бугун менга какао пишириб бер, ойи, мен паспортимда ёзилганларни қилишим керак. Чунки мактабда синфдошларим билан бир кеча қолгим келяпти. Биз мазза қилиб ўйнамоқчимиз – деди ўғлим.

Кўриб турганингиздек бу нафақат китоб ўқишга рағбат, балки шу билан бирга китоб ўқиш жараёнини болага яхши кўрдириш учун ҳам ҳаракат. Бу шаклда китоб ўқиш – кейинчалик мустақил китоб ўқиш кўникмасини ҳосил қилиб уни ёқимли жараён эканини англашга хизмат қилади.

Ҳа, айтганча, баъзан синф ва ўқитувчилар биргаликда кутубхонада ҳам ётиб қолиш кечалари уюштиришади. Аммо бу ҳақда кейинги сафар айтиб бераман.
Саломатлик тилаги ила
@MadinaZarif


"Har kimning fikri o‘z shaxsiy tajribasidan kelib chiqishini hisobga olsak, birov haqida aytilayotgan xulosa aslida o‘zi to‘g‘risidagi iqror ekanini anglaymiz".

Nikola Tesla

P. S. Tarjma o‘zbekchada silliqroq chiqishi uchun ikkinchi shaxs birinchi shaxsga almashtirildi.
Manba: https://www.instagram.com/reel/DBt6Kn7OViD/?igsh=MWZ5bG8xd28weHFyNg==


Tajribali tarjimon/muharrirdan yaxshiroq tarjima:

“Har kimning fikri o‘z shaxsiy tajribasidan kelib chiqishini tushungach, birov haqida aytilayotgan xulosa aslida so‘zlovchining o‘zi to‘g‘risidagi iqrori ekanini anglarkansiz”

@psixolingvist


Репост из: Аъзамхўжаев
Видео недоступно для предпросмотра
Смотреть в Telegram
Қизиқ. Манба.


Репост из: Publisher.uz
​​#yangikitob

Bugun o'g'limga AsaxiyBooks'dan kitoblar sotib oldim. Ikkitasi "Dunyo daholari" turkumida nashr qilingan Muhammad Ali va Stiv Jobs haqidagi kitoblar. Rangli, rasmli, qog'ozi ham juda sifatli, muqovasi qattiq, xullas, yoshlarbop.

Muhammad Ali haqidagi kitobga ko'z yugirtirib chiqdim. Kitob qisqa-qisqa raund (bob)lardan iborat — har biri qahramon hayotining bir davrini yoki bir voqeani o'z ichiga oladi. Kitobda o'quvchini o'ylashga, o'zi uchun xulosa chiqarishga undovchi fikrlar va iqtiboslar talaygina. Xullasi kalom, menga yoqdi, o'g'limga ham yoqadi degan umiddaman.

Hozirgi gadjetlar zamonida bolalarga kitob o'qitish oson emas. O'g'limga turli kitoblar olib berib qiziqtirishga harakat qilganman. Shular orasidan "Britannika bolalar ensiklopediasi" va Artur Konan Doylning Sherlok Xolms va uning do'sti doktor Vatson sarguzashlari haqidagi hikoyalari unga juda yoqqan (ammo ko'pini inglizchada o'qigandi). Shuning uchun o'zimizning detektiv hikoyalarni ham o'qib ko'rsinchi degan ma'noda Omon Muxtorning "Sherlok Xolms Buxoroda yoxud sirli qo'lyozma tarixi" nomli detektiv hikoyalari to'plamini ham oldim. Ko'ramiz, ma'qul kelarmikan.

Показано 20 последних публикаций.