Jizzax | Tarix

KECHKI YO‘QLAMA

(Urush davrida tongotarda jangga kirgan askarlardan oqshom kim qaytdi, kim… qoldi – kechki yo‘qlamada ayon bo‘ladi. Ism-sharifi o‘qilganda “MEN” deb javob bermagan o‘g‘lon nomi sharaf bilan yod etiladi…

Yangi asr arafasida Sariosiyoda kechgan janglarda millatning o‘nlab Qahramonlari, Elomonlari, Bobur yigitlari mustaqillik himoyasi yo‘lida jon taslim etgan… Tinchlik davri. Baxmal tumanidagi harbiy qismning “Kechki yo‘qlama daftari”da ana shu o‘g‘lonlar nomi hanuz qayd etiladi.)

Bu yurtning har qarich yeri muqaddas,
Tillo tosh bosolmas tuproqlariga.
Tog‘larning qa’ridan keladi bir sas
Jo‘r bo‘lib yurakning titroqlariga.

Shon desang Vatanning shonini ko‘tar,
Jon desang Vatanga uni tortiq et.
Har kimga munosib bir qismat bitar,
Uni sharaf bilan shunday yashab ket.

Sherga shikor berar sherligi uchun,
Elga hikmat berar birligi uchun.
Yigitga Vatanni asramoq taqdir,
Qo‘rg‘onligi uchun, erligi uchun!

Quloqda qo‘rg‘oshin misol o‘gitlar,
Dilda qasam, taqdir – aziz boshida.
“Tizzasi yo‘q” mardlar, turkiy yigitlar,
Tik turib uzildi Vatan qoshida.

Bag‘ring alvon bo‘ldi, ko‘ksing-chi oppoq,
Noming dildan o‘chmas bir sha’n bo‘libdi.
Sharaf qoning bilan poklangan tuproq,
Bugun shunday ulug‘ Vatan bo‘libdi. 

Bu Vatan bitmagay to tuz bor ekan,
Ishqi bilan dilni cho‘g‘lab o‘tamiz.
To Vatan bor ekan, to so‘z bor ekan,
Sizni butun umr yo‘qlab o‘tamiz:

“– Katta leytenant Mahmudjon Jalilov!”
– Vatan himoyasi yo‘lida qahramonlarcha halok bo‘lgan!
“Leytenant Boburjon G‘aniyev!”
– Vatan himoyasi yo‘lida qahramonlarcha halok bo‘lgan!
“Leytenant Sayyor Sadinov!”
– Vatan himoyasi yo‘lida qahramonlarcha halok bo‘lgan!
“Katta serjant Elomon Otajonov!”
– Vatan himoyasi yo‘lida qahramonlarcha halok bo‘lgan!
“Serjant Qahramonjon Madalimov!”
– Vatan himoyasi yo‘lida qahramonlarcha halok bo‘lgan!..

Islom Qo'chqorov

Mullabuloqning mashhur bulog'i "Ma’sir-i Buxoro" (Buxoroga sayohat) asarida tilga olinganini bilarmidingiz?

Qo‘qondan Xo‘jand, O‘ratepa va Jizzax orqali Samarqandga keluvchi yo‘l 
tafsilotlari Mir Izzatulloning “Ma’sir-i Buxoro” (“Buxoroga sayohat”) asarida keltirib o‘tiladi. Unga ko‘ra, Jizzaxdan keyin Ilono‘tti darasidan o‘tilib Yangiqo‘rg‘on,  Mullabuloq, Qo‘shko‘prik va Qoraqalpoq kabi yirik qishloqlar orqali Samarqandga borilgan. Hind sayyohi Jizzax-Samarqand oralig‘ida joylashgan Ilono‘tti darasining  nomlanishiga to‘xtalib, bu dara orqali yoz oylarida ulkan miqdordagi ilonlar o‘tishi bois dara shunday nomlanganini, uning sayohati qish fasliga to‘g‘ri kelganligi uchun ilonlarni ko‘rolmaganligini afsus bilan qayd etadi. Samarqandga borishda Jizzax bekligiga tegishli Yangiqo‘rg‘onda to‘xtagan Mir Izzatullo, uning yaqinida eski bir qo‘rg‘on xarobasi mavjudligini, Mullabuloq (Buloqi Mulla) esa o‘zining bulog‘i bilan  mashhurligini yozadi. Mir Izzatullo hisobotida Samarqanddan Buxoroga bo‘lgan  savdo yo‘li Kattaqo‘rg‘on va Karmana orqali o‘tishi qayd etilib, Buxoro xonligining  ikki yirik poytaxt shahri bo‘lgan Samarqand va Buxoro oralig‘ida joylashgan boshqa  katta va kichik qishloqlar hamda yo‘l bo‘yi inshootlar (Xonrabot, Raboti Abdullaxon  va boshqalar) haqida ham ma’lumotlar keltiriladi.

✈️ @Jizzax_tarixi