#navoiy
Mumtoz adabiyotimizda men uchun Navoiyga teng keladigan boshqa figura yo‘q.
Gap asarlarning hajmida yo sujetida emas, so‘z sanʼatidagi mahoratida.
Navoiyning har bir g‘azalining har bir satrida aqlni hayron qoldiradigan go‘zal tafakkur bor. G‘azallardagi lirik sujet (termin noto‘g‘ri bo‘lsa adabiyotchilardan uzr so‘rayman) har doim izchillik bilan rivojlanadi va nihoyasida chiroyli xotima beriladi.
Navoiy ijodidan eng yaxshi ko‘rganim quyidagi musamman:
Har taraf azm aylab ul shoʻxi sitamgor, ey koʻngul,
Tigʻi hajridin necha boʻlgʻaybiz afgor, ey koʻngul,
Chun safar aylab edi bir qatla dildor, ey koʻngul,
Dardi hajrigʻa boʻlub erduk giriftor, ey koʻngul,
Buylakim, ta’rif etib gʻurbatni bisyor, ey koʻngul,
Shahru kishvardin malolat aylab izhor, ey koʻngul,
Anglading yo yoʻqmukim, aylar safar yor, ey koʻngul,
Vahki, boʻlduq yana hajri ilgidin zor, ey koʻngul.
Ahli ishq ichra manga dardi firoq oʻlmish nasib,
Bu emas dardiki, ani daf’ eta olgʻay tabib,
Yorni gʻurbat sari targʻib etar har dam raqib,
Vahki, ul gul furqatidin oʻlgusi bu andalib,
Chun safar asbobini omoda aylabtur habib,
Bir taraf goʻyo azimat qilgʻudektur anqarib,
Ul xud aylar azm, men ham xastadurmen, ham gʻarib,
Goh-gohi boʻlgʻasen mendin xabardor, ey koʻngul.
Ey koʻngul, sen sevdung ul oyniyu boʻldi ulfatim
Kim, tamoshosigʻa kundin-kunga oshti hayratim,
Ul borur emdiyu oʻrtar jonni dogʻi hasratim,
Shu’la gardungʻa chekar har lahza soʻzi furqatim,
Gar desam hamrah boray, za’f ichra koʻptur shiddatim,
Yoʻq turargʻa toqatu muhliktur onsiz mehnatim,
Ne borurgʻa quvvatim bor, ne turargʻa toqatim,
Bizni bu holatqa sen qilding giriftor, ey koʻngul.
Yor chun aylab safar, paymonu ahdin snndurur,
Ming alam yuz zaxmliq jonimgʻa har dam yetkurur,
Gar desam hamrah boray, tab’ida shiddat bilgurur,
Bormasam, hajri balo oʻqi tanimgʻa yogʻdurur,
Har birida bir suubatdurki, jonni kuydurur,
Bormogʻim yoʻq mumkinu tursam, firoqi oʻlturur,
Bora xud olmon, turub ham, chun tirilgum yoʻqturur,
Bas vido’ing qildim, andin qolma zinhor, ey koʻngul.
Har qayon borsa, rafiqu hamqadamkim boʻlgʻasen,
Shodmoni aysh yo ranjuri gʻamkim boʻlgʻasen,
Noumid oʻlma, giriftori alamkim boʻlgʻasen,
Oʻzni gum qilma, azizu muhtaramkim boʻlgʻasen,
Bil gʻanimat, itlaridin necha kamkim boʻlgʻasen
Sen boʻlurgʻa mahrami rozi haramkim boʻlgʻasen,
Mahrame gar boʻlmasang, xushtur bu hamkim, boʻlgʻasen
Itlariga rozdoru sohib, asror, ey koʻngul.
Ul musofir xaylini itdek erishsang xoru zor,
Ranjdin joning nahifu toshdin jisming figor,
Qaysi mavzu’niki manzil aylasa ul shahsuvor,
Kecha tong otquncha qilsang posbonliq ixtiyor,
Solsang oʻzni ichkari, gar gʻoyib oʻlsa pardador,
Qovsa, chiqsang — qovmasa, dargah aro tutsang qaror,
Nogahoni gar boʻlub toli’ musoid baxtiyor,
Topsang ul oy birla soʻzlashguncha miqdor, ey koʻngul.
Hajru furqat anduhidin telbalardek chekma un,
Mastlardek soʻz adosin qilma, koʻp aytib uzun,
Avlo ulkim, oh oʻtidin qilmasang zohir tutun,
Etmasang sargashtalik dasht uzra andoqkim, quyun,
Borgohi ayshida bir goʻshada tutsang oʻrun,
Jannat oyin bazmigʻa el mast boʻlmastin burun,
Iltimosim budururkim, barcha eldin yoshurun,
Qilgʻasen miskin Navoiy dardin izhor, ey koʻngul.
http://kutubxona.com/Alisher_Navoiy._Favoid_ul-Kibar_(III-_qism)
@psixolingvist