#ADH #Vazopressin #Endokrinologiya
🔰ANTIDIURETIK GORMON (ADH)
*Vazopressin deb ham ataluvchi ushbu gormon:
tanadagi suyuqlik balansini va qon bosimini nazorat qilishda muhim rol o‘ynaydi.
Gipotalamusda sintezlanadi va orqa gipofizda saqlanadi.
- V1 retseptorlari orqali qon bosimini tartibga soladi.
- V2 retseptorlari orqali zardob osmolyarligini (suyuqlik balansini) boshqaradi, bu esa buyraklarning yig‘uvchi naychalariga akvaporin kanallarini joylashtirish orqali amalga oshadi.
ADH kam bo‘lsa → bu markaziy qandsiz diabet (central diabetes insipidus) belgisidir.
Desmopressin (ADH analogi) → markaziy qandsiz diabet va tungi enurezni davolashda ishlatiladi.
Vasopressin → kuchli vasopressor bo'lib,septik shokda organ perfuziyasini oshirish uchun ishlatiladi
Plazma osmolyarligi oshsa yoki plazma hajmi kamaysa → gipotalamusdan ADH sekretsiya bo'ladi → buyrak yig'uvchi naylarida suvning reabsorpsiyasini kuchaytiradi → natijada siydik miqdori kamayadi, siydik osmolyarligi oshadi → qon hajmi oshadi, plazma osmolyarligi kamayadi
💡Ushbu ADH gormonini 💧suyuqlik balansidagi buzilishlarni tekshirayotganda yodda saqlang!
Kanalimiz 👉 🔵@patomauz
🔰ANTIDIURETIK GORMON (ADH)
*Vazopressin deb ham ataluvchi ushbu gormon:
tanadagi suyuqlik balansini va qon bosimini nazorat qilishda muhim rol o‘ynaydi.
Manbasi
Gipotalamusda sintezlanadi va orqa gipofizda saqlanadi.
Asosiy funksiyalari:
- V1 retseptorlari orqali qon bosimini tartibga soladi.
- V2 retseptorlari orqali zardob osmolyarligini (suyuqlik balansini) boshqaradi, bu esa buyraklarning yig‘uvchi naychalariga akvaporin kanallarini joylashtirish orqali amalga oshadi.
Klinik ahamiyati:
ADH kam bo‘lsa → bu markaziy qandsiz diabet (central diabetes insipidus) belgisidir.
Desmopressin (ADH analogi) → markaziy qandsiz diabet va tungi enurezni davolashda ishlatiladi.
Vasopressin → kuchli vasopressor bo'lib,septik shokda organ perfuziyasini oshirish uchun ishlatiladi
Regulyatsiyasi
Plazma osmolyarligi oshsa yoki plazma hajmi kamaysa → gipotalamusdan ADH sekretsiya bo'ladi → buyrak yig'uvchi naylarida suvning reabsorpsiyasini kuchaytiradi → natijada siydik miqdori kamayadi, siydik osmolyarligi oshadi → qon hajmi oshadi, plazma osmolyarligi kamayadi
💡Ushbu ADH gormonini 💧suyuqlik balansidagi buzilishlarni tekshirayotganda yodda saqlang!
Kanalimiz 👉 🔵@patomauz