20 yoshimda tushunganimda edi

Qilmagan ishlar

Hayotingiz davomida sizni eng ko’p afsusga soladigan xatolar nima? - deb so’rashdi venchur kapitalistlardan.

Deyarli hech qaysi biri «palon kompaniyaga milliard $ tikib pulimga kuydim» demadi.

«O’z vaqtida Google / PayPal / Twitter va hokazoga pul tikmadim» deyishdi deyarli hammasi.

Hayotingiz davomida sizni eng ko’p afsusga soladigan xatolar nima? - deb so’rashdi umrini oxirgi kunlarini yashayotgan keksalardan.

Deyarli hech qaysi biri «palonchi qilgan ishimdan afsusdaman» demadi.

«Palonchi qilmagan ishimdan afsusdaman» deyishdi deyarli hammasi.

Xato qilishdan qo’rqyapmizmi? O’lim to’shagida yotib gapirgan insonlarning gapiga quloq tutaylik.

Undan keyin esa,

Afsuslarimizni tahlil qilib ko’raylik, ko’pincha qilgan ishlarimizdan emas, ko’proq qilmagan ishlarimizdan afsuslanamiz.

@mashrabov_aa

Yozmaganlar ko’proq

Uyga SPLAT nomli tish pastasini xarid qildim.

Ichini ochsam xat bor ekan. Xatni yozgan odam esa kompaniya asoschisi ekan.

Xatni oxirida esa «agar sizda biror bir shikoyat yoki taklif bo’lsa, iltimos, tortinmay mening shaxsiy elektron pochtamga yozing» deb qo’yipti.

MDX davlatlari orasida SPLAT’ni bozordagi ulushi 25% tashkil qilar ekan. Colgate’dan keyin 2 o’rinda turadi. Yiliga millionlab tish pastalari sotishadi. Har bir qadoqni ichida esa xat bor. Xar bir xatning ichida esa asoschining shaxsiy kontaktlari ko’rsatilgan.

SPLAT asoschisi bilan olingan podkastni ko’rib qoldim. Aytishi bo’yicha kuniga 30 daqiqa vaqtini shaxsiy pochtasiga yozganlarga javob qaytarish bilan shug’ullanar ekan.

«Har bir shikoyat bo’yicha darrov sifat nazorat bo’limiga bog’lanib muammoni hal qilinishini shaxsan o’zim nazoratga olaman. Chunki 1 nafar odam shikoyat bilan yozdi degani yana 111 (yoki 1111) nafar odam yozmagan bo’lishi mumkin degani» deydi.

Aynan shu prinsip SPLAT’ni bozorda #2 bo’lishida katta hissa qo’shdi deb o’ylayman.

Shunday ekan, buni shaxsiy hayotimizda ham qo’llaylik.

1 nafar odam kamchilimizni yuzimizga aytdimi, bunga jiddiy qaraylik, to’g’irlashga harakat qilaylik.

Chunki,

Aytmaganlar soni 111 (yoki 1111) bo’lishi mumkin.

@mashrabov_aa

Raqamlar bilan do'stlashaylik

2024 yil oktabr oyi boshida Forbes ma'lumotlariga ko'ra dunyoning eng boy odamlari ro'yxati quyidagicha:

1. Elon Mask - $250,4 milliard.
2. Larri Ellison - $205,8 milliard.
3. Jeff Bezos ​​- $158,2 milliard.
4. Mark Sukerberg - $133,5 milliard.
5. Bernard Arno - $203,2 milliard.
6. Uorren Baffet - $122,1 milliard.
7. Larri Peyj - $120,5 milliard.
8. Sergey Brin - $118,6 milliard.
9. Amansio Ortega - $90,6 milliard.
10. Stiv Balmer - $89,6 milliard.

Bu ro'yxatda raqamlar bilan bog'liq bo'lmagan odamlar juda kam. 2 kishidan tashqari, hamma u yoki bu tarzda raqamlar (moliya, muhandislik, matematika) bilan bog'liq.

Forbes ro'yxatini tahlil qilgandan keyin atrofimga qaradim. Asosan raqamlar bilan do'stlashgan odamlar barqaror o'sib kelgan. Qolganlar ham o'sgan, lekin bu darajada barqaror emas.

Sport bilan shug'ullanish qiyin, lekin sog’liq pand berishni boshlaganda uni tiklash - yanada qiyinroq.

Raqamlar bilan do'stlashish qiyin, lekin inqiroz boshlanganida uni tiklash - yanada qiyinroq.

@mashrabov_aa

Tajriba

10 yildan beri matematikadan dars beraman deydi. Lekin birorta o’quvchisi olimpiadada qatnashmagan.

