Mehnat huquqi

#savolimbor
Assalomu alaykum men 1 stavka tarbiyachi vazifasidan dekretga chiqqanman meni urnimda urindosh bulib ishlayotgan xodim 20 noyabrda dekretga chiqib ketishi kerak edi men ishga chiqishim uchun oldinroq Buyruq olishim kk chunki 18 noyabrdagi Namangan davlat Universitetiga uqishga ketishim kerak men 10 noyabrdan ishga chiqsam dekretga chiqadigan xodimga meni ishga chiqishim zarar bermaydimi bu masalada nima qilsam bo'ladi?

Javob
Sizni o‘rningizga kelgan xodimni o‘rindosh deyish har doim ham to‘g‘ri bo‘lmaydi. Sababi o‘rindoshlik butunlay boshqa tushincha. Sizni o‘rnigizga kelgan xodim bilan Mehnat kodeksining 112-moddasiga asosan, muddatli mehnat shartnomasi tuzilgan.

O‘rningizga kelgan ayol Mehnat kodeksining 408-moddasiga asosan homiladorlik va tug‘ish ta’tilini olishga haqli. Unga ko‘ra ayolning homiladorligi davrida muddatli mehnat shartnomasining muddati tugagan taqdirda, ish beruvchi ayolning yozma arizasiga binoan va homiladorlik holatini tasdiqlovchi tibbiy ma’lumotnoma taqdim etilgan taqdirda, mehnat shartnomasining amal qilish muddatini homiladorlik tugaguniga qadar, unga homiladorlik va tug‘ish ta’tili berilgan taqdirda esa bunday ta’tilning oxiriga qadar uzaytirishi shart.

Mehnatga layoqatsizlik varaqalarini berish tartibi to‘g‘risidagi yo‘riqnoma 27-bandiga asosan, homiladorlik va tug‘ish bo‘yicha mehnatga layoqatsizlik varaqasi homiladorlikning o‘ttizinchi haftasidan boshlab hududiy ambulator-poliklinikalarning, akusher-ginekolog (umumiy amaliyot shifokori) tomonidan bosh shifokor o‘rinbosari bilan birgalikda bir yo‘la bir yuz yigirma olti kalendar kuniga beriladi.

Xulosa, agar o‘rningizdagi ayolning homilasi o‘ttiz hafta yoki undan oshiq bo‘lsa, u hozirgi kunlar atrofida yoki siz ishga chiqmoqchi bo‘lgan 10-noyabrga qadar homiladorlik va tug‘ish ta’tiliga chiqib ketishga haqli. Shundan so‘ng siz ishga chiqasiz va 18-noyabrda belgilangan tartibda o‘quv ta’tili olib o‘qishga ketaversiz.

Huquqiy maslahatga uchun quyidagiga yozing
https://t.me/MehnathuquqimurojaatBot

# qonunbilan
Intizomiy jazo chorasini tanlash huquqi ish beruvchiga tegishlidir. Intizomiy jazo chorasini qo‘llashda sodir etilgan qilmishning og‘ir-yengilligi, uning sodir etilishi holatlari, xodimning avvalgi ishi va xulq-atvori hisobga olinadi.
MK 313-modda.

https://youtu.be/MpVBqHUCO18?si=VmyIPwrFFPe-9p8p

#savolim Assalomu alaykum, Ustoz. 11-noyabr ishlanmaydigan bayram kuni deb e’lon qilindimi?

https://t.me/mehnathuquqi javobi 📤:


11-noyabrning huquqiy maqomi ishlanadigan bayram kuni. O‘zbekiston Respublikasining 23.11.2020 yildagi O‘RQ-648-son Qonuni bilan 11-noyabr O‘zbekiston kasaba uyushmalari kuni etib belgilangan https://lex.uz/docs/-5118152

⚠️ E’tibor bering, ishlanadigan, ishlanmaydigan emas. MK 208-moddasiga ko'ra, 9 ta ishlanmaydigan bayram kuni mavjud!

