Ona va bola

❓​Rasululloh sollallohu alayhi vasallamdan farzand tarbiya qilishda ta’lim olishni istaysizmi?

Bu juda ham oson... U zot alayhissalomning hayotlarini o‘rganing... Har bir ota-ona u zot sollallohu alayhi vasallamning hayotlaridan ko‘plab eng to‘g‘ri va eng oson ta’lim-tarbiya usullarni batahqiq topadi.

Xoh o‘g‘il, xoh qiz farzand tarbiya qilayotgan ota-ona uchun tavsiyalar:

🔹O‘g‘lingizni sportga bering.
"Kuchli mo‘min kuchsiz mo‘mindan yaxshiroqdir".
Faxri Koinot sollallohu alayhi vasallam ham o‘zlari suzishni, kamondan o‘q otishni, kurash tushishni bilardilar.
🔸 Go‘zal ismlar bilan chaqiring.
Nabiy sollallohu alayhi vasallam 10-11 yoshli Anas ibn Molikni erkalab chaqirar edilar.
🔹 Bolalaringizni maqtab turing.
Ja’far Sodiq Habashistondan qaytganda Nabiy sollallohu alayhi vasallam unga qarata: "Yaratilishda ham, xulqda ham menga eng o‘xshash inson Ja’fardir", deb maqtagan edilar. Bu maqtovdan Ja’far ibn Abu Tolib roziyallohu anhu xursand bo‘lgan edilar.
🔸Muhabbatingizni izhor qilib turing.
Xaybar kuni Nabiy sollallohu alayhi vasallam Ali roziyallohu anhuga qarab: "O‘sha insonni Alloh va Uning Rasuli yaxshi ko‘radi, u ham Alloh va Uning Rasulini yaxshi ko‘radi", dedilar.

Nozima Valiyeva

🤱🏻 Ona va bola

Ota­-ona rozi – Xudo rozi, degan ibora bor.

Demak, otaona farzanddan rozi bo‘lmasa, Xudo undan rozi bo‘lmas ekan. Ularning xizmatini qilish, hurmatini joyiga qo‘yish, keksayganlarida boqish, kiyintirish, ularning oldida ovozini ko‘tarmaslik, vafot etganlaridan so‘ng haqlariga duo qilish va hokazo... Farzandlarning burchidir.

Payg‘ambarimizning (sollallohu alayhi va sallam) ota­onani e’zozlash, hurmatlashga doir ko‘rsatmalarini ota­onalar, murabbiylar bolalarga go‘dakligidanoq o‘rgatishlari lozim.

Imom Buxoriy “Al­adab al­mufrad” kitobida Ibn Abbosdan (roziyallohu anhu) rivoyat qiladi: «Qaysi bir musulmon farzand savob umidi bilan ertalab ota­onasini ziyorat qilsa, Alloh taolo unga jannatning ikki eshigini ochadi.

Agar ulardan birini ziyorat qilsa, unga jannatning bir eshigini ochadi. “Ota­onadan qaysi birini xafa qilguday bo‘lsa, uni rozi qilmaguncha Alloh undan rozi bo‘lmaydi”, dedi.

🤱🏻 Ona va Bola

💊 Bolalar uchun magniyning ahamiyati

Magniy etishmasligi ayniqsa bolalar tanasiga ta'sir qiladi. Bolaning asab tizimi bolalar bog'chasiga va maktabga moslashish natijasida yuzaga keladigan stressga nisbatan kamroq chidamli. Bolalarga kontsentratsiyani yaxshilash, hissiy holatni normallashtirish va tungi uyqu uchun magniy kerak. Bu charchoqni kamaytirishga, yurak va ovqat hazm qilish organlari bilan bog'liq muammolarni bartaraf etishga yordam beradi va bolalar nevrozlarining oldini olish uchun ishlatiladi.

Organizimda stress vaqti magniy sarflanib ketadi.
Gazli ichimliklar, trans yog’, fasd fudlar iste’moli organizimdagi sutkalik magniyni haydab chiqaradi.
Antibiotik iste’mol qilinayotganda organizimga magniy so’rilmaydi.

Farzandingiz magniyga boy mahsulotlar iste’mol qiladimi?

Magniyga boy oziq-ovqatlarga yong'oq (bodom, funduk), urug'lar (qovoq, kungaboqar), yashil sabzavotlar (ismaloq), loviya, (javdar noni), dengiz mahsulotlari qora shokolad, banan, avakado va boshqalar kiradi.

🤱🏻 Ona va Bola

‼️ Farzandlarimiz bilan muloqotning 5 ta oltin qoidasi

1-qoida

Joningizni bir parchasining har bir fikrini hurmat qiling. Sizga noaniq biron fikr aytsa, darrov tanqid qilmasdan, oydinlashtiruvchi savol bilan murojaat eting.
Misol: “Shunday fikrga kelishingga nima turtki bo‘ldi, bolajonim?” deb fikrini aniqlashtirishga yordam bering.

2-qoida

Bolajoningiz bilan suhbatlashayotganda ko‘proq savollar berishga harakat qiling. Savollarga bolajoningiz “Ha”, “Yo‘q” deb javob bermasligiga, ya’ni yopiq savol bermaslikka intiling.
Misol: “Kuning yaxshi o‘tdimi” (bu savolga odatda “Xa”, “Yo‘q” deb javob olasiz) emas, “Kuning qanday o‘tdi?” deya so‘rashingiz lozim.

3-qoida

Jondan aziz jigarporangiz bilan suxbat chog‘ida ochiq savollar bering. Ular quyidagilardir: “Qanday qilib?”, “Nima uchun?”, “Qanaqa?”. Bu savollarga javob olish orqali bolangiz fikrini ochiq, keng bayon etishiga imkon yaratgan bo‘lasiz.
Misol: “Bu maqsading amalga oshmaydi” (bu bilan o‘ziga ishonchini sindirasiz) emas, “Buni qanday qilib amalga oshirmoqchisan?” deb so‘rang.

4-qoida

Farzandingizning muloqot ko‘nikmalarini yoshligidan shakllantirishga ko‘maklashing. Birgalikda shunday o‘yinlar o‘ynang.
Misol: Suqrot dialogi, xarizma sirlari, Payg‘ambarimiz S.A.V sunnatlariga amal qilishni va o‘zingiz shunga amal qilishga harakat qiling.

5-qoida

Eng asosiy qoida, maktabda bilimni zo‘r o‘zlashtirishi muhim, ammo hayotiy ko‘nikmalar (soft skills) ancha muhimroq. Buni maktabda o‘rgatishmaydi, ota-onalar o‘zimiz tashabbusni qo‘lga olishimiz darkor. Bolajoningiz olim bo‘lishi bilan birga, odam bo‘lishi muhimroqdir. Buning uchun Islom negizida ruxini tarbiya qilishimiz muhimdir!

Misol: Shayx Muhammad Sodiqning “Ruxiy tarbiya” asarlari va bolalarda “Emosional intellektni oshirish” haqidagi kitoblariga amal qilish yetarli bo‘ladi.

Dr. Gavhar Darvish

🤱🏻 Ona va bola