10 yildan beri oshpazman deydi. Lekin birorta obro’li restoran ishga chaqirmagan.

10 yildan beri murabbiylik qilaman deydi. Lekin birorta chempion tarbiyalamagan.

10 yildan beri dasturchiman deydi. Lekin landing pagedan boshqa narsa qilishga yaramaydi.

Tajribamiz faqat yillar hisobiga ortadi desak adashamiz.

Chunki,

Ba’zan 10 yillik tajriba - bu 10 marta qaytarilgan 1 yillik tajriba bo’lib chiqadi.

@mashrabov_aa

+50% beradigan narsa

Boks bo'yicha jahon chempioni bo'lmoqchimiz. Muvaffaqiyat ehtimoli hozircha 0% ga teng.

Har kuni ertalab va kechki payt yugurishni boshladik. Muvaffaqiyatga erishish ehtimoli +5% bo'ldi.

Chekishni tashladik. Muvaffaqiyatga erishish ehtimoli +5% ga oshdi.

To'g'ri ovqatlanishni boshladik. Ehtimolga yana +5% qo'shildi.

Vaqtida yotib vaqtida turishni boshladik. Ehtimolga yana +5% qo'shildi.

Eski chempionlarni videolarimi ko'rishni boshladik. Ehtimolga yana +5% qo'shildi.

Boks bo'yicha jahon chempionlarni tarbiyalan murabbiyni qo'lida shug'ullanishni boshladik. Ehtimolga +50% qo'shildi.

Karra-karra o'smoqchi bo'lsak ustoz topaylik.

Biror nimaga erishish ehtimolini karra-karra oshirib beruvchi narsa bu ustozlar. Sport bo'ladimi, biznes bo'ladimi, ilm bo'ladimi - farqi yo'q.

@mashrabov_aa

Shovqinga to’la gaplar

Anu kuni PAUL’da o’tirgan edim palonchi akani ko’rib qoldim deymiz. Kafeni nomini aytmasak ham bo’lar edi. Lekin bir maqtanib qo’yaylik dedik.

Gaplashib o’tirgan paytimiz telefonimiz jiringlasa «mana Palonchievni o’zi qilyapti» deb qo’yamiz. Shunchaki uzr so’rab chetga o’tsak ham bo’lar edi. Lekin «networkingimiz» bilan bir maqtanib qo’yaylik bilan dedik.

99 ta yaxshi tomoni bor odamni 1 ta yomon tarafini ubu kim bilan o’tirganda tanqid qilib qo’yamiz. Yaxshi tomonlarini ham eslasak bo’lar edi. Lekin bir g’iybat qilaylik dedik.

Palonchi odam harom ish qilganini ko’ramiz. Ubu kim bilan o’tirganda tanqid qilib qo’yamiz. Lekin mavzuni «mana qarab qo’ying, men unday emasman» deyish uchun ochamiz.

Odamzod tilni asosan g’iybat qilish uchun, manipulyatsiya qilish uchun va maqtanish uchun ishlatadi. Ayrim joylardagina ma’lumot almashish uchun ishlatadi dedi Nasim Taleb.

Atrofni kuzatdim. Keyin o’zimni kuzatdim. Gaplarim, gaplarimiz shovqinga to’la ekan.

Shovqindan uzoqroq yurmasak qulog’imizni va miyamizni berib qo’yamiz.

@mashrabov_aa

Gap transportda

10 daqiqa piyoda yursak 1 km. masofa bosib o'tamiz.

10 daqiqa velosiped haydasak 5 km. masofa bosib o'tamiz.

10 daqiqa mashina haydasak 20 km. masofa bosib o'tamiz.

Raketada esa 10 daqiqa ichida atmosferani tark etamiz.

Har xil transport turi bilan o’sha o’sha vaqt ichida har xil masofa bosib o’tamiz.

Hayotda ham, biznesda ham shunday ekan,

Kimdirlar bir joyda 10 yil ishlab ham ko’kara olmaydi. Kimdirlar 1 yilda gullab ketadi. Chunki to’g’ri joyda ishlash - bu transport.

Kimdirlar bilan 10 yil ishlab ham yangi narsa o’rgana olmaysiz. Kimdirlar bilan yangi narsa o’rganmaydigan kunni o’zi yo’q. Chunki to’g’ri insonlar bilan ishlash - bu transport.

Oxir oqibat, to’g’ri ishni qilish ham - bu transport.

@mashrabov_aa

Tanlov

Telefonni ko'tarmaslik noqulay suhbat olib borishdan oson.