2022-yili O‘zbekiston Prezidenti Shavkat Mirziyoyev O‘zbekiston kasaba uyushmalari kuni munosabati bilan O‘zbekiston kasaba uyushmalari xodimlari va faollariga tabrik yo‘llagan edi. Tabrikda davlatimiz rahbari 11-noyabr — O‘zbekiston kasaba uyushmalari kunini “Umumxalq bayrami” sifatida dam olish kuni, deb eʼlon qilish to‘g‘risida taklif bildirgan edi.

Prezident taklifi bee’tibor qoldirilmaydi deb umid qilgan edik ... Mana guvohi bo'lib turganimizdek, hattoki Prezident takliflari ham inobatga olinmasligi mumkin ekan... Haqiqiy demokratik davlat degani shunday bo'ladida...

2023-yil 1-may kuni Oliy Majlis Qonunchilik palatasidagi O‘zXDP fraksiyasining navbatdagi yig‘ilishi bo‘lib o‘tgan edi. Unda bir qator qonun loyihalari birinchi va ikkinchi o‘qishda ko‘rib chiqilgan edi. Yig‘ilishda bir guruh deputatlar tomonidan qonun tashabbuskorligi huquqi asosida ishlab chiqilgan “O‘zbekiston Respublikasi Mehnat kodeksining 208-moddasiga qo‘shimcha va o‘zgartish kiritish to‘g‘risida”gi qonun loyihasi ham ko‘rib chiqilgan. Lekin hali tegishli qonun qabul qilinganicha yo’q.

✅ Demak, qachonki tegishli qonun qabul qilinib MK 208-moddasiga o’zgarish kiritilsa, ishlanmaydigan bayram kunlari soni 1️⃣0️⃣ taga yetadi. Hozircha esa qonun qabul qilinishidan umidvormiz … Balki, umuman qabul ham qilinmas

Xullas, 11-noyabr ish kuni!

Telegramdagi kanalimizni yaqinlarga ulashishni unutmang👇 https://t.me/mehnathuquqi

# qonunbilan
Har bir intizomiy qilmish uchun faqat bitta intizomiy jazo chorasi qo‘llanilishi mumkin.
MK 313-modda.

https://youtu.be/MpVBqHUCO18?si=VmyIPwrFFPe-9p8p

Хотин-қизлар фаоли судланди, уни ишдан бўшатишди. Шу асослими❓

#savolimbor Ассалому алайкум, хотин-қизлар фаоли лавозимида ишлаб келганман. Жиноят кодекси 45-моддаси қўлланилиб, 1 (бир) йил муддатга давлат органи ёки давлат иштирокидаги ташкилотларда мансабдорлик ва моддий жавобгарлик билан боғлиқ бўлган лавозимларда ишлаш ҳуқуқидан маҳрум қилиндим. Шуни асос қилиб мени 168-модда 3-банди ишдан бўшатишди? Шу асослими

https://t.me/mehnathuquqi javobi :
Ходим томонидан жиноят содир қилиниши ҳар доим ҳам у билан тузилган меҳнат шартномаcини бекор қилинишига олиб келавермайди ҳамда жиноят содир килиш билан боғлиқ тарзда меҳнат шартномасини бекор қилиш учун муайян юридик фактлар мажмуи мавжуд бўлиши талаб этилади.
Жумладан, қуйидагилар мавжуд бўлган тақдирдагина меҳнат шартномаси бекор қилиниши асосли ҳисобланади:
а) ходимнинг жиноят содир этганлиги суднинг ҳукми билан исботланган ва мазкур ҳукм қонуний кучга кирган (апелляция шикояти бериш муддати ўтган ёки апелляция шикояти тегишли инстанция суди томонидан кўриб чикилиб, ҳукм кучда қолдирилган) бўлиши;
б) суд ҳукми билан тайинланган жазо ва ушбу жазонинг ижро килиниши ходимни мазкур корхонада қолиб ишлашини истисно этиши ва меҳнат муносабатлари давом этишига имкон бермаслиги лозим.

