Навоий вилояти Соғлиқни сақлаш бошқармаси | Расмий канали | вакцина -ягона чора!

❗️ЖССТ яна бир бор дунё ҳамжамияти эътиборини ортиқча вазн саломатлик учун зарар эканлигига қаратди

📌 Семириш — мураккаб сурункали касаллик бўлиб, танада ёғ тўқималарининг ортиқча тўпланиши саломатликка салбий таъсир кўрсатади. Натижада 2-тур қандли диабет ва юрак-қон томир касалликлари хавфи ортиб, таянч-ҳаракат аппарати ҳамда репродуктив функция учун салбий оқибатлар келиб чиқади.

🔬 Шунингдек, семириш сабабли саратоннинг айрим турлари ривожланиш хавфи ортиб, бу — ҳаёт сифати, уйқу ва ҳаракатчанликка таъсир қилади.

📊 Ортиқча вазн ва семириш ҳақида фактлар
2022 йилда дунё бўйлаб ҳар саккиз кишидан бири семиришдан азият чеккан. 1990 йилдан бери катталар орасида семириш даражаси икки баравардан кўпроққа, ўсмирлар орасида эса тўрт баробар ошди. 2022 йилда 2,5 миллиард (бу катта ёшли аҳолининг 43 фоизи дегани) катталар, 5 ёшгача бўлган 37 миллион бола ортиқча вазнга эга эди.

📌 Семириш сабаблари
Ортиқча вазн ва семизлик энергия истеъмоли (овқатланиш) ва унинг сарфи (жисмоний фаоллик) ўртасидаги номутаносиблик натижасида келиб чиқади.

💊 Аксарият ҳолларда семириш кўп омилли касаллик бўлиб, у экологик, психо-ижтимоий сабаблар ва ирсий мойиллик туфайли юзага келади. Қолаверса, у баъзи дори-дармонларни қабул қилиш, айрим хасталиклар мавжудлиги, ҳаракатнинг пасайиши, тиббий муолажалар, моноген касаллик/генетик синдром туфайли пайдо бўлиши мумкин. Шунингдек, тўғри овқатланмаслик, жисмоний ҳаракатнинг чекланганлиги ҳам семириш эҳтимолини оширади.

🩺 Саломатликка таъсири
ЖССТ ҳисоб-китобларига кўра, 2019 йилда меъёрдан юқори тана вазни индекси юрак-қон томир касалликлари, диабет, саратон, неврологик хасталиклар, сурункали респиратор ва овқат ҳазм қилиш тизими касалликларидан дунёда 5 миллион ўлим ҳолатига олиб келган.

👫 Болалик ва ўсмирлик давридаги ортиқча вазн соғлиққа катта зарар келтиради: 2-тур диабет ва юрак-қон томир касалликлари каби турли юқумли бўлмаган хасталиклар хавфининг ортиши ва эрта ривожланишига олиб келиши мумкин. Болаликдан семириш инсоннинг катта ёшда ҳам ортиқча вазнга мойиллигини оширади.

‼️ Профилактик чоралар
Семириш хавфини камайтиришга боланинг она қорнидаги давридан илк йилларигача профилактика чораларини кўриш орқали эришиш мумкин.

Масалан:
🔹ҳомиладорлик даврида вазн йиғиш нормасига амал қилиш;
🔹болани 6 ойгача фақат она сути билан озиқлантириш ва бу жараённи имкон қадар 2 ёш ёки ундан кўпроққа чўзиш;
🔹фарзандни соғлом овқатланишга, жисмоний фаолликка, яхши ухлашга одатлантириш;
🔹телевизор олдида ўтказиладиган вақтни чеклаш;
🔹таркибида шакар бўлган, юқори калорияли маҳсулотлар истеъмолини камайтириш.

Соғлиқни сақлаш вазирлиги
Матбуот хизмати.

@ssvuz | @ssvmatbuotkotibi | Facebook | Instagram

​❗️Тадқиқот: Стресс саратон касаллигини келтириб чиқариши мумкин

🔎 Шифокорлар тез-тез такрорлайдиган бир муҳим тавсия бор: "Сизга асабийлашиш мумкин эмас!". Бунинг сабабини ЖССТ қуйидаги хулосаси орқали яққол ифодалаган. Яъни бугун инсоният ҳаётига таҳдид солувчи беш асосий хавфли омилдан бири — стресс!