Reels ko’rish kitob o’qishdan oson.

Muammolarni unutish uchun seriallarga ko'milib yotish muammolarni qog'ozga yozib tahlil qilishdan oson.

O’yin o’ynash do’stlar bilan ko’rishishdan oson.

Hamma qiladigan oson qarorlarni qilyapmizmi? Hamma bilan bir xil yashashga rozi bo'laylik.

Oson tanlovlar qiyin hayotga, qiyin tanlovlar esa oson hayotga yetaklashini esda tutaylik.

@mashrabov_aa

2 soat

Yomon kayfiyatimizni 2 soat yurish orqali yo’q qilsak bo’lar ekan.

Siqilishdan 2 soat yurish orqali qutilsak bo’lar ekan.

Jahlimiz chiqib turgan payt 2 soat yurib kelsak ancha o’zimizga kelib olar ekanmiz.

Ilhom kelmagan payt 2 soat yurib kelsak miyamiz g’oyalarga to’lib kelar ekan.

Muammolarimiz ko’payib ketgan payt 2 soat yurib kelsak «ko’z oldimizda» yotgan yechimlarni ko’ra boshlar ekanmiz.

Ko’nglimiz xavotirlarga to’lgan payt 2 soat yurib kelsak ancha tinchlanar ekanmiz.

Barchamiz xotirjam, siqilmasdan va baxtli yashashni niyat qilamiz.

Yurishni boshlaylik, niyatimizga tezroq yetib boramiz.

Manbalar: 1, 2, 3

@mashrabov_aa

Dushmanlarni kamaytirish

Eng mashhur amerikalik, Benjamin Franklinning dushmanlari ko'p edi.

Blogimni o'qiyotgan barcha odamni dushmanlarini qo'shsa ham Franklinning dushmanlari soniga yaqinlasha olmasak kerak.

Chunki u resurslarni taqsimlashda ishtirok etganlardan biri edi. Bu ishda esa dushman orttirmay iloji yo'q. Chunki resurslarni cheki bor.

Franklin bitta sodda usul orqali ko'plab dushmanlaridan qutilgan.

Dushmanlari bilan urishishni o'rniga u iltimos yoki maslahat bilan ularga murojaat qilgan.

Shu orqali u dushmanlarini do'stlariga aylantirgan.

Kimdir bizga maslahat yoki yordam so'rab kelganida qanday his-tuyg'ularni boshimizdan kechirganimizni eslaylik.

O'zimizni kerakli his qilamiz va eng muhimi, maslahat so'rab kelgan odamdan ustunligimizni sezganmiz.

Bu usul haqida ustozimdan yaqinda eshitdim, qo'llashni boshladim. Meni yomon ko'radiganlarda ishlatib ko'rdim. Zo'r ishlar ekan.

20 yoshimda tushunganimda edi ... deb qo'ydim o'zimga.

@mashrabov_aa

Eng muhimi ko’zdan yiroq

Keling, Betxovenni va oddiy odamni olaylik.

Keling, ularni pianino yoniga o’tkazaylik.

100 metr masofadan turib ularni kuzatsak, ular deyarli bir xil harakatlarni bajarishini ko’ramiz. Lekin bizga har xil ovoz eshitiladi.

50 metrga yaqinlashsak ham o’sha o’sha harakatlar, lekin ovoz bar bir har xil.

10 metrdan qarasak ham o’sha o’sha.

Ammo 1 metr masofadan biz barcha farq barmoqlar va oyoqlarning harakatida ekanligini ko'ramiz.

Biror bir odamni (ayniqsa muvaffaqiyatga erishgan) harakatlarini ko’chirmoqchi bo’lsak shuni yodimizda ushlaylik.

Barcha muhim harakatlar ko’zimizdan yiroq bo’ladi. Uni faqat yaqinlashganda ko’ra olamiz.

@mashrabov_aa

Xotira past

1. Pandemiyani uzog’i 6 oy hamma muhokama qildi. Keyin e’tiborimizni boshqa narsa egalladi.

2. Rossiya va Ukraina orasidagi urushni uzog’i 6 oy hamma muhokama qildi. Keyin e’tiborimizni boshqa narsa egalladi.

3. Sardoba hodisasini uzog’i 1 hafta hamma muhokama qildi. Keyin e’tiborimizni boshqa narsa egalladi.

4. Turkiyadagi zilzilani uzog’i 1 hafta hamma muhokama qildi. Keyin e’tiborimizni boshqa narsa egalladi.

Xato qilishdan qo’rqar ekanmiz,

Sharmanda tamg’asi umrimizni oxirigacha biz bilan bo’ladi deb o’ylar ekanmiz,

Bir narsani esda tutaylik,

Bizning xatoyimiz jismonan odamlarning xotirasida 1 haftadan ham ko’p yashamaydi.