Ўзбекистон Республикаси Олий суди Пленумининг 2023 йил 20 ноябрдаги 26-сонли “Судлар томонидан меҳнат шартномасини бекор қилишни тартибга солувчи қонунчиликни қўллаш амалиёти тўғрисида”ги қарорининг 51-бандига кўра, ходимни аввалги ишини давом эттириш имкониятини истисно этадиган жазога маҳкум этган суднинг ҳукми қонуний кучга кириши, шунингдек ходимни суднинг қарорига кўра ихтисослаштирилган даволаш-профилактика муассасасига юборилиши МК 168-моддаси биринчи қисмининг 3-бандига асосан меҳнат шартномасини бекор қилишга асос бўлади.

Қуйидаги ҳолатлар мавжуд бўлган тақдирда ушбу асос бўйича меҳнат шартномаси бекор қилиниши мумкин:
ходимнинг жиноят содир этганлиги суднинг ҳукми билан исботланган ва мазкур ҳукм қонуний кучга кирганлиги;

суд ҳукми билан тайинланган жазо ва ушбу жазонинг ижро қилиниши ходимни мазкур ташкилотда қолиб ишлашини истисно этиши ва меҳнат муносабатлари давом этишига имкон бермаслиги.

Судларнинг эътибори ходимни жиноят содир қилганликда айблов ҳукми қонуний кучга кирганидан сўнг ҳам, башарти суд ҳукмида назарда тутилган жиноий жазо уни ташкилотда ишни давом эттиришга тўсқинлик қилмаса (масалан, жарима, мажбурий жамоат ишлари, ахлоқ тузатиш ишлари каби жазолар қўлланилганлиги), иш берувчи ходим билан ушбу асосга кўра меҳнат шартномасини бекор қилишга ҳақли эмаслигига қаратилсин.

Жиноят Кодекси 8-бўлими (Атамаларнинг ҳуқуқий маъноси)га кўра хотин-қизлар фаоли мансабдор шахс ҳисобланмайди.
МК 343-моддаси ва бошқа қонунчилик ҳужжатларига кўра (21.08.2023 йилда рўйхатдан ўтган, рўйхат рақами 3452) ҳам хотин-қизлар фаоли пул ёки товар қимматликлари билан бевосита муомала қилувчи ходим ҳисобланмайди.

Қачонки ходим эгаллаган лавозим ҳақиқатан ҳам моддий жавобгарлик ёки мансабдорлик лаовзими бўлсагина, ана ўшандагина ходимни 168-моддаси 1-қисми 3-банди билан бўшатиш асосли бўлади.

Юқоридаги ҳолатда, хотин-қизлар фаоли билан тузилган меҳнат шартномасини МК 168-моддаси 1-қисми 3-банди билан бекор қилиниши ғайриқонуний ҳисобланади.

Telegramdagi kanalimizni yaqinlarga ulashishni unutmang👇https://t.me/mehnathuquqi

#savolimbor Qizim 2022 yil bankka kassir lavozimiga ishga kirdi u birinchi marotaba ishga kirishi ini dekretga ketayotgan ayolni urniga ishga oldi va 11 oy utib urindoshlik asosida ishga olgandek dib ayol ishga qaytgach bushatdi bu vaqtda boshqa bush urin ham bor edi shu tugrimi javo uchun oldindan raxmat

Asos: MK 112, 158, 408 - moddalar

https://t.me/mehnathuquqi audio javobi :

Telegramdagi kanalimizni yaqinlarga ulashishni unutmang👇https://t.me/mehnathuquqi

# qonunbilan
Xodimning yozma tushuntirish taqdim etishni rad etganligi intizomiy jazo chorasi qo‘llanilishi uchun monelik qilmaydi va hozir bo‘lgan guvohlar ko‘rsatilgan holda dalolatnoma bilan rasmiylashtiriladi.
MK 313-modda.