🩺 Руҳий зўриқиш, ортиқча асабийлашиш ва депрессия кўплаб касалликларни келтириб чиқариши маълум. АҚШнинг "Колд-Спринг-Харбор" лабораторияси олимлари ўтказган тадқиқот давомида эса стресс ва саратон касаллиги ўртасидаги боғлиқлик топилди.

🫀 Маълум бўлишича, стрессли вазиятларда организмда бир қатор гормонлар фаоллашуви кузатилади. Шулардан асосийси — адреналин. У туфайли юрак уриши тезлашиб, қон босими кўтарилади ва танада қўшимча энергия ҳосил бўлади.

📈 Худди шундай руҳий ҳолат кортизол гормони ишлаб чиқарилишини ҳам фаоллаштиради. Оқибатда қон таркибида қанд миқдори меъёрдан ошади. Ўз навбатида, таҳдид йўқолиши билан гормонлар яна нормал ҳолатига қайтади.

📌 Бироқ агар инсон доимо стресс остида ҳаёт кечирса ёки тез-тез депрессияга тушса, юқоридаги гормонлар барча органлар фаолиятига салбий таъсир кўрсата бошлайди ва бора-бора турли хавфли касалликларни қўзғатади.

🔬 Хусусан, АҚШ олимлари ўтказган тадқиқот давомида сурункали стресс саратон ҳужайраларини пайдо қилиши аниқланди. Яъни руҳий тушкун ҳолатимизда қон таркибидаги нейтрофиллар тананинг ўсимталарга мойиллигини оширувчи ёпишқоқ тузилмалар ҳосил қилади.

‼️ Олимлар хулосасига кўра, ушбу тадқиқот онкологик касалликларни даволашга доир янги усуллар ва самарали стратегик ёндашувларни ишлаб чиқишда қўл келиши мумкин.

Соғлиқни сақлаш вазирлиги
Матбуот хизмати.

@ssvuz | @ssvmatbuotkotibi | Facebook | Instagram

❗️TIHE 2024 — тиббиёт ривожи учун инновацион майдон

✅ Бугун “O‘zekspomarkaz” да Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳамда бошқа қатор вазирлик ва агентликлар ҳамкорлигида “Соғлиқни сақлаш — TIHE 2024” 28-Тошкент халқаро тиббиёт кўргазмаси ўз ишини бошлади.

🔹 Ушбу анъанавий кўргазмада замонавий асбоб-ускуналар, технологиялар, илғор даволаш ва диагностика усуллари тақдим этилмоқда.

🌐 “TIHE 2024”да рекорд миқдордаги экспонентлар рўйхатга олинган бўлиб, кўргазма бирданига 4 та павильонда бўлиб ўтмоқда. Унда 21 мамлакатдан 310 та компания иштирок этяпти. Уларнинг 154 таси Хитой компанияларидир.

📊 Бу йил доимий иштирокчилар билан бир қаторда АҚШ, Корея Республикаси, Италия, Германия, Туркия, Миср каби давлатлардан дебютантлар ҳам мавжуд бўлиб, улар қатнашчилар умумий сонининг 54 фоизини ташкил этади.

🔬 Компаниялар ташриф буюрувчиларга лаборатория, клиника ва шифохоналар учун замонавий ечимлар, диагностика ва даволаш учун тиббий асбоб-ускуналарнинг кенг ассортименти, тегишли маҳсулотлар, стоматологик амалиёт ускуналари ва фармацевтика соҳасидаги янги ишланмаларни тақдим этмоқда.

📑 Кўргазма доирасида илмий-амалий семинарлар ўтказилиб, унда болалар саломатлиги, гинекология ва акушерлик, косметология, онкология, травматология ва ортопедия соҳасидаги мутахассислар мулоқоти ташкиллаштирилади.

💊 Бу йилги кўргазманинг асосий тенденцияларидан бири маҳаллий фармацевтика ишлаб чиқариш тармоғини ривожлантириш ва қўллаб-қувватлашга, шунингдек, бу йўналишдаги саноатда илғор технологияларни жорий этишга қаратилган. Алоҳида павильонда 13 мамлакатдан 60 дан ортиқ компаниялар бу соҳа учун энг сўнгги ишланмалар, ускуналар, хом ашё ва технологиялар, тайёр дори-дармонларни тақдим этмоқда.