Yangiliklar oqimi juda tez. Ustiga ustak, odamlarni o’zlarini muammolari ham ko’p.

@mashrabov_aa

Eng zo'r yillar

1. Yoshligimda kartoshka qopidan tikilgan ko'ylak kiyishga majbur bo'lganman - deydi Opra Uifni.

2. O'g'lim bilan ommamiy xojatxonalarda uxlashga majbur bo'lganmiz - deydi Kris Gardner.

3. Garri Potter haqida birinchi kitobimni yozayotgan paytlarda men bir kambag'al yolg'iz ona edim - deydi Joan Rouling.

4. Men shu darajada qashshoq bo'lganmanki, hattoki sodiq itimni $50 evaziga sotib yuborganman - deydi Silvester Stalone.

5. Men ovqat olish yoki ishga yetib olish uchun avtobusga chipta olish tanlov oradsida turgan paytlarim bo'lgan - deydi Konstantik Xabenskiy.

Bir kun kelib, ortga nazar tashlaganimizda, kurashlarda o'tkazgan yillarimiz eng go'zal bo'lib chiqadi. Bu yillarni kulib eslaymiz.

@mashrabov_aa

Kulib eslaymiz

6 sinfligimda maktabga ota-onamni chaqirtirishgan kunni eslasam faqat kulaman. Lekin o'sha kuni men uchun go'yo hayot tugadi.

Birinchi sevgimdan "bo'rt" olgan kunni eslasam faqat kulaman. Lekin o'sha kuni men uchun go'yo hayot tugadi.

Birinchi biznesim bankrot bo'lgan kunni eslasam faqat kulaman. Lekin o'sha kuni men uchun go'yo hayot tugadi.

Ikkinchi biznesim bankrot bo'lgan kunni eslasam faqat kulaman. Lekin o'sha kuni men uchun go'yo hayot tugadi.

Qarzga botib qarzimni to'lay olmasdan yurgan kunlarni eslasam faqat kulaman. Lekin o'sha kunlar men uchun go'yo hayot tugadi.

Ishonavering, hozirgi muammolarimizni 99,9 foizini uzog'i 1 yildan keyin kulib eslaymiz.

1 yildan keyin kulib eslab bo'lmaydigan muammoni o'zi yo'q.

Ko’ngilni keng qilaylik.

@mashrabov_aa

Oq va qora

U shifoxonaning shoshilinch travmatologiya bo'limida kuzatuvchi safatida 2 kun o'tirdi, bu uning fikrlashiga ta'sir o'tkazadi.

"Qanday davlatda yashayapman o'zi? Har kuni kimdur kimdurni so'yadi, o'ldiradi. Kriminal gullab yotipti." degan fikrlar hayolidan o'ta boshladi.

U negativ blogerning sahifasini 2 kun o'qidi, bu uning fikrlashiga ta'sir o'tkazadi.

"Qanday davlatda yashayapman o'zi? Hamma joy pora bosib yotipti. Yo'llar rasvo. Ta'limga e'tibor qani?" degan fikrlar hayolidan o'ta boshladi.

Negativ blogerning sahifasida 1 yil o'tirdi, fikrlari e'tiqodga aylanadi.

2 yildan keyin esa dunyoni faqat oq va qora ko'ra boshladi.

3 yildan keyin o'zining barcha muammolarida o'zidan tashqari hammani ayblashni boshladi.

30-40 yildan keyin hech narsaga erishmay o'lib kedti.

Dunyoni oq va qoraga bo'lib olgan 99% insonlarning qismati shunday bo'ladi.

Dunyo ko'zimizga oq yoki qora bo'lib ko'rinmasin desangiz atrofimizda bo'layotgan yaxshiliklardan ham xabar olib turish kerak.

@mashrabov_aa

Oliy maqsad

Evan Shpigel, Kayli Jenner, Mark Zukerberg, Ilon Mask, Bill Gates va Ostin Rassel.

Bularni uchta fakt birlashtirib turadi.

1. Barchasi 35 yoshgacha $ milliarder bo'lishgan.

2. Barchasi boy oilada tug'ilgan.

3. Barchasi oliy maqsad haqida ko'p gapiradi.

Bularning lirikasini tagi bir, "dunyoni yaxshi tomonga o'zgartiramiz" deyishadi.