https://youtu.be/MpVBqHUCO18?si=VmyIPwrFFPe-9p8p

#savolimbor Ассалому алайкум! Ходимга 2 ойлик огохлантириш бердик штатлар қисқарганлиги муносабати билан, ходим келиб огохлантиришни имзо қўйиб олди, 5 кундан кейин келиб огохлантириш муддатини пулли компенсацияга алмаштириб ўз хохишимга кура м.ш ни бекор қилишни сўрамоқда, биз буйрукни 161 2 2 билан чиқарамизми ёки 160 биланми

Asos: MK 100, 173, 160, 161.2.2, 165 - moddalar

Batafsil maqolada👇 https://t.me/mehnathuquqi/5915

https://t.me/mehnathuquqi audio javobi :

Telegramdagi kanalimizni yaqinlarga ulashishni unutmang👇https://t.me/mehnathuquqi

# qonunbilan
Ish beruvchi xodimdan intizomiy jazo chorasi qo‘llanilguniga qadar yozma tushuntirishni talab qilishi shart.
MK 313-modda.

https://youtu.be/MpVBqHUCO18?si=VmyIPwrFFPe-9p8p

#savolimbor Xususiy klinikadan bolnichniy olib kelsam o’tmas ekan. Shu to’g’rimi?

https://t.me/mehnathuquqi javobi 📤:

👉 O‘zbekiston Respublikasi sog‘liqni saqlash vazirining 2015-yil 20-martdagi 25-son buyrug‘iga ilova “Mehnatga layoqatsizlik varaqalarini berish tartibi to‘g‘risida”gi 2667 Yo’riqnoma
(https://lex.uz/docs/-2625878) 4-bandiga ko’ra, mehnatga layoqatsizlik varaqalari va mehnatga layoqatsizlik ma’lumotnomalari, qoida tariqasida, davlat sog‘liqni saqlash tizimi, shu jumladan, vazirliklar, idoralar va boshqa davlat tashkilotlariga qarashli davolash-profilaktika muassasalarining davolovchi shifokorlari tomonidan beriladi.

⚠️E’tibor bering, qoida tariqasida deyilmoqda. Ya’ni bundan faqat davlat davolash-profilaktika muassasalari mehnatga layoqatsizlik varaqalari berishga haqli degan xulosaga kelmaslik kerak.

👉 Yo’riqnomaning 5-bandiga ko’ra, sog‘liqni saqlashning xususiy va boshqa xil tizimlariga tegishli davolash-profilaktika muassasalari mehnatga vaqtincha layoqatsizlikni ekspertiza qilish yoki tibbiy-ijtimoiy ekspertiza bo‘yicha yetarli malakali xodimga ega bo‘lgan taqdirda, mehnatga layoqatsizlik varaqalari va mehnatga layoqatsizlik ma’lumotnomalari berishga haqli. Bunda sog‘liqni saqlashning xususiy tizimidagi davolash-profilaktika muassasasi statsionar sharoitda faoliyat yuritayotgan bo‘lishi zarur.

❗️Demak, agar xususiy klinika Yo’riqnomaning 5-bandidagi talablarga javob bersa, ular mehnatga layoqatsizlik varaqalari berishga haqli.

❌ Quyidagi muassasalarning shifokorlari mehnatga layoqatsizlik varaqasi berishga haqli emas:

tez tibbiy yordam va qon bilan ishlash xizmati;
shifoxonalarning qabul bo‘limlari;
sud-tibbiy ekspertiza muassasalari;
pansionat va sanatoriy-kurortlar, sil kasalliklari sanatoriyalari bundan mustasno;
fizioterapiya, davolash fizkulturasi va sport tibbiyoti ixtisosliklari bo‘yicha tibbiy muassasalar.

Telegramdagi kanalimizni yaqinlarga ulashishni unutmang👇https://t.me/mehnathuquqi