#Ҳадис_923
БАДГУМОН БЎЛМАНГЛАР!Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳу ривоят қилади.
📗 Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: Ёмон гумон қилишдан сақланинглар. Чунки гумон энг ёлғон сўздир. Жосуслик қилманглар. Бировнинг айбини билишга қизиқманглар, ким ўзарга интилманглар. Бир-бирингизга ҳасад қилманглар, бир-бирингизни ёмон кўрманглар, бир-бирингизга орқа ўгирманглар. Биродар бўлинглар, Аллоҳнинг бандалари!", дедилар
✍ Имом Бухорий ва Муслим ривояти
📜
Шарҳ: Ислом дини мусулмонлар ўртасини ислоҳ қилиш, биродарлик алоқаларини мустаҳкамлаш, ўзаро бирдам бўлишга ундайди. Ўз ўрнида мусулмонлар ўртасида бўлиниш, ўзаро нафратланиш ва адоватни келтириб чиқарадиган ишлардан ҳам қайтаради.
Бу ҳадисда ҳам Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам ёмон гумон қилишдан огоҳлантирдилар. Чунки бу инсон қалбида асоссиз туҳмат пайдо қилади: яъни бу ерда мусулмонлар ҳақида ёмон гумон қилиш ва аниқ билмаган нарсаси ҳақида гапириш назарда тутиляпти.
У зотнинг "
Гумон энг ёлғон сўздир", деган сўзларидан, одатда гумон қилишдан ёлғон келиб чиқиши тушунилади.
Баъзи олимлар
"Энг ёлғон сўз" инсон ўзига-ўзи гапирадиган гап дейишган. Чунки бу нарсани инсон қалбига шайтон солиб қўяди.
Баъзилар эса, бу ёлғондан келиб чиқадиган гуноҳ ёлғон гапирувчининг гуноҳидан ҳам оғирроқ бўлади, ёки аниқ айтилган гапларга қараганда гумонларда кўпроқ ёлғон бўлади, дейишган.
Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам
"Жосуслик қилманглар" деб, инсонларнинг камчиликлари, ёмон ҳислатларини қидириб, инсонлар ичида уларни айтиб юриш ва Аллоҳ таоло бандаларга ошкор қилмаган нарсаларни билишга нисбатан ишлатилади. Лекин айрим ҳолатларда инсонларнинг айбини айтиб огоҳлантириш жоиз бўлади:
Масалан, бирор кишини катта зарар кўриш ёки ҳалок бўлишдан қутқариш учун;
Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам "
Бировнинг айбини билишга қизиқманглар" дедилар. Бу эса номаълум ҳабарлар, воқеъаларни билишга интилиш ҳисобланади.
Ҳадисда "
Бир-бирингизни ёмон кўрманглар" дейилди. Бундан ғазабланиш, нафратланиш, ёмон ҳислатларга олиб борадиган сабаблардан қайтариш, яхши ҳислатларга олиб борадиган нарсалар билан шуғулланиш назарда тутилган.
Аллоҳ таоло хоҳлаганидек
"Биродар бўлинглар, Аллоҳнинг бандалари!" Шу сабаб сизларни диндаги биродар қилиб қўйган. Бу эса инсонларнинг ўртасини боғлайдиган муносабат, аҳиллик ва муҳаббатни зиёда қиладиган улуғ нематдир. Аллоҳ таоло
"Мўминлар ўзаро биродардирлар" деб марҳамат қилади. (Ҳужурот сураси, 10-оят)
Бу ҳадис мусулмонларни ўзаро аҳил ва биродар бўлишга ундайди. Шу билан бирга ўрталарида гина-кудурат, ҳасад, нафратни келтирадиган нарсалардан қайтаради ва огоҳлантиради. Буларнинг барчаси эса соф табиатли жамиятнинг асоси ҳисобланади.
muhaddisuz •┄┄┄┄┄❅┄┄┄┄┄•
📚 KУНЛИК ҲАДИС