Tagida hech narsasi yo'q ko'p yoshlarni ko'raman, shularga tahlid qilishadi. "Biz ham dunyoni yaxshi tomonga o'zgartiramiz" deyishadi.

Birlamchi ehtiyojlarimizni qoniqtirmadikmi? Oliy maqsadni chetga surib turaylik. Soqqani bosaylik. Och qoringa oliy maqsad haqida o'ylash zararli.

@mashrabov_aa

Risklarimiz har xil

Bitta ishga qo’l urdim, lekin u ishim o’xshamadi.

«Nima bor edi risk qilib?» dedi sigaret chekadigan do’stim.

«Nima bor edi risk qilib?» dedi umrida bir kun ham sport bilan shug'ullanmagan semiz qarindoshim.

«Nima bor edi risk qilib?» dedi ba'zida sfetofor qizilida to’xtamaydigan tanishim.

«Nima bor edi risk qilib?» dedi mashinaga o’tirib kamar taqmaydigan ukam.

Ishonavering, o’pka rakidan, avtohalokatdan va insultdan ko'proq odam o'ladi. Mana shu haqiqiy risk.

Hammamiz risk qilamiz, shunchaki risklarimiz darajasi har xil. Biri Xudoga tavakkal qilib qilingan risk, ikkinchisi ahmoqona risk.

Hayoti faqat ahmoqona risklardan iborat odamlarni maslahatiga quloq solish - bu ahmoqonalik.

@mashrabov_aa

G’oya atrofida

Samuel Lengli - amerikalik astronom, fizik, oliy ma’lumotli va ziyoli inson.

Lengli birinchi samolyotni yaratish ustida ish olib borgan. Orqasida harbiylar turgan, puldan muammo bo’lmagan.

Unga berilgan pul bilan u eng yorqin aql egalarini ishga oldi.

Samolyotni birinchi bo’lib havoga ko’tarish uchun unda barcha imkoniyat bor edi.

Lekin birinchi samolyotni baribir u yarata olmadi. Aka uka Raytlar undan o’tib ketishdi.

Aka uka Raytlarda muvaffaqiyat uchun hech narsa yo’q edi: na oliy ma’lumot, na pul, na kuchli jamoa.

Ularda g’oya bor edi va shu g’oyani amalga oshirish uchun orzu bor edi xolos.

G’oya atrofida yig’ilgan «ziyosiz» odamlar pul atrofida yig’ilgan «ziyoli» odamlardan yaxshiroq natija ko’rsatishadi. Tarix misollarga to’la.

Ishlayotgan joyimizga ahamiyat beraylik. G’oya atrofida yig’ilganlar ko’proqmi yoki faqat pul atrofidami?

O’smoqchimizmi? G’oya atrofida yig’ilganlar bilan tezroq o’samiz.

G’oya atrofida yig’ilganlar bilan oliy natijalarga erisha olamiz.

@mashrabov_aa

Bunday odam yo'q

300 marta sotishga harakat qilib ko'rib, sotishni o'rganmagan odam yo'q.

3 oy davomida har kuni yugurishga chiqib, ozmagan odam yo'q.

10ta kitob o'qib o'sha-o'sha eski aqli bilan qolib ketgan odam yo'q.

6 oy davomida har kuni til o'rganib, umuman gaplasha olmagan odam yo'q.

100ta post yozib, yaxshi yozishni o'rganmagan odam yo'q.

20ta muvaffaqiyatsiz biznes ochgan odam yo'q.

Ubu narsani endi boshlaganimizda birinchi harakatlarimiz "fail" bo'ladi, bu aniq.

Birinchi qadamlardan hech narsa kutish kerak emas.

Muvaffaqiyatsizlikga imkon qoldirmasligini yagona yo'li - bu katta sonlar.

@mashrabov_aa

Qonun

«Erkak kishi xotini bilan ajrashsa 50% mulkini xotiniga berishi kerak (farzandlari bo’lmasa ham), chunki bu qonuniy» dedi bir ayol.

Fransiyada 2013 yildan beri ikki nafar gey mehribonlik uyidan bola asrab olishi mumkin, chunki bu qonuniy.

AQSH’da qora tanlilarni qul qilish mumkin edu, chunki bu qonuniy bo’lgan.

Gitler paytida yahudiylarni va slavyanlarni gaz to’ldirilgan kamerada o’ldirishgan, chunki bu qonuniy edi.

AQSH’da qochoq qullarga boshpana berish mumkin emas edi, chunki bu noqonuniy edi.

Qonuniy degani to’g’ri degani emas, chunki mantiqqa va etikaga to’g’ri kelmaydigan qonunlar ko’p yashamaydi.

@mashrabov_aa