🟢 Кўргазмада 50 дан ортиқ маҳаллий компаниялар соғлиқни сақлаш соҳасидаги ютуқлари ва янгиликларини намойиш этмоқда, бу эса уларнинг чет эллик иштирокчилар билан рақобатлашишга лойиқ эканлигидан далолат. Улар стоматология ускуналари, шифохоналар ва клиникалар учун мебел ва жиҳозлар, дори-дармонлар, тоза хоналар, фармацевтика, диагностика, офтальмология, физиотерапия ва реабилитация, лаборатория, рентген ускуналари кабиларни намойиш эмоқда. Маҳаллий компаниялар сонининг кўпайиши маҳсулот сифатининг юқори даражаси ва ушбу компанияларнинг жаҳон миқёсида ўз манфаатларини муваффақиятли ҳимоя қилиш қобилиятидан дарак беради.

❗️Соғлиқни сақлаш вазири вазифасини бажарувчиси Асилбек Худаяров кўргазмада бўлиб, маҳаллий ишлаб чиқарувчилар фаолияти билан танишди, уларнинг хорижий компаниялар билан ҳамкорлик ўрнатишини ҳамда шу орқали хорижга экспорт салоҳияти оширилишини қўллаб-қувватлади. Юртимизда тиббиёт муассасаларининг моддий-техник базаси ва кадрлар салоҳиятини мустаҳкамлаш, касалликларни ташхислаш ва даволашнинг илғор усулларини кенг жорий этишга катта эътибор қаратилаётганини таъкидлади.

🗓 Кўргазма 18 апрелгача давом этади.

Соғлиқни сақлаш вазирлиги
Матбуот хизмати.

@ssvuz | @ssvmatbuotkotibi | Facebook | Instagram

❓Диабет олди ҳолатни даволаш учун нималарга амал қилиш керак?

📌 Диабет олди ҳолат — бу инсон организмида углевод алмашинувининг эрта бузилиши бўлиб, нормал аҳвол ва қандли диабет ўртасидаги оралиқ ҳолатдир.

💬 Севара Фахрутдинова,
тиббиёт фанлари доктори:

Агар турмуш тарзи ўзгартирилмаса, 70 фоиз беморларда диабет олди ҳолат 3 йилдан 10 йилгача бўлган давр ичида қандли диабетга ўтади. Илмий тадқиқотларга кўра, диабет олди ҳолатда ўз вақтида тайинланган даво муолажалари, парҳез ва соғлом турмуш тарзи 58 фоиз ҳолларда қандли диабет ривожланишининг олдини олади.

‼️ Диабет олди ҳолатни даволаш учун қуйидаги тавсияларга амал қилиш лозим:

🏃‍♂️ 1. Жисмоний фаоллик. Ҳар куни 30-60 дақиқа, ҳафтасига камида 5 маротаба 2-3 км (5000 қадам) пиёда юриш, зинадан тепага чиқиш, велосипед ҳайдаш, рақсга тушиш, сузиш.

🥗 2. Тўғри ва меъёрда овқатланиш. Оқсиллар, шу жумладан ўсимлик оқсиллари, клетчаткага бой бўлган сабзавотларни кўпроқ истеъмол қилиш, овқатда калория миқдорини суткасига 1500 ккал гача қисқартириш, углеводлар, яъни ширинликлар, фаст-фуд, газланган ичимликларни камайтириш, ёғ истеъмолини озиқ-овқат умумий калориясидан 30-35 фоизгача чеклаш.

🛌 3. Кун тартибини тўғри ташкил этиш. Нотўғри уйқу режими қондаги қанд миқдорига таъсир қилиши, бу эса иштаҳанинг ошиши ва вазн ортишига олиб келиши мумкин. Суткасига ўртача 7-8 соат ухлаш тавсия этилади.

🚬 4. Зарарли одатлардан воз кечиш. Тамаки чекишни ташлаш, спиртли ичимликлардан воз кечиш. Ўткир алкоголь маҳсулотлари юқори калорияга эгалигини инобатга олиб, семизлик, диабет олди ҳолат ёки қандли диабети бўлган инсонлар уларни истеъмол қилмасликлари керак.

❌ 5. Стресс ва зўриқишдан сақланиш. Стресс ва сурункали чарчоқ оргнизмдаги гормонал ўзгаришларга сабаб бўлиши мумкин. Бу эса қанд метаболизми билан боғлиқ турли муаммоларни келтириб чиқаради.

🧑‍⚕️ Диабет олди ҳолатни даволаш учун қандай дори воситаларини қабул қилиш лозимлиги тўғрисидаги тавсиялар аниқ ташхис қўйилгандан сўнг оилавий шифокор ёки эндокринолог томонидан берилади.

Соғлиқни сақлаш вазирлиги
Матбуот хизмати.

@ssvuz |@ssvmatbuotkotibi | Facebook | Instagram